Huishuren
Unieke vergadering van alle
raadsleden van Flakkee
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLIANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Hulp voor zelf bedervers
Het beledigende rapport
van Ged. Staten, betreffen
de de samenvoeging der
gemeenten in bespreking.
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelharnis, Telef. 17, Giro 167930
postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
ZATERDAG 30 3V1S 1949 22ste JAABGANG No. 1840
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief.
Tijdens en na de bezetting is de fi
nanciële van ons land lioe langer hoe
slechter geworden. We- zijn verarmd. Is
het bezit, in guldens uitgedrukt, zo
veel minder geworden? Neen, integen
deel, er zijn zoveel bankbiljetten in om
loop gebracht, dat men zich rijk zou
wanen met al dat papiergeld. Maar de
schulden van het Rijk zijn gestegen.
Het geld is hoe langer hoe minder
waard geworden. Of, wat op hetzelfde
neerkomt, alles is duurder geworden.
Dit bracht mede, dat de werklonen om
hoog moeten, om het allernoodzakelijk
ste te kunnen, kopen. En dat kon nog
maar mondjesmaat, want er was een
tekort aan goederen. Het gevaar be
stond, dat door het stijgen der lonen
ook weer de levensbehoeften duurtJer
zouden worden, en dit weer de nood
zaak van verdere loonsverhoging mee
zou brengen.
Naast rantsoenering van de verbruiks-
goederen moesten dan ook maximum
prijzen worden vastgesteld. En om te
voorkomen dat de werkelijke kostprgs
daarvan niet boven de verkoopsprijs zou
stijgen, moest een verbod van het om
hoog brengen der lonen worden inge
steld. En waar toch voor verschillende
voedingsmiddelen, zoals brood, de kost
prijs boven de verkoopsprijs kwam, wer
den door het Rijk toeslagen gegeven.
Bij het vaststellen van de prijzen voor
het levensonderhoud was er één groep
waarvan de regering de vaststelling min
of meer in de hand had.
Dat was de prijs der huishuren. De
woningen stonden er immers? De bouw
kosten daarvan waren laag geweest. De
huurprijs stond vast. De huur opzeggen
is verboden. Met één pennestreek was
men af van een gedeelte van de verho
ging van de levensstandaard. De hu
ren mogen niet verhoogd worden. De
vorkoopsprijzen van de bestaande hui
zen konden daarmede dan ook niet on»-
hoog, al was het geld minder waard ge
worden. Maar zij, die van hun huizen-
bezit moeten leven zijn er ernstig door
gedupeerd. Immers, al zou hun inkomen
gelijk bljjven aan vroeger jaren, in gul
dens uitgedrukt, ook voor hen is het
leven duurder geworden. Bovendien,
zelfs in guldens uitgerekend zijn hun
inkomsten achteruit gegaan. Sommige
lasten waren al verhoogd. Maar de
kosten van het onderhoud der huizen
zijn evenredig gestegen met de kosten
voor het levensonderhoud. En waar vóór
1940 voor normaal onderhoud 8 a 10%
van de huuropbrengst nodig was, zou bij
onderhoud op datzelfde peil' 20 25%
van de huuropbrengst moeten worden
besteed. Maar er is meer. Een woonhuis
gaat niet altoos mee. Het veroudert en
na verloop van jaren dient het verbouwd
te worden. Hiervoor dient gemiddeld
10% van de huuropbrengst te worden
afgeschreven. Zou men het huizenbezit
voor de volle 100% in stand willen hou
den, dan dient met de te verwachten
kisten voor nieuwbouw rekening te wor
den gehouden met de tegenwoordige
bouwkosten. Aannemende dat deze nog
wel iets zullen zakken, zou toch het
2 a 2y2-voudige van 10% van de tegen
woordige huurprijs afgeschreven moe
ten worden, dus ook 20 25%. Als men
op deze reële basis gaat rekenen blijft
er ongeveer niets van de huuropbrengst
over om van te leven, en dat terwijl het
leven 214 maal zo duur is als vroeger.
Er zit dan ook een grote onbillijkheid
in deze absolute huurstop. En niet al
leen is het een grote onbillijkheid maar
er spruit een schrijnende nood uit voort
voor velen.
En het gevolg is, dat vele eigenaars
niet in staat zijn de nodige reparaties
ts laten verrichten. De reparaties wor
den naar de toekomst verschoven. Het
Verval van het voor ons land zo kost
bare huizenbezit voltrekt zich te snel en
verhoogt binnen afzienbare jaren de be
hoefte aan nieuwbouw. Kapitaal voor
nieuwbouw komt niet vrij, zodat het
Rijk de nieuwbouw moet stimuleren met
subsidies, of de bouw zelf moet ter hand
nemen. En deze overheidsbouw is duur
der. Houdt ook in het algemeen de
bouwkosten nodeloos hoog. De behoefte
aan nieuwbouw is groot. Dat is niet al
leen het gevolg van de bevolkingstoe-
jiame, maar vooral ook doordat door het
oorlogsgeweld 10% van de woningen in
Nederland vernield is.
Maar deze nieuwe woningen zijn veel
duurder, en, zullen de bouwkosten door
de huur gedekt worden, dan moeten de
ze huren meer dan 2 maal zo hoog zijn
dan die van de oude huizen. Hoe langer
gewacht wordt met de huren aan te pas
sen aan de gewijzigde omstandigheden
en de waardevermindering van de gul
den, hoe groter de gaping wordt. Het is
best te begrijpen, dat de regering wij-
feit ten aanzien van het ogenblik waar
op deze zaak zal worden aangesneden.
Reeds enige malen is een huurverhoging
aangekondigd, maar nog steeds schijnt
het wachten te zijn op een geschikt
ogenblik. Daalde de levenstandaard nu
maar een flink stuk, dan kon misschien
een begin gemaakt worden met de aan
passing der huren. Nu wordt van maand
tot maand een onrecht bestendigd dat
zich uiteindelijk toch verreken zal. Be
grijpelijk is, dat geen huurder er voor
voelt om meer huur te gaan betalen.
Velen zijn er ook niet of nauwelijks toe
in staat, tenzij er weer een loonsverho
ging komt. Maar evenzeer begrijpelijk
is het, dat een bepaalde categorie bur--
gers, nl. de bezitters van huurhuizen,
verlangend uitzien naar het ogenblik
dat een einde gemaakt wordt aan een
onrecht tegenover hen begaan. Maar
met vrees en beven ziet men er in die
kringen naar uit, beducht dat slechts
zeer ten dele, en dan zonder kans op
verder redres, deze zaak zal worden
geregeld.
EIEREN WORDEN GOEDKOPER
ZEGT IR TUKKER
De eierprijs zal binnen veertien da
gen aanzienlijk zakken aldus dé ver
wachting, die ir Tukker, inspecteur van
landbouw en hoofd van het bedrijfschap
pluimvee, op een vergadering te Apel
doorn heeft uitgesproken.
Het heeft u bedorven, o Israël!
want in Mij is uwe hulp.
(Hosea 13 9.)
(Slot)
Zelfbedervers waren zij. Want Israël
had zichzelf bedorven, Israël was de
schuldige. Niet één ander. De duivel had
geen macht om Eva te verleiden dan
door hare eigen moedwillige ongehoor
zaamheid. Wij moeten zelf de schuldi
gen worden. God had de mens goed en
naar Zijn evenbeeld gemaakt. God is
niet de schuld van des mensen val. De
duivel ook niet. En een ander mens ook
niet. Adam kon Eva niet beschuldigen,
Adam had niet moeten eten van de ver
boden boom. Wij mogen geen vlees spa
ren, al is die leer niet naar ons vlees.
De verwoesting van de zonde is
groot. Maar diê verwoesting van de
eigengerechtigheid is nog groter. Gij
hebt u bedorven, Israël! staat er in het
Hebreeuws. Hoséa gaat op de man af.
Waren wij altijd zo getrouw! Wij zou
den wel vele vijanden krijgen, maar
trouwe vrienden ook en wij zouden, wat
het grootste is, de Heere tot onze Vriend
krijgen. Daarom zondaar worden! Bij
het grote verval van onze tijd, onder
scheidt ons volk zich van andere na
ties, dat hier nog een strijd is om „de
Waarheid." De scheuring en verdeeld
heid zijn de gevolgen van de zonden.
God is op Zijn volk vertoornd, omdat
het Hem verlaten heeft en heidense go
den dient. Het volgde het slechte voor
beeld van hunne vorsten na, ja maak
te het erger dan zij, zodat de zonden
zeden werden en God en zijne geboden
openbaar geloochend Werden. Ongeloof
en bijgeloof voeren heerschappij. Een
modern heidendom en een atheïstisch
materialisme spreken zich vrij uit. Als
de Zoon des Mensen komen zal, zal Hij
ook geloof vinden op aarde? De druk
is zwaar, het geweld wreed, de leugen
stout, het geloof dreigt te sterven, als
de Heere het niet onderhield. En er is
geen andere weg om uitgered te wor
den dan wat wij vinden in Psalm 106
6: „Wfl hebben gezondigd mitsgaders
onze vaderen; wij hebben verkeerdelijk
gedaan; wij hebben goddelooslijk gehan
deld." Als dat voor ieder onzer waar
mag zijn, dan zou de verdeeldheid een
einde nemen, het geloof zou gesterkt
worden om het alleen van de Heere te
verwachten, wij zouden de afgoden ver
laten, het Christendom zou het heiden
dom verdrijven uit het land en het ma
terialisme zou verstommen.
O heuglijke dag! Mocht gij eens aan
breken, opdat wij ons in Christus' hut
versteken.
Een Hulp voor zelfbedervers. Israël
had het overal gezocht, maar niet ge
vonden. De zonden moesten thuis ge
zocht worden door de oordelen Gods.
Dat was de enige weg tot behoud. Sta
dan naar een hartgrondige bekering!
Sta eens stil op de weg, vraag naar de
oude paden, waar toch de goede weg is,
en wanucl daarin! Want er is maar Eén,
die helpen kan. In Ivlij is uwe hulpe.
Het laatste gebed van Augustinüs,
waarmede hij stierf, was: „Misereri",
ontferm U mijner! Wij hebben ons be
dorven. De Heere schept ene mogelijk
heid voor de onmogelijkheid. De Heere
doet het Licht opgaan in de duisternis.
Hij is het eeuwige licht, dat nooit onder
zal gaan.
Een Helper in de nood
Verlosser van de dood
In 't eeuwig zalig leven.
Mocht vorst en volk hun Koning
eren! Hij is het zo waardig die Enige,
Vrijmachtige, Almachtige Weldoener,
Die Zijn hartebloed heeft gestort om
Zijn volk vrij te kopen en vrij te maken
van alle ongerechtigheid. Amen.
Donderdagavond heeft te Middelhar-
n9) in Hotel Zaaijer een unieke verga
dering plaats gehad van Wethouders en
Raadsleden van heel het eiland om al
vast hun houding te bepalen inzake het
Wetsontwerp en de memorie van toe
lichting betreffende herziening gemeen
telijke indeling op Goeree en Over-
flakkee.
Wethouder J. H. Dijkers presideerde
deze zeldzame bijeenkomst en ^eide dat
dit misschien de eerste maal was in de
politieke geschiedenis van Flakkee, dat
alle raadsleden van het eiland bijeen
waren.
Hti wees er op hoe 14 dagen geleden
het wetsontwerp met de M.v.T. tot wij
ziging der gemeentegrenzen was bin
nengekomen en hoe sindsdien een storm
van verontwaardiging over het eiland
was heengegaan. Er is al veel over ge
zegd en oofc de pers was zeer actief zo
dat het wereldkundig is geworden hoe
Ged. Staten over Flakkee deiiken. Spr.
schetste de memorie van toelichting op
dit wetsontwerp als zeer beledigend voor
de gehele streek. Wij zijn geschand
vlekt op een wijze, die we niet hebben
verdiend. In de oorlog heeft Flakkee al
het mogelijke gedaan om vele Neder
landei's van de hongerdood te redden.
Ons eiland kwam uit de oorlog als een
woestenij en nu, na 4 jaren, ziet het er
uit, dat het de critiek met iedere ande
re streek van het land kan doorstaan.
Het ligt er als een pronkjuweel aan de
Nederlandse Kroon.
De lof de landbouwk. dienst toege
zwaaid, wil hig niet verkleinen, maax
ónze boeren en ónze arbeiders hebben
dit, óp wetenschappelgk peil staande,
teweeggebracht. Spr. stemt toe dat er
misstanden zijn, maar na de oorlog
heeft men met man en macht gewerkt
om de achterstand in te lopen.
Grepen doende uit het rapport wees
spr. op het denigrerende dat het eiland
de helft meer debielen zou hebben dan
elders ,wat G.S. niet hebben bewezen.
Het testen is nauwelijks begonnen. Te
genovergesteld zegt spr. dat G. en O.
grote mannen heeft voortgebracht, ge
neraals, vice-admiraais, vooraanstaande
mannen in de politiek en in het leger,
die het Vaderland grote diensten hebben
bewezen. Zó weggezet te worden is be
neden alle peil. Wij zijn niet ten achter
uiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriiiiuiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiinii
iiiiiniiiiiiittHEiiii'UiiiuimnHnuniiMiiniuiuiitnniiiniutiuiiiHiiiiniiiiui
bij welke streek van het land ook, wij
zijn een volwaardig deel van het Neder
landse volk en zullen ons met alle
macht verzetten tegen dergelijke aan-
tijgmgen.
Voorbeelden nemend van de onlogi
sche motieven tot samenvoeging der ge
meenten, noemt spr. o.m. de haven van
Stellendam. Omdat zich een zandbank
voor de haven bevindt, (waartegen toch
het gemeentebestuur niets kan doen)
moet Stellendam bij Goedereede komen!
De haven moet vervallen waardoor de
visserij tot ondergang is gedoemd.
Spr. stipt verder aan de aangevoerde
ongerijmdheden omtrent de woningbouw
(al stemt hij toe dat aan krotopruiming
misschien te weinig is gedaan) en zegt
al zrjn er dan weinig woningwetwonin
gen gebouwd, dat voor de oorlog er
meer dan voldoende particuliere bouw
was.
De opmerkingen dat achterstand in
de gemeente-administratie (wat zeer
tendentieus is) gebrek zou zijn aan be
stuurskracht zou naar G.S. terug te
kaatsen zijn, daar het btj ons niet in het
hoofd komt om b.v. het lange wachten
op ingezonden begrotingen e.d. te wqten
aan gebrek aan bestuurskracht Xrij G.S.!
Wanneer spr. heel de memorie wilde
ontleden zouden vele fouten naar G.S.
terug zijn te werpen.
Spreker geeft een opsomming wat er
op Flakkee is tot stand gebracht. Wa
terleiding, electriciteit, een Gascentrale,
een H.B.S,, U.L..O scholen. Landbouw,
Ambacht-, Huishoudschool enz., een Zie
kenhuis, een juweel, dat in veel streken
ontbreekt, een rusthuis voor ouden van
dagen in oprichting, de Dijkring Flak
kee, (de eerste in Nederland)) een Vei
ling, een Proeftuin, een Winkelstand die
kan wedijveren met de stad, een prima
busdienst, waar de tram niet aan tippen
kan, veerdiensten, tot stand gebracht
zonder hulp van G.S., een Wetenschapp.
Genootschap, een Flakk. Gemeenschap,
culturele en confessionele verenigingen
enz. enz. Wat tot stand is gebracht
kwam meest uit eigen initiatief dikwijls
met tegenwerking uit Den Haag.
Na nog meer opmerkingen te berde
te hebben gebracht komt spr. tot de
conclusie dat, als we aan de schandpaal
worden genageld, we dan ook recht
hebben ons te verdedigen.
Hij stelt voor dat een commissie
wordt benoemd van 5 of 7 personen uit
alle politieke partijen, die, wanneer de
verschillende gemeenten stuk voor stvik
hun bezwaar in de raad hadden bezien,
deze gegevens zouden worden verzameld
en samengesteld tot één voorstel, wat
dan in de raden kon worden aangeno
men en aan G.S. ingezonden.
'Bespreióag
Het raadslig telok van Stellendam be
toogde, wanneer hun haven zou verval
len, deze visserplaats van de kaart zou
verdvidjnen.
Dhr J. Blok van Somnxelsdijk zeide,
dat zijn raadsfractie (P.v.d.A.) eerst
Maandag vergaderde en zij dus geen
officiële besluiten konden nemen. Over
het beledigende in de memorie hestaat
geen verschil van mening maar over de
wenselijkheid van samenvoeging wordt
wellicht anders gedacht.
Dhr A. A. Mijs, Sommelsdijk schil
derde de gang van zaken, indertijd met
de totstandkonaing van de Dijkring. Ook
toen waa tegenwerking. Hfl ziet de uit
eenscheuring van de Gemeenten als eéa
(Zie voor vervolg pag. 2 Ie kolom.)
