w
I
Verbouw minder hakvruchten en
mêèr klavers en peulvruchten"
P
w
/r VAN GAALEN
W. C. van As-Ambachisschool ie Middelharnis
KERKNIEUWS
De Vrijwillige Brandweer
te Sommelsdijk.
v|
oj
^m
Bladz. 2
„E I L A N D E N - NIE U W S"
Vrijdagmiddag hield de Vereniging
voor Bedrijfsvoorlichting Goeree en
Overflakkee in hotel Spee haar algeme
ne vergadering.
Dhr Mol heette allen hartelijk welkom
en wel in het bijzonder de spreker van
deze middag, de rijkslandbouv/consulent
dhr Ir A. van Gaaien. Het bestuur heeft
gemeend aldus de voorz. een terugblik
op het afgelopen jaar te moeten wer
pen. Het verenigingsjaar mag niet on
gunstig genoemd worden. Sinds het be
staan der vereniging heeft men 2 x de
contributie met 0.10 moeten verhogen.
Het ledental neemt nog steeds toe.
Per 1 September zijn wij aan het con
sulentschap Barendrecht toegevoegd. Ir
van Gaaien heeft toen direct het werk
zeer intensief aangepakt. Sedert 1945
hebben we 1 assistent moeten missen,
zodat er thans nog 4 over zijn en een
hoofdassistent. De Individuele voorlich
ting is er echter niet op achteruit ge
gaan. We hebben wel eens het gevoel
gehad, dat we met de voorlichting op
het dode spoor zouden geraken.
We moeten echter in het onderzoeken
'blijven volharden. De mechanisatie van
ons landbouwbedrijf kost veel. De vaste
lasten stijgen met de dag en daardoor
zijn we financieel veel kwetsbaarder ge
worden. Wanneer er enige percelen land
mislukken, is de winst al verkeken. De
overheid doet v/el toezeggingen, doch
komt deze niet na. Velen onzer voeren
struisvogelpolitiek en willen voor anderen
hun slechte financiële positie niet weten.
De loonpolitiek heeft ons zeer veel ge
kost. Wij zijn thans geen baas meer op
eigen bedrijf. Onze voorvaderen hebben
veel bereiltt en dit zullen wij ook moeten
en daarom: „Men sla de liand aan de
ploeg."
Vervolgens worden de notulen onver
anderd goedgekeurd. De rekening 1948
sluit met een groot batig saldo. Dit
vincit zijn oorzaak in, aldus de heer v.
Loon, het niet aanschaffen van rassen-
lijsten, hetgeen ons jaarlijks 350.
kost.
Wegens het periodiek aftreden van de
heren J. L. Jacobs en Joh. Breen, welke
niet herkiesbaar zijn, worden gekozen de
heren L. Jacobs te Den Bommel en C.
Lodder te Ouddorp.
Op 11 Januari jl. aldus de voorzitter
heeft een ieder van ons de rede van Ir
Cleverlnga met belangstelling gevolgd
en alle hebben hierover nagedacht. We
zijn tot de vaste overtuiging gekomen,
dat er meerdere dingen in ons bedrijf
niet juist zijn. Men wil enerzijds groen
bemesting en anderzijds stalbemesting.
Daarom is Ir van Gaaien aan onze roep
stem tegemoet gekomen en wil ons thans
nader hierover inlichten.
„Practische mogelijkheden met
organische bemesting."
Ir A. van Gaaien begon op te merken:
Mij visie loopt niet geheel parallel met
die van Ir Cleveringa en vervolgde al
dus: In 1600 nam Helmholz een proef,
waaraan ontleent de grond zijn bodem
vruchtbaarheid. Hij had een vat, deed
daar grond in, woog deze en plantte
daar een boom in. welke niets anders
kreeg dan water. Na enige tijd woog
deze boom plm 100 kg. De grond woog
nu zonder dat er iets was bijgevoegd
dezelfde hoeveelheid. De boom was dus
alleen van water geroeid. Deze theorie
deed opgeld tot 1812, want toen kwam
Albrecht Ther, die beweerde dat de
welvaart van de boer werd bepaald door
arbeid en bemesting. Ben zaadje in de
grond gebracht, groeit. Dit houdt dus
in, dat daar leven in zit en daar moet
dus een levende stof aan worden toege
voegd. Hij schonk o.a. veel aandacht aan
de groenbemesting, stalm.est en vrucht
wisseling.
De derde stap deed Liebig. Deze ont
ketende een revolutie in de landbouw.
Hij verbrandde een plan en hield alzo as
over. Aldus ging hij een plant anallse-
ren om op deze wijze vast te stellen,
welke stoffen ontbraken.
Liebig was de uitvinder van de kunst
mest. Flakkee is nu aan het schrikken
gebracht door ir Cleveringa.
In Engeland nam men 100 jaar ach
tereen proeven op het zelfde land. Men
gaf het ene stuk stalmest en het andere
kunstmest. Er valt echter niet veel ver
schil in de 'opbrengst te constateren.
Toen de Wieringermeer in cultuur
werd gebracht, heeft men enige jaren
achtereen grasmengsels gezaaid. De boe
ren, die er toen kwamen, hadden zeer
goede grond. De uitkomsten waren reus
achtig, ja zelfs de beste van ons land.
In de oorlogsjaren is men met de orga
nische bemesting opgehouden en de op
brengsten zijn stukken lager. De orga
nische bemesting is dus de kurk waarop
de grond leeft. 5 a 6 balen kalkammon
zijn gelijlï te, stellen met geploegde
overige jarige klavers.
Vlak bij de Wieringermeer ligt de
Waard- en Groetpolder, welke in 1842
werd ingedijkt. Deze grond is van geheel
andere hoedanigheid. Na honderd jaar
bebouwing had men zonder stikstofbe
mesting nog te zv/are haver. Hieruit
volgt dus, dat alles afhankelijk is van
de grond.
In de Dollarpolder boert men zonder
organische bemesting achteruit.
In 1947 had men op de Zuid-Holland
se eilanden last van de vergellngsziekte,
inzonderheid bij het gewas bieten. Dit
is eveneens een oorzaak van te weinig
organische bemesting. Het verschil in
opbrengst was soms 30 a 40% lager.
Is nu alles toe te siSirijven aan de
organische bemesting? Ik meen van
neen.
Het bouwplan is ook van betekenis
voor de physiSche toestand der grond.
In 1911 teelde men op het eiland van
Dordrecht: 309Ó graan, 30% hakvruch
ten, 27% klaver en peulvruchten en 10%
handelsgewassen. In 1948 was de situa
tie heel anders. Men verbouwde toen
30% graan, 50% hakvruchten en 6%
klavers en peulvruchten. Dit is een ver
schuiving op de druk van de grond en
dus een organische achteruitgang.
Het bouv/plan van de Wilhelminapol
der zag er in 1948 als volgt uit, t.w.:
37% graan, 28% hakvruchten, 15%)
peulvruchten en klavers. Dit is rn.i. al
dus spr. een beter bouwplan.
Bij de grondbewerking is ook enige ten-
densie waar te nemen. De schijfegge is
geen aanwinst in vele gevallen. Men
maakt de grond dood. Z'-vare machines
Q.a. de bietenrooier is ook uit de boze.
Hoe staat het uu op Flakkee?
We hebben eens in de grond gegraven
en ais ik nu eerlijk ben, kan ik niet zeg
gen, dat dit meegevallen is. De grond is
tamelijk slemperig en kleurt gemeen op.
V zult zich afvragen, wat moeten we
er aan doen en wat moeten we telen?
Volgens de statistiek is er in 1948 op
dit eiland 21% graan, 64% hakvruchten,
2% peulvruchten en klavers en 8%
kimstweide verbouwd. Dit heeft me de
moed gegeven om bet bouwplan een
beetje af te kammen. Dit is er v/el een
beetje naast, vooral bezien uit bodem-
kundig oogpunt. Gaarne zou ik zien, dat
dit bouwplan enigszins technisch gewij
zigd werd. De Stichting heeft hier dus
een taak om er bij de regering op aan
te dringen naar een bouwplan, dat tech
nisch uit te voeren is en ook financieel
vol te houden is.
Betreffende grondbewerldng meen
ik te moeten opmerken, dat men niet te
vee! in de grond moet werken. Stoppel-
ploegen in droge gronden benadeelt de
organische bem.esting.
Men moet meer proeven in die rich
ting nemen op Flakkee en eventueel het
vuil doodspuiten. y
Organische bemesting.
Volgens de heer Minderhcut is de or
ganische bemesting zeer belangrijk. On
der granen zaait men in de Wilhelmina
polder steeds kla.vers in, vandaar dat die
grond minder organische stof nodig
iieeft dan de grond op Flakkee. Men
moet bier dus gewassen gaan zaaien,
waaronder men groenbemesting kan
doen. Hopperups klaver is hiervoor het
beste en het meest practische. Men moet
de groenbemesting niet begraven, doch
door de grond heenwerken. Bieten na
klavers geven een hogere opbrengst,
doch kunnen het suikergehalte nadelig
beïnvloeden, a,ardappelen hebben minder
last van rhizotonla. De structuur der
grond wordt er door verbeterd.
Zoals mij werd medegedeeld, verkoopt
men hier meestal de stalmest. Dit is
m.i. geheel onjuist.
Er is geen mens die mij voor kan re
kenen, dat verkoop voordeel kan bren
gen. Men dient er v/el rekening mede te
houden, dat de mest direct wordt onder-
geploegd, daar er anders teveel stikstof
verlies plaats heeft.
Tot mijn slotconclusie komend, kan
ik zeggen, dat de heer Cleveringa en ik
in hetzelfde huis wonen, doch niet op
dezelfde verdieping en roep u toe, ver
bouw minder aardappelen en bieten, in
dien dit financieel mogelijk is en meer
klavers en peulvruchten.
Vele Plakkeese ouders richtten verle
den week hun schreden naar de Am-
bachtsschool te Middelharnis. Die gaat
per 1 April de deuren openen voor nieu
we leerlingen, welke als gewoonlijk uit
al onze dorpen zullen komen opdagen.
Er worden openbare lessen gege
ven voor die ouders en directeur
Kamstra deelde ons mede, dat er een
flinke belangstelling voor bestond. Ook
vele jongens zijn gekomen om iets te
weten vaji het onderwijs, dat op deze
school wordt gegeven.
Directeur en leraren hadden de school
in één grote tentoonstelling herschapen,
zodat de bezoeker wel het een en ander
wijs kon v/orden. En natuurlijk ontbrak
het niet aan voorlichting daarbij.
Voor vele ouders is het: „wat moet
mijn jongen worden?" een groot pro
bleem, dat zo in de leetfijd van 12 jaar
of iets ouder tot een allesom.vattend iets
in het gezin kan worden. In die vraag
ligt de toekomst van het kind gemoeid,
de toekomst, waarvan wij toch altijd het
beste en het mooiste hopen, waarvoor
wij ons inspannen en geen kosten zullen
sparen. Moeilijk is het dikwijls voor
ouder of kind om de keuze te bepalen.
Dikwijls is het niet gemakkelijk te zeg
gen welke kant men met eea jongen
uit moet. Gelukkig, dat we hier al ge
bruik kunnen maken van een bureau
voor beroepskeuze.
Vele ouders en jongens vinden een op
lossing voor de grote vraag in de am-
bachtsschool. Dit in onze Flakkeeese sa
menleving bizondere onderwijsinstituut
heeft al honderdtallen jongens tot nut
tige leden van de maatschappij gebracht
menigeen zelfs tot positie van aanzien.
Moge ons eiland bij uitstek een land
bouw streek zijn, welke bevolking voor
het merendeel dus op het land zijn be-
staansbron vindt, het ambacht neemt
hier toch ook een uiterst belangrijke
plaats in. En vraagt ook van zeer vele
handen werk. Zo hebben talloze ouders
en jongens het in het verleden begrepen
en zo zien gelukkig velen het nu nog.
De school is steeds druk bevolkt en met
het aantal leerlingen is het bij voort
during crescendo gegaan. Waaruit blijkt
dat de belangstelling voor de ambachts-
school toch minstens gelijke tred houdt
met de bevolkingsaanwas.
Natuurlijk wil men tevoren weten wat
er op de ambachtsschool voor onderwijs
gegeven wordt en welke perspectieven
dat opent. En dat wordt o.a. duidelijk
gemaakt tijdens de openbare lessen.
Gaarne hebben we ook ditmaal gehoor
gegeven aan de vriendelijke uitnodiging
van de directeur om deze lessen te be
zoeken. En wederom heeft ons gefrap
peerd hoe effectief ons nijverheidsonder
wijs is. De dagcursus bestaat thans twee
jaren en aan het begin van die twee ja
ren staan jongens, die net van de lagere
school komen, kiaideren nog. Aan het
eind van de periode vinden wij jongens,
die zo in het productie-apparaat kunnen
worden' ingeschakeld. Het bewijs daar
van vormen de werkstukken en de te
keningen, die men op de nu gehouden
tentoonstelling aantreft. Wonderlijk wat
die knapen in de luttele tijd van twee
jaren geleerd hebben. Zij maken knappe
tekeningen, perspectivisch even goed als
projectlvisch; juweeltjes zagen wij er
bij, van soms heel ingewikkelde con
structies. En zij maken ook voorwerpen
van betekenis. In alle afdelingen komt
men die tegen, bij de timmerlieden een
draaitrap of een serre, bij de schilders
allerlei moderne uitvoeringen met spuit
werk incluis, bij de bankwerkers inge-
nleuse instrumenten, zelfs precisiewerk-
tuigjes,, bij de smeden allerlei gebruiks
voorwerpen voor huis of bedrijf. Alles
keurig uitgevoerd.
Dat bewijst, dat de grond, die de jon
gens voor het latere leven en voor hun
speciale vak gelegd krijgen, goed is.
Trouwens, we weten het nu allemaal
wel op Flakkee, de ambachtsschool is
een keurige school, die zijn onmisbaar
heid al lang en duizendvoudig bewezen
heeft, die we in hoge eer moeten houden.
Zeker is deze nijverheldschool van be
tekenis in deze tijd, nu de mechanisatie
op ons eiland sterk doordringt en ons
volk zich op industrialisatie moet toe
spitsen.
Woensdag 9 Maart 1949
NED. HEBV. KEKK
0s L. Kievit te Putten, die was aan
gezocht tot een benoeming als reserve-
veldprediker, moest daarvoor om ge
zondheidsredenen bedanken. Ds Kievit,
die Zondag 13 Febr. ongesteld werd,
moet op medisch advies voorlopig rust
houden.
CHB. GEBEF. KEBK
Promotie Ds J. B. Oosterhoff. Woens
dag 2 Maart is aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht gepromoveerd tot doctor in
de theologie Ds J. B. Oosterhoff, Chr.
Ger. Predt. te Utrecht, op een disserta
tie getiteld: ,,De vreze des Heeren in
het Oude Testament." Dit is de eerste
Chr. Geref. promovendus. Er v/as zeer
grote belangstelling, de Senaatszaal was
als volgestampt.
Ds A. Dubois te Maarssen zal met
emeritaat gaan in Mei. Weliswaar is hij
van zijn ernstige ziekte weer in zoverre
hersteld, dat hij lopen kan, ma,ar van
kanselarbeid mag geen sprake meer zijn.
Het denkvermogen is echter uitstekend.
DB Dubois, die aan zijn rechterzijde ge
deeltelijk verlamd is en daardoor niet
meer schrijven kan, oefent zich nu om
met de linkerhand te leren schrijven.
GEBEF. GEMEiDKTEN
Be toestand vaa Ds J. FraSvnje. Vol
gens ,,De Saambinder" is in de toestand
van Ds Praanje nog niet veel verbete
ring gekomen. Begin vorige weelc moest
de dokter een aanval van bronohitus
constateren, gepaard gaande met hoge
koorts, die later is geweken. Wel is de
patiënt nog zwak en rnag hij geen be
zoek ontvangen. Voorlopig zal hij in het
ziekenhuis „Salem" te Ermelo, waar hij
wordt verpleegd, moeten verblijven.
JAABVEBGADERING van bet Vrij
willige Brandweercorps der gemeente
Sommelsdijk, gehouden op Dinsdag 1
Maart 1949 des sav. 7.30 uur in
lïotcl Spee.
De commandant dhr Blenefelt opent
even over half acht de vergadering.
Heet allen hartelijk welkom, inzonder
heid Burgemeester Rijnders met zijn
beide Wethouders Dijkers en Ie Comte.
De gemeente-secretaris de heer J. Kna-
pe Mz. was met kennisgeving afwezig.
Met het oog er op dat Burgemeester
om 8 uur de vergadering wegens ambts
bezigheden reeds moet verlaten wordt
hem direct na de opening het v/oord
gegeven. Het spijt de Burgemeester dat
hij weer kort de vergadering kon bij
wonen. Hij vindt het altijd prettig in ons
midden te verkeren. Dankbaarheid ver
vult B. en W. Wij zijn bewaard gebleven
voor grote branden.
Prijst de paraatheid en eensgezindheid
van het corps. Dit demonstreert zich in
het zelf in orde brengen van de voor
malige waag tot spuithuis. Vindt het
alleraardigst dat de leden dit zelf ge
heel kosteloos verbouwd hebben. In ons
corps ziet spreker geen tegenstellingen
tussen rang of stand. Juist aan deze
geest heeft onze tijd behoefte en daar
om heeft onze brandweer toekomst.
Brengt verder het corps nogmaals
dank voor het werk dat verricht werd
bij de kerkbrand te Middelharnis. B. en
W. is het corps zeer goed gezind. Alles
zal gedaan worden om in de behoeften
van ons corps te voorzien. Maatregelen
zijn genomen om bij geval van ongeluk
ken de manschappen schadeloos te stel
len. Op verschillende punten in de ge
meente zullen norton putten geslagen
worden.
Met de kerkvoogdij worden onderhan
delingen gevoerd om de kerk te bevei
ligen. Bij politieverordening zullen ver
strekkende maatregelen genom.en wor
den. Doet verder toezegging voor nieuw
materiaal. Hiermede wil de Burgem.ees-
ter eindigen aangezien zijn tijd reeds
overschreden is.
De commandant beantwoordt de spre
ker en zegt veel genoegen te hebben
dat B. en W. voor de veiligheid van zijn
manschappen in de bres staat, ja zelfs
voor hun gezinnen, aangezien zij bij een
ongeval schadeloos gesteld worden.
De Burgemeester wenst de leden een
zeer gezellige vergadering toe en gaat
dan naar een andere vergadering.
Hierna worden door de secretaris de
notulen van de vorige jaarvergaderir.,?
en het jaarverslag over 1948 voorgele
zen, dan wordt pauze gehouden waarin
Wo
•de
getr
jirog
mut
feen
yroe
zgn
inee
ter
poli
H
■dan
De h
pen
Bij 1
iiitvt
leen
Ben
wore
antw
"bran
"bruil
plaa
•denh
■wor(
D.
plaa
doen
N.
Nat.
Gar;
S. C
de
ven I
wiklj
Tïdr
te
is.
gan|
comi
lid
^oeij
V|
lang
dijkl
T3rai{
op
te
om
MVcLCf
xlelia
prolj
móg
pare
Srod
meld
B|
waa
Her
zegtl
vroa
,goed
T)raii
lede
llaa]
in
xe d|
vsreef
zietl
vanl
"Uwl
"meif
liool
2ijnl
jaaiT
anaJ
avoi
'Veri
tati.
Gen
"Wo.
I)er(
^de I
een
VOO
em:
ove:
"bra.
mo(
liui:
zeei
sch
mef
■de
gaai:
Ger
ven
mei
■alh:
lin:
I
