10 Mei
DE LICHTINGEN 1941-1944 EN DE
NATIONALE RESERVE
Beg^lu de dag
met ITOROIi
CHB. WEEKBLAD OF GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Dodelijk osigeval te
Spijkenisse
Landelijke actie van ver
snelde repatriëring
Prijsaanduiding blijft
verplicht
Sproeten? SPRUTOL
Satyre van Groenten-
exporteurs
-o-
it-niEui/s
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
WOE5NSDAG 11 MEI 1949 21ste JAARGANG No. 1818
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief.
Br is green datum die méér in onze
herinnering is gegrift, bij ons en bij al
len, die in 1940 op de leeftijd des onder-
scheids waren, dan de 10e Mei.
Die Vrijdagnacht, toen we uit onze
slaap werden opgeschrikt, door een aan
houdend en oorverdovend geronk van
vliegtuigen, die ons kennelijk deden we
ten, dat we plots in een ontzettende oor
log gewikkeld waren.
10 Mei 1940, het ongedachte ogen
blik, dat verschrikking en ellende over
ons kwam, door de verraderlijke overval
der Duitsers, die van top tot teen be
wapend met het modernste oorlogmate
riaal, ons land binnenvielen.
10 Mei 1940. Wat ligt er tussen die
datum van 10 Mei 1940 en vandaag, 10
Mei 1949 een zee van bloed en tranen!
Wat een onbeschrijfelijk leed is er sinds
die datum over de gehele mensheid
gegaan!
We denken in de eerste plaats aan
onze Nederlandse militairen, die met de
weinige en gebrekkige verdedigings
middelen waarover wij beschikten, met
grote dapperheid tegen een overmachti-
ge vijand hebben gevochten. Helden zijn
het geweest die aan de Grefabeberg, aan
de Rotterdamse brug en op zoveel ande
re plaatsen, in ons land met taaie vol
harding en met leeuv/enmoed de indrin
ger trachten te weerstaa,n en die de
trouw aan ons Vaderland met hun bloed
bezegelden. Met gulden letteren staan
hun namen in de annalen van onze Va
derlandse historie en heden op 10 Mei
zal zeer zeker overal in den lande hun
nagedachtenis worden geëerd.
10 Mei 1940 wat zijn er nadien vijf
bange jaren voor ons lieve Vaderland
gevolgd. De tang waarmee de bezetter
.ons«ti»*zgn greep .vasthield, werd van
dag tot dag dichter en dichter geknepen
er volgde uitmergeling van onze be
volking, rechteloosheid, razzia's, bij dui
zenden wegvoering naar gevangenkam
pen zowel in Holland als Duitsland, Jo-
denpogroms verhongering enz. te veei
om in een adem te kunnen noemen. Hoe-
velen van Nederland's zonen zijn in die
tijdruimte op jammervolle wijze om het
leven gekomen.
10 Mei 1940, een datum die ons nóg
vers in het geheugen ligt, maar ander
zijds een datum als uit een grijs verle
den. Het lijkt of het vóór die tijd zoveel
beter in Nederland was, een tijd, waarin
in Nederland en in heel de wereld wèl
problemen waren, maar die ons dan toch
oplosbaar schenen. Nu is het, of schier
geen enkele zaak meer tot een oplossing
kan worden gebracht. We behoeven dan
weer maar dicht bij huis te blijven en
van de vele problemen maar een te noe
men, een zaak van groot gewicht, de
Indonesische kwestie.
10 Mei 1940 werd ons land bezet, in
Mei 1945 werden we bevrijd, maar de
vraag mag gesteld: is het nu waarlijk
vrede? De bloem van onze natie staat
ver van het Moederland onder de wape
nen en dagelijks zijn er die vallen, soms
tientallen in een week!
10 Mei 1940 was Gods slaande hand
over ons land en volk, want, was het
niet de hand des Heeren, die dit alles
deed? En Hij "deed ons 't gevaar ont
komen", Hij gaf ons verademing, opdat
we ons tot Hem zouden wenden. Ge
rechtvaardigd is toch de vraag, wat wij
als volk van Nederland uit dit alles heb
ben geleerd Is er met dit alles tot ons
niet gezegd: ga heen en zondig niet
meer, opdat U niet wat ergers geschied
de En wat is de uitkomst Verder van
God en van Zijni Getuigenis afgeweken
dan ooit te voren. Vandaar de vele pro
blemen die zich als een wir-war aan
ons voordoen, een doolhof, waaruit we
niet schijnen te kunnen uitkomen.Wie
God verlaat, heeft smart op smart te
vrezen. Zijn we de greep van den bezet
ter ontkomen en nu gevat in de greep
van de grote wereldmachten?
Er is maar één redmiddel. Dat geldt
zowel voor ons volk als voor ons ieder
persoonlijk. Terug tot Gods Woord, tot
het wandelen naar Zijn geboden en in
stellingen. Het bewijs dat dit geldt voor
een volk is Nederland zélf; onze roem
rijke geschiedenis leert het, dat het als
klein volk groot was in de wereld, om
dat naar Zijn inzettingen werd geleefd.
En voor ieder persoonlijk: Gods vollt
weet uit ervaring, dat ze uit de grootste
noden werden gered, door het betrou
wen op 's Heeren Naam. Daar mocht
het toe komen en vrtj mochten in deze
gedenkdagen leren zeggen met de pro
feet Ezra: „O Heere, God van Israël! Gij
zijt rechtvaardig; want virij zijn overge
laten ter ontkoming, als het is te dezer
dagen. Zie, wij zijn voor Uw aangezicht
in onze schuld, want er is niemand die
voor Uw aangezicht zou kunnen be
staan, om zulks."
Tanden blaak en rein; adem
fris als morgendauw.
Op de trambrug over de rivier tus
sen Spijkenisse en Hoogvliet vond Vrij
dagavond een zeer ernstig ongeval
plaats. De 51-jarige brugwachter de
heer J. Bronder, in dienst van de Rijks
waterstaat, reed per motorrijwiel uit
de richting Rotterdam op weg naar zijn
woning. Plotseling sprong de voorband
van het motorrijwiel, waardoor de be
stuurder met grote kracht tegen het
brugdek werd geslingerd. Als gevolg
hiervan overleed hij onmiddellijk ter
plaatse. Bronder laat een weduwe na
en vijf kinderen. Dr J. T. Rademacher
alsmede de Rotterdamse politie waren
spoedig ter plaatse.
ARNHEM, 8 Mei. In een bewogen ver
gadering is Zaterdagmiddag te Arnhem
een landelijke organisatie tot stand ge
komen, die zich ten doel stelt met alle
geoorloofde middelen een versnelde repa
triëring van O.V.W.-ërs en militairen
van de 7 December-divisie te bevorde
ren. Ondanks het feit, dat enige com
munistische vrouwen daartegen protes
teerden, werd uitdrukkelijk de verplich
te militaire dienst in Indonesië erkend.
De protest-actie is alleen gericht tegen
de verlenging van de dienst voor boven
genoemde militairen, hetgeen tot gevolg
heeft, dat ook bij de demobilisatie van
de andere groepen militairen een grote
achterstand ontstaat. De organisatie wil
haar werkzaamheden ook na de repa
triëring van de O.V.W.-ërs en van de
7 December-divisie voortzetten.
De aanwezigen, meestal ouders of an
dere familieleden van de soldaten in
Indonesië maakten van de gelegenheid
dat er drie kamerleden, te weten de
heren Hooy (k.v.p.). Goedhart (p.v.d.a.)
en Stapelkamp (a.r.) aanwezig waren,
een dankbaar gebruik door een groot
aantal protesten te laten horen tegen
verschillende regeringsmaatregelen. Be
sloten werd telegrammeji te zenden aan
het kabinet en aan de Eerste en Tweede
Kamer. De vergadering sprak in deze
telegrammen haar teleurstelling uit over
het demobilisatieschema; er werd op
aangedrongen meer scheepsruimte ter
beschikking te stellen. Aan de Koningin
werd in een telegram gevraagd te willen
bevorderen, dat de repatriëring bespoe
digd wordt. De heer Goedhart verklaar-
"de, dat hij met zijn partij achter deze
actie zal staan. (N.R.Ct.)
Als Voorzitter van het Gewestelijk
Comité Zuidholland West van het Natio
naal Instituut Steun Wettig Gezag, mo
ge ik de aandacht van ieder vragen voor
onderstaand perscommuniqué door het
Ministerie van Oorlog verstrekt.
Naar aanleiding van in de pers ver
schenen berichten over het oproepen van
de lichtingen 1941 tot en met 1944,
wordt van officiële zijde het volgende
medegedeeld.
Er bestaan plannen de jongemannen,
behorende tot de lichtingen 1941 tot en
met 1944 aan een keuring te onderwer
pen, teneinde de mogelijkheid te openen
hen geheel of gedeeltelijk te kunnen in
schakelen in de landsverdediging. Hier
aan kan het volgende worden toege
voegd.
Een zeer groot gedeelte van hen, die
behoren tot de vier genoemde lichtingen,
verkeert in een zeer gunstige positie
ten opzichte van de dienstplichtigen,
behorende tot de lichtingen 1945 en la
tere jaarklassen, op wie de volle zwaar
te van de dienstplicht, voor velen be
staande uit enige jaren tropendienst,
drukt, alsmede tegenover de oorlogsvrij-
Het is gebleken, dat op het gebied
van de verplichte prijsaanduiding hier
en daar misverstand is ontstaan.
De voorschriften dienaangaande zijn
ten volle van kracht gebleven en gelden
voor alle goederen die van de openbare
weg af zichtbaar ten verkoop zijn uit
gestald.
De verplichting geldt ook voor artike
len, die niet van de openbare w^eg af
zichtbaar zijn uitgestald, maar wel ten
verkoop worden aangeboden, onver
schillig waar deze zich bevinden, indien
het betreft voedings- en genotmiddelen,
textielwaren of lederwaren. Ook voor
diverse dienstverrichtingen zijn prijsaan
duidingsvoorschriften uitgevaardigd, wel
ke nog volledig van kracht zijn. Ge
noemd kunhen bijvoorbeeld worden het
horecabedrijf, kappers schoenherstellers,
rijwielbewaarplaatsen enz.
willigers, die eveneens enige jaren
dienst in Indonesië of hier te lande heb
ben verricht en waarvan velen tot de
lichtingen 1941 tot'en met 1944 behoren.
Toen in 1944 en 1945 een begin werd
gemaakt met de opbouw van onze krijgs
macht, moest men er noodgedwongen
van afzien een beroep te doen op deze
vier lichtingen, omdat de mogelijkheid
niet aanwezig was deze alsnog voor de
dienstplicht op te roepen.
Sedertdien zijn een viertal jaren ver
lopen, waarin de wenselijkheid is geble
ken om, boven en behalve de in het ka
der der Westelijke Unie te vormen ope
ratieve strijdkrachten, te beschikken
over territoriale troepen, bestemd voor
de handhaving van orde en rust in Ne
derland tegen aanslagen van binnen en
van buiten. Mede om, te vermijden, dat
daartoe alsnog een beroep zou moeten
worden gedaan op vorenbedoelde lich
tingen is de Regering overgegaan tot
vorming der Nationale Reserve.
De Nederlandse jonge mannen op wie
tot dusver geen militaire plichten, druk
ten, hebben het thans in eigen hand om,
door in ruime maté gevolg te geven aan
de tot hen gerichte oproep en aldus op
betrekkelijk weinig offers eisende vrtjze
hun vaderlandse plicht te vervullen, het
de Regering mogelijk te maken te blij
ven afzien van het gebruik der bedoel
de lichtingen.
Mocht het gewenste resultaat onver
hoopt niet worden bereikt, dan zou moe
ten worden overwogen de vrijwilligheid
te vervangen door het alsnog opleggen
van verplichtingen. Aangezien het ogen
blik voor deze beslissing nog niet is aan
gebroken, zijn alle tot dusver hierover
verschenen berichten prematuur.
Moge een ieder zijn plicht ten opzich
te van ons Vaderland, maar ook ten aan
zien van zijn eigen gezin verstaan door
zich vrijv/illig te melden.
Spijkenisse, 29 April 1949.
P. J. BLIEK.
De nieuwe exportregeling voor groen
ten en fruit naar Duitsland, die het ini
tiatief aan de exporteurs zelve laat, is
met gemengde gevoelens ontvangen. De
in Duitsland gestelde maximumprijzen
en de dreiging van hoge importheffin
gen laten naar het oordeel van menige
handelaar slechts geringe kansen tot
enig profijt.
Van dit inzicht getuigt de volgende
advertentie in het „Vakblad voor de
Groothandel in aardappelen, groenten en
fruit":
„Combinatie van exporteurs naar
Duitsland zoekt kapitaalkrachtig per
soon om gezamenlijk naar Duitsland
groenten en fruit te exporteren.
Verlies gegarandeerd.
Winst uitgesloten.
Brieven onder no. 100 aan het bureau
van dit blad.
ONWILLIGE LANDBOUWER
ZWAAR GESTRAFT
De landbouwer H. uit Mierlo (N. Br.)
heeft voor de tuchtrechter te 's-Herto-
genbosch terecht gestaan, omdat hij
grote hoeveelheden granen niet ter be
schikking had gesteld van het Bedrijf
schap voor granen, zaden en peulvruch
ten. Dertig maal reeds was tegen hem
proces-verbaal opgemaakt wegens over
tredingen op het terrein der voedsel
voorziening. De tuchtrechter oordeelde,
dat deze man niet in staat was een be
drijf naar behoren te leiden. Hij stelde
zijn bedrijf onder bewind voor drie ja
ren. Een bewindvoerder werd ten laste
van de veroordeelde benoemd tegen een
salaris van 200 per maand.
DE AFDAMMING VAN DE
BRIELSE MAAS
Het grote werk, de afdamming van de
Brielse Maas, is begonnen. Grote bag-
germolens zijn bij Oostvoorne, waar de
afsluitdijk gelegd zal worden, begonnen
een brede sleuf te maken voor het neer
laten van de eerste zinkstukken.
Achter het recreatie-oord Het Krul-
ningergors is een aanvang gemaakt met
het maken van de zinkstukken, die van
rijshout vervaardigd worden. Vermoede
lijk zullen deze week reeds de eerste
stukken op de bodem van de Mas wor
den neergelaten.
In het kanaal door Rozenburg nabij
De Beer is eveneens begonnen met het
maken van de spuisluis; in het Hartelse
gat zijn de grote baggermolens even
eens bezig met het invoerkanaal, dat de
Brielse Maas met de Oude Maas zal ver
binden.
------O------
VERPACHTING BOERDERIJEN
NOORDOOST POLDER
De directie van de Wieringermeer,
Noord-Oost Polderwerken te Zwolle is
voornemens met ingang van 1 November
1949 een aantal boerderijen met neven-
kavels in de Noord-Oost polder te ver
pachten. De boerderijen zijn resp. 48, 42,
36 en 24 ha groot en zijn alle voor ak
kerbouwbedrijf bestemd, evenals de ne-
venkavels, die in de regel 24 ha groot
zijn. Een deel van deze boerderijen is
voorzien van een bedrijfsgebouw van het
z.g. „schokbetontype". Verder is voor
alle bedrijven een woning voor de huis
vesting van de vaste arbeider in aan
bouw. Deze woning zal voor de bedrij
ven, waar een schokbetonschuur in aan
bouw is, tijdelijk dienst moeten doen
voor de huisvesting van de komende
pachter. Er wordt naar gestreefd de in
aanbouw zijnde gebouwen op 1 Mei 1950
gereed te hebben.
Gegadigden naar deze uitgifte moeten
pionier zijn. Dit betekent, dat ze, naar
de gegevens, die de directie omtrent hen
in haar bezit heeft, vóór 1 Augustus '45
ten minste gedurende twee jaar in de
N.O.P. in dienst van de directie van de
Wieringermeer moeten hebben gewerkt.
Om voor toewijzing van een bedrijf in
aanmerking te kunnen komen, moeten
de gegadigden op 1 November 1949 de
leeftijd van 26 jaar hebben bereikt.