DeT
roonrede
DEVALUATIE
De Millioenen-nota
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Geen verhoging van
prijzen
V..
IIIEUll/5
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelharnis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerg 19
WOENSDAG 31 SEPTEMBER 1949 22ste JAARGANG No. 1855
Abonnementsprijs 1,50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief.
Het devaluatie spook, dat maanden
lang de gemoederen heeft verontrust
bleek nu werkelijk te bestaan.
Zondagavond heeft de-Engelse minis
ter van financiën, Sir Stafford Cripps,
door de radio aan het Engelse volk be
kend gemaakt, dat het Pond in waarde
was verminderd met ruim 30%. De oor
zaak hiervan is, dat de .«waarde van het
Engelse geld te hoog stond tegenover
het Amerikaanse.
De kosten van levensonderhoud liggen
in Engeland hoger dan in Amerika.
Daardoor komen de producten, die
Engeland fabriceert, te duur en zijn ze
op buitenlandse markten niet te ver
kopen.
Bovendien hééft Engeland levensmid
delen en grondstoffen uit Amerika no
dig, doch kan deze niet bekomen, om
dat er niet uitgevoerd wordt.
Lenen en nog eens lenen gaat niet,
daar kornt op de duur een einde aan.
Om aan deze moeilgkheden het hoofd
te bieden, heeft de Engelse regering dit
zeer ernstige besluit genomen.
Vei'schillende andere landen moeten
ru noodzakelijk volgen.
Zuid-Afrika, Australië, Denemarken,
Noorwegen, Zweden, Finland, Frankrijk,
ze zijn alle meegegaan, het ene land
meer, het andere minder.
Hedenavond zal ook minister Lieftinck
aan het Nederlandse volk mededeling
doen, met hoeveel de gulden is gedaald.
Veel wordt er over de devaluatie ge
praat en de meest fantastische geruch
ten en denkbeelden doen de ronde.
In het binnenlands verkeer zullen wij
er voorlopig weinig van merken.
Bij vergelijking worden wij van liever
lede gewaar, dat dan dit artikel en dan
dat weer wat in prijs gestegen is.
In hoofdzaak zal het gaan over arti
kelen, die wij betrekken van uit landen,
waar wij met dollars moeten betalen.
Uit andere landen wordt de maatregel
wat verzacht, omdat ook die landen
mede moesten devalueren.
Jammer is het, dat de grote staats
lieden niet ineens konden besluiten een
vaste wisselkoers te stellen voor de ver
schillende muntsoorten zoals wij deze
voor de oorlog kenden.
Heel duidelijk toont deze devaluatie
aan. hoe arm het machtige Engeland,
maar ook ons kleine Nederland is.
Wij leven in een schijnwereld. We ko
pen en verkopen, we sparen zonder te
beseffen, hoe gering de feitelijke waar
de van ons geld is
Het ernstigste van heel deze maatre
gel vinden wij dat verschillende minis
ters het volk wat hebben wijs gemaakt.
Achteraf mag men dat alles goed gaan
praten, doch vele eenvoudige mensen,
die nog enig geloof hebben gehecht aan
hun woorden, komen opnieuw bedrogen
uit.
Waar is er nu nog enige houvast in
het leven, als de personen, die aan het
hoofd van het volk staan en met re
geermacht zfln bekleed, steeds betonen,
dat men op hun woorden niet aan kan?
Het directoraat-generaal van de prij
zen deelt mede, dat op grond van de
Beschikking prijs-stop 1949, ondertekend
door de. ministers van Economische za
ken, van Landbouw, Visserij en Voed
selvoorziening en van Verkeer en Wa
terstaat, het niet geoorloofd is de prij
zen van goederen en diensten, waarvoor
de prijsbeheersing was opgeheven te
verhogen boven het niveau, dat op 17
September algemeen gebruikelijk was.
Dit wil dus zeggen, dat degenen, die
goederen verkopen of te kobp aanbieden
geen hogere prijzen mogen berekenen,
dar zij op 17 September deden. Dege
nen, die afgaand op geruchten van de
valuatie hun prijzen reeds hebben ver-
hcogd, zullen deze dienovereenkomstig
moeten verlagen. Voor de niet in pr^s
vrijgelaten goederen bleven uiteraard de
bestaande voorschriften van kracht. De
controle op de prijzen zal over het ge
hele gebied voorlopig worden verscherpt.
H.M. Koningin Juliana, die heden
middag de Troonreide in de Ridider-
zaal te Den Haag uitsprak.
De gehele begrottng^dienst, met
uitzondering van de kapitaaldlenst
kan uit de lopende middelen wor
den gefinancierd.
De Millioenen-nota is heden Dinsdag
middag 20 Sept. aan de Tweede Kamer
door de Minister van Financiën aange
boden.
Voor het eerst na de oorlog kan de
gehele begrotingsdienst, uiteraard met
uitzondering van de kapitaaldienst, uit
de lopende middelen worden gefinan
cierd. Ih de onderstaande cijferopstelling
zijn de geraamde opbrengst van de bui
tengewone heffingen voor 1950 ad
200 millioen en de (Jaartegenover
onder de uitgaven tot een gelgk bedrag
genaamde buitengewone aflossing 'van
nationale schuld buiten beschouwirfg ge
laten.
Uitgaven:
gewone dienst
buitengewone dienst
2.681 millioen
669 millioen
3.350 millioen
Middelen:
gewone dienst ƒ.3.518 millioen
buitengewone dienst 23 millioen
3.541 millioen
191 millioen
Voordelig saldo
nadelig saldo pandbouw
egalisatiefonds 171 millioen
resteert voordelig saldo 20 millioen
De buitengewone dienst 2 (rom) (kapi
taalsuitgaven en ontvangsten) van de
ontwerp-begroting voor 1950 geeft het
volgende beeld;
uitgaven
middelen
saldo
575 millioen
185 millioen
390 millioen
Hierbij merkt de minister op, dat de
kapitaalsuitgaven door leninggelden mo
gen worden gedekt, terwijl deze lening-
gelden ingevolge de comptabiliteitswet
niet onder de middelen worden geraamd.
HEDEN DINSDAGMIDDAG
REGERINGSVERKLARING OVER
DE DEVALUATIE
Heden Dinsdagmiddag, onmiddellijk
na de indiening van de Rijksbegroting
zal de Minister van Financiën in de
Tweede Kamer een verklaring afleggen.
Hedenavond om vijf over acht uur zal
minister Lieftinck zich over beide Ne
derlandse radiozenders met een toe
spraak tot het Nederlandse volk richten.
H.M. Koningin Juliana hield heden Dinsdagmiddag in de Ridder
zaal Ie 's - Qravenhage de volgende Troonrede
Leden der Staten Generaal.
Toen ik het vorige jaar voor de eerste maal na mijn inhuldiging in Uw
midden verscheen, sprak ik van de moeilijkheden, waarvoor het koninkrijk
gesteld is in een wereld, die, in tegenstelling met de bfl het einde van de
oorlog gekoesterde verwachtingen, nog geen wezenlijke vrede kent. De
tegenstellingen, die zich nog steeds openbaren en teng/evolgé waarvan het
politieke en economische herstel is vertraagd, hebben geleid tot funda
mentele veranderingen in de internationale verhoudingen, waarbij Neder
land ten nauwste betrokken is. Deze veranderingen hebben de stoot ge
geven tot nieuwe vormen van staatkundige, economische en militaire
samenwerking.
Ook Nederland heeft in verband daarmede verdere schreden gezet
op de weg van bijzondere Statengroeperingen en zal naar vermogen be
dragen tot de versterking van deze bindingen van constructief karakter.
Naast de samenwerking met onze Zuidelijke buren in het verband van
de Benelux is die tussen de vijf mogendheden van het verdrag van Brussel
verder gegroeid. In het afgelopen jaar trad Nederland toe tot de raad
van Europa en het Noold-Atlantisch verdrag.
De ontwikkeling van de organisatie van Straatsburg, waarbij 12 Euro-
peese landen zgn aangesloten, houdt beloften in voor de groei der zozeer
noodzakelijke gróter eenheid in Europa. In het Noord-Atlantisch pact is
samenwerking verkregen tussen een aantal Staten in West-Europa en op
het Westelijk halfrond. Toen het duidelijk werd, dat de Verenigde Naties
de collectieve veiligheid vooralsnog niet voldoende zouden kunnen garan
deren, heeft Nederland in deelneming aan deze beperktere, maar niette
min ruime kring, een aanvullende waarborg voor zijn veiligheid' gezocht
en, naar vertrouwd wordt, ook gevonden, een waarborg, die medebrengt,
dat Nederland ook zijnerzijds zijn krachten inzet voor de bescherming van
veiligheid, vrede en recht.
Deze nieuwe aaneensluitingen passen in het bestel van het handvest
der Verenigde Naties, dat de belangstelling voor het buitenlands beleid,
dat voor ons land van grote en steeds groeiende betekenis is, sterk toe
neemt, stemt tot voldoening. Nauwere 'samenwerking met de volksverte
genwoordiging, ook op dit terrein, zal de regering gaarne bevorderen.
Andermaal zal Nederland in het komende jaar de zeer gewaaïdeerde
hulp ontvangen van de Verenigde Naties van Amerika onder het Europees
herstelprogramma. Alleen door een gezamenlijk West-Europees optreden
zal dit programma de maximale vruchten kunnen afwerpen. Ondanks
onvermijdelijke onvolkomenheden is de nog jonge organisatie voor Euro-
peese economische samenwerking het aangewezen lichaam voor de ver
vulling van deze'grootste taak, daarnaast zal van de raad van Europa
een stimulerende invloed kunnen uitgaan.
De regering stelt zich onveranderd ten doel de verwezenlijking van de
volledige economische Unie tussen België, Luxemburg en Nederland zo
krachtig mogelijk te bevorderen. Niettegenstaande verheugende vorde
ringen, die reeds gemaakt werden, zijn nog grote moeilijkTieden te over
winnen. De verdere ontwikkeling der algemene Europeese samenwerking
kan aan een snelle verwerkelijking ten goede komen.
Het is geboden ook Duitsland, zij h«t voorlopig slechts West-Duitsland,
meer en meer te betrekken in de West-Europeese gemeenschap, mits
gewaarborgd blijve, dat Duitsland de Europese veiligheid niet opnieuw m
gevaar zal kimnen brengen. Een ruimer ontwikkeling van het econo
misch verkeer tussen Nederland en Duitsland is in het belang van beide
landen en tevens van een gezonde Europeese economie.
Zwaar is de druk, die nog steeds op de volkeren van Nederland en In
donesië rust als gevolg van het uitblijven van definitieve overeenstemming
over een nieuwe rechtsorde. Smartelijk zijn in het bijzonder de verliezen
aan mensenlevens. Met dankbaarheid en eerbied denk ik aan hen, die
vielen als slachtoffer van hun plichtsvervulling.
Het bijeenkomen van de Ronde Tafel Conferentie, die thans hier ter
stede wordt gehouden, heeft echter de hoop doen herleven, dat, hoe ern
stig en ingewikkeld de vraagstukken ook zijn, die zij tot oplossing moet
brengen, partijen er in zullen slagen spoedig een bevredigend eindresul
taat te bereiken. Moge daaruit voortkomen, een samenwerking op voet
van geUjkheid tussen de volkeren van een vrij en Souverein Nederland en
van een vrij en Souverein Indonesië, die in de geschiedenis zal kunnen
gelden als een voorbeeld van zegenrijk samengaan van Oost en West.
Ten aanzien van Suriname en de Nederlandse Antillen is de weg, die
tot een nieuwe rechtsorde,leidt, reeds uitgestippeld. De regering hoopt, dat
een interim-regeling, die aan deze gebieden volledig autonomie geeft, en
die tevens betrekking heeft op de behandeling van gemeenschappelijke
aangelegenheden, spoedig in werking zal kunnen treden, nadat gerezen
moeilijkheden uit de weg zullen zijn geruimd.
De met deze interim-regeling te verkrijgen ervaring zal van groot nut
kunnen zijn bij de nadere overweging van de wijze, waarop de nieuwe op
bouw van het koninkrijk zal kunnen worden verwezenlijkt.
Met het oog op het zo gewenste monetaire evenwicht stemt het tot
voldoening, dat de rijksbegroting voor het jaar 1950 voor het eerst na de
bevrijding sluitend is. Het niveau, waarop de lopende uitgaven en de mid
delen tot dekking daarvan zich bevinden, is echter abnormaal' hoog en
stemt vooral in verband met de conjuctuurphase, waarin de wereld ver
keert, tot bezorgdheid.
Ondanks de belangrijke stijging der productie en de verbetering, die is
ingetreden in de verhouding tussen in- en uitvoer, vertoont voorts de be
talingsbalans, in het bijzonder met de doUargebieden, nog een groot tekort,
dat vooralsnog slechts overbrugd kan worden dank zij de hulp, die ons land
(Vervolg Troonrede) op pagina 2)