EILANDEN-NIEUWS
Uit hét
Kijkvensl
er
0*uz£^ £catd&Q4iW6cAoxf£
DE NIEUWE BONNEN
2e blad
ZaTSrdag 5 Juni 1948
No. 1725
L
Zondagsdiensten Artsen.
De leden moeten grote£
belangstelling tonen.
Interessante lezing van
dhr. den Eerzamen.
Een wereld van lengen Weinige'
oprechtheid Is een noodlejigen
zonde
De wereld hangt van liegen en be
driegen aan elkaar, zegt men wel eens.
Daar ig veel van waar. Oprechtheid
wordt er weinig gevonden. Leugen en
bedrog bij de mensen onderling, schijn-
oprechtheid, leugens in het zakenleven,
leugens in de oorlog. Er zouden kolom
men druks met voorbeelden van aan te
halen zfln.
Leugen in de oorlog vooral. We den
ken maar aan de leugen propaganda
van oorlogvoerende mogendheden, bij de
een meer dan bij de ander. Maar in
feite deden allen er aan mee. Een ver
keerde voorstelling geven van zaken is
ook een leugen. Hitler schreef in „Mein
Kampf": Es gibt kein Krieg ohne Lüge.
Hij heeft dit gezegde zelf wel zeer sterk
toegepast.
Er is in de oorlog veel gelogen. Wij
werden aan de leugen gewoon. Het
scheen of het geoorloofd was. Deden
we er eigenlijk niet allen aan mee?
Denk er nog maar eens aan, wat deed
U, als U een formulier voor de distri
butie invullen moest? Was U en ik
daarbij altijd eerlijk, als we invulden,
dat we nog maar slechts één paar
schoenen hadden, om toch maar een
paar nieuwe te krijgen? Ik betwijfel
het. Tientallen leugens hebben we ge
daan, grote en kleine. We kwamen
soms in gevaar, in plotselinge moeilijk
heden, we werden gedwongen onze tóe-
vlucht te nemen tot de leugen. En we
deden dat, zonder er bij na te denken,
of het geoorloofd was. Het was immers
maar een noodleugen, een leugen om
bestwil voor onszelf of voor een ander.
De demoraliserende werking van die
„noodleugens" uit de oorlogsjaren, on
dervinden we er nu nog van. Zelfs onze
kinderen, die zagen en hoorden wat
ouderen deden, nemen het niet zo nauw
met de waarheidszin.
De vraag wordt wel eens gesteld, is
een leugen om bestwil, een noodleugen,
dan ook zonde?
Onze Catechismus (Zondag 43) noemt
de leugen het eigen werk des duivels.
God haat de leugen (Spr. 6 19) het is
zonde en nimmer geoorloofd.
Nu wordt over de noodleugen ver
schillend geoordeeld, omdat een goede
bedoeling voorzit, omdat er een groter
kwaad mee kan worden voorkomen of
omdat men staat voor een z.g. collisie,
een botsing van plichten, die niet an
ders dan "door een noodleugen kan wor
den voorkomen.
In het Hervormd Meisjesblad las ik
daarover een rake beschouwing. Als een
leugen zonde is, is een noodleugen een
noodzonde en mag deze niet gebruikt
worden. Zo is het.
Ten opzichte van het goede doel van
de noodleugen, kan gezegd, dat het doel
DISTBIBTJTIEDIENST
GOEREEOVEBFLAKKBE
De Leider van de Distributiedienst
GoereeOverflakkee maakt bekend dat
de uitreiking bonkaarten 8081 en tabaks
en versnaperingenkaarten 808 zal plaats
hebben voor niet zelfverzorgers als
volgt:
Melissant op Dinsdag 8 Juni a.s. van
13 uur.
Herkingen op Woensdag 9 Juni a.s. van
13 uur.
Nieuwe Tonge op Donderdag 10 Juni
a.s. van 1012 uur.
rO-
IN VACANTIETIJD 1 BONNENLIJSX
PEK VEERTIEN DAGEN
In de vacantietijd van 4 Juli t.m. 11
September za^ één maal per veertien
dagen een bonnenlijst gepubliceerd wor
den. Dit betekent dat o.m. de suiker
bonnen een week vroeger gepubliceerd
Worden. Aan het einde van de vacantie-
periode zal door het weer overgaan op
Wekelijkse bonnenlijsten een periode van
drie weken verlopen tussen twee aan
wijzingen van suikerbonnen.
In de aanwijzing der brood- en ta
baksbonnen komt geen wijziging.
de -middelen niet heiligt.' De norm van
de toelaatbaarheid der middelen ligt in
Gods Woord. En te beweren, dat men
er een groter kwaad mee voorkomen
kan, gaat niet altijd op. Wel t.o. van
een natuurlijk kwaad, b.v. opere
ren of sterven, daji kiest men het eer
ste. Ook waiineer er sprake is van een
natuurlek en' zedelijk kwaad, moet het
eerste gekozen. Denk aan de 3 jonge
lingen te Babel. Knielden ze voor het
beeld van Nebukadnezar, overtraden ze
Gods' gebod. Deden ze het niet, dan zou
den ze hun lichaam moeten prijsgeven
aan het vuur. Zij verkozen de onder
gang van hun lichaam boven het ver
zaken van Gods geboden.
Staat men voor een collisie of
botsing van plichten, dan diene men te
overwegen, dat God in de zedenwet de
norm van handelen aangeeft. De ene
handeling mag niet met de ander in
strijd zijn. Anders zou God in Zijn Wet
tweeërlei moraal toelaten en dat is on
mogelijk.
Om de noodleugen te rechtvaardigen,
wordt de Bijbel nog al eens aange
haald, b.v. de noodleugen van de vroed
vrouwen in Egypte om dè kinderen te
sparen, de noodleugen van Rachab om
de verspieders te redden, de vrouw te
Bahurim, die de vervolgers op eenver
keerd spoor bracht enz. Wanneer men
echter Gods Woord nauwkeurig leest,
blijkt, dat de Heere de noodleugen niet
goedkeurt, maar alleen het geloof en de
gehoorzaamheid prijst. De noodleugen,
hoe moeilijk het soms is, blijft onge
oorloofd.
Wij mochten in onzen dagelijksen
handel en wandel naar waarheid staan.
Ook al blijkt het, dat het ons schade
lijk is. Gods gebod verbiedt ons alle
leugen. En in het houden van Gods ge
boden is' groten loon.
WAARNEMER.
ZONDAG 6 JUNI 1948
Middelhamis-Sommelsdijk. Dienst heeft
Dr. A. Kievit, Telef. 90, Middelhamis.
Afwezig de doktoren C. F. Arends, Tj.
Kuipers en P. Knöps.
Dirksland-Melissant-Herkingen. Afwezig
B. Elvé, arts. Voor spoedgevallen G.
Huisman, arts, Telef. 2516, Melissant
en Dr. P. Boot, arts, Telef.-127, Dirks-
land.
Oost-Flakkee: Voor spoedgevallen C.
W. Kramers, arts, Telef. 42, Ooltgens-
plaat en P. J. de Man, arts, Telef. 20,,
Nieuwe Tonge.
OOLTGENSPLAAT
UITSLAG AANBESTEDING
Uitslag van de gehouden aanbeste
ding voor het bouwen van 52 woon
huizen te Ooltgensplaat. Architect dhr.
D. Landman, Leiden.
Ingekomen 18 biljetten; Begroting
542.128.44.
Wed. J. Korteweg, Ooltgensplaat
650.000; G. van der Welle, Den Bom
mel 648.000; A. van der Welle Oolt
gensplaat 650.000; Firma N. Mol,
Leiderdorp 639.000; C. Smeets, Acht-
huizen 675.000; A. Troost, Melissant
687.000; C. Spee, Sommelsdijk
643.000; J. van der Wal en Smit, Am
sterdam 629.000; Mosselman en Kor
teweg, Ooltgensplaat-R'dam 658.750;
Gebr. Kreukniet, Gorichem 660.500;
M. H. Namen, Breda 489.000; J. Ie
Comte, Sommelsdijk 682.000; J. A.
Mol, Breda 642.800; Anth. en Arie
Mans, en Tieleman, Melissant 630.700;
van der Berg en van der Klift, Delft
696.000; J. de Kroon, Breda 725.947;»
G. Muis, Den Dolder 470.624; Aanne
mers bedrijf Dudo Dordrecht 710.000.
Gunning aangehouden.
DE EERSTE NIEUWE AARD
APPELEN VAÜ DE KOUDE GROND
De eerste nieuwe aardappelen op dit
eiland zijn deze week naar Rotterdam,
vervoerd, n.l. eerstelingen van de land
bouwer van Rossum te Ooltgensplaat,
gekocht door" de commissiorinair J,
Mastenbroek te Sommelsdijk. De pijjs
was 25 cent per kilo. De opbrengst 1
kist per roe.
UITZAAI BRUINE BONEN
NA MEI-INVENTABISATIE
Telers, die na de Mei-inventarisatie
overgaan tot het uitzaaien van bruine
bonen zijn verplicht hiervan binnen een
week mededeling te doen aan hun
Plaatselijke Bureauhouder.
Nederlandse kasplanten naar Engeland
Engeland zal gedurende de eerstvol
gende twaalf maanden de invoer van
een beperkte hoeveelheid kas- en 'vet-
planten uit Nederland toestaan ten
einde de Britse broeikasindustrie haar
voorraden te helpen aanvullen. De im
port zal beperkt zijn tot een waarcie
van 150 pond sterling voor iedere aan
vrager.
De vereniging tot bevordering van
het landbouw-onderwijs op Flakkee
hield Vrijdagmiddag in Hotel Spee te
Sommelsdijk een algemene ledenverga
dering. -
De Voorzitter, dhr. A. A. Mijs sprak
er na de opening zijn spijt over uit, dat
er van de meer dan zeshonderd leden
zo'n betrekkelijk klein geta:! was opge
komen. De notulen werden na voorle
zing door Secr. van Heest vastgesteld.'
Het jaarverslag 1947 maakte melding
van het bedanken van de heer A. W.
Keijzer, in wiens plaats als secretaris
dhr. van Heest werd gekozen.
In 1947 meldden zich 35 leerlingen,
waarvan er 25 konden worden toegela
ten, aan 25 leerlingen werd dit jaar het
diploma uitgereikt.
Het ledental klom van 606 tot 621;
de R.K. Boerenleenbank te» Oude Tonge
trad als donateur toe. Het'verslag was
vol lof over de ijver en toewijding van
dhr. den Eerzamen, waaraan voor een
groot deel de groei der school is te
danken. Ook zgn Echtgenote werd in
deze lof betrokken.
De financiële uitkomsten der school
bleken zeer gunstig te zijn.
De heer den Eerzamen lichtte daarna
toe, dat de school thans 105 leerlingen
telt. Ouddorp kwam van 5 op 8, Stel-
lendam van 3 op 5, Sommelsdijk van
14 op 16, Middelhamis van 5 op 8,
Niéuwe Tonge van 8 op 13, Oude Tonge
van 7 op 10, Achthuizen van 9 op 14 en
den Bommel van'3 op 6 leerlingen. Dit,
is een verheugend verschijnsel. De le
raar gaf het Katholieke volksdeel een
pluimpje, omdat zij van de oorzaak van
landbouwonderwijs het beste doordron
gen is. Hij hoopte dat dit bfl het an
dere volksdeel ook het geval zou wor-
voor het tijdvak va« 6 t.m. 19 Juni 1948.
Elk der volgende bonnen geeft recht op het kopen van.
BONK4ARTEN KA, KB, KC 806
421 Melk 6 liter melk
423 Melk 7 liter melk
426 Vlees 100 gram vlees
427 Vlees 300 gram vlees
428, 429 Boter 250 gram boter of
margarine of 200 gram vet
446 Algemeen 200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
448 Algemeen 1600 grani brood gel
dig t.m. 12 Juni
449 Algemeen 400 gram brood of If
rantsoen vermicelli e.d.
435 Reserve 1200 gram brood (gel-
dig t.m. 12 Juni)
434, 437 Reserve BOO gram boter of
margarine of 400 gram vet
438 Reserve 400 gram brood (geldig
t.m. 12 Juni)
BONKAARTEN KD, KE 806
923 Melk 12 liter melk
926, 927 Vlees 100 gram vlees
928 Boter 250 gram boter of marga
rine of 200 gram vet
929 Boter 125 gram boter of marga
rine of 100 gram vet
946 Algemeen 100 gram kaas of 125
gram korstloze kaas
948 Algemeen 400 gram brood (gel
dig t.m. 12 Juni)
949 Algemeen 400 gram brood of 1
rantsoen vermicelli e.d.
935 Reserve 400 gram brood (geldig
tim. 12 Juni)
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD,
ZE, MD, MF, BIG, MH 807 (B;jz. ar
beid, a.s. moeders en zieken)
Geldig zijn de bonnen van de strook
G, Deze bonnen zijn 14 dagen- geldig.
Op de B- en C-kaarten raken de
bonnen 433 en 436 Reserve los van
de kaart. Deze bonnen zullen nog'
Worden aangewezen. Men beware de
ze bonnen dus zorgvuldig.
Op Donderdag 10 Juni zullen op
de A-, B-; C- en D-kaarten bonnen
voor 400 gram brood méér worden
aangewezen dan deze week, zodat
per veertien dagen in totaal op de
A-kaarten 3600, op de B-kaarten
6000, op de C-kaarten 4400, op de
D-kaarten, 2000 en op de E-kaarten
800 gram brood verkrijgbaar is op
de gewone broodbonnen.
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 4 Juni worden gebruikt,
met' uitzondering van de bonnen
voor melk, waarop eerst op Maan
dag 7 Juni a.s. mag worden gekocht.
den. Opmerkelijk is, dat uit Goedereede
geen enkele leerling de school bezoekt.
Vooral legde dhr. den Eerzamen er de
nadruk op, dat de jongens eerst 7 klas
sen doorlopen dienen te hebben, eer zij
de Landbouwschool gaan bezoeken. Het
onderwijs sluit daarop' aan. Indien ze
geen 7 klassen doorlopen hebben geeft
zulks moeilijkheden bij het onderwijs.
Op voorstel van de Voorzitter werd
de heer A. W. Keijzer te Herkingen het
ere-lidmaatschap aangeboden.
De heren J. Buth en P. Voogd werden
bij acclamatie als bestuursleden^ herko
zen.
Vervolgens hield de heer den Eerza
men een voordracht, getiteld:
Is de inhoud van het nog gel
dende pachtbesluit bfj pachter en
verpachter voldoende bekend?
Het antwoord op deze 'v'raag zou vol
gens spr. eigenlijk door de aanwezigen
gegeven moeten worden. In 't algemeen
weet men er weinig van; er is ook wei
nig litteratuur over geweest. Het pacht
besluit dateert uit 1941, toen door de
bezetters de landbouw-organisaties wer-'
den gestopt en de organen verboden.
Misschien heeft er iets van in „de Land
stand" gestaan, doch die ging ongele
zen de pruUemand in
Spr. ging eerst het ontstaan van.
pachtwet en pachtbesluit na. In 1838
kwam er na veel tegenstand 'een ar
tikel in het Burg. Wetboek, waarbij de
contract-vrijheid aan grenzen werd ge
bonden. Na veel pogingen om het pacht
wezen te verbeteren kwam er eindelijk
in 1929 een ontwerp-pachtwet. De 2e
Kamer nam het aan; de Ie Kamer ver
wierp het en de (zaak bleef zoals hij
was. In 1935 werd weer een nieuw ont
werp ingediend, wat werd aangenomen
door de Kamers en 1 Nov. 1938 in wer
king trad. Na 1% jaar kwam de twee
de wereldoorlog eii werd een pachtop-
drijvingswet ingesteld. In Nov. 1941
kwam het pachtbesluit, dat op enkele
punten afwijkt van de pachtwet 1938.
Bepaald werd dat de boerderijen voor 12
jaar of langer en landerijen voor 6 jaar
of langer moesten worden verpacht.
Ook het recht van verlenging werd in
het voordeel van de pachter ge'wijzigd.
De ingrijpendste verandering is geweest
dat aan de grondkamer in '41 het recht
werd verleend een pachtovereenkomst
bindend te 'wijzigen. Dat was de strijd
met de toen heersende rechtsopvatting.
In het Zuiden des lands werd na de be
vrijding de pachtwet voor korte tijd in
getrokken, doch dit gaf zoveel moeilijk
heden, dat de chef van het 'Militair Ge
zag het pachtbesluit op 1, Maart 1945
weer in werking stelde. Dit gold ech
ter alleen zolang Nederland in staat van
beleg verkeerde, waarom op 17 Nov.
1945 de „pachtregeling 1945" verscheen.
Deze gaf het recht een pachtovereen
komst te verbreken „wanneer een pach
ter niet ten volle Vaderlander was gfe-
weest." Men dacht daardoor de N.S.B.-
ers weg te werken, doch dat ging niet.
Wèl geldt het als de pachter in de oor
log zwart-handelaar was geweest of a-
sociale handelingen pleegde. Deze rege-,
ling zou aanvankelijk gelden tot 1 April
(Vervolg pag. 2 Ie kolom)
