Onkunde of
onwil?
Wat legrt de volkstelling van 1947 ons
betreffende de bevolking van Goedereede?
„De onrustige mens''
Verschillende artikelen worden vrij
van Omzetbelastins
^2ste jaaïgang
Woensdag 2 November 1949
No. 1867
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUlD-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Wederom extra vlees
Ondernemingsbelasting omlaag
Deserteurs zonder inciden
ten vertrokken
Basis-prijs voor bacon-
varkens
Prof. G. Wisse:
KERKNIEUWS
Verschijnt tweemaal per weeJc. Woensdag en Zaterdag Bedactiebureau: Prins Hendrikstraat 123 Middelliarnls Abonnementsprijs i.50 per kwartaal
Telefoon 17
Middelharnis
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drukkerij 19
Adv.-piüs 12 ei, p.
mm. Bij coniract
speciaal taiiei
Zoals bekend mag heten werd op 6
November 1947 in de Tweede Kamer, op
voorstel van de fractievoorzitter van de
p.v.d.A., Jhr. Mr v. d. Goes van Naters,
met algemene stemmen besloten tot het
houden van een parlementaire enquête
voor de gebeurtenissen, die verband hou
den met de Duitse inval in Nederland en
naar het beleid van de opeenvolgende
kabinetten in Londen, alsmede naar
het beleid van het kabinet Schermer-
horn-Drees tot aan de heropening van
de Staten-Generaal. In de toen samenge
stelde enquête-commissie zijn alle poli
tieke partijen vertegenwoordigd.
Hoewel de enquête-commissie haar on
derzoeken nog niet heeft beëindigd, zijn
toch enige delen van dit onderzoek af
gesloten, nl. over het militaire beleid,
de neutraliteitspolitiek, het vertrek van
de Regering naar Londen en het verblijf
gedurende de eerste maanden aldaar. De
verslagen hiervan werden enige tijd ge
leden voor publicatie vrijgegeven en zijn
destijds in de pers druk besproken.
Ook de initiatiefnemer tot dit onder
zoek, Jhr Mr v. d. Goes van Naters,
heeft zich kort geleden voor de radio
met de gepubliceerde verslagen bezig
gehouden.
Dit feit zou op zichzelf niet tot enige
op- of aanmerking aanleiding geven,
ware het niet, dat de bespreking van
het miUtaire beleid door deze heer eni
ge aanvulling behoeft.
De heer v. d. Goes van Naters sprak
o.a. over Generaal Winkelman, de toen
malige opperbevelhebber van land- en
zeemacht, en memoreerde daarbij het
feit, dat Generaal Winkelman zich in de
nacht van de Duitse inval in Nederland
niet op het Algemeen Hoofdkwartier be
vond, maar thuis was en sliep. Zonder
nadere toelichting moet dit feit op ieder
wel een onaangename indruk maken.
Het is daarom te betreuren, dat Jhr v.
d. Goes V. Naters vergat zich over
dit punt nader te verklaren.
In zijn memorie over de Meidagen van
1940 deelt Generaal Winkelman hier
over o.a. het volgende mede:
„Daar de bevelvoering in alle opzich
ten verzekerd was, ben ik te ongeveer
half twaalf (in de nacht van 9 op 10
Mei - red.) naar; huis gegaan; niet - zo
als de N.S.B.ër V. Genechten tendentieus
in het publiek gezegd heeft om „een
biertje te drinken," doch om mij door
een rustige slaap voor te bereiden op
de ongetwijfeld zeer zware dagen, die
te wachten stonden." Generaal Winkel
man zegt dan verder nog: „Uit niets
is gebleken, dat het overnachten thuis
enige nadelige invloed op mijn bevel
voering heeft gehad. Integendeel, onder
gelijke omstandigheden zou ik weder
evenzo handelen."
De enquête-commissie heeft ook hier
naar een onderzoek ingesteld en kwam
over de houding van de opperbevelheb
ber tot de sonclusie, „dat Generaal Win
kelman zich met zijn volle persoon
heeft ingezet voor de taak, welke hem
was opgedragen. In het bijzonder sprak
de commissie nog haar grote waarde
ring uit voor de beheerste en beleidvolle
wijze, waarop gen. Winkelman in de
oorlogsdagen zijn bovenmatig zware
taak heeft vervuld.
Had de heer v. d. Goes van Naters de
conclusie van de enquête-commissie me
degedeeld, wij zouden gezwegen hebben.
Nu echter gaf hij geen objectieve
weergave van de feiten en bracht daar
naar de naam van Gen. Winkelman in
opspraak, doordat de schijn werd ge
wekt, alsof deze in z^jn taak was te kort
geschoten.
Een punt, dat de heer v. d. Goes van
Naters eveneens verzuimde onder de
aandacht van zijn luisteraars te brengen
was, dat bij de vele verhoren herhaalde
lijk tot uitdrukking kwam, dat zeer
.veel te wijten is aan de droeve politiek
van de socialisten van vóór de oorlog
van geen man en geen cent, waarbij
het beruchte gebroken geweertje zo'n
grote rol vervulde.
Misschien óók vergeten?
In dit verband doet het ons genoe
gen, dat wij ditmaal eens iets uit het
Vrge Volk (van 24 Oct. jl.) kunnen
citeren, waarmede wij volkomen instem
men, nl.:
„Het is de eigen verantwoondelflWieid
van de pers (en radio! - red.) om juist
voor te lichten. Wie zich daar niet aan
houdt geeft biyk van onkunde of onwil.
Het een is al even erg als het andfere."
En zó is het.
LV.
In verband met de verwachting, dat
in de komende weken op de door het
bedrijfschap voor vee en vlees ingestelde
slachtveemarkten zeer veel vee zal wor
den aangevoerd, zal het bedrijfschap de
overneming van slachtrunderen beper
ken. In de week van 31 October tot en
met 5 November zal het bedrijfschap
alleen slachtrunderen in de beste kwa
liteitsklassen (AA, A, B) overnemen.
Deze beperking is noodzakelijk, ondanks
het feit, dat ook voor de komende week
de gedistribueerde hoeveelheid vlees met
50 pet. zal worden verhoogd door aan
wijzing van een nieuwe vleesbon voor
houders van A- en B-kaarten (volwas
senen en kinderen van vgf jaar en
ouder.) Bon 367 algemeen geeft met
ingang van heden recht op het kopen
van honderd gram vlees.
MOET FRANKRIJK LEIDING
GEVEN?
Frankrijk wil de leiding hebben in
Europa.
Althans de Gaulle, de bekende poli
tieke leider in Frankrijk maakt er aan
spraak op.
Hij acht Frankrijk het aangewezen
land om het leiderschap van Europa op
zich te nemen. Dat is nodig volgens
hem om Europa sterk te maken tegen
het Communisme.
Frankrijk en de leiding in Europa?
Dan zou Frankrijk van andere struc
tuur moeten zijn dan het nu is. Is er
een land, dat allerminst de leiding op
zich zou kunnen nemen, dan is het voor
zeker Frankrijk. Integendeel. Het ware
meer op zijn plaats, dat er eens een flin
ke leider kwam voor Frankrijk.
Het is het land met zijn haast per
manente regering crisissen. Een Rege
ring, die een jaar aan het bewind is, is
daar hoge uitzondering is daar door een
unicum. De regeringen, vooral na de be
vrijdingen tellen hun leven bij weken,
hoogstens bij maanden. En de inwendige
toestand
Het is een land van politieke onrust.
Een burgeroorlog leek enige tijd geleden
in het verschiet. Een land van grote
sociale eri economische onrust. Het land
waar telkens stakingen uitbreken. En
zo'n land zou het aangewezene zijn om
Europa te leiden Van de wal in de sloot
daar zou het zeker op uitkomen.
Eens heeft Frankrijk de leiding ge
had in Europa. Maar de Franse leiding
is Europa niet ten goede gekomen.
Frankrijk had de leiding in de tijd van
de godsdienstoorlogen. Zeker niet tot
heil van Europa.
Vervolging en onderdrukking. Bloed
en tranen heeft het over zich zelf en
over een groot deel van Europa ge
bracht. Gelukkig heeft de Heere een
Willem III, die kampioen, voor vrijheid
en recht, verwekt om de Franse tyran-
nie te verbreken. Nog eenmaal had
Frankrijk de leiding in Europa. Het
bracht over Europa, de revolutie,' geest
waarvan het communisme van heden de
exponent vormt.
Over de lijn, van moord en revolutie.
van opstand en terreur kwam Frankrijk
tot een overheersing, tot een tyrannic
van bijna geheel Europa, waaraan in
de Russische sneeuwvelden een einde
kwam en waarvan slechts een verenigd
Europa met inspanning van alle krach
ten slechts een einde maken kan.
Neen om leiding aan Europa te geven
is Frankrijk niet het aangewezen land.
Niet om wat de historie er ons van
leert, maar ook niet van het heden, met
zijn sociale, econoniische en politieke
onrust.
OVERVALLEN EN
BEROVINGEN
Het aantal overvallen in de laatste
maanden is opvallend groot.
Er gaat haast geen week voorbij of
men leest in de dagbladen van één of
meer roofovervallen.
We zouden het haast een teken van
onze tijd kunnen noemen. Zeker is het
een teken dat wijst op een sterk gedaal
de moraliteit.
En het wijst er op dat er een groot
aantal lieden is dat bp een ongeoorloof
de wijze aan geld wil komen. Niet door
arbeid en inspanning. Niet door zuinig
heid en inspanning, maar .door misdaad.
Velen zijn het zo gewoon gev/orden.
Zonder werken en inspanning aan de
kost komen. Dat ging in de oorlogstij
den. Dat ging ook nog jaren na de be
vrijding. Zwartehandel, smokkelarij en
allerlei duistere practijken brachten geld
genoeg in.
Die brormen houden op te vloeien.
Men is aan weelde en het leven op grote
voet gewoon geraakt. Soberheid en vlijt,
daar willen velen niet aan. Werken om
in hun behoefte te voorzien daar moet
men niets van hebben. Jarenlang heeft
men niet gewerkt en toch zwom men in
het geld. En nu gaan werken. Dat ligt
hun niet. Het leven op grote voet wil
men niet prijsgeven. De klejne niet en
de groten niet. En zo komt men op de
weg van de misdaad. Van stelen en ro
ven. Van diefstal en moord. Een naoor-
logsverschijnsel, dat grote proporties
heeft aangenomen en dat staat in het
teken van: „Leven in weelde, maar niet
werken."
De minister vam Financiën heeft de regeringstoezegging dat begrotingsvoor
stellen en belastingontwerpen in verband met tie devaluatie nadier zouden wor
den bezien, met) spood ingelost. Aan de Tweede kamer zijn thans nota's van
wüziging aangeboden die beogen uitbreiding van de vrystellingei.1 van de omzet
belasting, trapsgewijze afscliaffing van de ondernemingsbelasting en verhoging
van de vennootschapsbelasting.
De regering wil de uit de omzetbe
lasting voortvloeiende zware druk voor
de grote gezinnen en de kleine inkomens
te niet doen door levensbehoeften vrij te
stellen en andere artikelen zwaarder te
belasten.
De lust van vrijgestelde goederen zal
daarom worden uitgebreid met eieren,
gepookte haring en kaas (thans slechts
gedeeltelijk vrijgesteld) en beschuit,
krentenbrood, ontbijtkoek, havermout,
stroop en jam, koffie en thee, vleeswa^
ren, gestoomde en gerookte vis, vis In
het zuur alsmede geconserveerde groen
ten.
Het repareren van schoenen wordt
eveneens vrij van omzetbelasting.
Door deze en de reeds voorgestelde
wijzigingen zal de opbrengst van de
omzetbelasting met 50 millioen gulden
dalen.
Personele belastnig wordt eerst
op 1 Juni verhoogd.
De verhoging van de personele be
lasting, die per 1 Januari moest ingaan,
zal worden uitgesteld tot 1 Juni 1950,
zodat deze verhoging pas zal gelden
voor het belastingjaar 19501951.
Het wetsontwerp belastingherziening
1949 bevat een bepaling, ingevolge wel
ke vervroegde afschrijving mogelijk is
op investeringen in bedrijfsmiddelen in
de jaren 1946 tot en met 1952.
De prijsstijgingen die als gevolg van
de devaluatie langzaam zullen door
werken, stellen de kosten van aan
schaffing van bedrijfsmiddelen in de pe
riode, voorafgaande aan de devaluatie in
een geheel nieuw licht. Was aanvanke
lijk aan deze aanschaffingen een be
langrijk prijsrisico verbonden, zodat ver
standig beleid' voorschreef aanzienlijk af
te schrijven in de eerste jaren, waarin
de rentabiliteit in de regel nog verze
kerd was, na de devaluatie kan t.a.v. de
bedoelde aanschaffingen naar het oor
deel van de regering niet meer worden
gesproken van een „kop" die desge
wenst vervroegd moet kunnen worden
afgeschreven.
Handhaving van vorenbedoelde tege
moetkoming is dan ook t.a.v. investe
ringen in de jaren '46 tot '49 niet nodig.
Voor komende jaren wordt de faciliteit
daarentegen wel gehandhaafd ter ver
lichting van de belastingdruk op diege
nen, die nog moeten investeren en die
daarvoor grotere bedragen zullen nodig
hebben dan voorheen.
Ook wordt gehamdhaafd de mogiel^lc-
hieid tot herwaardering van bepaalde
voor-oorlogse bedrijfsmiddelen, waarbij
wordt toegestaan een verhogfing van de
gewone afschrijving onbelast te reser
veren.
Het ontnemen van de terugwerken-
de kracht aan de belangrijke faciliteit
van het wetsontwerp belastingherzie
ning 1949 geeft aanleiding de datum
van ingang van de gehele inhoud van
dit wetsontwerp twee jaar (in het al
gemeen van 1 Januari '48 tot 1 Jan.
'50) te verschuiven. Ook de mogalijk-
heid tot onbelaste reservering blijft
aldus twee jaar langer gehandhaafd.
Middenstand
De bate die de regering trekt uit het
terugnemen van deze faciliteiten wil de
regering gebruiken tot verdere verlich
ting van de druk voor de komende jaren.
Met name is hier gedacht aan de mid
denstandsbodrijven waarop bij een be
trekkelijke matige winst de onderne
mingsbelasting zwaar drukt. De beoog
de verlichting van druk wordt naar het
oordeel van de regering het best be-
reilït door een trapsgewijze afschaffing
in twee jaar van de ondemiemingsbelas-
ting gepaard gaande met een trapsge
wijze verhoging van het tarief van de
vennootschapsbelasting.
De desbetreffende nota's van wijzigin
gen van beide voorgaande wetsontwer
pen zullen gelijktijdig met de M. v. A.
op het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer worden ingediend.
Op de datum van de laatste volkstel
ling, die op 31 Mei 1947 gehouden werd,
telde Goedereede 591 mannelijke en 557
vrouwelijke inwoners. Op 31 December
1899 werd de gemeente bewoond door
562 mannen en 598 vrouwen. Uit deze
gegevens zou af te leiden zijn, dat de
bevolking ongeveer constant gebleven
is. Dit is niet helemaal juist want ten
gevolge van Duitse maatregelen werd
een gedeelte der woningen afgebroken,
waarna velen de gemeente hunner in
woning verlieten.
In 1947 woonde bijna 5% der totale
bevolking buiten de kom der gemeen
ten, een verschijnsel, dat ook elders op
Goeree-Overflakkee geconstateerd kan
worden. Bij die laatste volkstelling bleek
dat 13 mannen en 21 vrouwen, dit is 3%
der bevolking, als alleenwonenden gere
gistreerd moesten worden. Dit percen
tage is groot, want op 31 December
1879 bedroeg dit evenals op 31 Decem
ber 1899 ongeveer 0.5%. Ook in Goe
dereede blijkt het verschijnsel van het
alleen wonen toegenomen te zijn.
Op de laatste teldatum woonden 1114
personen in gezinsverband. Als gezins
hoofden werden 261 manen en 31 vrou
wen geregistreerd. Wij mogen dan ook
aannemen, dat er 292 gezinnen waren
van 2 of meer personen. Een halve eeuw
geleden werden 240 gezinnen geteld.
Het aantal gezinnen is dus sterker ge
stegen dan de totale bevolking. Ook in
deze gemeente is dus het kindertal per
gezin gedaald, want kwamen in .1879 in
10 gezinnen 29 eigen-, stief- en pleeg
kinderen voor, in 1899 was dit aantal
gedaald tot 27 en in 1947 tot 18.
Hoe is de bevolking samengesteld vol
gens de leeftijdsgroepen? In onderstaand
staatje is aangegeven welk gedeelte, uit
gedrukt in procenten een groep van een
bepaalde leeftijd inneemt.
Bevolkingsopbouw van Goedereede
Leeftijd 3
-12-1879 31-
12-1930
31-5-1947
0-10 jaar
28
bijna 21
16
10-20 jaar
22.5
23
13
20-30 jaar
15
13
19
30-40 jaar
11
11
14
40-50 jaar
10
12
10
50.-60 jaar
6
8
11
60-70 jaar
6
7
9
70-80 jaar
1
4
5
80 j. en ouder
0.5
ruim 1
2
Het m.s. Zuiderkruis is Vrijdagmiddag
met ongeveer duizend man troepen van
Rotterdam naar Indonesië vertroltken.
Onder hen bevonden zich 160 deserteurs
uit Schoonhoven. Geheel vrijwillig en
zonder enige dwang zijn zij aan boord
gegaan.
Van de 193 deserteurs, die voor uit
zending in aanmerking kwamen, wei
gerden vannacht in depot Schoonhoven
er 11 gevolg te geven aan het dienst
bevel uitrustingstukken en koffers te
pakken en in de gereedstaande auto te
stappen. Zij bleven achter. Vanmorgen
tussen zes en acht, toen de troepen zich
inscheepten, begaven 160 voormalige de
serteurs zich zonder meer aan boord.
De overblijvenden gaven er toen ondanks
dat hen herhaalde malen op de gevolgen
werd gewezen nog de voorkeur aan in
Nederland te blijven. Zij zijn in een auto
vervoerd naar het depot en detentie-
kamp Nieuwersluis. Deze jongens, die
niet wilden vertrekken zullen nu voor de
krijgsraad terecht staan.
Het was in de omgeving van het in
schepingsterrein aan de Merwehaven
zeer rustig. De voormalige deserteurs
zijn niet apart gehouden. Niemand van
de opvarenden weet wie er deserteur is
geweest.
Uit deze gegevens blijkt wel het re
latief achteruitgaan der jongeren. Wan
neer wij deze gegevens in een grafische
voorstelling in beeld zouden brengen,
dan zou in plaats van de pyramide des
levens de urn des doods verschijnen.
Goedereede is hard op weg een tehuis
voor ouden van dagen te worden. Men
zal er straks tehuizen voor ouden nodig
hebben, maar deze zullen dan ingericht
kunnen worden in de overbodige scholen.
Hoe sterk de jongeren achtergebleven
blijkt wel zeer duidelijk uit de navolgen
de gegevens, waarbij het jaar 1879 als
uitgangspunt genomen is en daarom
aangegeven is met het cijfer 100.
Indexcijfers van de bevolking.
Leeftijden
1879
194
7
mannen
vrouwen
mannen
vrouwen
0-14 jaar
100
100
63
59
15-44 jaar
100
100
122
114
45-64 jaar
100
100
152
143
65 jaar
en ouder
100
100
318
390
totale bev.
100
100
110
109
Van 1148 ingezetenen bleken 496 per
sonen gehuwd, 2 gescheiden van echt, 21
weduwnaar en 46 weduwe te zijn. Deze
Geleidelijke overgang naar 1.85
Zoals de minister van Landbouw,
reeds heeft aangekondigd, is voor het
volgende jaar een basis-prijs voor ba-
convarkens vastgesteld. Deze prijs zal
1.85 per kg geslacht gewicht bedra
gen. Met de Stichting voor de Land
bouw is overeengekomen, dat met in
gang van 21 November a.s. de over
gang van de oude prijs van f 2.05 naar
de nieuwe prijs zal verlopen volgens een
zodanige schaal, dat omstreeks half Fe
bruari 1950 de prijs van 1.85 is be
reikt.
Het verloop van deze schaal is als
volgt: in de periode van 21 November^
3 December 1949 zal de prijs 2.02 be
dragen. Van 5 December17 December
1944 1.99, van 19 December31 De
cember 1949 1.96, van 2 Januari14
Januari 1950 1.94, van 16 Januari
28 Januari 1950 1.91 en van 30Janu
ari12 Februari 1950 1.88. Op 13 Fe
bruari zal dan de prijs van ,f 1.85 in
gaan.
Aangezien de uitbreiding van de var
kensstapel in 1950 haar beslag kan krij
gen'komt aan de onderbezetting in de
varkenshouderij een einde. De geldelijke
aanmoediging welke in de oude prijs
was verdisconteerd ter stimulering van
de uitbreiding van de varkensstapel en
de vergoeding voor de in het verleden
onvermijdelijke onderbezetting kan nu
vervallen, zodat de basis-prijs van 1.85
mogelijk wordt gemaakt door de zich
voor de varkenshouderij in gunstige zin
wijzigende omstandigheden.
Voor de voedselvoorizening is het van
groot belang, dat de vooruitzichten voor
de import van voergranen nu bevredi
gend zijn. De regering zal de prijs van
het import-voer, ondanks de prijsverho
gende invloed van de devaluatie, op het
oude peil handhaven met behulp van
subsidies.
laatsten behoorden tot de oudere gene
ratie, want 30 waren ouder dan 70 jaar.
De overige inwoners 583 personen
waren ongehuwd. Wanneer dit aantal
verminderd wordt met dat der personen
beneden 21 jaar blijven als huwbaren
over 126 mannen en 92 vrouwen.
De bevolking van Goedereede bleek
voor 83% afkomstig te zijn uit de woon-
gemeente. Ruim 14% was geboren in een
andere gemeente van de provincie Zuid-
Holland, waarbij wij gevoeglijk mogen
aannemen, dat de meeste afkomstig wa
ren uit een andere gemeente van Goeree
Overflakkee. Immigratie vindt dus zeer
weinig plaats.
Typisch voor de geestelijke structuur
is, dat 1111 personen van de totale be
volking van 1148 zielen gerekend moes
ten worden te behoren tot de Ned. Herv.
Kerk. Dit genootschap speelt dus een
sterk overwegende rol. Het aantal per
sonen, dat buiten elk kerkelijk verband
staat, bedraagt slechts 14, d.i. ruim 1%,
een uitzonderlijk laag percentage.
De Goereese bevolking vindt in hoofd
zaak een bestaan in de landbouw, want
van 380 arbeidende mannen werken 170
en van 67 werkende vrouwen arbeiden
12 in dit bestaansmiddel. Van deze aan
tallen stonden 48 mannen en één vrouw
geboekt als zelfstandig bedrijfshoofd.
Hun aantal is sinds de volkstelling
van 1909 van 28 tot 49 gestegen, het
geen wederom wijst op een verkleining
der bedrijven. Van de personen, die werk
zaam zijn in de landbouw reizen 48, dit
is 28% dagelijks naar hun werk, dat
buiten de woongemeente ligt. De meer
derheid, n.l. 31 personen, maakt daarbij
gebruik van de tram. Opvallend is het
groot aantal ouderen, want van hen die
een bestaan vinden in de landbouw was
in 1947 ruim 36% ouder dan 70 jaar.
Een tweede belangrijk bestaansmiddel
is dat der visserij en jacht, want in 1947
leefde 16% der werkende bevolking van
deze tak van bedrijf, toch moet hier een
achteruitgang geconstateerd worden,
want in 1909 bedroeg dit percentage nog
24.
Industrie ontbreekt feitelijk in de ge
meente. Slechts in de bouwbedrijven
vindt ong 12% der arbeidende bevolking
een bestaan.
De gemeente Goedereede vertoont dus
een minder gunstig beeld met betrek
king tot de leeftijdsopbouw. Hoe zij ech
ter de jeugd kan binden is een probleem
dat zeker niet gemakkelijk op te lossen
is, want het is een gevolg van de alge
mene achteruitgang van deze oude veste
die na de welvaart en bloei tijdens de
Middeleeuwen zo buitengewoon sterk
aan betekenis inboette.
Dr J. VERSEPUT
1
Prof. G. Wisse te Doorn, schreef in
„De Wekker" in zijn „Pastorale brie
ven" een stukje over de jacht van deze
moderne tijd waarin de onrustige
mens" wordt meegesleept. Wij laten hier
een gedeelte uit die brief volgen:
„Overigens is het een teken des tijds
al dat trekken en reizen, die uitgaans-
zucht om maar uit te gaan. Het is een
overdreven jacht naar verandering ge
worden; de moderne mens weet al min
der van „als ge in uw huis zit."
Zeker, er is schrikkelijke sociale nood,
ook op gebied van huizen en wonen.
Maar al ware het, dat men te dien op
zichte in gelukkiger conditie verkeerde,
reizen, trekken, kamperen, marsen ma
ken, de baan op, en de laan uit, het
is almeer een manie geworden. De on
rustige mens. Hij is zijn eigenlijke huis
kwijt, en dan wordt het, net als -in de
dagen van Kaïn: gij zult zwervende en
dolende zijn op aarde; en net als in de
dagen van Noach een zich uitleven naar
de buitenkant van het leven.
De horizontale mens. Hij weet de weg
niet meer naar Boven; nu zoekt hij het
langs de horizontale' lijn, reizende en
trekkende over de aarde; en dat opge
luisterd met 15 uur per etmaal aller
lei radiotumult. In de auto zelfs met de
radio aan. Gebruikt ge onderweg er
gens een kop drinken, of ge eet er een
broodje, achter u schettert een mu-
ziekorkest de ware eetlust weg. En al
les en alles moet rennen, vliegen, dan
sen, boksen, schreeuwen, lachen, gillen,
bemusiceerd worden, en toe maar jon
gens, het tumult op deze planeet is on
beschrijfelijk! Het leven zonder inhoud
en zonder zin, is leven geworden dat
zichzelf op de been modt houden: ,,houd
er de moed maar in." Dit regeltje in de
zingende volksmond legt de psyche (het
ziele-element in ons) bloot.
Straks komt de zondvloed; maar...
dat is na ons; net als in de dagen van
Noach gaat het. En zo horen we als
van verre het gericht Gods komen.
Totdat de zondvloed kwam en hen al
len wegnam. Maar geen bekering. Ook
een teken des tijds. De roepstemmen in
de verschrikkelijke tekenen der tijden, in
de ontstellende rampen enz. enz. laten
weinig na. Is óók voorspeld. En toch
zijn het de dagen van Noach; ze worden
niet genoemd de dagen der „reuzen".
Wel neen, want het middelpunt, waar
alles zich om beweegt, zijn niet die reu-
NED. HERV. KERK
Ds K. J. V. d. BERG MET EMERITAAT
Ds K. J. d. Berg, Ned. Herv. Predi
kant te Garderen, die 3 Oct. jl. 40 jaar
in het ambt stond, is met emeritaat ge
gaan. Ds V. d. Berg, die tot de bekende
figuren in de Geref. bond behoort, dien
de de gemeenten van Kamperveen, Hoo-
geveen. Putten, Ermelo, Amersfoort en
sedert 1943 die van Garderen. Ds v. d.
Berg is sedert Kerstmis jl. reeds onge
steld. Hij was voorzitter van de Geref
zendingsbond, idem van het Cbr. ly
ceum te Harderwijk en lid van Generale
Synode.
ERNSTIGE KLACHTEN OVER IKOR
Zes Hervormde predUuuiten hebben
een adres gericht aan de Generale Sy
node der Ned. Herv. Kerk, waarin de
Synode dringend verzocht wordt zich
aan het I.K.O.R. (Inter-kerkelijk Over
leg Radio) te onttrekken. De zes pre
dikanten zgn:
Ds W. A. Hoek en dr W. Volger, bei
de te Amsterdam, ds J. J. v. d. Krift te
Katwijk aan Zee, dr|G. J. Streeder te 's-
Gravenhage, ds J. J. Timmer te Nieu-
wierlierk aan de IJssel en ds A. Vroeg-
indeweij te Veenenidaal.
Talrijke predikanten en ouderlingen
hebben reeds adheasie-betuigingen in
gezonden; deze moeten gezonden wor
den naar dr W. Volger, Meeuwenlaan
19, Amsterdam, of ds J. J. Timmer te
Nieuwerkerk a.d. IJssel.
Adressanten wijzen er op, dat het
zen die op aarde waren, maar Noach
en zijn gezin. Die anderen zijn feitelijk
maar nummers. Maar het zaad Gods is
de spil waar alles zich om beweegt.
En nu de einduitkomst. De wereld en
haar plezier baart in het eind teleurstel
ling, of oververzadiging; beide met pes
simisme als slotaccoord. Beets zong
destijds ervan:
Gij klaagt het leven geeft niets zoets.
Nadat ge u eerst met volle teugen
Door zingenieting liet verheugen
Is 't ook de haarpijn na den roes!
Pessimisme, het einde van allen die
zich aan het leven hebben geblaiseerd,
omdat ze het geheim des waren levens
niet hebben gekend.
Maar de Noach's familie wordt bij
de zondvloed bewaard, en zal in het ein
de uitgeleid worden tot de nieuwe aar
de onder de nieuwe hemel.
IKOR het vertrouwen van velen heeft
verloren door zich te oriënteren op be
paalde kerken en dan nog op bepaalde
richtingen in die kerken ten koste wat
de naam interkerkelijk niet meer dragen
kan. De diensten zijn voor een belang
rijk deel vrijzinnig, waardoor talrijke le
den zich niet aangesproken voelen en
met droefheid vervuld zijn hierover. Ver
scheidene kerkeraden willen op grond
hiervan geen gebruik maken van de
zendtijd van het IKOR, terwijl door ge
bondenheid aan het IKOR geen zendtijd
via de NCRV verkregen kan worden.
De uitzendingen van het IKOR tijdens
de middaguren dragen zelfs niet het ka
rakter van een kerkdienst, waardoor
zieken en ouden van dagen ernstig te
kort gedaan wordt.
GEDENKT DE SABBATHDAG
De kerkeraad der Geref. Kerk van
Middelharnis besloot zowel mondeling
als schriftelijk aan de J.V. en het Z.
Holl. afdelingsbestuur te doen weten,
dat hij het ten strengste afkeurt, dat op
Zondag bondsbezoek plaats heeft met
gebruikmaking van publieke vervoer
middelen, zoals onlangs gebeurde.
UIT DE CHR. GEREF. KERKEN
PROF. J. HOVrUS JUBILEERT
Prof. J. Hovius, hoogleraar te Apel
doorn, mag a.s. Woensdag de dag her
denken waarop hij voor 25 jaar het pre
dikambt aanvaardde. De jubilaris werd
7 Nov. 1900 te Opende geboren en stu
deerde aan de Theol. School te Apel
doorn. Hij werd 2 Nov. 1924 predikant
te Sneeiï en diende de kerken van Nieu-
we-Pekela en Zwolle, om' 9 Nov. 1947
door de Synode van Utrecht te worden
benoemd als hoogleraar in de vac. van
prof. J. W. Geels, Prof. Hovius, die aan
vankelijk voor onderwijzer opgeleid
werd, heeft de Chr. Geref. kerken in
allerlei functies gediend. Hij was een en
andermaal lid van de generale synode en
diende de jongste synode als scriba. Ook
was hij curator van de Theol. School en
deputaat voor de buitenlandse zending.
De jubilaris is een uitnemend kansel
redenaar. Prof. en mevr. Hovius zijn
tevens in hun .zilveren bruidsdagen.
VREEMDE OPTOCHT
Dominé en dokter
Ter gelegenheid van het jaarlijks
volksfeest in Boornbergum reden in de
optocht van versierde wagens, waarme
de het feest begon, ook mee ds A. Horst
de Ned. Herv. predikant ter plaatse,
en dr K. Hornstra, de plaatselijke ge
neesheer. Op de wagen stond de predi
kant met katheder en Bijbel, de arts
in witte jas, met onderzoektafel en me
dische instrumenten. Met grote letters
stond op de wagen te lezen:
,,Wy woUe sizze op dit feest:
Soun de lea en soun de geast"
of in het Nederlands: ,,Wij komen zeg
gen op dit feest: gezond het lichaam en
gezond de geest." (Kerknieuws,)
