CHE. WEEKBLAD OP GEKEFOEMEEEDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZaSEUWSE EILANDEN
Gemeentelijke
zelfstandigheid
MEDITATIE
Gevouwen handen
ElliaiDEt1-l1IEUl/S
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
ZATEEDAG 7 MEI 1949
21ste JAARGANG No. 1817
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief,
(Vin.)
Wij Iiebben onze artikelen over „de
Gemeenteraad" enkele weken moeten
onderbreken voor enige andere, die be
paald voorrang' moesten hebben. Deze
keer schrijven wij iets over de „werk
kring" van de gemeenteraad.
De arbeid van de raad wordt gewoon
lijk onderscheiden in twee delen: het
geen hij doet uit eigen beweging en
hetgeen hij doet krachtens regeling van
boven af. (wet, algemene maatregel van
bestuur, provinciale verordening enz.)
Het eerste deel wordt, autonomie
genoemd, het tweede zelfbestuur.
Autonomie betekent letterlijk: zelf-
wetgeving. Dit begrip omvat echter
veel, wat in eigenlijken zin geen wetge
ving is. Benoemingen, besluiten tot
koop- en verkoop, aangaan van geldle
ningen enz. zijn er ook onder begre
pen. De Grondwet noemt dit zeer te
llenend de regeling en het bestuur van
de huishouding der gemeente. Wanneer
wij spreken van ,,Zelfwetgeving", dus
de bevoegdheid van de gemeente om
zelf „wetten" te maken, spreken we met
de taal van de gemeentewet van „ver
ordeningen."
Onze hoogste Staatswet, de Grond
wet, zegt, dat de raad de verordenin
gen maakt, die hij in het belang der ge
meente nodig oordeelt.
Om een voorbeeld te geven, van zo'n
„wet", die door de de gemeenten ge
maakt wordt en die thans zeer urgent
is, noemen we de „verordening op de
reinigingsrechten." Om de reinigings
dienst vlot te kunnen financieren heeft
de raad het recht daarvoor een veror
dening in het leven te roepen. ~'(om de
burgerij te laten betalen!) En vanzelf
sprekend kunnen op zoveel andere- pun
ten meer verordeningen worden ge
maakt.
Nu heeft de Gemeentewet deze be
voegdheden nader uitgewerkt en een
grens getrokken tussen de gemeentelij
ke werkzaamheid en <Jie van het Rijk
en de Provincie. Het is verstaanbaar,
dat niets bij gemeentelijke verordening
mag worden geregeld, wat reeds voor
ziening vond in een wet, een algemene
maatregel van bestuur of een provinci
ale verordening. In sommige gevallen
kan dit moeilijkheden geven, b.v. wan
neer de raad voorschriften geeft, die
wel betrekking hebben op hetzelfde on
derwerp, doch die naast een hogere re
geling bestaanbaar zouden kunnen zijn.
De Kroon heeft dan het laatste woord.
Autonomie en zelfbestuur twee
punten die in een kort artikel als dit
nu niet zo gemakkelijk te definiëren
zijn geven de gemeenten grote zelf
standigheid.
In de Duitse tijd werd die zelfstan
digheid radicaal opgeruimd. In het sy
steem van de totalitaire staat paste dit
niet, omdat het een door en door de
mocratisch stelsel is. Na de oorlog is
de gemeentelijke huishouding wel weer
op dezelfde voet ingericht, maar het
kost grote moeite, om die zelfstandig
heid weer terug te winnen. De gemeen
ten moeten in vele opzichten van „bo
venaf" worden geregereerd, en wel in
hoofdzaak daarom, omdat we na de
oorlog finantieel aan de grond zaten en
nog aan de grond zitten. De finantiele
positie is een van de peilers, waarop de
zelfstandigheid der gemeente rust. De
gemeenten kimnen dus veelal niet, zoals
zij zouden willen. Daarom is ook de „fi
nantiele noodvoorziening" tot stand ge
komen, om de gemeenten weer in het
zadel te helpen. Rijksregeling grijpt in,
waar anders de gemeenten ingrepen. Nu
kunnen de bemoeiingen der centrale
overheid in die overgangstijd wel niet
Worden ontbeerd, maar algemeen is
toch de klacht, dat die centrale regeling
wel eens te ver gaat en op meerdere
punten de plaatselijke organen te veel
uitgeschakeld worden.
In dit verband willen we hier op een
zaak wijzen, die daar mee in verband
staat. Bij de Tweede Kamer is een ont
werp van wet ingediend, dat samenwer
king tussen burgerlijke gemeenten op
ruimere schaal beoogd. Het wetsont
werp houdt ook in samenwerking tus
sen provincies, Kamers van Koophan
del enz., maar we blijven nu maar bij
de gemeenten. Wanneer twee of meer
gemeenten een gemeenschappelijk be
lang behartigen, zuUen zij tot dat doel
een speciaal orgaan (commissie) kunnen
instellen of een lichaam vormen met
rechtspersoonlijkheid. Het komt ons
voor, dat de behartiging van die belan
gen, dan onttrokken wordt aan de be
moeiingen van de gemeenteraad. Be
langrijke zaken zouden dan buiten de
gemeenteraad om. hun beslag krijgen. In
Streekgemeenschappen was dit reeds
een gevaar in sommige gevallen. Als
hier nu een wettelijk fundament onder
geschoven wordt, bestaat de kans, dat
zaken die des gemeenteraads zijn,, naar
een apart in te stellen orgaan (zij het
dan samengesteld uit raadsleden uit de
deelnemende gemeenten) worden verwe
zen. Veel vragen doen zich daarbij aan
stonds voor. Hoe staat het dan met de
openbaarheid? Zal men ook daar, als
in de gemeenteraad, openbaar vergade
ren? Wie draagt uiteindelijk de verant
woordelijkheid
Dit is een apart hoofdstuk, v/aarop
we wellicht t.z.t. nog wel eens terug
komen.
Berlijn.
Reeds vorige week maakten wij in ons
overzicht melding van de gewijzigde
houding der Sowjets, inzake de blokka
de van Berlijn.
Thans is zowel te Washington, Lon
den, Parijs als Moskou officieel medege
deeld, dat de regeringen van Frankrijk,
de Sowjet Unie, Engeland en de Ver
enigde Staten besloten hebben, met in
gang van 12 Mei 1949 alle beperkingen
tussen de Westelijke en de Oostelijke
Zone op te heffen.
Artikel één vermeld, dat de Sowjet
Unie de beperking die het vanaf 1 Maart
1948 heeft in gesteld, zal opheffen op
12 Mei a.s.
Artikel twee vermpld, dat Frankrijk,
het Verenigd Koninkrijk en de Verenig
de Staten van Amerika de beperkingen
door hun ingesteld eveneens zullen op
heffen.
Hieruit ziet men, dat Rusland schuld
erkent, al wordt dit niet in woorden
uitgedrukt.
De Westelijke mogendheden hebben
meermalen medegedeeld, dat zij op de
door hen genomen maatregelen, zouden
terugkomen, als eerst Rusland de blok
kade zou opheffen.
Dit is nu officieel gepubliceerd, eerst
Rusland, daarna de andere mogend
heden.
Elf dagen na de opheffing van de be
perking, dus op 23 Mei a.s. zullen de
ministers van Buitenlandse Zaken te
Parijs bijeen komen om over de vraag
stukken betreffende Duitsland te
spreken.
Is het wonder, dat men in de politie
ke wereld, over deze gewijzigde houding
van Rusland verbaasd staat? Wat nie
mand had durven denken is nu gebeurd.
Weliswaar ontveinst men zich niet,
dat de oplossing voor Duitsland nog
lang niet gevonden is, en dat nog heel
wat moeilijkheden zullen moeten worden
overwonnen.
Toch is het moeilijk hierop vooruit te
lopen. Rusland heeft ontegenzeggelijk
een bepaald doel op het oog en weet heel
goed wat de Westerse mogendheden
willen.
Wij geloven niet, dat Rusland over de
opheffing der blokkade zou gesproken
hebben als het niet de hoop koesterde
ten opzichte van Duitsland iets te be
reiken, wat bij het blijven bestaan der
blokkade, onmogelijk was.
D.V. zal straks bij de bespreking hier
over wel nader licht vallen.
Dit is nu duidelijk gebleken, dat hoe
ver de Russen het ook hebben laten ko
men, zij thans een milita.ir conflict niet
aandurfden.
Ongetwijfeld zal deze verzoenende
houding van Rusland niet nalaten in
vloed uit te oefenen op sommige Ameri
kaanse senatoren.
Tegen het tekenen van het Atlanti
sche Pact zijn nogal wat bezwaren ge
rezen, niet alleen met hét oog op de
materiele hulp die Amerika moet ver-
(Hand. 12 5.)
Zo lezen we dan in het boek Hande
lingen, hoe de Apostel Petrus door ko
ning Herodes in de gevangenis gewor
pen werd. Streng werd hij aldaar be
waakt.
Met ijzeren ketenen had men hem aan
zijn beide wachters vastgeklonken, ter
wijl bovendien twee andere krijgsknech
ten de deur moesten bewaken en tenslotte
nog een tweede wacht bij de uitgang
aangesteld was. De ijzeren poorten wa
ren ten overvloede gesloten met zware
grendelen.
Menselijkerwijs gesproken was er voor
de Apostel geen ontkomen mogelijk. De
vijand, hij scheen de volle macht over
hem te hebben.
Doch neenPetrus ligt in Gods
Hand. Des Heeren raad zal bestaan en
Hij zal al Zijn welbehagen doen.
Welk een voorrecht die door genade
in al hun omstandigheden zich in Die
Goddelijke Hand geborgen weten.
Mijne vrienden, op die veilige Handen
rekent de wereld niet. Ja, elk mens van
nature ziet meer op de ijzeren ketenen,
dan wel op de Hand des Heeren.
Hoe smartelijk echter voor het vlees,
de weg voor de Apostel was, zijn ziel
was stil tot God, van Hem alleen ver
wachtte zij een heilrijk lot. Zodat er
niets anders over bleef dan zijn weg in
's Heeren hand te geven.
Er zijn twee zaken die geleerd moe
ten en zullen worden in het leven des
gebeds, om de zegen der gevouwen han
den te ondervinden. Die twee zaken,
ze bestaan^ uit een volkomen opgeven
en overgeven.
Een opgeven van al onze eigen wijs
heid en krachten, ja, ook een opgeven
van ons recht om verlost te worden,
om het dan alleen aan de Heere te mo
gen overgeven. Werkelijk dan zal de
Heere het wèl maken.
Merk eens hoe de vrienden van Pe
trus, geen vermogen in zichzelven heb
bende hem te verlossen, waren saam-
gekomen.
Met elkander mochten zij dit ene wa
pen namelijk de gevouwen handen
hanteren.
Immers za staat er; ,,van de gemeen
te werd een gedurig gebed tot God voor
hem gedaan." Welk een voorrecht als
de Heere geeft te bidden voor dé noden,
waarin wij of anderen verkeren.
Jezus Christus, de Grote Voorbidder,
is toch in alle benauwdheden mede be
nauwd en als vrucht van Zijn voorbede
ontvangt Zijn volk de geest der gebe
den. En wat vermag dan een krachtig
gebed des rechtvaardigen veel. Geen
krachtige bidder, o neen, maar in eea
krachtig gebed in ootmoed en onder
werping aan de wil des Heeren in Chris
tus ligt de belofte der verhoring en is
daarom heerlijk van uitwerking. Zie dat
ook bij de vrienden van Petrus, hoe de
Heere als antwoord Zijn Engel zendt èn
Petrus de gevangenis uitleidt. Die ver
horing, zij is zo haastig en verrassend,
dat, wanneer Petrus voor de deur staat
te kloppen de dienstmaagd meent, dat
het zijn schim is. Neen, dat het zo won
derlijk zou gaan, daar hadden zij niet
op durven rekenen. Ik denk, dat ze met
de dichter van Ps. 126 2 wel hebben
gezongen:
God heeft bij ons wat groots verricht
Hij Zelf heeft onze druk verlicht.
Hij heeft door wond'ren ons bevrijd.
Dies juichen vrtj en zijn verblijd.
O, let op de zegen der gevouwen han
den en laat ons toch nimmer denken,
dat er noden en bezwaren, zorgen en
banden zijn, waaruit de Heere ons niet
kan verlossen.
Als Herodes die enkele mannen en
vrouwen in het huis van Maria gezien
had, zou hij er om gelachen hebben,
zich spottend afvragend wat nu zó'n
gebed vermag tegen zijn welverzekerde
kerker. Doch de Heere bewees, dat Hij
het gebed Zijns volks om Christus' wil
zal verhoren. En als de Heere werkt,
wie zal dan keren?
Och, wat is er ook gezucht in de ttjö,
toen de vijand ons land bezet had. Daar
om, omdat Christus' ambtelijke bedie
ning ongestoord voortgaat aan 's Va
ders rechterhand, daarom zal het gebed
Zijns volks niet worden afgesneden. Hoe
menigmaal mochten de tenten Zijns
volks weergalmen van hulp en heil hun
aangebracht. En heeft de Heere ook in
ons land geen grote wonderen verricht.
Dat toch in deze ernstige tijden van
Godverlating en miskenning onze zonen
en dochteren, ja ook ouderen van dagen
de genade des gebeds mochten ver
krijgen.
Dat ge het toch met al Uw zftels- en
lichaamsnoden niet van bergen óf heu
velen verwacht, maar van Hem, Die ais
uit het onmogelijke redt en verlost. De
wegen, die de Heere met Zijn volk houdt
ze mochten dienen tot bouwstof voor
het leven des geloofs, om van alles te
leren afzien en datgene in de weg des
gebeds alleen van de Heere te verwach
ten, wat tot Zijn eer en onze zaligheid
van node is.
K.
Ds A. Verhagen.
lenen maar meer nog tegen het leveren
van manschappen. Hoezeer wij een ver
betering in de gespannen verhouding
ook toejuichen, zo is het toch te hopen
dat de Westerse mogendheden daardoor
niet verslappen in him waakzaamheid,
en paraat blijven, teneinde niet onvoor
ziens te worden overvallen.
Op één punt heeft Amerika moeten
toegeven, al wordt dit niet openlijk
gezegd.
De Amerikaanse Generaal Clay, die
op zulk een manhaftige en doortastende
wgze heeft gereageerd op het dwarsbo
men der Russen, moet zijn post verlaten
President Truman heeft zijn verzoek
om ontslag, ingewilligd.
Met tranen in de ogen heeft Generaal
Clay van zijn officieren en manschap
pen, die hem zo trouw hebben gediend,
afscheid genomen.
Het beste is, niet te veel in gissingen
op de zaken, vooruit te lopen, doch af
te wachten wat de toekomst zal brengen
Het mocht ons stemmen tot ware
verootmoediging voor de Heere, dat
waar de toestand zo ernstig is geweest
en een derde wereldoorlog iedere dag
kon uitbreken, de volkeren niet aan hun
dwaasheid zijn overgegeven, en er nog
verlenging van vrede werd gegeven.
Hij is het. Die de geschiedenis der
volkeren maakt en de teugels van het
ganse wereldgebeuren in Zijne handen
hoiidt.
Wij mochten, inplaats van op de om
standigheden, meer naar boven zien en
ons betrouwen alleen op de Heere
stellen.
Wat er dan ook zoude gebeuren, wrg
zouden niet bezwijken al veranderde de
aarde hare plaats.
Belg^.
De weken die nu voor België aan
staande zijn, zullen zeer belangrijk zijn.
Koning Leopold heeft aan zijn broer
de Prins regent een brief gericht, waar
in hij terugkeer wenst naar de normale
toestand, en opnieuw de troon bestijgen.
Zeer waarschijnlijk zal de Koning zich
binnenkort in België vestigen.
De katholieke minister Duvieusart
heeft reeds bij voorbaat op een verga
dering verklaard, dat als de Koning lüer
toe zou overgaan, dit geen staatsgreep
zou zijn noch een politiek feit.
Toch zal deze houding van de Koning
niet nalaten de aanstaande verkiezingen
te beïnvloeden.
Behalen de Christelijke partijen een
meerderheid, dan zal kort na de verkie
zing het Belgische volk zich kunnen
uitspreken of het de Koning terug wenst
of niet.
Zouden de Christelijke partijen echter
geen meerderheid verkrijgen dan mqet
getracht worden door middel van coalir
tie tot een volks referendum te komen.
Al heeft de Koning verzocht, de Ko
ningskwestie niet te maken tot een in
zet van de verkiezingen, toch voelt ieder
een dat deze aangelegenheid overheerst
en de partijen scherp tegenover elkan
der zal doen staan.
(Zie voor vervolg pag. 2 Ie kolom.)
