UIENMARKT
3^ ^jcjRjooÉohJU
Onbetwist de beste tandpasta
EIIAI1DEI1-I1IEUW5
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamjs, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
vopr 4e ZUID-HOLLANDSCHE en ZEEUWSCHE EILANDEN
WOENSDAG 12 JANUARI 1949 21ste JAARGANG No. 1785
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bij contract speciaal tarief.
Reeds voor 30 janr een
Schoolarts. Maar Koe
Men schrijft ons:
Uit de couranten hebben we kennis
genomen van het besluit van Stave-
nisse's raad, waarbij voor 1949 250.
j!al worden uitbetaald voor schooltand-
verzorging. Dit besluit kan nuttig zijn.
Met grote letters zien we dan, dat
atavenisse de eerste plattelandsgemeen
te is, waar zulks ter hand wórdt geno
men en Vlissingen de Ie grote gemeente,
zodat Zeeland thans 2 gemeenten telt,
waar iets aan schooltandverzorging
wordt of zal worden gedaan.
Het is reeds meer dan 30 jaar gele
den, dat ook van een gemeente werd
gewag gemaakt in deze bewoordingen.
Gemeente X heeft een schoolarts aange
steld. Misschien mogen we de praktijk
even de revue laten passeren. Ben voor
treffelijk ding een schoolarts en, dat
reeds voor 30 jaar. We dachten toen, dat
de kinderen door de arts zouden worden
onderzocht, stuk voor stuk en dat was
do mening van alle onderwijzers, die ik
sprak. Nu we er achter staan is ons
duidelijk, dat dit voor zo'n bedrag als
er uitgetrokken was, niet ging; maar
wat gebeurde dan wel De arts moest
wilde er wat gebeuren eerst aan de
school ontboden worden. Dan bekeek
hij, meest uitslag aan handen en hoofd
en ried dan aan om er mee naar de
huisdokter te gaan. Een onderwijzeres
die deze gang van zaken niet beviel en
nogal spoedig uitslag constateerde, raak
te met de doktér slaags, maar wist het
dan toch zo ver te brengen, dat ,de
schoolarts een wit p^aeder over de arm
strooide. Nooit of te nimmer kwam de
schoolarts in de lokalen, de betrokken
leerkracht zond de leerlingen, die hij
dacht, dat met puistjes zaten naar een
bepaald lokaal en daarmee was de boel
af. Tiphus gevallen kwamen toen nog
sporadisch voor.
Spottend werd de doktersbus de
„wonderbus" genoemd.
Op de duur merkte je van een school
arts niets meer. Het nut van de Ie
schoolarts was zo niet nihil, toch uiterst
gering.
Wat was die man zijn instructie Was
er één? Wie controleerde hem? Wat
stond er*in zijn jaarlijks rapport, dat hij
zou moeten uitbrengen?
Schoolarts no. 2 was een ander man.
Deze kwam regelmatig om de 3 maanden.
Stond dat in zijn instructie We vragen
slechts. Deze medicus was als huisarts
een „loper." Je wist wel wanneer je met
hem begon, maar niet wanneer hij op
hield. Was het dit, dat hem zo regelma
tig naar school dreef? Want ook nu, al
prijs ik het, dat hij kwam, gebeurde er
niets. Hij stond een 10 minuten over al
les en nog wat te praten. Onderwijzers
sturen toch leerlingen met minder goede
ogen, naar de dokter, wat kon hij ook
doen? Formeel was de zaak gezond,
maar practisch niet.
Nummer 3 hebben we nooit uit zich
zelf gezien. Eens werd hij geroepen,
voor een kind door kou bevangen. Hij
tolde het kind om zijn lengte-as van links
naar rechts en omgekeerd en kwam na
verloop van 2 uur nog eens kijken hoe
het ging. De bediening was perfect,
maar eens in een reeks van jaren.
Zoals in die gemeente de verzorging
der scholen door de schoolarts was, we,
vonden het droevig, waarvoor we niet
alleen de schoolarts aansprakelijk stel
len, maar ook degenen, die het in 't le
ven riepen. Een schoolarts had moeten
zeggen: „Voor zo'n bedrag kan ik niets
doen" en bedanken, beter dan zo iets
maar laten lopen en er dan heel weinig
voor uitvoeren.
Wat moest hij ook dan? Een kind een
briefje bv. na onderzoek meegeven en
zeggen: „Het is wenselijk, dat Pietje
eens onderzocht wordt met het gevolg,
dat de ouders op 't eind van 't jaar een
rekening thuis gestuurd krijgen?
Nog eens, de illussies, die we aanvan
kelijk van een schoolarts hadden, waren
zo niet nihil dan toch maar even boven
O gebleven, na 25-jarige ervaring. En
wat een ellende, als er in een gemeente
verschillende doktoren zijn, die elkaar
soms niet verstaan!
Een nieuwe periode brak aan. Enkele
gemeenten stelden samen een schoolarts
aan. Zou de ochtend gloren? Maar neen,
met die eerste schoolarts is het voor de
3 Noordelijke eilanden. Schouwen en
Duiveland, St. Philipsland en Tholennu
niet best uitgelopen. Eens kwam men
om de proef van Pirquet toe te passen.
Nu, dit ging aan de lopende band.
Hetzelfde watje werd wel voor 20 ar
men gebruikt. Toen een dokter, die mo
gelijk die proef voor het eerst toepaste
een 40 jaar geleden met schrijver uit
een Duits boek de voorzorgen eens las,
die genomen moesten worden voor de
proef werd gedaan en we verbaasd wa
ren toen we het vuil zagen, dat van de
arm voor het prikje werd gehaald, ston
den we als leek, wel een weinig verbaasd
over deze snelle vidjze van handelen.
En bij een epidemie moet toch de
schoolarts adviseren de school te sluiten.
Over wat ons daarvan ter ore kwam,
schrijven we niet.
Het duurde tot 1947 voor de school-
artsendienst resultaten gaf, die bevre
digend kon worden genoemd, al is de
papieren rompslomp nog veel te groot.
Het had me beter geleken, dat 't gfeld
vóór 1946 aan schoolartsen 'uit te geven,
besteed was om de scholen beter schoon
te houden. Meestal krijgen schoolschoon-
makers een povere beloning voor al hun
werk. De mensen Ininnen voor dat geld
een school niet schoon houden. Kijk rond
Kerstmis op balken of plafonds boven
schoolborden of op de randjes, waaraan
platen hangen of andere uitstekende
dingen. Schoolzolders zijn vaak stinkzol-
ders, vunze hokken. Door het zolderluik
kunnen allerlei onaangenaamheden bin
nenkomen. Voor de huiskamer wordt ge
zorgd, 2 maal schoonmaken en erikele
keren uithalen, maar wat wordt er
weinig, te weinig zorg besteed aan lo
kalen, waarin kinderen minstens 25 uur
per week doorbrengen. Maar er is toch
jaren een gezondheiscommissie geweest,
die elke 2 jaar in de scholen kwam.
Zeer zeker, maar deze had een advise
rende stem en voelde men het geringe
loon ook wel voldoende aan, ook in de
colleges? Lag dat aan de samenstel
ling?
En nvi heeft Stavenisse een school
tandverzorging. Wat staat er in de in
structie? Is er één? Want als ambte
naar staat een schooltandarts voor een
Burgervader gelijk met een school-
schoonmaker, al verrichten ze verschil
lende diensten. En al wil en kan ik dit
van Stavenisse niet zeggen, het gevaar
is zo groot, dat zo tegen een dokter op
gezien wordt, dat die geheel vrij man is.
Wie is in staat zó iemand te controleren
eji wat wordt er voor gedaan?
Nog maar enkele dagen geleden zagen
we een tandarts bezig, die 66 cent per
minuut verdiende. Direct werd het be
drag betaald, zodat de mogelijkheid er
nog is, dat hij ook geen belasting van
dit bedrag betaalt.
We geloven wel niet, dat het op
Stavenisse zo'n vaart zal lopen. Maar
laat men gefundeerd in zee gaan. Een
gewaarschuwd man geldt voor twee.
Uit dit schrijven is wel afdoende ge
bleken, dat we geen tegenstander zijn,
maar niet zoals we het jaren gezien
hebben.
daar praten we niet meer over:
VRIJE PRIJZEN APPELSTROOP,
APPELMOES EN APPELPULP
Het Departement van Landbouw, Vis
serij en Voedselvoorziening deelt mede,
dat de prijsontwikkeling van appelstroop
appelmoes en appelpulp, van welke pro
ducten de prijs met ingang van 6 Janu
ari is vrijgegeven, nauwkeurig zal wor
den gevolgd, teneinde excessen te voor
komen.
Schreven vrij op 18 December j.l. dat
wij hoopten, dat de uiemnarkt bij 4 cent
haar diepste punt zou hebben bereikt,
geheel in vervulling gegaan is deze
wens niet.
Een enkele week was de markt zo
slap, dat geboden werd, vier cent per
kilo, zonder drielingen.
Na Nieuwjaar schijnt het als of er
geen uien meer gekocht worden.
Het is overal zeer slap.
Hoewel dit niet prettig aandoet, toch
heeft het ook zijn goede zijde, en wel,
omdat de voorraden vooral iii Engeland
wat kunnen worden geruimd.
Een zeer eigenaardig feit doet zich
thans voor.
De telers, die hebben getekend voor
levering aan Duitsland ontvangen nu
voor hun
middel uien netto ruim 7 cent
grove uien netto ruim 6 cent
drielingen netto ruim 5 cent
In Zeeland geven op de meeste plaat
sen de boeren niet af, als de prijs lager
is als 5 cent. f
Vooral degenen, die een houdbaar pro
duct hebben, denken er niet over om
tegen die prijs te verkopen.
Flakkee daarentegen is bij 4 centen
nog zeer willig, enkel en alleen omdat
de vrees er in zit dat men straks uien
zal overhouden.
Toch zouden ook hier, de landbouwers
verstandig doen, met niet zo laag af
te geven.
Het blijkt dat aan de organisatie nog
wel het een en ander hapert.
Trad men meer eensgezind op, dan
zouden de telers zonder dat de markt
hiervan enige schade leed, gemakkelijk
6 a 6% cent kunnen verkrijgen.
De teler had dan 50 procent meer op
de huidige prijs, en ook de exporteur
verdiende dan nog een behoorlijke bo
terham.
Bij de levering aan Duitsland, treedt
de Groef ex op als exporteur.
De verzendingen naar Duitsland zijn
dus in één hand, en daardoor worden
de betere prijzen gemaakt.
Bij de levering naar andere landen
echter, blijkt het, dat de exporteurs zich
niet houden aan de minimum export
prijs, en langs allerlei omwegen deze
trachten te ontduiken tot schade van de
landbouw, en vaak ook van zichzelf.
WELKE KRANT LEZEN WE?
In het „Algemeen Dagblad" kwam
Vrijdag 7 Jan. j.l. een stuk voor: ,,Hoe
heer Folpert ter helle voer". Met enige
variaties van de dichter A. C. W. Sto
ring werd een beschrijving gegeven, hoe
de wreedaard en roofmoordenaar Fol
pert in vorige eeuwen door de duivel
werd gehaald. Te Haastrecht waar het
gebeurde, was jaren geleden nog een
steen te zien met drie druppels bloed,
afkomstig van Heer Folperts schouder,
waar de duivel zijn klauw in sloeg.
En na dit verteld te hebben, geeft de
redacteur van het Alg. Dagblad de vol
gende slotzin aan zijn verhaal:
„En nuniets meer. Sedert de
duivel zich in twee milliard stukjes
verdeeld heeft en in ieder mens op
aarde zo'n stukje, laten we zeggen,
„geïncorporeerd" heeft, komen der
gelijke dingen niet meer voor. Joos-
je Pek behoeft ons geen contract
meer af te persen, hij heeft ons al
len op voorhand in zijn bezit, niet
waar?"
Commentaar op een dergelijk stuk
zullen we niet geven.
Wel willen we de vraag stellen, welke
krant lezen we? Welke krant zwerft in
onze christelijke gezinnen dagelijks op
de tafel? Realiseert men zich welke in
vloed daarvan uitgaat voor U en Uw
kinderen?
Uit ervaring weten we, dat nog zoveel
niet-christelijke bladen in onze gezinnen
zwerven.
Daarom, kan het goed zijn, dat wij
daar af en toe de aandacht eens op
vestigen.
Trok men ook daar één lijn, en hield
men zich aan de voorschriften, de prijs
zou vanaf vandaag direct hoger liggen.
Wat betreft de verzendingen, deze
vallen niet tegen.
Van het U.C.B, ontvingen wij de vol
gende cijfers:
Export December 1948.
Engeland
21.566.080 kg nett»
Duitsland
10.135.378
België
1.145.100
Noorwegen
1.000.000
Ierland
900.555
Duitsland (Russ. Zone) 781.455
Ceylon
387.500
Israël
380.000
West-Indië
359.075
Duitsland (Engels
Leger) 291.230
Luxemburg
106.384
Duitsland (Amerikaans
Leger) 76.300
Oostenrijk
74.700
Afrika
49.275
Indonesië
11.750
IJsland
10.050
Egypte
10.000
Arabië
5.000
Zuid-Amerika
50
Finland
nu
25
Totaal
37.289.907 kg netto
In totaal zijn
gedurende dit seizoen
verzonden
Juli
441.759 kilo
Augustus
7.707.264
September
6.242.096
October
14.659.316
November
36.880.501
December
37.289.907
Totaal
103.220.843 kUo
Voor Nieuwjaar waren dus verzonden
103.220 ton uien.
Het eiland Flakkee heeft hiervan ge
leverd volgens de gegevens van den
Weled. Heer C. v. d. Houten U.C.B.
A.ugustus
September
October
November
December
Totaal
2.723.783 kilo
3.238.856
3.360.955
14.777.222
11.680.769
35.781.585 kilo
Volgens de schatting lagen er met
Nieuwjaar nog 35 a 40 millioen kilo
uien op Flakkee.
Ontegenzeggelijk is dit nog een zeer
hoog kwantum, doch afgaande op de
cijfers zal men toestemmen dat wanneer
de markt een beetje blijven trekken,
de vrees dat er nog veel zal blijven
liggen, toch niet zo heel groot behoeft
te Zfln.
Wat wij in ons vorige overzicht schre
ven geldt ook nu nog. Veel zal afhan
gen van het weer.
Houden wij een open winter ja of
neen?
En wanneer vrij een open winter zou
den behouden, zal dan het voorjaar lang
koud blijven of niet.
Gerekend wordt dat in de maanden
Februari en Maart, Engeland weer zo
zal gaan trekken, dat het aan de af
leveringen te zien is.
D.V. hopen vrij zo spoedig mogelijk
de verdere uitvoer cijfers te publideren.
ISRAëLISCHE MUNTEN
Het Israëlische parlement heeft de re
gering gewettigd tot het slaan van mim-
ten. De oude Hebreeuwse term „pruta"
zal de kleinste eenheid, tw. een duizend
ste pond sterling, dekken.
De minister van Handel en Industrie,
Fritz Bernstein, heeft in het parlement
meegedeeld, dat de handelsbetrekkingen
met Rusland zich gunstig ontwikkelen.
„Belangrijke onderhandelingen betref-
ifende het importeren van essentiële goe
deren uit dat land hebben reeds plaats
gevonden", aldus Bernstein
(De Stem van Israël)
