Raad te Sommelsdijk
De Havenkade te Herkingen
woïdt uitgebreid
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Het aznbtsgebed in de
gemeenteraad
tt De gasfabriek maakte grote winst
De speelapparaten gaan verdwijnen
De „Visbank" wordt gerepareerd
EHAnDEn-niEui/s
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
WOENSDAG 6 APRIL 1949
21ste JAARGANG No. 1809
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief.
VII.
In onze rechtse Gemeenteraden wor
den meestal de vergaderingen aange
vangen met het uitspreken van het
ambtsgebed door de Voorzitter. We
schrijven „meestal",, want er zijn ook
raden die rechts zijn en bezwaren
hebben, gelijk uit het verslag van dit
artikel zal blijken.
De Raad is een OverheidscoUege, de
Overheid is Gods Dienaresse, die aan
God verantwoording schuldig is en zich
naar Zijn Wet en ordinantiën heeft te
reguleren. De plaatselijke Ovei-heid heeft
heeft zich dus ook voor Gods Aange-
ziclit te stellen vóór de aanvang van
haar vergaderingen om Zijn hulp en bij^
stand in te roepen over de te nemen be
sluiten.
Nu is er over het publieke gebed al
heel wat te doen geweest. Het is een
teer vraagstuk, maar niettemin een be
langrijk probleem.
In 1852 gaf Jhr. Mr. A. M. C. Asch
van Wijck te Utrecht een boekje uit,
getiteld „Geschiedenis van het ambtsge
bed in de Nederlanden van den strijd der
Hervorming tot den tegenwoordigen."
Daarin valt te lezen, hoe onze vaderen
gewoon waren, hun vergaderingen,
waarin zij de belangen van den Staat,
van het gewest en de gemeente behar
tigden, of waarin zij rechtspraak hadden
te doen, aanvingen met een gebed tot
God in de Naam Zijns Zoons, de Heere
Jezus Christus. De colleges van Staat,
de Staten Generaal openden hun beraad
slagingen niet, de rechtbanken spanden
niet de vierschaar, de staten der ge
westen begonnen niet met hun landda
gen alvorens zij zich eerst publieke
lijk in den gebede hadden verenigd. In
de revolutietijd wijzigde zich de inhoud
dier gebeden; na 1795 werd de naam
van Christus al meer weggelaten. In de
19e eeuw, vooral bij de herziening van
de reglementen van orde voor de ge
meenteraden, die de Gemeentewet van
1851 noodzakelijk maakte, werd het ge
bed allengskens op bredere schaal afge
schaft.
De clou van de linksen, (communis
ten, socialisten, vrijzinnigen) die de af
schaffing trachten te bewerkstelligen is
deze: dat zij niet erkennen dat de Over
heid Gods dienaresse is, Wiens zegen
voor de volbrenging zijner werkzaam
heid zij behoeft. Daartoe wordt dan een
reeks argumenten aangevoerd, waarvan
we er enkele willen noemen. Men zegt
b.v. dat zij die het gebed in de Raad wil
len, zich aan onverdraagzaamheid schul
dig maken, door anderen te dwingen
zich naar hun wensen te voegen. Dit
verwijt is echter onrechtvaardig. In on
ze Staat, waar de Koningin verklaart
te regeren bij de gratie Gods, waar in
elke Troonrede of Koninklijke Boodschap
Gods hulp en bescherming wordt inge
roepen, in een Staat, waar de eed in ere
wordt gehouden dus geen godsdienst
loze Staat daarin is het ambtsgebed
geen abnormaliteit, maar normaal, on
ontbeerlijk. Niet hij kwetst dus ande
ren, die het gebed wil handhaven,
maar hij, die het vastgefundeerde en in
ons staatsieven ingewortelde wil weg
hebben, krenkt anderer ovei-tuiging.
Ook hebben we wel de opmerking ge
hoord, dat zij, die Gods Naam willen
belijden, dit maar in de binnenkamer
moeten doen. Zij menen daarmee de H.
Schrift aan hun kant te hebben. Maar
diezelfde Schrift leert: die Mij belijden
zal voor de mensen, die zal Ik ook be
lijden voor mijn Vader, die in de heme
len is,"
Nu zijn er gemeenten die links zijn
ais b.v. Dirksland en Nieuwe Tonge,
waar het ambtsgebed toch in ere is ge
bleven. Daar buigt men in ieder geval
publiekelijk voor de hoogheid Gods en
kwamen geen voorstellen tot afschaf
fing van het gebed.
Tegen de loslating van het ambtsge
bed willen wij met klem opkomen, al
Valt het te betreuren, dat het dikwijls
een gedachteloze sleur is. Dit is ook
Vrijdagavond kwam nog in het vrij
late avonduur, nl. half negen de Raad
der Gemeente Sommelsdgk bijeen, ten
einde de belangen dezer gemeente te be
hartigen. Nadat Burg. Renders met ge
bed had geopend, werden de notulen
der vorige vergadering onveranderd
vastgesteld. Uit de ingekomen stukken
bleek o.a. dat de heer Breur zijn benoe
ming als lid der Woningcommissie had
aanvaard, terwijl B. en W. hun voorstel
hadden ingetrokken om de Dorpswaag te
laten verdwijnen, zodat deze weer op
nieuw geïnstalleerd zal worden. Tot lid
in de commissie van de gemeenschap
pelijke'regeling der gemeenten op Goe-
ree en Overflakkee en Voome en Put
ten inzake het geneeskundig schooltoe
zicht werd benoemd de heer J. H. Dij
kers. Nadat dhr van Zielst rapport had
uitgebracht tot wijziging van de begro
ting der gemeentelijke gasfabriek over
1948, werd deze onveranderd goedge
keurd.
Voorts werd het presentiegeld van de
leden der Woonruimte-commissie per
vergadering vastgesteld op 3.50.
Dhr V. Zielst: Krijgt de secretaris dit
ook?
De Voorz.: Dit wordt een volgende
maal behandeld.
Als beloning van een onbevoegde leer
kracht werd een bedrag van 110.66
uitgetrokken, terwijl eveneens werd be
sloten om de ongevallenverzekering van
het vrijwillig brandweerpersoneel op
100% te brengen. Bij tijdelijke onge
schiktheid wcrdt door de P^aad van Ar
beid 80% uitgekeerd, zodat de gemeen
te de resterende 20% moet bijpassen.
Voor vergoeding vakonderwijs over
1947 werd een bedrag van 509.34 toe
gekend aan het bijzonder lager onder
wijs. De rekening Burgerlijk Armbestuur
1948 werd eveneens zonder h.s. in orde
bevonden.
De kasgeldlening ten bedrage van
50.werd tot 1 Mei 1950 verlengd.
Een verzoek van de heer G. v. d. Laan
tot verlaging van zijn aanslag reini
gingsrecht werd tot nihil gereduceerd.
De gemeente-begroting 1948 werd als
nog gewijzigd, omdat de toiletten der
Bijzondere School waren vernieuwd.
In punt 13 stellen B. en W. voor om
het in voorraad hebben van speelappa
raten in de diverse vergunnings locali-
teiten te doen verbieden.
Dhr Blok: Welke toestellen bedoeld
men daarmee
De Voorz.: Men wil het gokken te
gengaan.
Dhr Blok: Wanneer dit in Middelhar-
nis ook niet wordt verboden, heeft het
geen enkele zin.
Het voorstel wordt dan z.h.s. aan
vaard.
vaak het bezwaar van ,,rechtsen", dat
zij ontwijding van het gebed vrezen, om
dat het maar wordt opgedreund, of om
dat het op de lippen gelegd wordt van
een Voorzitter, die Gods Naam niet be
lijdt. Op dezen grond mag .het ambts
gebed niet worden afgewezen. De nadruk
moet niet vallen op de individuele leden,
maar op de Raad als college. Niet de
enkeling, maar de Raad als plaatselijke
Overheid stelt zich voor Gods Aange
zicht.
De afschaffing van het ambtsgebed
zien wij dan ook, als een volhardend
streven, om Gods Naam geheel uit het
publieke leven weg te bannen. Het te
kent onzen tijd, de tijd van het ,,Ni Dieu,
ni maïtre" Geen God geen mees
ter." Het gezag dat van God is, wordt
er mee tot in zijn fundamenten aange
rand. We zien er uit, de daling van den
stand van het geestelijke leven van ons
volk.
„EILANDEN-NIEUWSS", het blad met
het MEESTE Plaatsellyk Nieuws.
Tot aanleg van een gemeentelijke
stortplaats voor vuilnis aan het Haring
vliet wordt in principe besloten, omdat
anders de verleende vergunning komt
te vervallen.
Dhr Blok: Komt deze op het zgn.
Buitengors.
Dhr Knape: U moet liierover niet te
lichtvaardig denken.
De Voorz.: Het is een publiekrechte
lijke vergunning. Op de privaatrechte
lijke vergunningen komen we later terug
Dhr Knape: Ik heb gezien, dat het
terrein reeds is uitgezet.
De Voorz.: Nadere inlichtingen kunt
U eventueel in besloten zitting ver
krijgen.
Dhr Grotenboer brengt vervolgens ver
slag uit over de rekening der gasfabriek
1948 en verwonderd er zich over, dat
er 16668.winst werd gemaakt.
Waarom verhoogde men dan de gas-
prijs
De Voorz.: De gasprijs is vergeleken
bij andere gemeenten niet hoog. Verder
was toen nog niet bekend, dat de winst
zo groot zou zijn.
Dhr Blok: De uitkomsten waren in
Januari 1949 nog niet bekend. Plotse
ling gingen de prijijzen der kolen om
hoog. De gascommissie verhoogde
slechts met 1% cent, terwgl het was
toegestaan om met 2 cent te verhogen.
Dit deed men, omdat men wel van me
ning was, dat er winst zou gemaakt
worden. Hadden we dit van tevoren ge
weten, was de gasprijs zeer zeker min
der verhoogd.
Dhr Knape: Waarom krijgen grote
afnemers geen gehoor?
De Voorz.: Voor bakkers is de verho
ging slechts 1 cent.
Dan volgt sluiting.
Zaterdagmorgen vergaderde de ge
meenteraad van Herkingen over een
achttal agendapunten. De heer Log-
mans zond bericht van verhindering.
Burgemeester Van Heyst opende op de
gebruikelijke wijze en vervolgens wer
den de ter inzage gelegde notulen van
1 Maart goedgekeurd. Ingekomen was
de goedkeuring inzake de heffing van
straatbelasting, terwijl Ged. Staten in
de retour gezonden legesverordening
eeia kleine wijziging wensten. Tot dit
laatste werd besloten. De raadsleden
stelden zich daarna achter het voorstel
van B. en W. om de burgemeester te
benoemen als vertegenwoordiger in de
commissie voor geneeskundig schooltoe
zicht. Op een vraag van de heer Tuin-
stra zei de voorzitter, dat het onderzoek
geregeld was in de industrie voor de
schoolarts. Hij beklemtoonde voorts, dat
bij lichamelijk onderzoek vader of moe
der van de kinderen aanwezig mochten
zijn. Tegen de ruil van een perceeltje
grond aan het Stoofpad, hetgeen nood
zakelijk was geworden door de uitbrei
ding van het Emgo-gebouwtje, waren
ook geen doorslaggevende bezwaren.
Het speet de heren wel, dat in de rich
ting van de dijk werd gebouwd, waarop
üe voorzitter toelichtte, dat dit door de
apperatuur in het bestaande gebouwtje
technisch niet anders uitvoerbaar was.
Het voordeel eraan is, dat het Stoofpad
nu kan worden verbreed. Op de opmer
king dat men nu een kwade hoek voor
het verkeer zou krijgen, zei de burge
meester, dat het plan was om een waar
schuwingsbord te zetten. Wethouder
Witvliet bracht nog in het midden dat
het jammer was dat het gebouwtje daar
stond en de heren Struik en Tuinstra
wezen er op, dat het verkeer dat over
de dijk gaat er rekening mee moet hou
den, dat men met een wagenvracht al
tijd op het Stoofpad een vaartje moet
zetten om boven te komen; waarna de
voorzitter opmerkte, dat men hier niet
te doen heeft met een geheel gesloten
bebouwing. Nadat was medegedeeld dat
het ging om 11 vierk. m. van 1.50, ging
men met de verhuring accoord.
Het kadeproblcem.
De burgemeester herinnerde aan de
verbeteringen die vorig jaar aan haven
en kade hadden plaats gevonden, doch
zei, dat nog steeds het gebrek werd ge
voeld, dat de kade niet breed genoeg
was. Zo werd daar door vorig jaar
nog een millioen kg suikerbieten naar
elders vervoerd, terwijl gelet op de uit-
zaaiplannen, weer een grote aanvoer in
het'verschiet ligt. Van de suikerfabriek
en de plaatselijke landbouwvereniging
kwamen verzoeken binnen om de kade
uit te breiden. B-. en W. hebben deze
zaak ter hand genomen en komen thans
met het plan om tot uitbreiding over te
gaan. Het door de opzichter geprojec
teerde plan omvat eeii uitbreiding van
de bestaande glooiing met 15 vierk. m.
zodat in totaal 1100 vierk. m. wordt ge
wonnen. Hieraan zal de DUW mede
werking geven. De kosten bedragen in
totaal 7400.en daarin zit een post
begrepen van 3400.aan lonen, waar
van de DUW 3000.voor haar reke
ning neemt. De Dienst Provinciale Wa
terstaat gaat met dit plan volledig ac
coord. De burgemeester wees erop, dat
dit een permanente oplossing was van
het kadeprobleem; de wens blijft echter
om het nieuwe gedeelte te bestraten.
Hier kon nog geen geld voor worden
uitgetrokken. De vraag is verder hoé
men dit denkt te financieren. Dit is
mogelijk wanneer enkele andere din
gen in de gemeente blijven rusten. Hier
bij is gedacht aan uitstel van de ver
betering van de klokkestoel en het lij-
kenhuisje, terwijl het schilderen eit tim
meren aan de gemeenteschool beperkt
wordt tot 1000.Men moet dan nóg
een beroep doen op de reserve voor
1200.De heer Struik zwaaide B. en
W. lof toe voor het uitknobbelen van
dit plan, doch meende, dat men wel
enigszins moest verharden. De voorzit
ter zei dat dit ook de bedoeling was.
Dit zal geschieden met puin. De raad
verdiepte zich dan enkele minuten in
de mogelijkheden om voor 1100 vierki
m. op een goedkope wijze puin te krij
gen, waarbij ook gedacht werd aan par
ticulier initiatief van belanghebbenden.
De heer Struik noemde daarbij het gra
tis beschikbaar stellen van paarden en
wagens. De burgemeester zei dit gaarne
te zullen aanvaarden; hij wees er voorts
op, dat men heel wat weerstand had
moeten overwinnen om zover te komen
met kade en haven. Ged. Staten stellen
toch in de eerste plaats de vraag of het
economisch verantwoord is, met andere
woorden past hqt in het kader van de
toekomstplannen. Wethouder Witvliet
(Vervolg pag. 2 Ie kolom)
RECTIFICATIE
Een geheel verkeerd onderschrift.
Enige lezers maakten ons er zeer terecht
op attent, dat het onderschrift onder
de foto, die we j.l. Zaterdag in ons blad
hebben geplaatst, geheel er naast is. Er
zijn op het dorpje Presles bij Parijs wel
belangrijke archeologische vondsten ge
daan, maar dat die dateren uit het ste
nen of prae-historische tijdperk kunnen
we niet voor onze rekening nemen. Van
die ongeloofstheorie willen we niets we
ten. Wij weten alleen van het tijdperk,
dat de H. Schrift ons leert. Het is dan
ook een grove vergissing van ons dit
onderschrift, dat niet van onze redactie
is, maar bij de foto was gevoegd, zó op
te nemen. De toezending van de foto
kwam zeer op het laatst, zodat de in
houd daarvan aan onze aandacht ont
snapte. We vragen onze lezers dan ook
gaarne excuus. Red.
