EiiAnDEn-niEUWs
Uii het
Kijkvenst
er
2s Blad
Zaterdag 16 October 1948
No. 1762
Zondagsdiensten Artsen.
ex-commandant van flakkee en opperluitenant
nogmaXls voor deIrechter
Tot een algehele
schuldbekentenis
kwam hij niet.
Ook het piloten-verraad
werd opnieuw behandeld.
Over Oskam's verklarin
gen bestaat twijfel.
Speelde hij onder één
hoedje metMevr.Jessurun?
DE YERZENDINa
van ons blad aan in
Indië verblijvende
militairen.
Een les te Ooltgensplaat Over
halen en brengen Wat doen
wij voor de Zending?
Het is Waarnemer toij het lezen van
ons blad van Woensdag j.l. opgevallen,
dat men op de Zendingsavond te Oolt-
gensplaat onze christelijke natie in Ne
derland danig de les heeft gelezen. En
terecht.
Ik meen goed te doen een paar pun
ten uit het verslag naar voren te halen;
lezers of lezeressen van ons blad, die
dit verslag soms hebben overgeslagen",
„omdat het toch maar over de zending
ging", kunnen er hier nog eens ernsti
ge notitie van nemen.
Eerst wil ik wat vertellen van een
gesprek in de trein, dat ik in de vacan-
tie met iemand had over het Indonesi
sche vraagstuk. Mijn reisgenoot was
iemand van Gei'eformeerde richting, die
met de situatie in Indië goed op de
hoogte 'bleek te zijn en er thans nog
twee zoons had, welke er belangrijke
posten bekleden.
Na eerst de verwarde toestand die er
heden in Indonesië is, te hebben door
gepraat, stelde ik hem de vraag, waar
aan hij de eigenlijke oorzaak toeschreef,
dat het met ons Indië zo gelopen was.
Daarop gaf hij het snedige antwoord:
„We hebben er meer gehaald dan ge
bracht. Gehaald: was het de Neder
landers met Indië maar alleen om ma
terieel voordeel te, doenGebracht:
Was het niet onze taak om er het voor
naamste te brengen, nl. het Evangelie
van Jezus Christus, de enige Naam die
onder de hemel ter zaligheid gegeven
is, en dat aan zoveel duizenden, die
vervreemd van God en Christus, in het
heidendom voortleven
Twee vragen, die het antwoord in
zich houden. Zeker, we hebben onze zen-
dingsvelden, maar wat hebben wij schro
melijk onze plicht verzaakt. En de
Heere is geen ledig aanschouwer van
dit alles.
Aan dit gesprek dacht ik, toen ik het
verslag van de zendingsavond te Oolt-
gensplaat las. Er werden daar in de
Ned. HerV. Kerk rake dingen gezegd,
die wel eens tot ons mogen doordrin
gen. Op de verplichte Indische cursus
te Amsterdam, die door de uitgezonde
nen moet worden gevolgd, waren 43 cur
sisten van onderscheiden richting,
roomsen, modernen, maar slechts twee
Hervormden. Een vorige cursus idem
zo. Klinkt dit niet als een aanklacht?
Men sprak er niet over andere kerken,
men bleef bij eigen kerkformatie. Voor
andere kerkgroepen geldt dit evenzeer.
En dan te moeten horen, dat Rome er
overheerst, priesters, paters en nonnen
bij de vleet. Meer roomse missies dan
Gereformeerde zendingsstations. Dat
spreekt boekdelen.
Bijna niet, of zeer zelden wordt er in
onze kerken voor de zending gebeden,
zo werd er gezegd. Wat is dè,t een stuk
realiteit. Als men dat alles hoort uit
een zetten, hoe in doorsnee (de goeden
niet te na gesproken) onze christelijke
natie tegenover de zending staat, moet
men toch wel beschaamd zijn tegenover
de zendeling-leraar uit Celebes die daar
tegenwoordig was, ja, tegenover al de
zendelingen die, dikwijls met gevaar
huns levens, de blijde boodschap onder
de zwartjes brengen. Dan kan het niet
ontkent, dat het zendingsbesef in Ne
derland ver is verflauwd.
Het commimisme steekt de kop op
in onze Overzese gebiedsdelen. Geen
God, geen meester is er de grondslag
van. Gaan we vrijuit? Hebben we de
pogingen om er onze christelijke religie
te brengen, voldoende gesteund? Laten
We eerlijk zijn: we hebben „op onze
heffe stilgelegen" en hebben allerlei
drogredenen bij de hand om ons er af te
maken. We kunnen wel zeggen, ook t.o.
van de zending: „We zijn van 't heil-
spoor afgegaan."
Wat bidden we vaak de bede uit het
Volmaakte gebed: „Uw Koninkrijk ko-
nie." Ook in de heidenwereld? Ja, juist
de heidenwereld! Denken we er bij
a?
Ik en U, we moeten hier beschaamd
de hand in eigen boezem steken.
WAARNEMER.
Van Zaterdag 16 October v.m. 12 uur
t/m Maandag 18 October v.m. 9 vcax.
Middelhamis-Sommelsdijk
Dienst heeft Dr C. F. Arends, Telef.
1, Middelhamis. Afwezig de doktoren A.
Kievit, Tj. Kuipers en P. Knöps.
Dirksland-Herkingen-MeUssant
Voor spoedgevallen Dr B. Elvé, Telef.
262, Dirkslajid. Afwezig de doktoren G.
Huisman en P. Boot.
Oost-FlaKkee:
Dienst hebben Di; G. J. Buth, Telef. 6,
Den Bommel en Dr P. C. J. Voogd, Tel.
59, Oude Tonge.
TABAKS- EN SNOEPKAARTEN
Bij de uitreiking geen keus
Tegelijk met de bonkaarten, die in
het tijdvak van 25 October18 De
cember uitgereikt zullen worden, zul
len weer tabaks- en versnaperingskaar-
ten worden verstrekt.
Hierbij zal echter geen keuze meer
mogelijk zijn. Alle mannelijke perso
nen, geboren in 1931 en eerder, ont
vangen een tabaicskaart. Alle per
sonen geboren in 1933 en later ont
vangen een versnaperingskaart. Aan
alle vrouwelijke personen geboren
in 1931 en eerder zal een „diversen"
kaart worden uitgereikt.
Op deze „diversen"-kaarten zullen
t.z.t. bonnen worden aangewezen
voor het betrekken van tabaksartike-
len of versnaperingen.
Nadere mededelingen zullen nog vol
den omtrent de mogelijkheid van rui
ling van de aan mannen uitgereikte ta-
bakskaarten.
Door de Rotterdamse Kantonrechter,
Mr. Naaijens, werden Dinsdag j.l. de
zaak van de voormalige opperluitenant
der Marechaussee van der Wedden uit
Middelharnis en het piloten-verraad
waarvoor mej. de Waal-Goedegebuur
was veroordeeld, opnieuw behandeld.
Zoals bekend was besch. v.d. Wedden
tot 4 jaar en mej. de Waal-Goedegebuur
tot 3 jaar veroordeeld, doch de hoge
autoriteit had deze vonninssen niet ge
fiatteerd.
De ellenlange dagvaarding van Van
der Wedden waarvan inmiddels verschil
lende punten vervallen waren verklaard,
werd door de Kantonrechter opnieuw
uitgeplozen, waarbij besch. zich over het
algemeen aan zijn tevoren gevoerde
verweer hield.
De door v. d. Wedden gehouden vor-
mingsdagen voor het politie-corps
maakten ook nu weer een voornaam
punt van bespreking uit en de rechter
las nog eens uitdnikkelijk de verklaring
van opperwachtmeester Luijtjes voor,
waarin tot uiting kwam, dat deze ex-
cercities, waarbij werd „gekikkerd" en
de „apengang" uitgevoerd niet in de lijn
der Nederlanders lag en wachtmeester
Vos had deze dan ook als krenkend voor
een Nederlands politieman gekwalifi
ceerd. Ook wachtm. Geliik had een der
gelijke verklaring afgelegd.
Besch. voerde weer aan dat dit slechts
„gebogen been-oefeningen" waren, die
achteraf bezien, misschien te „zwaar"
voor het corps waren. De ouderen had
den echter vrijstelling, maar voor de
jongeren was het verplichtend.
„Het was niet zwaar, maar belache
lijk, vond de Kantonrechter. Dat is het
ei;gste wat U een Nederlander aankunt
doen. Stel je voor, onder de ogen van
het publiek de politie dergelijke spron
gen te laten maken.'
Dat besch. „Kameraadschapsavonden"
gehouden had, gaf hij toe doch dat
daarbij Duitsers geweest waren noemde
hij laster.
De Kantonrechter voelde goed aan
dat men voorzichtig moet zijn met ver
klaringen van zijn mede-marechaussee's
doch als deze gelijkluidend zijn, zeideh^
die te geloven enav. d. W. niet.
„Er moet samenspraak zijn gehou
den," zei besch. „Terwijl andere mare
chaussees ook boter op hun hoofd heb
ben samen wel een boterfabriek
vol! wordt alles óp mij geschoven.
Denk eens aan van Dieren, die een bur-
gercostuum aan Duitsers leende, aan
Visser, het P.O.D.-hoofd, die Siep van
Eek uit zijn winkel sleiirde en schrijf
machines vorderde en zo meer!"
Hoewel besch. ontkende op feestavon
den met Duitsers en N.S.B.-ërs geweest
te zijn, zei de rechter dat uit de verkla
ringen het tegendeel bleek.
Dat besch. zijn promotie te danken
zou,hebben aan zijn N.S.B.-schap, sprak
de verdediger tegen. Een promotie maak
je zelf niet, men wordt benoemd!
Hardnekkig bleef besch. ontkennen
tijdens de Oude Tongse staking in Mei
'43 Luijendijk en Wielaard gearresteerd
en geslagen te heben. Hoewel de rech
ter hem er op wees, dat de verklarin
gen- met elkanSer kloppen en vroeg of
die mensen dan zoiets maar uit hun
duim zogen, hield v. d. W. vol dat ze
opzettelijk logen of zich in zijn persoon
hadden vergist.
In de radio-affaire te Dirksland zei
besch. slechts Taemiddelend opgetreden
te zijn. De verdediger vond dit een on
duidelijk punt.
„'t Is helemaal niet onduidelijk als je
't goed uitpluist", meende de rechter.
Pertinent bleef besch. ook ontkennen
dat hij Kievit te Middelhamis die een
ruit bij Koster had ingegooid, mishan
deld zou hebben. Evenmin had hij ook
arrestant Hoek uit Ouddorp, bij wien
.vuurwapens waren aangetroffen, bloe
dend verwond.
„Ik ben in principe tegen geweld",
zei besch. „In mijn 16-jarige loopbaan
heb ik slechts twee keer.en dan nog
op commando mijn vuurwapens ge
bruikt!"
„U ontkent teveel, van der Wedden",
zei de rechter.
Ook de overige pxmten ontkende besch
evenals de vorige keer.
Wachtmeester Hiel
voorheen te M'harnis, werd daarna nog
gehoord. Deze get. had besch. tweemaal
verhoord, waarbij v. d. Wedden hem had
verklaard Hoek te hebben geslagen en
Dengering te hebben gearresteerd. Hoe
wel voor deze get, een en ander al wat
vaag was omdat het al zo lang geleden
is, hermnerde hij zich echter nog als de
dag van gisteren, dat besch. gezegd
heeft hun te zullen kapot schieten als
ze bij de een of andere illegale organi
satie waren aangesloten.
Besch. wist van een verhoor niets af.
Hij had ook Hiel helemaal geen noti
ties zien maken zoals dat gebruikelijk
„Ik heb U een verhoor afgenomen in
de tum van 't Kantongerecht en als je
t precies wil weten bij de konijnenhok
ken van de Gans", zei get.
„Was U tegen hem vooringeno
men? vroeg de rechter.
„Ik kon niet met hem sympathi
seren, omdat hij N.S.B.-er was" ant
woordde get.
„Was v. d. W. goed voor zijn per
soneel?"
„Dat is betrekkelijk."
„Maar toch zijn er van dat per
soneel geweest, die hem bij zekere ge
legenheid bloemen aangeboden hebben"
zei de verdediger.
„Dat heb ik gedaan", viel get. uit,
„Daar wil ik echter alleen van zeggen,
dat de groten der aarde elkander ook
wel eens een banket aanbieden, zonder
dat ze er iets van menen!"
„Dan hebt U gehuicheld!"
„Ik Iaat het aan U over,' hoe TT
dat uitlegt!"
De verdediger,
Mr. Allaxd
noemde de functie van de politie tijdens
de bezetting uiterst moeUijk, omdat er
ten opzichte vaii de bezetter een zekere
tweeslachtigheid was. De bezetter
maakte misbruik van de positie der Ned
Politie. Men deed alles om de politie in
een dwangpositie te brengen en het spoor
bijster te maken. Met een mild oog moe
ten de lagere organen waarvan v. d.
Wedden er een was worden bezien.
Hij kwam op Plakkeie onder de dade
lijke controle en bevel van de Duitse
politie en weermacht en had de beruch
te S.S.-er Oskani en anderen onder zijn
ondergeschikten. Als men het dossier
doorleest vindt men een reeks verkla
ringen van grote en kleine mensen, die
met waardering over zijn werk spreken
Van der Wedden heeft getracht te
plooien en te schipperen.
Dat is niet principieel, maar het was
noodzakelijk. Door de taktiek van v. d.
Wedden zijn er op Plakkee over 't al
gemeen geen ernstige dingen gebeurd.
Aanvankelijk kwam pi. tot de conclusie
dat v. d. Wedden eén „zware" jongen
was, doch bij nader analyseren valt er
milder over hem te oordelen. Men heeft
de verhoren doen afnemen door mensen,
die nu ook niet bepaald gunstig bekend
stonden en alles op v. d. Wedden trach
ten te schuiven. Het moge waar zijn dat
V. d. Wedden verder gegaan is dan kan
worden getolereerd, dat zijn echter be
leidsfouten, die niét door het Tribunaal
dienen te worden beoordeeld. PI. nam
als voorbeeld de gehouden vormingsda-
gen, die bij de zuivering thuis horen.
Al een heel ernstige straf voor v. d.
Wedden noemde pi. het, dat hij uit z'n
brood wordt gestoten en zijn pensioen
kwijt is. Een politieke terrorist, zoals
Oskam was, kon pi. in v. d. W. niet
zien. Hij heeft getracht er van te ma
ken wat er van te maken was.
PI. meende dat elke objectiviteit aan
de verhoren van besch, ontbrak, door
dat dit gebeurd is door zijn vroegere
ondergeschikten. Uit kwade wil hadden
deze mensen er ook voor gezorgd, dat
het verweerschrift van v. d. Wedden
(Vervolg pag. 2)
Zoals wij in onze vo
rige nummers hebben
meegedeeld, wordt er
een regeling getroffen
om de verzending per
luchtpost van nieuws
bladen aan in Indië ver
blijvende militairen, zo
laag mogelijk te houden.
Tot 1 November mo
gen wij als Uitgevers
ons blad op de gewone
wijze en tegen het ge
wone tarief blijven ver
zenden. Né, 1 November
volgt er een andere re
geling, waardoor de por
to wel niet zo hoog
wordt als eerst voorge
steld was, maar toch ho
ger dan voorheen. Deze
hogere porto vergoedt
echter ruimschoots het
genoegen dat de jon
gens van hun plaatse
lijke krant hebben door
hem binnen enige dagen
in bezit te krijgen, in-
plaats van per zeepost,
dat weken duurt. Op
deze wijze leven de jon
gens, met de streek mee.
Dê nota's van de In
dische postabonnees zul
len 'wij eerst dan ver
zenden, wanneer het de
finitieve luchtposttarief
voor couranten hekend
is.
Wij attenderen er nog
maals op, dat alleen
uitgevers tegen het ver
laagde luchtpost-tarief
couranten mogen ver
zenden en niet door par
ticulieren. Indien U dus
gewoon was „EUanden-
nieuws" zelf aan Uw
zoon of verloofde op te
sturen, doet U nu het
beste er een abonnement
voor te nemen.
Na 1 November zal
dit moelijk meer gaan,
omdat iedere uitgever
een bepaald aantal te
verzenden kilo's couran
ten, wordt toegewezen.
Geef dit dus per om
gaande op.
Redactie en
Administratie.
