J
.J
ilde
CHR. WEEKBLAD OP GEREFOKMEERDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZÜID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
40-jarig Jubileum van
„De Dijkring Flakkee"
Waterschap „De Dijkring
Flakkee" bestaat 40 jaar
Ongeval met dodelijke
afloop te Tholen
----o----
Wat brengt de komende
C. V. d. WAAL
189.—
245.—
97.50
meter
ftjjk of
(Zuld)
terug.
IIAIIDEII-IIIEIJl^
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukker^ 19
32ste JAARGANG No. 1847
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1949
Abonnementsprgs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bg contract speciaal tarief.
Het Waterschap „De Dijkring Flak
kee", in 1909 tot stand gekomen, viert
in de komende weken haar 40-jarig be
staan.
Het is wel de moeite waard, om bij
het jubileum van dit voor ons eiland zo
belangrijke lichaam, in een of meer ar
tikelen stil te staan.
Immers, ons eiland Goeree en Over-
flakkee, aan de zee ontworsteld, heeft
van haar bestaan af met de hevigste
aanvallen van die zee gekampt, zó, dat
meer dan eens met moeite ingepolderde
gronden, weer aan het water moesten
worden prijsgegeven. De gehele geschie
denis van het ontstaan van ons eiland
is in feite een geschiedenis van de strijd
met het water.
Eigenlijk zou niet het 40-jarig be
staan van „De Dijkring Flakkee" moe
ten gevierd, maar reeds het tweede
eeuwfeest. Die samenwerking in de
strijd tegen dezelfde vijand, had er, zij
het dan in anderen vorm, eeuwen tevo
ren al moeten zijn. Te veel en te lang
is ynen bij de inpolderingen, bedijkingen
en waterkeringen op zichzelf blijven
staan. Eendracht zou zeker ook hier
groter macht hebben gebracht.
Dat het zo lang geduurd heeft, eer
het zover gekomen is, moge blijken uit
de ontwikkelingsgang van de waterke
ring op ons eiland, die we hier in korte
trekken zullen trachten weer te geven.
In den grafelijken tijd, toen de indij
kingen op Goedereede en op üverflak-
kee (nog van elkander gescheiden) gro
tendeels tot stand zijn gekomen, werd
het dijksgezag ontleend aan'de landsheer
en bij de bedijkingsuitgif ten, onder de no
dige bepalingen, weer aan de bedijkers
o£ ambtsheren overgedragen. De bedij
kingen bleven daarbij doorgaans aan het
toezicht van de daartoe door de lands
heer ingestelde of aangewezen organen
onderworpen.
De indijkingen' op Goedereede
behoorden allen, evenals op O v e r-
flakkee de polders onder Dirksland,
Melissant, Roxenisse, Herkingen en
Grijsoord (Oude en Nieuwe Tonge) tot
de heerlijkheid van Voorne.
De bedijkingen op Overflakkee, onder
Middelhamis, Stad aan 't Haringvliet en
St Adolfsland (Ooltgensplaat en Den
Bommel) behoorden tot de heerlijkheid
Putten en stonden onder gezag van
Ruwaard-Baljuw, tevens Opperdijkgraaf
en Leenmannen van Putten, met dien
verstande, dat Middelhamis, als zijnde
een hoge heerlijkheid, een grotere mate
van zelfstandigheid bezat.
Sommelsdijk behoorde tot Zeeland en
ressorteerde onder Baljuw en 's-Grave-
mannen van Zeeland-beooster-Schelde,
zetelende te Zierikzee. Tijdens de Repu-
Wiek gingen de attributen en praerorga-
tieven van de landsheren over aan de
Staten van de Souvereine gewesten, dus
die van Voome en van Putten op de
Staten van Holland en die van Sommels-
üijk op de Staten van Zeeland.
Elke inpoldering was een onderneming
op zichzelf en er bestond tussen de be-
dijkmgen onderling, ook al grensden zij
aan elkander en beschermden zij elkan
der, generlei band. Elke polder bleef ten
aanzien van de instandhouding van zijn
dijken uitsluitend op zichzelf aange-
Wgzêh
Er waren bedijkings ondernemingen.
Vooral op Overflakkee, die te groots van
opzet waren, d.w.z. men kon die dijken,
welke teveel aan stormvloeden onder
hevig waren niet voldoende onderhou-
flen en men moest sommige inpolderin
gen, na korte of langere tijd aan de zee
prijsgeven. Van Overheidswege werd
wel steun genoten, maar voor sommige
gedeelten liep het toch op een finantieel
fiasco uit.
Op het eiland Goedereede, dat voort
durend aan hevige aanvallen van de
zee bloot stond, en waarvan de polders
Wj hun strijd om het bestaan dus fei
telijk geacht moesten worden een ge
meenschappelijk belang te hebben, was
de nodige samenwerking eveneens ver
te zoeken. De schuld van de rampen, die
schering en inslag werden, werd door
de ene polder doorgaans op de andere
geworpen en bleef men ongezind of niet
M machte, om door gemeenschappelijk
optreden tot een verbeterde toestand te
geraken, zodat ook hier in de 18e eeuw,
toen de vele en aanhoudende stormen en
vloeden het eiland met gehelen onder
gang bedreigden, een ingrijpen van de
Overheid, d.i. van de Staten van Hol
land, nodig werd.
Zowel op Overflakkee als Goedereede
rees bij de overweging van de door de
Overheid aan de bedreigde of geteister
de polders te verlenen steun herhaalde
lijk het voor de hand liggende denkbeeld
om door instelling van een gecentrali
seerd, het gehele eiland omvattend dijks
beheer een „Generale D ij c k a g i e"
zoals men het doorgaans noemde, tot
een verbeterde toestand te geraken.
Die instelling stuitte echter steeds af
op de hevige tegenkanting van de
streek, waarbij op Overflakkee nog
kwam, dat Sommelsdijk tot Zeeland be
hoorde en dus de medewerking van de
Staten van Zeeland een vereiste was,
welke medewerking echter niet te ver
krijgen was.
Van een gecentraliseerd dijksbeheer
in den gedachten vorm kwam dan ook
vooreerst niets en het duurde tot 1765,
toen een aanvang werd gemaakt met de
indijking van het complex polders, die
de eilanden Goedereede en Overflakkee
aan elkander vast zouden hechten, dat
voor die polders één gecentraliseerd be
heer, de Generale Dijckagie van Stellen-
dam, werd ingesteld en aan het oude
denkbeeld, zij het ook in een nieuw ge
bied, op bescheiden schaal voor het
eerst uitvoering werd gegeven.
Op het voormalige eiland Overflak
kee kon een centralisatie eerst in 1908
1909 haar beslag krijgen, toen het wa
terschap „De Dijkring Flakkee",
werd ingesteld en gereglementeerd.
Dit is slechts in 't kort een uiteen
zetting over de uiteindelijke totstand
koming van het Waterschap, dat thans
haar veertig jarig bestaan viert. Over
de geweldige moeilijkheden die moesten
overwonnen worden en het pionniers
werk dat is verricht eer het zover was,
zou een boekdeel te sóhrijven zijn. Op
de Jubileumdag van het Waterschap
zal daarover ongetwijfeld wel een en
ander worden gezegd en zullen we daar
over nog wel een en ander in ons blad
hebben te verslaan.
Het Waterschap „De Dijkring Flak
kee" herdenkt dit jaar zijn 40-jarig be
staan, welk feit op 30 Augustus a.s. zal
worden herdacht.
Per auto zal een rondrit worden ge
maakt van de bij het Waterschap in on
derhoud zijnde zeewerende dijken, welke
zich uittrekken over de 10 gemeenten
van het voormalige eiland Overflakkee.
In 't bijzonder zal de penetratie van de
steenglooiïng van de polder Oud-Her-
kingen, waar een teermengsel is aange
bracht, worde» bezichtigd.
-o-
Maandagmorgen omstreeks 11 uur
had alhier een vreselijk ongeluk plaats.
Bij het dorsen even buiten de stad Tho
len, was onder de bedienende manschap
pen aan de doi-smachine ook werkzaam
de gepensionneerde 64-jarige heer S.
Burger, welke bezig was met het inste
ken van het te dorsen graan. Hij stond
boven op de dorsmachine, stapte mis,
waardoor zijn been door de dorstrommel
werd gegrepen en onder de knie geheel
werd afgerukt. Dokter Duinker, die zeer
spoedig ter plaatse was, verleende eer
ste hulp en liet het slachtoffer- direct
naar het ziekenhuis te Bergen op Zoom
vervoeren. Enige uren na aankomst" al
daar is dhr Burger aan de bekomen ver
woningen overleden. Dit droeve ongeval
heeft in de gemeente grote onsteltenis
teweeg gebracht.
De (legevcns van dit artikel zijn ontlefend aan „De
Waterkeringen. Waterschappen en Polders van Zuid-
Holland door Jhr L. F. Teixeira de Mattos".
PAULUS' PREDIKING TE ATHENE
WORDT HERDACHT
De Griekse regering bereidt grote fes
tiviteiten voor ter herdenking van het
feit, dat de apostel p'aulus 1900 jaar
geleden in Athene zijn prediking aan
ving. Er zal een herdenkingscongres
worden belegd, waar vele kerkelijke per
sonen zullen worden genodigd. Men ver
wacht, dat zowel de Grieks-Orthodoxe
kerk als de R.K. Kerk hun medewer
king zullen verlenen.
De Najaarsbeurs, die van 6—15 Sep
tember te Utrecht zal worden gehouden,
zal een oppervlakte beslaan van circa
42.000 m2 en daarmede de grootste Na
jaarsbeurs worden, die tot nu toe te
Utrecht werd gehouden.
De stands -op het Vredenburg, liet
terrein, waar de artikelen uit de dage
lijkse huishouding zijn ondergebracht,
zullen ongeveer 21.000 m2 beslaan. Voor
de Technische Afdeling op het Croese-
laanterrein zal ongeveer eenzelfde op
pervlakte worden gereserveerd.
Op deze Jaarbeurs zullen artikelen
uit niet minder dan 23 branches worden
geëxposeerd, waarvan een drietal een
bijzondere inzending zal verzorgen, te
weten de meubelgroep, de medische
groep en de Agrarische Afdeling.
De meubelgroep, die alleen aan de
Najaarsbeurs deelneemt, zal op het
parterre en de galerij van de ruime Be-
atrixhal een belangrijke expositie ver
zorgen van moderne en antieke stijlmeu-
belen, die de Nederlandse meubelindus
trie op het ogenblik vermag te fabrice
ren op het gebied van salon-, huiska
mer- en slaapkamerameublementen. In
het bijzonder de galerij zal een aantrek
kelijke aanblik geven, omdat hier on
der leiding van een bekwaam architec
tenbureau door de grote fabrikanten
modelkamers zuilen worden ingericht.
De medische groep, die voor de eerste
maal in collectief verband aan de
Utrechtse Jaarbeurs zal deelnemen en
de gehele Irenehal in beslag neemt voor
de expositie van apparaten, toestellen,
instrumenten op medisch, diathermisch
en electrochirurgisch gebied, voorts
van pharmaceutische artikelen zal in
het bijzonder voor directrices van zie
kenhuizen, sanatoria, kloosters, voor me
dici, vee-artsen en tandartsen van groot
belang moeten worden geacht. De Ne
derlandse industrie heeft in het laatste
decennium een belangrijke ontwikke
ling op dit gebied getoond, en verwacht
mag dan ook worden, dat ook van bui
tenlandse zijde voor deze groep grote
belangstelling zal worden getoond.
De Agrarische Afdeling, welke is on
dergebracht bij de Technische Afdeling
op het terrein Croeselaan, Zal eveneens
veel interessants bieden. Te meer daar
te Utrecht te zelfdertijd grote nationale
vee- en paardendagen worden gehouden
op 7 en 8 September, die niet zullen
nalaten tal van kopers uit binnen- en
buitenland te trekken. De Agrarische
Afdeling, die een oppervlakte beslaat
van ruim 10.000 m2, bevat onder meer
een grote groep machines en werktui
gen voor de zuivelindustrie, welke voor
de eerste maal collectief optreedt en een
gemeenschappelijke inzending verzorgt
in de hai Q, een voormalige Canadese
vliegtuighangar met een oppervlakte
van circa 2.200 m2. Voorts moeten wor
den vermeld de machines, werktuigen
en gereedschappen voor "de akkerbouw
bedrijven, die in grote getale in de hal
len en op de open terreinvlakken zullen
worden gedemonstreerd. Machtige com
bines zullen hier broederlijk naast land-
bouwmateriaal als maaibalken, rups- en
wioltractoren, ploegen, landbouvirwagens
e.d. staan.
Ook de tuinbouw heeft haar eigen af
deling, waar grondfraizen, tuinbouw-
IN MEMORIAM
Onder grote belangstelling werd
Zaterdagmiddag het stoffelijk over
schot van de heer C. v. d. Waal
op de begraafplaats te Middelhar-
nis ter aarde besteld.
In leven was hij boekhouder der
Drinkwaterleiding Mij. Goeree en
Overflakkee. Zowel de Geref. Kerk
als de A.R. partij heeft hij met
grote toewijding gediend, vandaar
dat hij lid was van verschillende
organisaties.
Bij de groeve merkten wij o.a. op
dhr J. P. Timmers, commandant
der plaatselijke Brandweer met
het volledig bestuur, waarvan de
overledene een tijdlang secretaris
is geweest. Mevr. Visser die des
tijds met hem deel-uitmaakte van
het Hark-Comité.
De baar werd gevolgd door de
Burgemeesters Rijnders en Brink
man, resp. voorz. en secr. der
Drinkwaterleiding Mij. Goeree
Overflakkee de Weled. Heer Par-
méntier, Dir. van deze maatschap
pij. Oud Burgemeester den Hollan
der en zeer vele andere -vrienden.
Bij de groeve las Ds ZeUstra het
laatste gedeelte van 1 Cor. 15 en
wees erop dat het lichaam van v.
d. Waal hier alleen begraven
wordt, om op den jongensten dag
in heerlijkheid te verrijzen. Dat zijn
ziel reeds thans mag juichen voor
de troon van God en van het Lam
is de grootste troost voor zijn
vrouw en kinderen. God heeft hem
verlost en hem thuis gehaald. Hij
wekte de aanwezigen op om in het
heden der genade evenals v. d.
Waal de Borg en Middelaar te zoe
ken, Jezus Christus, bij Wien wij
alleen geborgen zijn én voor de
tijd én voor de eeuwigheid^
Burgem. Rijnders schetste v. d.
Waal als een harde en trouwe wer
ker. Veel zullen -wij in hem mis
sen, zowel wat betreft zijn arbeid
voor de Drinkwaterleiding als in
de diverse organisaties.
Onze troost is echter, dat hij wel
een zwak hart, maar een gelovig
hart heeft gehad, zodat hij mocht
ingaan in de eeuwige rust.
De heer W. J. Witvliet sprekend
namens zijne vrienden, had zich af
gevraagd, hoe het kwam, dat v. d.
Waal er zoveel had.
De oplossing vond spr. in het feit,
dat waar men ook kwam, hetzij
in het kerkelijk leven, het politie
ke, het sociale of het schoolleven,
men overal v. d. Waal ontmoette.
En waarom was hij steeds present
en klaar om te helpen en zijn ar
beid te geven? Omdat hij het be
leed dat Gods Souvereiniteit gaat
over het gehele mensenleven hoe
onderscheiden de terreinen mogen
zijn.
Hij was zich bewust zich te moeten
inzetten voor 's Heeren zaak.
God heeft hem opgeroepen, doch
zijn arbeid blijft, het is onze taak
deze voort te zetten, en hem dank
baar te gedenken.
Een zwager van de overledene dhr
Bakker dankte allen yoor de be
toonde belangstelling en las de Ge
loofsbelijdenis. Van der Waal is be
graven, doch de gedachtenis van de
rechtvaardige zal tot zegening
zijn, want:
Zijn ziel in het eeuwig leven,
Verwacht den jongsten dag.
Hiermede werd de droevige plech
tigheid besloten.
trekkers en ploegen, spuit- en sproei-
installaties e.d. in diverse typen en af
metingen zullen worden aangetroffen.
De buiteiilandse industrie zal ter beur
ze wederotn goed vertegenwoordigd
zijn. Behalve in de vorm van individu
ele inzendingen neemt deze ook met
talrijke collectieve inzendingen aan de
Internationale Jaarbeurs deel. In het
Internationale Paviljoen op het Vreden
burg zullen België, Zuid-Afrika, Maroc-
Vervolg pag. 2 onder aan Ie kolom)
