Wordt kerkelijke
door Deslissing
eenheid verstoord
en op Synode?
Coalitie-politiek
2)^ düv^n, to^kojhtSty.(ut,Jie\kCh4>ei%
Ned. Indonesisch leger
22ste Jaargang
Woensdag 26 October 1949
No. 1865
Ie
Is
CHRISTELIJK WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN ''«ng>col|c'i
School voor buitengewoon
lager onderwijs op
Chr. grondslag
van
Algem. Ned. Bond
gepensionneerden
UIT HET
Er wordi veel geadverieerd
in „Ellanden-nieuws"
Xiast van aseuuweu?
Rondom de
Landbouwschool
KERKNIEUWS
Ds N. V. d. Kraats
overleden
Ds M. Blok neemt beroep
naar Rotterdam aan
De bijbel in het licht der
opgravingen
GEREF. KERKEN (ABT. 31) EN
CHR. GEREFORMEERDEN
m
1949
te zien
I bevin-
l^emuf-
et heel
maar
(at het
komt
I winter
|wel of
komt.
Hst- en
1 van.
ie kin-
lit over
3at het
Bsje uit
|og niet
krant
bat was
is die
iië ge-
bij dat
)e dood
en het
fcid zijn,
|zal wel
dat ik
|5rp ben
gezocht.
Ilaming-
Iren nog
Ingerder
leden en
Iwel dat
J winkels
ld? Nou,
hadden
nggetjes
[je grote
ie werk-
llag van
liet. Zijn
|egen de
estal op.
Is een
gefeli-
je nog
bief goed
pen stel-
potlood
vas pre
een ge-
^ntes op
lieid ben,
nooit
[geregeld
je eens
Ha, nU
lUe brief.
lita meer
er niets
in N.T.
Iers" zit-
I?
[igenoem-
KO.
lewagen."
In derge-
left voor-
ppgraver'
'- Ur der
.i.braham
gevonden
Eigen. Hij
^1 van de
S. De sen-
^ot, sinds
■zand niet
len, maar
Is als het
1 ophoopt
Iteden.
Ik, dat in-
Be stenen
Igevonden
lardig zou
V de Arls
Jzegt htij
letendheio
Vragen oi
ie publiek'
I trekt."
Ide dieiw*^
van me'
leitjes, die
niEuws
Telefoon
Middelharnis
Giro 167930
Postbox 8
Telefoon
Drukkerij 19
nia
Aboxmementspr^s 1.50 per kwartaal J
Ver.schünt tweemaal per week. Woensdag en Zaterdag
Redactiebureau: Prins Hendrikstraat 122 Middelharnis
gezi'
icht
pge.
KerK)
Voor het communisme hebben wij in
I Nederland niets te vrezen, zeggen som-
i migen. Wat betekenen 10% der stem-
I men Die lopen dood tegen de borst
wering van roomsen en socialisten, en
wij, protestanten, zullen hen als hulp
troepen daarbij zo nodig wel een handje
helpen. Intussen kunnen wij als protes
tanten ons veilig keren tegen het room
se gevaar. Tegen de verroomsing van
Nederland. En onderwijl beschermen zij
ons wel tegen het communisme. En ook
I de P.v.d.A. zal wel zorgen dat hét com-
I munisme niet de overhand krijgt.
Rome heeft dus twee kanten: Het
I anti-communisme en hot anti-protestan-
tisme. Om het eerste zouden wij Rome
moeten versterken om het tweede
verzwakken. Dat Vv^ordt een dubieuse
{politiek. Anèi-rooms zijn, en intussen
[heimelijk er achter wegschuilen.
Dat is niet hetgeen Groen v. Prins-
[terer ons steeds zo magistraal heeft
Ivoorgehouden: „Tegen de revolutie het
1 Evangelie."
Van de revolutie heeft de la Menais
j (een rooms schrijver, met instemming
liloor Groen aangehaald) gezegd: ,,De re-
Ivolutie is begonnen met de verklaring
Ivan de rechten van de mens; zij zal
I niet eindigen dan met de verklaring van
I de rechten Gods."
Wat is revolutie? Alleen (wat we te
genwoordig als een schrikbeeld noemen)
jhet communisme? Mag men sommigen
[geloven, dan is de verklaring van de
[rechten van de mens juist ,een weer-
[stand bieden aan het communisme, want
[zij, zegt men, vertrappen de rechten
[van de mens.
Wij worden, ook op politiek gebied
j_ geroepen de geesten te beproeven of
[ze uit God zijn.
Overal, waar de mens zich stelt tegen
|of boven God (in de grond is dit het-
zelfde) hebt ge in princiep de revolu
tie. Of men dat godsdienstig of on-
godsdienstig doet, maakt in beginsel
[niets uit. Of men dat doet naar het re-
cept van het communisme in de bewe-
[ging der goddelozen, dan wel op een
[licrkelijke wijze, waarbij men zich te-
[genstelt en verheft boven al wat God
{genaamd, of als God geëerd wordt
[gemeten naar het recht Gods is het bei-
Ido geoordeeld.
Is dat niet een fout van vele bestrij-
ders van Rome Men brengt sterk naar
Ivoren het zedelijk kwaad, dus het „on-
godsdienstige" dat men bij Rome ont-
Idekt of meent te ontdekken, en vindt
[daarin zqn stof tot bestrijding. Men ziet
jhet revolutionaire van de ongoidsdiensti-
Ige mens, maar het, eveneens revolutio-
inaire, van de vrome mens ziet men bij
IRome (en bij zichzelf) voorbij. Immers,
lalle heerschappij van de mens, hetzij
jvroom of goddeloos, is in wezen revo-
[lutionair. Maar, dan moet men ook zich-
jzelven durven oordelen. Als wij belijden
[de souvereiniteit Gods, (niet de souve-
Ireiniteit van de kerk, van de gods-
jdienstige mens, zoals Rome doet) dan
Istaan wij zelf te meer schuldig, als wij
Idoor het recht Gods niet te betrachten,
Ideze souvereiniteit loochenen.
Achter ons ligt een tijd dat vele pro-
[testantse christenen meenden met Ro-
jme samen te kunnen gaan op politiek
[gebied, omdat men godsdienstige begin-
Iselen met Rome gemeen had. Een chris-
Itelijke coalitiepolitiek, waarvan anderen
Iniets moesten hebben. Immers Rome
[buigt niet onder het gezag van Gods
IWoord. De roomsen voerden geen na-
Itionale politiek, maar waren in Neder-
[land ultramontaans.
De illusie van een christelijke politiek
lin bond met Rome is thans verstoord.
iDe Roomsen zien thans meer heil in sa-
Imen te werken met groepen, waarvan
Iwij van ouds het revolutionaire karak-
Iter onderkenden. De Roomsen konden
Imet de protestants-christelijke partijen
Isamengaan, maar kunnen het eveneens
llnet de socialisten. Dat ziet men niet
■alleen in Nederland, maar ook in an-
|dere landen.
Als men afwijkt van de paden van
Irecht en waarheid, als men niet erkent
len in practijk brengt: Er staat geschre-
Iven, en: er is geschied betreedt men
Ihet pad der revolutie, ook al gaat men
Iniet tot de uiterste consequenties, en
|is dus geen communist.
Als men de Grondwet, onder Gods be-
Istel tot stand gekomen, en door Koning
len door volksvertegenwoordiging (na-
Imens het volk) bezworen, tegen zijn eed
|in opzij zet, is men revolutionair.
Bij de behandeling nu van het wets-
lontwerp op de Publiekrechtelijke Be-
Idrijfsorganisatie is dat klaar aan de dag
fgetreden.
Men heeft in die wet een bepaling op-
tgenomen, dat de bedrijfschappen inge-
Isteld worden bij Algemene Maatregel
Ivan Bestuur. Dit is in uitdrukkelijke
Itegenspraak met de grondwet, welke
Ibepaalt, dat deze instelling bij de Wet
Ibehoort te geschieden. Terecht is dan
look door de Protestants-Christelijke par-
I tijen bezwaar hiertegen gemaakt. De af-
Igevaardigden achtten zich aan hun eed
|op de Grondwet gehouden, en verklaar-
tden dan ook tegen deze wet te zullen
[rnoeten stemmen, indien deze bepaling
Iniet werd 'opgeheven. Bij de eindstem-
Iming hebben alleen de Roomsen en so-
icialisten plus één Chr. Historisch lid
[voorgestemd.
Hiermede heeft de R.K.V.P. zich for-
I meel en uitdrukkelijk naast de P.v.d.A.
lop revolutionair standpunt gesteld.
1 Slape wi§ kan rustig op de verwach-
iting, dat wij voor het communisme be-
iwaard zullen blijven achter de borst-
I wering van Rome en Rood, omdat het
INederlandse volk te verstandig is voor
Ihet communisme.
In „Eenigheid des Geloofs" lazen wij
een Ingezonden Stuk, waarin de inzen
der schrijft dat een der oorzaken van
de kerkelijke verwarring, die ons nu al
ongeveer een halve eeuw teistert en be
nauwt, moet worden gezocht in de Sy
noden.
Wij nemen uit dit ingezonden stuk
een gedeelte over, omdat dit inderdaad
veel waars bevat. Hij schrijft:
Want ieder „conflict" kan worden te
ruggebracht tot bepaalde handelingen
ener Synode. En het is op de Synoden
dat telkens weer de kerkelijke eenheid,
die nodig en geboden is, jammerlijk
wordt verstoord. Déér worden door de
kerkelijke „leiders' 'hun onderlinge ver
schillen uitgevochten, 'dS.ar worden bin
dende besluiten genomen en doorgedre
ven, die gemeenlijk tot uitwerping van
de „verliezende" partij leiden.
Omtrent een Synode vinden we in de
Schrift niets, in de Geloofsbelijdenis
evenmin en wat er in de Kerkenorde van
staat, maant tot het met grote schroom
hanteren van het Synodale apparaat.
Een Synode is hoe langer hoe meer
geworden de „ring," waarin de kerkelij
ke bokskampioenen elkaar trachten
„knock-out" te slaan. Ze beginnen wel
met elkaar de hand te geven, maar het
einde is toch altijd, dat de verliezer, met
de vloek beladen uit de ring wordt ge
sleept. Dit alles gaat dan ten aanschou-
we van een hevig geïnteresseerd pu
bliek; zelfs de wereld bemoeit er zich
mee, geeft zelfs pikante verslagen om
trent het verloop van de strijd en heeft
er machtig veel plezier in te zien hoe
de „fijnen" elkaar in de haren vliegen.
In de kerken vormen zich partijen pro
en contra, die zich ieder om „hun" kam
pioen sóharen, hem aanvuren en steu
nen. Naar de verliezer, want die is er
altijd, gaat meermalen veler sympathie
uit, hij krijgt of werft medestanders,
waarbij zwaar met het „ambt" der ge
lovigen wordt gewerkt en het slot is dat
een nieuwe kerkengroep wordt gevormd
met al de ellende, die dit gebeuren mee
brengt en die we zo goed kennen.
Want na de scheuring begint het dra
ma eerst goed. De uitgeslotenen hebben
al spoedig bladen tot hun beschikking
en in minder dan geen tijd zijn de slag
orden gevormd en stoten op elkaar in.
Zelden worden van weerskanten meer
felle aanvallen gedaan dan juist in ker
kelijke bladen. De meest onschuldige en
dikwijls ook nog goed bedoelde uitlatin
gen worden uiteengerafeld en met een
weerzinwekkende spitsvondigheid ge
bruikt om „broeders" vó,n allerlei mis
daden te beschuldigen, te verbijten en
te vereten. Het is verbijsterend te zien,
hoe men nooit uitgeput raakt in het tel
kens weer opnieuw ontdekken van ver
schillende fouten, gebreken en wat dies
meer zij en hoe dit alles met een onge
looflijke breedsprakigheid den volke
wordt vertoond. En dat volk staat adem
loos toe te zien, hoe de opponenten el
kaar bekampen en dit alles geeft aan
leiding tot een menigte gesprekken en
beschouwingen w.'.aruit gemeenlijk blijkt
Uit de artikelen die onlangs in ons
blad hebben gestaan is gebleken, dat er
op ons eiland Goeree en Overflakkee
grote noodzaak bestaat voor een onder-
wijs-inrichting voor kinderen, die op de
gewone lagere school niet meekunnen.
De Christelijke Scholenbond heeft tot
taak te komen tot oprichting van een
dergelijke school.
Op het ogenblik is daartoe een flinke
actie ingezet om contribuanten te win
nen; bijna huis aan huis worden circu
laires bezorgd waaraan een invulformu-
lier is bevestigd, wat later wordt opge
haald en voorts worden intekenlijsten
aangeboden voor vrije giften.
Alle kerkelijke groepen op ons eiland
werken er aan mede: de volgende pre
dikanten hebben de circulaire onder
tekend:
Namens de Ned. Herv. Kerk in de
eerste plaats Ds H. Goedhart te Middel
harnis en voorts de predikanten: Ds
Steur, Ds Verweij, Ds Klootwijk, Ds
Koele, Ds v. Asch, Ds Postma en Ds
Sonnenberg.
De Geref. Predikanten: Ds Zeilstra en
Ds Scherpenisse.
De Chr. Geref. Predikant: Ds N. de
Jong.
De Predikanten der Geref. Gemeente
(consulenten): Ds J. B. Bel; Ds A. de
Blois en Ds Ligtenberg.
Het slot van de circulaire eindigt met
de wens, dat verstaan mag worden, dat
wij in deze een roeping hebben. ,,Wil
dan geven met een offervaardig ge
moed, bedenkende, dat wat aan één van
des Heeren minsten is gedaan, door
Hem wordt beschouwd als aan Hem zelf
gedaan."
Ook wij als redactie bevelen deze ac
tie ten zeerste aan. Laten wij eenparig
de handen ineenslaan, opdat er een
school kome voor kinderen die zoveel
moeten missen, maar dan ook een
school, waar het Woord des Heeren niet
vreemd is. Ook voor die jongens en meis
jes geldt, zij het dan dat het hun op
zeer eenvoudige wijze moet worden bij
gebracht: Leert den jongen de eerste
beginselen naar de eis zijns wegs, als hij
oud geworden is zal hij daarvan niet af
wijken.
dat men slecht gelezen en weinig be
grepen heeft.
Merkwaardig is ook, dat hierbij het
,,audite alteram partem" dat is: „men
hore ook de andere partij" weinig of
geen toepassing vindt, men luistert al
leen naar de eigen leiders en wat men
van de overzijde tot verdediging of tot
verduidelijking aanvoert, wordt al bij
voorbaat tot jokkernij verklaard. O ze
ker, het is heel gemakkelijk om uit het
betoog van de tegenstander telkens een
stukje uit te lichten, dat te becritiseren
en op die manier een soort verweer op
te bouwen, maar goed is het zeker niet
en in ieder geval verderfelijk ten opzich-'
te van het gebod: „Weest eensgezind on
der elkander" en van do uitspraak:
,,Dat zij allen één zijn. Dit wordt dan zó
uitgelegd, dat het tot meerdere ere Gods
strekt, als men zijn broeders zo veel
mogelijk afbreuk doet en het bekende
gedeelte van Ps. 133 eenvoudig maar
overslaat.
Maar dat we broeders zijn, daar gaat
toch niets van af. We geloven allen eer
biedig in hetgeen God ons in Zijn Woord
heeft geopenbaard en we handhaven on
verkort de belijdenis en de kerkenorde.
Alleen op interpretatie komt het aan.
En die is en blijft altijd mensenwerk. En
daarom moeten we over zaken, waarvan
ons kennen ,,ten dele" is, zeker geen
bindingen forceren, want dan moet het
altijd verkeerd gaan. Het lijkt er veel
op, dat de hoogleraar gelijk krijgt, die
eens zeide: „Och, die Gereformeerde
Kerken zijn voor ons van weinig belang,
let maar eens op: door het telkens op
nieuw uitlokken van allerlei bindende
leerbeslissingen vernietigen zij zich zelf."
Nu behoeven er niet altijd bindingen te
zijn om broedertwisten op te roepen.
Het is zelfs mogelijk dat in een bepaald
verband een zekere mening ze sterk
naar voren wordt geschoven, dat een
minderheid, die het daarmede riiet eens
kan zijn, wel niet wordt uitgeworpen,
maar toch op een zijspoor wordt geran
geerd.
Langzamerhand begint de overtuiging
veld te winnen, dat van al die kerkelij
ke moeiten een der oorzaken moet wor
den gezocht in het bestaan en vooral
in de samenstelling der Synoden.
Nu behoeft een Synode geen bezwaar
voor de kerken op te leveren, als ze
zich maar houdt aan Art. 30 K.O. Daar
staat: ,,In deze samenkomsten zullen
geen andere dan kerkelijke zaken, en de
zelve op kerkelijke wijze verhandeld wor
den. In meerdere vergaderingen zal men^
niet handelen dan 't gene dat in min
dere niet heeft afgehandeld kunnei
worden, of dat tot de kerken der meer
dere vergaderingen in 't gemeen be
hoort."
Vergelijk nu dit eenvoudige klare vooi
schrift eens met hetgeen op de Synodrf
gebeurt. Hoe men, zonder dat de nood-1
zaak blijkt en zonder dat er om wordtl
gevraagd, het houden van een Synodel,
De Alg. Ned. Bond van Gepension
neerden, die op Goeree en Overflakkee
reeds 131 leden telt, heeft de volgende
resolutie aangenomen, die we hier in zijn
geheel opnemen.
Resolutie betreffende pensioenen
De Algemene Nederlandse Bond van
Gepensionneerden,
De Bond van Gepensionneerden der
Nederlandse Spoor- en tramwegen.
De Algemene Militaire Pensioenbond,
in gezamenlijke, massale vergadering bij
een op 11 October 1949 in de grote zaal
van de Dierentuin te 's-Gravenhage,
welke vergadering is belegd om open
lijk uitting te geven aan de grote te
leurstelling en ontevredenheid, welke
onder de gepensionneerden heerst ten
gevolge van de volstrekt onvoldoende
behartiging van hun materiële belangen
door de Regering en de daardoor onder
vonden achterststelling tegenover actief-
dienende ambtenaren en particuliere
loontrekkenden, voorzover betreft de
volstrekt onvoldoende toeslag op de pen
sioenen in verband met de stijging van
de kosten voor levensonderhoud als ge
volg van de oorlog,
GEHOORD de besprekingen en uiteen
zettingen, waaruit is komen vast te
staan,
1. dat tussen de toeslag op pensioenen
en de stijging van de levenskosten
een ongemotiveerde wanverhouding
bestaat, zodat het grootste deel van
de gepensionneerden slechts een te
gemoetkoming ontvangt van TEN
HOOGSTE 25% tegenover een toe
name van het index-cijfer met 114%
2. dat bij het toekennen van een toe
slag onderscheid wordt gemaakt
tussen gepensionneerden van vóór 1
Januari 1947, resp. 1945 en van die
datum, welk onderscheid gemoti
veerd werd met de drogreden, dat
zij, die vóór 1 Januari 1947, resp.
1945, gepensionneerd werden, zich
wel door de langere tijd van ge
pensionneerd zijn, zullen hebben
aangepast aan lagere inkomsten.
DRINGEN er bij de Regering en de
Staten-Generaal met klem op aan, als
nog de schrijnende onbillijkheden, ge
noemd in vorenstaande punten 1 en 2
op te heffen door verhoging van de toe
slag-percentages en de toeslag-maxima,
VESTIGEN er in het bijzonder de na
adruk op, dat de groep gepensionneerde
joverheidsdienaren en gepensionneerde
iweduwen van vóór 1 Januari 1947, resp.
|1945, een afgesloten geheel vormt, dat
[voortdurend door overlijden sterk in
jaantal terugloopt zonder aanvulling,
SPREKEN grote waardering uit voor
de leden der Tweede Kamei', die de
amendementen van Sleen ondertekenden
en steunden, alsmede voor het voorlopig
verslag van de Commissie van Rappor
teurs uit die Kamer, waardoor de mo-
doordrijft om een bepaald geval, dat nog\3 gelijkheid tot verbetering van de pen
geenszins rijp is om op die manier te
worden behandeld, tot een oplossing te
brengen. En tegelijk een tegenstander
tot zwijgen te brengen, hem uit te wer
pen en zodoende een „lastig element"
kv/ijt te raken. Men gaat zelfs zó ver,
dat men bepaalde kerken niet alleen
een ongevraagd en ongewenst advies
geeft, maar zonder meer beveelt wat zij
hebben te doen en te laten, daarbij zich
plaatsend boven de kerkeraden."
sioentoeslagen is geopend,
VESTIGEN er nochtans de aandacht
'op, dat de tijdsomstandigheden en prijs
stijgingen sedert dien een hogere pro
gressie in de voorstellen van Sleén nood
zakelijk maken,
DRAGEN de Bondsbesturen op deze
resolutie ter kennis te brengen van de
Regering, de Leden van de Staten-Ge
neraal, en van de Pers.
MANDIEN.,
Mandieneen woord, dat U vaak
leest in de brieven uit Indië. U hebt er
misschien een vaag idee van: "Zater
dagse wasbeurt in Holland maar dan
elke dag."
Maar dit mandien hier in Indië is
heel wat anders: 't is een genot, dat
zich in de verste verte niet laat verge
lijken met een bad in Holland.
Stelt u zich voor: een patrouille van
een dag, in een hitte, die haast ondra
gelijk is, waarbij het zweet eigenlijk een
tweede omhulsel van je lichaam wordt.
Zo tegen de tijd, dat je moe en met hete
voeten naar huis toe gaat, wordt het
iets maar dan ook maar een heel klein
beetje koeler. Als je langs je gezicht
wrijft, voel je aan je hand de zoutkris-
talletjes, die zich gevormd hebben door
het opgedroogde zweet. In de verte zie
je het kleine barakkenkampje liggen,
met ernaast het van bamboe opgetrok
ken schuttinkje om de puthet man-
diehok. Een plaats der goden. De plaats
waar je al dit zweet en stof van je af
kunt spoelen, waar je iets krijgt van
het gevoel dat de opstellers van die ad
vertentie gehad moeten hebben, toen ze
het plaatje maakten voor een of ander
wasmiddel, met als telkens terugkeren
de zin: „Voor en na de behandeling."
Dat mandie-hok, gezegende plaats,
heeft veel gedaante op de verschillende
posten: een bekende is die put met
daarnaast drie of meer grote drums, een
woord, dat hier in Indië gebruikt wordt
om grote ijzeren tonnen aan te duiden.
Een vloertje van bamboelatten en op
een plankje daarboven wat „gajongs"
meestal conservenblikjes met of zonder
een handvat. Je schept het koele water
op en gooit de gajongs vol over je heen.
Dit is nog steeds de meest verfrissende
manier van badenJe komt terug
van patrouille.
De eerste prettige sensatie, als je
weer bij je tempatje bent is het neer
leggen van je geweer niet gooien,
want je geweer moet je behandelen als
je meisje, volgens de luit.
Vader zal zich nog wel uit de mobi
lisatie herinneren, hoe zwaar zo'n spuit
wordt, naarmate je langer loopt; hij
kent dus ook het gevoel, als je hem kunt
afleggen.
Daarna komt het uittrekken van je
kletsnatte kleren: een heerlijkheid op
zich zelf, dat uittrekken, bedoel ik.
Aldus verlicht, begeef je je in han-
doek of sportbroekje naar de mandie-
plaats. Ik zal niet proberen te vertel
len, wat het gevoel is, als je het zweet
en stof van je lichaam wegspoelt. Ik zou
er toch in tekort schieten. Dit is iets
wat zich alleen maar laat ondergaan.
Het doet er weinig toe of het water
precies de helderheid heeft van het Hol
landse stadswaterleiding.
Als je de laatste bent van de gega
digden voor een bad, wil daar nog wel
eens iets aan ontbreken, omdat in elke
ton nu eenmaal bezinksel zit. Over het
algemeen ben je echter schoon, als je
de mandiplaats verlaat en wat nog veel
belangrijker is, je hebt als het ware met
het zweet en het stof een deel van je
vermoeidheid weggespoeld.
U zult kunnen begrijpen, wat dit
twee-, soms driemaal terugkerende man-
diebad per dag, voor jongens in een
hete streek betekent.
Weliswaar is de hitte soms zo, dat je
je afvraagt, of het eigenlijk wel nut
heeft om te mandien, want tussen het
„nog nat zijn van het mandien" en het
„alweer nat zijn van het zweet" ligt
soms een heel korte tijd. Maar toch, het
is een steeds weer welkome oase op de
weg van tropische hitte.
Woensdag was het voor de gemeente
Herkingen een grote dag, want 's mid
dags vond de overname plaats van het
nieuwe kadegedeelte. Door de fa. Dij
kers te Middelharnis werd op dat mo
ment de laatste hand aan het werk ge
legd, bestaande uit het nog gedeeltelijk
bespuiten van de kade met teer, welke
tot 135° verhit -was.
Nadat Burg. van Heijst, de raadsleden
en het oud raadslid dhr E. Struijk de
kade bezichtigd hadden, ging men naar
het gemeentehuis, alwaar Burg. van
Heijst een korte toespraak hield, waar
in spreker o.m. liet uitkomen, dat de
gemeente Herkingen weinig geschiedenis
heeft. Steeds is de haven van Herkingen
de belangrijkste bron van inkomsten ge
weest. Eeuwen geleden was deze reeds
aanwezig, want in 1775 is deze haven
reeds tot stand gekomen. In de Franse
tijd heeft zij veel roem verwonnen, om
dat zij bekend was door de clandestiene
dingen, welke vanuit deze haven naar
de Engelsen werden vervoerd.
De bezettingstijd is echter fnuikend
geweest, want toen werd Herkingen tot
dubbel spergebied verklaard. De haven
geraakte in verval en de bezetters re
den haar geheel vol met landbouwwerk-
tuigen, welke men dan met springstof
fen trachtte te vernietigen. Dank
zij het optreden van het noodgemeente
bestuur werd er aandacht aan deze ern
stige zaak geschonken. In afwachting
van het definitieve plan werd in 1947
met spoed een noodherstelplan aanbe
steed. De totale kosten bedroegen toen
18099.waarvan men plm. 8000.
als definitief herstel kon aanmerken.
Dank zij de gemeente-opzichter werden
er daarna keurige plannen gemaakt.
Eerst werden er enige door de Ged.
Staten afgekeurd omdat de kosten te
hoog waren en omdat de betekenis der
haven geen voorrang meer had en te
vens kwam de vraag op, wie zal dit
financieren.
De werkeloosheid nam hand over hand
toen en het werd goedgekeurd, dat dit
werk in D.U.W. verband kon worden
uitgevoerd.
Op 22 April 1948 kon eindelijk het be
sluit door de Raad worden genomen en
werd het technisch werk opgedragen
aan de fa. v. d. Veer, die zich op uit
stekende wijze heeft gekweten van deze
taak. De totale kosten bedroegen
85000.Hier is bij inbegrepen het
arbeidsloon, dat voor 80% door het Rijk
wordt vergoed. De oude kade was plm.
Mijnhardt's Zenu-wtabletten
helpen U er overheen.
Onze bemoeienissen strekken zich
niet alleen uit over de 90 jongens, die
onze school bezoeken, doch onze be
langstelling gaat evenzeer uit naar on
ze oud-leerlingen. In de eerste plaats
trachten we de jongens, die pas onze
school verlaten, te bewegen hun stu
die voort te zetten aan een landbouw-
winterschool en maken hen klaar voor
het toelatingsexamen dezer scholen.
Deze maand zijn weer 3 leerlingen ver
trokken naar deze onderwijsinstellin
gen. Verder stimuleren we de oud-leer
lingen hun kennis te onderhouden en
uit te breiden door het volgen van een
of andere cursus: een tuinbouwwinter-
eursus, een cursus in motoren en land-
bouwwerktuigen of de cursus ter op
leiding van het examen voor aardappel-
selecteur.
Niet alle oud-leerlingen voelen even
wel nog voor verdere studie, doch zij
willen ook niet de gehele winter met
lanterfanten doorbrengen. Zo komen
reeds gedurende drie vidnters een groep
je oud-leerlingen te O.Tonge om de 14
dagen een avond bij elkaar, om dan ieder
op z'n beurt een onderwerp op land
bouwgebied in te leiden. De. bedoeling
van deze inleidingen is, vooral om de
jongens oefening te geven in het leren
spreken in het openbaar. Hun club heet
daarom „Vereniging: Ontwikkel U tot
spreken." De oprichting van deze clubs
hebben we na het einde van de oorlog
trachten te bevorderen en ons ideaal,
was en is nog: in ieder dorp op ons
eiland de daar wonende oud-leerlingen
bij elkaar te brengen, teneinde ze ge
legenheid te geven met elkaar het tech
nisch gedeelte van de landbouw te be
spreken en tegelijkertijd meer vrijmoe
digheid aan te kweken in hun optreden
op vergaderingen nu en in hun later
leven.
Deze week ben ik op verzoek van
het bestuur de gast geweest op de ver
gadering van bovengenoemde club te
Oude Tonge. Met elkaar hebben we het
programma besproken voor het a.s.
winterseizoen en de mogelijkheden be
keken, de avonden nog aantrekkelijker
te maken. Aan de manier waarop de
verschillende leden aan de discussie
deelnamen, was goed te bemerken, dat
ze zich reeds enige tijd hadden geoe
fend in het leren uitdrukken van hun
gedachten.
Overtuigd van het grote nut dezer
verenigingen willen wij gaarne onze be
middeling verlenen, wanneer enkele oud-
leerlingen willen trachten op hun dorp
ook de „debatingclub" op te richten.
Van vele bezoekers van landbouw-
en andere vergaderingen gaan de mon
den pas open, wanneer ze weer op
straat zijn. Oud-leerlingen, leert Uw me
ning zeggen tJüdens de vergadering.
Vormt debatingclubs en oefent, oefent!
1500 m2 terwijl de nieuwe plm. 2700 m2
groot is.
Vorige jaar werden er met moeite 6%
millioen kg bieten verladen, terwijl men
mag verwachten dat dit jaar de 8 mil
lioen kg zal worden overschreden.
De klei, waarmede de kade werd ver
groot en afkomstig is uit de haven kon
zo niet blijven liggen. Door de Fa Dij
kers was aan de Dijkring een nieuw pro
cédé aangeboden en hiervoor had deze
de kade nodig. We hebben echter ge
meend geen vergoeding hiervoor te
moeten vragen in geld, doch in het ge
ven van dit nieuwe procédé voor onze
kade. De toekomst,vanonzegemeente, al
dus spreker, is de haven en wij zullen
dan ook al onze krachten inspannen om
ervan te maken wat ervan te maken is.
Ik besluit met de wens, dat ook Gods
zegen op ons besluit mag rusten.
Weth. Witvliet dankte voor de harte
lijke woorden en tevens voor alles wat
de Burg. voor onze haven heeft gedaan.
Zowel de heren der Provinciale Wa
terstaat als die van de Landbouwvereni-
ging konden wegens verhindering niet
aanwezig zijn.
Nadat men nog enige ogenblikken ge
zellig had doorgebracht, behoorde dit
moment weer tot het verleden.
In de ouderdom van 75 jaar is te
Waddinxveen overleden ds N. v. d.
Kraats, predikant bij de Chr. Afgeschei
den Gemeente aldaar. Sedert 1937 was
de overledene aan de gemeente van
Waddinxveen verbonden. Tevoren stond
hij te Den Helder.
Na ruim een jaar vacant te zijn ge
weest, zal de Geref. Gemeente van Rot
terdam-C aan de Boezemsingel binnen
afzienbare tijd weer een eigen predikant
ontvangen, daar ds M. Blok, te Zeist,
het beroep naar deze gemeente heeft
aangenomen. Hierdoor zal dus de vaca
ture, die is ontstaan door het overlijden
van ds G. H. Kersten worden vervuld.
Na de teleurstellingen, die de gemeente
bij het beroepingswerk heeft ondervon
den, zal de tijding, dat ds Blok naar Rot
terdam overkomt, met dankbaarheid
worden vernomen.
Het is een breed arbeidsveld dat hem
daar wacht, de gemeente Rotterdam
(Boezemsingel) telt met leden en doop-
leden samen méér dan 3000 zielen.
BEKENDE CHK. UITGEVER,
J. J. GROEN TE LEIDEN
OVERLEDEN
De bekende uitgever van Chr. werken
en van „De Vriend van Oud en Jong,,,
de heer J. J. Groen te Leiden, is Zater
dagavond 9 October overleden. Hij was
in Frankrijk, toen hij door een dodelijke
krankte werd getroffen en daar vrij
plotseling aan overleed.
De heer Groen was de bezielende lei
der van zijn drukkerij en vooral de uit
gave „De Vriend van Oud en Jong" had
de liefde van zijn hart en zijn dagelijkse
belangstelling.
Reuter meldde dezer dagen uit Balti
more, dat Bijbelgeleerden van mening
zijn, dat een rol, die in 1947 werd ge
vonden in een grot in Palestina, het
verloren gegane boek van Lamech is.
Dit is ook de opvatting van dr John
C. Treves, een autoriteit op het gebied
van het Oosters onderzoek
Treves gaf een beschrijving van het
schrift op de rol in de laatste afleve
ring van het Bulletin van de American
School of Oriental Research. Hij deelde
mede, dat pogingen tot identificatie wa
ren gedaan naar aanleiding van twee
fragmenten, die van de rol vielen. Deze
is in zulk een slechte conditie, dat zij
tot nog toe niet is ontrold. (N.R. Crt.)
In een artikel „Uit de Geref. Kerken
(Art. 31) schrijft Ds K. Meima:
Wat de verhouding betreft, met de
Chr. Gereformeerden, deze wordt er he
laas niet beter op. Wat wij bij hen mis
sen, is het willen doordenken van de
consequenties van Schrift en Belijdenis.
Tekenend is, dat op de Haagse Synode
reeds gesproken wordt van kanselruil
met Chr. Geref. predikamten. En het
wordt ons al gezegd: wij staan eigenlijk
dichter bij de synodalen dan bij jullie
vrijgemaakten. 't Is te hopen, dat depu-
taten van samenspreking met de Chr.
Gereformeerden weer spoedig eens iets
van zich laten horen. In de jaren tussen
1886 en 1892 was er toch meer een el
kander zoeken dan heden. Onlangs hield
Prof. Holwerde in Zuidhorn een rede
over 1892 en de Chr. Gereformeerden.
Hij maakte daar de prachtige opmer
king, dat er niemand was in 1892, die
niet de vereniging begeerde. De Chr.
Geref. zeiden toen niet: Wij zullen niet
verenigen, maar wij willen nog niet ver
enigen. De fout nS. 1892 was z.i. geweest
dat men elkander niet had vastge
houden,
