Een rumoerige raadszitting
te Ouddorp
r
Cultuur en
Woord-binding
•**-<
De vetdwijning van de Openbare School in het geding.
Meisje van zestien jaar i|
vermoordj"^
Vrouw door haarjman te
Maastricht gedood
EiiAnDEn-riiEuia
Bureau: Prins Hendrikstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerg 19
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
voor de ZUID-HOLLANDSCHE en ZEEUWSCHE EILANDEN
WOENSDAG 24 NOVEMBER 1948
21e JAARGANG No. 1773
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter.
Bg contract speciaal tarief.
II.
Wat „cultiveren" eigenlijk betekent is
moeilijk te zeggen. Het is meer s-dan be
schaving aanbrengen. Bij beschaving
denken wij meer aan de ^buitenzijde, aan
goede manieren, gewenste wijze van op
treden en eerbiediging van anderen.
Cultiveren houdt verband met cultuur;
en daarbij denken wij aan hetgeen in
een zekere tijd uit het stoffelijk en gees
telijk gebeuren in die tijd als ideaal ge
dacht eigendom is geworden van de
mensen van die tijd.
Het „cultuurbeéld" is dus verander
lijk en hangt af van de heersende gees
tesrichting in een bepaalde tijd.
Voor de christen is de cultuur ook on
derworpen aan het gezag des bijbels.
In het algemeen is het zo, dat juist de
cultuurdragers vijandig staan tegen
over de richtlijnen der Heilige Schrift,
die de „vrije" mens binden.
Daarom is het de taals; van een chris
ten te streven naar kerstening der cul
tuur en een sfeer te scheppen waarin
het Woord alles te zeggen heeft.
Met Gods Woord in de hand komen
wij sceptisch te staan tegenover de
„dans-, sport- en film-cultuur" der he
dendaagse gemeenschappen. Daarvan
verwachten wij geen. kracht om de
strijd en to^omst aan te kunnen; ook
niet tegen alle vorm van communisme
en verwording. We stemmen er mee in:
geestelijke herbewapening is nodig.
Eigenlijk geen'her-bewapening, maar be
wapening. Want een mens buiten God,
in Adam doodgevallen, heeft geen wa
penen overgehouden, ook al blijft hij
verantwoordelijk voor zijn daden. Wtj
bedoelen met bewapening dus, dat de
mens meer worde bekleed met de wa
penrusting dès geloof s.
Het enige wapen met overwinnende
kracht is en zal blijken te zijn het ge
loof.
Neen, we verwerpen'niet ontwikkeling
en samenwerking, doch men schuive niet
bewust of onbewust de cultuur in de
plaats van de godsdienst of make de
godsdienst onderdeel der .cultuur.
Men toetse de middelen ter ontwikke
ling aan 's-Heeren Woord.
Neen, wij zijn geenpiëtistische cul-
tuur-ontvluchters, doch voor ons zijn
vele cultuurproducten contrabande, om
dat zij door 't Woord verboden zijn.
Daarom hebben zulke gemeenschap
pen niet onze onverdeelde sympathie.
Men klaagt over geringe opkomst bij
verschillende ontwikkelingsavonden. Dat
verwondert ons riiet. Het gewone volk,
(al leeft het dan in velerlei opzicht ook
inconsequent) dat eenvoudig gelooft aan
Gods Woord, voelt aan, dat men niet de
juiste weg gaati
De Plakkeese en Thoolse mens laat
zich daarop niet leiden.
Of wij het dan Christelijk willen doen,
d.w.z. zo'n avond met gebed en psalm
gezang
Alsjeblieft niet.
Weg met een werelds-christendom.
Wat dan?
Bind de middelen ter ontwikkeling
aan het Woord blijf er mee bij de
eenvoudi|;heid en laat als de cultuur-
mens bij uitnemendheid voor ogen staan,
die mens in wien, na een geweldige wor
steling, uit stoffelijke en geestelijke
waarden, is bezonken als «euwig blij
vend goed de wetenschap,^ dat Jezus
Christus uit genade door geloof hem
heeft verlost en voeren zal in Zijn kracht
door alle nood en redden uit alle ge
vaar.
In deze richting krijgt men de „lijde
lijke" mensen van onze eilanden op de
juiste vsrijze aangepakt nog wel mee,
maar niet in stichtingen, die ontwikke
ling en cültuurvorming als hoogste
doelstelling hebben.
Of wij dan gemeenschappen voorstaan
ter bekering van de mens? Neen. Wij
zien in binding en samenwerking van
ons volk ook grote waarde voor de ze
delijke en stoffelijke verheffing en de
gemeenschapszin.
Wij willen echter binding rond het
Woord en door: dpor-het-Woord-beheer-
ste-middelen.
In de vorige vergadering van de Oud-
dorpse gemeenteraad hadden de stem
men gestaakt over een voorste! van B.
en.W. om de openbare school in stand
te houden, een uitspraak, die de raad
doen moet, nu deze school maar wéinig-
kinderen telt. Weth. Bezuijen was toen
afwezig en daardoor was het mogelijk,
dat er evenveel voor- als tegenstanders
waren. In de Vrijdagmorgen gehouden
vergadering stelde wnd. burgemeester
Kleijnenberg deze zaak andermaal aan
de orde. Nu was geen der beide wethou
ders aanwezig. Wij vingen op, dat de
ene wethouder zijn voet -had verstuikt,
terwijl de ander in Zeeland zat. De Voor
zitter stond geen discussie meer over
het voorstel toe en bracht het direct in
stemming. De heer Voogd verklaarde op
nieuw zich niet met de gang van zaken
te kunnen verenigen; hij zou de wet
moeten volgen en toch moeten stemmen.
Met kordate stappen verliet de heer
Voogd de zaal, zodat acht vroede va
deren overbleven. Het voorstel van B.
en W. ontmoette daarop vier tegenstem
mers, de heren Koek, Fadmos en de bei
de Grinwissen. Hetwas dus verworpen,
maar daarmede was de historie niet uit
de voeten. Het werd een miraculeus inge
wikkeld stel stemmingen, vergezeld van
redevoeringen, diepzinnige betogen en
ernstige vermaningen. De uitslag van de
eerste stemming was zeer tot verbazing
van de wegg'elopen en inmiddels weer te
ruggekomen heer Voogd, die te,kennen
gaf niet voor de tweede maal ,,om een
borreltje te zullen gaan." Aan de ene
kant zaten mensen vol dodelijke ernst,
aan de andere kant mensen, die bulkten
van het lachen. Dhr van Dam lanceerde
een voorstel om de gehele raad maar op
te doeken. Maar daar wilde men toch
niet aan.
De Voorz. wees er op, dat na het
tweede staken der stemmen het voor
stel van B. en W. verworpen was. Maar
de raad is verplicht aan de Gedeputeer
de Staten de redenen te berichten,
waarom tot opheffing van de school
wordt besloten. De^ wet eist zo'n uit
spraak. Voor de tweede maal keerde
de heer .Voogd zich tegen deze verplich
ting'. De heer Koek wilde blijkbaar se
cuur gaan en informeerde naar de af
stand, waarop een school op z'n minst
gelegen moet zijn. Uit het antwoord
van de voorzitter bleek, dat de afstand
10 kilometer zal zijn als deze school
wordt opgeheven en de kinderen naar
Goedereede school moeten gaan.
Dhr Koek betoogde dan, dat iedere
ouder die zijn kinderen laat dopen zich
daarmede verplicht hen naar de Chris
telijke school te zenden. In Ouddorp is
geen openbare school nodig. Het ging
spr. helemaal niet tegen de kinderen, de
ouders of de onderwijzers, maar het
gaat hem zuiver om het principe.
Dhr Padmos zei niet tegen de wet te
willen zijn en hij zal zich onderwerpen
aan wat van hogerhand bevolen wordt.
JDhr Voogd zei financiële bezwaren te
hebben tegen instandhouding, waarop
de Voorz. de vraag stelde of de heren
soms dachten, dat de kosten van het
openbaar onderwijs zullen dalen als de
school wordt opgeheven.
Ons volk moet terug tot het Woord-
leven. Dat leert ons de ware cultuur. Is
richtinggevend op alle levensterrein.
Wij zijn niet tegen beoefenen van we
tenschap en kunst, doch wensen begren
zing door het Woord.
Ook de Flakkeënaar en de Zeeuw in het
algemeen, die schijnt te lijden aan ge
brek aan gemeenschapszin, moet, zal
het wel gaan in persoonlijk en gemeen
schapsleven, leren gaan op de paden
Gods. Niet in afgeslotenheid van de we
reld, doch temidden van alle aards ge
wemel zich bewegend op alle terretn
door 't Woord toegelaten. En op, het lo
pen van die paden rust zegen.
Dan vroeg dhr Job Fadmios het woord.
Hij haalde een papier uit de zak en las
een vrij lang stuk voor. Het kwam hier op
neer, dat z.i. de school kan verdwijnen.
In Ouddorp heeft men alleen maar pro-
testanteiij Het enige bezwaar tegen de
verdwijning is ,,dat gehate Boek de Bij
bel", hetwelk men er niet nodig denkt te
hebben. Vol overgave verkondigigde de
ze hoogbejaarde spreker, dat men Gode
meer heeft te gehoorzamen dan de men
sen. Allen past vreze jegens God en eer
bied jegens de overheid. Dat is de enige
oplossing: ,,Land, land, hoort des Heeren
Woord", zo riep spr. uit, daarna ge
tuigende, dat hij kortelings zelf in een
ernstige ziekte voor de poort van de
dood heeft gestaan en dit meer dan ooit
heeft gevoeld. ..Ik kan geen kwaad van
de Heere horen riep spr. uit. Ik zal
niet lang meer in Uw midden zijn,
maar ik wil deze gelegenheid nog'
eens aangrijpen om de raad ernstig te
vermanen. De raad hoorde een en ander
in stilte aan. Het was de heer Voogd,
die deze stilte verbrak met de mede
deling, „dat hij niet met de heer Pad
mos kon meegaan."
De Voorz. dacht de oplossing te vin
den door de formlileringen van de heren
Koek en Padmos als maatgevend aan te
nemen voor de motivering aan het pro
vinciaal bestuur. Hij liet daarover stem
men en
toen stemde de meerderheid ook
daar tegen!
Dhr Hameeteman zei tegen te stem
men. Men maakte het hem wel moeilijk.
Op aller gezichten stond toen te le
zen: Wat nu? en de Voorz. sprak het
openlijk uit: „Hoe komen we uit deze
impasse?"
Dlir ^an Dam vond de oplossing vrij
eenvoudig. Schaterlachend riep hij: La
ten we deze gehele raad maar ont-
bindonl"
Dhr Hameeteman stelde voor om een
uittreksel uit de notulen naar Den Haag
te zenden. Maar de Voorz. aanvaardde
dat niet. Hij eiste hoe dan ook
een duidelijke uitspraak van de raad.
Dhr Voogd: „Laten we de zaak voor
kennisgeving" aannemen."
De Voorz. scheen wel iets in het voor
stel te zien en formuleerde het wat an
ders om het daarna in stemming te
brengen. We geraakten de tel kwijt,
maar kregen nog net kans om uit te
pluizen, dat toen de heren Koek, Pad
mos, P. Grinwis, Kr. Grinwis en als
laatstede heer Hameeteman tegen
stemden!
„Dan verdwignt de school", meende de
Voorz. te kunnen concluderen.
„Nee, nee, waarachtig niet!" riep dhr
Hameeteman, „we hebben niets voor
kennisgeving aan te nemen. De wet eist
een duidelijke uitspraak en ik ben niet
van plan om sabotage te spelen tegen
over de wet!
„Laten we er niet meer over praten
en het laten zoals het is!" stelde dhr
Voogd nu voor. (Hij zou dan het Kuy-
perhuis aanschrijven hoe hij als A.R.
moest handelen.)
„Dat is precies het voorstel van B.
en W. en dat is verworpen!" verweet de
Voorz.
„Laten we er dan nog eens over stem
men", zei de heer Voogd.
Dhr Nieuwland vrilde wachten tot een
volgende vergadering in de hoop, dat de
wethouders dan aanwezig zouden zijn.
Dan verhief de heer van Dam luide
zijn stem: Ik stel voor om de school in
stand te houden. Als men daartegen is,
hadden de heren indertijd voor de sa
menvoeging moeten stemmen, want dan
had men de Goereese school in de ge
meente gehad.
„Het is maar dat gehate Woord, daar
gaat het om!" hief dhr Fadmos waar
schuwend de vinger op,.
Uiteindelijk zakte de discussie tot een
peil, waarop allen er het beste van
dachten om de meningen van de raad
maar aan Gedeputeerde Staten kenbaar
te maken. De rust keerde nu in de
raadszaal weer.
Aan vorengeschetst punt waren enige
andere voorafgegaan, o.a. enige ingeko
men stukken. De school met de Bijbel
kreeg toestemming om nieuwe gordijnen
te kopen. Daarover werd niet gesproken
Maar weer wel veel over een andere
zaak. De heer P. Meijer Tz. heeft een
kampeerterrein. Dat heeft hij netjes
laten inrichten en de voorz. noemde het
het beste terrein van Ouddorp. Maar
nochtans werd hem door B. en W. een
kampeervergunning geweigerd. Daar
kwam Meijer nu tegen in beroep bij de
raad en de Voorz. deelde mede, dat alles
in orde is bij adressant. Er is eens wat
voorgevallen met kamperen, de politie
heeft wel eens een procesverbaal opge
maakt, maar nooit bij Meijer. Hij stelde
dan ook voor het beroep ontvankelijk
te verklaren en hij had direct de in
stemming van de heer Kreeft, die con
cludeerde, dat de vergunning ten on
rechte geweigerd is. Hij wilde-wel eens
weten op welke gronden dat gebeurde,
maar de Voorz. zei de oorzaak niet me
de te kimnen delen.
Dhr Koek verklaarde dan kortweg,
dat hij tegen alle kamperen is.
In stemming gebracht voordat dit
kon gebeuren was nog een zeer nauw
keurige omschrijving van hetgeen waar-'
over men zou stemmen door de voorzit
ter nodig waren de heren Koek, Pad
mos en de heren Grinwis tegen zodat
Meijer nu alsnog zijn vergunning krijgt.
Daarna vroegen B. en W. een beslis
sing van de raad inzake overname van
een pad in de Middelduinen, hetwelk de
Stichting Drinkwaterleiding aan de ge
meente wil overdoen. De geestdrift van
de raad laaide hier andermaal hoog op!
Dhr Voogd vond, dat dit een zaak van
de polder was, net als het Oosterse Bos.
(Vervolg pag. 2)
Enkhuizer H.B.S.-er van 15 jaar,
de dader
Het anders zo stille Enkhuizen is in
grote opschudding. Vrijdagavond
heeft de 15-jarige H.B.S.er M. B.
aan de oever van het IJsselmeer zijn
kennisje, de 16-jarige Annie Kolle,
met een dolkmes van het leven be
roofd.
In plaats van naar de gymnastiek was
het meisje met haar vriend, die zij al
twee jaar kende, aan de wandel gegaan.
Toen zij om half elf nog niet thuis was
waarschuwden de ouders de politie, die
terstond op onderzoek uitging. Enkele
leerlingen der hoogste klassen van de
H.B.S. gingen Zaterdagmiddag na
schooltijd aan het speuren en vonden
bijna gelijktijdig met de politie-agenten
het lichaam van het meisje.
Dr Hulst uit Leiden heeft geconsta
teerd dat er geen sprake is van een ze
dendelict. Wat dan wel de oorzaak is
van deze afschuwelijke moord onder
zoekt op het ogenblik de politie. Zater
dagmiddag heeft de dader zich vrijwil
lig gemeld en een bekentenis afgelegd.
------O------
Zaterdagmiddag heeft de 44-jarige
bakkersknecht A. L. te Maastricht zijn
41-jarige echtgenote met een bijl op het
hoofd geslagen. Zij is enkele uren later
in het ziekenhuis overleden.
Aanleiding tot de daad, welke blijk
baar in zeer overspannen toestand is ge
pleegd, was een tvrist over voorwaarden
tot echtscheiding.
De man was eerst naar zijn werk ge
gaan,-maar later met een bijl naar een
woning gegaan waar de vrouw bij een
vriendin vertoefde. Toen de vrouw open
deed sloeg hij er vrijwel direct op los.
Kort na zijn daad is de man door de
politie gearresteerd toen hij doelloos
door de stad zwierf.
