EILANDEN-NIEUWS
Uienmarkt
De Film
3e blad
Zaterdag 20 Maart 1948
Nó. 1705
INGEZONDEN
KWIJNENDE MIDDENSTAND.
De middenstand zit wel in de hoek
waar de slagen vallen. Dat blijkt meer
en meer. De „geleide economie" schijnt
zo langzamerhand geheel ten laste van
de kleine zelfstandige zakenman te
komen.
Nederland is groot geworden door
particuliere initiatiefafnemers en dit
initiatief wordt door allerlei maatrege
len van boven af, verstikt.
In het onlangs gepubliceerde verslag
van de Nederlandse Middenstandsbank
kwam duidelijk naar voren, met welke
moeilijkheden de middenstand op het
ogenblik te kampen heeft.
Hierin werd o.m. vermeld, dat de af
nemende schaarste, de zekerheidsstellin
gen, het inhalen van de achterstand bij
de fiscus, het gestegen prijs- en onkos-
tenpeil en de noodzaak van het aan
brengen van languitgestelde verbeterin
gen, de liquiditeit allengs zullen vermin
deren. In enkele bedrijven waren de be
zwaren reeds duidelijk merkbaar. Een
algemene klacht was, dat de prijsbe-
heersing de handelsmarges dermate be
snoeide, dat een lonend bedrijf niet meer
mogelijk was.
De middenstand zal er-goed aan doen,
aldus wordt verder opgemerkt, zijn be
zwaren bij de Prijsbeheersing met uit
voerig cijfermateriaal te motiveren. Ook
werd er op gewezen, dat de taak van
de eenling in het middenstandsbedrijfs
leven er sinds de bevrijding niet gemak
kelijker op is geworden. Specialistische
bijstand op tal van gebieden, welke al
leen door samenwerking is te verkrij
gen, is meer dan voorheen geboden.
De positie van de eens zo welvarende
middenstand in ons land, wordt min of
meer precair. Ons tegenwoordig regeer-
beleid wentelt de diverse la-sten té veel
af op de rug van de middenstand. De
kleine zaken worden weggedrukt. Het is
niet alleen onbillijk, maar ook schade
lijk voor een gezonde ontwikkeling van
ons nationaal-economisch lev^n. En het
is waarlijk wel no.dig, dat de 'regering
het oor eens te luisteren legt aan de
stemmen uit de practijk.
GEEN EENHEID IN DE
EECHTSSPRAAK.
Enigen tijd geleden moesten automo
bilisten voor de rechtbank te Zwolle ver
schijnen, omdat zij niet voldaan hadden
aan een stopsignaal van de C.C.D. De
politie-rechter sprak de gedaagden vrij,
omdat naar zijn mening iedereen
's-avonds wel met een rood licht kan
staan zwaaien en dat hijzelf ook zou
zijn doorgereden, aangezien er in deze
tijd nogal eens „lifters" langs de weg
staan, die minder goede bedoelingen in
den zin hebben.
Van de zijde van het Openbaar Minis
terie is nu medegedeeld, ,dat inplaats
van die rode stoplichten, transparanten
zullen worden ingevoerd. En de politie
rechter niet dezelfde die bovenstaan
de motieven aanvoerde voegde hier
aan toe, dat iedere weggebruiker, zolang
deze transparanten nog niet in gebruik
zyn, bij avond voor het rode stoplicht
van de C.C.D. moet stoppen.
Helpen daarvoor boeten niet, dan zou
hrj vrijheidsstraffen opleggen. En hn
veroordeelde enige automobilisten tol
75.— boete, wat met het oog op te
voren vrijsprekende vonnissen niet be
paald prettig was.
De Zwolse Courant merkt hierbij op,
dat op deze manier van eenheid in de
rechtspraak, van een vaste lijn in de
rechtsbedeling geen sprake is. De bur
ger kan het toch niet helpen, dat de
C.C.D. geen duidelijker stopteken heeft.
Met deze zienswijze zijn wij het van
harte eens, al is het ook, dat wij niet
willen tomen aan uitspraken van de
rechterlijke macht. Maar van eenheid
en een vaste lijn is hier geen sprake.
VLIEGTUIG-ONGEVAL OP
TJILILITAN
Woensdagochtend is op het militaire
vliegveld Tjililitan bij Batavia een jacht
vliegtuig verongelukt. De bestuurder, de.
vliegerwaamemer V., slaagde er in uit
het toestel te kornen, hoewel zijn kleren
brandden. Hij werd ,in levensgevaarlijke
toestand naar het militaire hospitaal
vervoerd.
Schreven wij op 21 Februari dat een
teler een klein restant van zijn uien
had geruimd tegen de prijs van 30 cent
per kg., in de laatste week van Febru
ari en de eerste weken in Maart liep de
prijs nog hoger, ja zelfs fantastisch op.
Vorige week Vrijdag, noteerde de vei
ling te Middelharnis 49 et per kg, een
prijs welke schier ongekend is; bijna
dertig gulden per mud van 60 kilo.
Wat nu nog aangevoerd wordt, zijn
slechts kleine partijtjes. Kleine restan
ten welke met het, oog op het weer,
moeten worden geruimd of kleine over
schotten, van plantgoed, dat gebruikt
wordt voor uienzaad.
Ook zullen er mogelijk enkele telers
zijn geweest, die hun plantgoed hebben
verkocht inplaats van hebben gezet. Bij
zulk een prijs, is het haast niet mogelijk
dat er aan het zaad meer zal worden
verdiend, dan nu, bij de verkoop als ge
wone uf.
Wat betreft de peen, deze was even
eens heel spoedig geruimd. Naar wij ver
namen zijn er nog prijzen betaald van
14 en 15 cent per kilo, voor een enkel
partijtje zelfs 17 cent.
Thans zijn de landbouwers bezig met
het uitzaaien en uit alle delen van Ne
derland hoort men, dat er uien wgrden
"geteeld.
Het is het verschijnsel wat men
steeds aantreft na een bijzondere hoge
markt. Dan wil iedereen het artikel pro
beren en men heeft er geen erg in, dat
op deze wijze de klad' er in wordt ge
bracht en de stroppen niet zullen uit
blijven.
Thans worden er uien gekocht in voor
koop tegen de prijs van 8 cent per kilo
gram.
De boeren beproeven 9 cent te maken,
maar het blijkt dat 8 cent, al aan de
zeer hoge kant is.
Alleen speculanten, die nu ook eens
wat in uien willen doen, doch niet met
de markt op de hóogtë" zijri, gaaif op
deze prijs in. Slechts een enkel partijtje
is 9 cent bij geluk verkocht, doch de
marktprijs is het niet.
Onderstaand geven wij weer een over
zicht van de verzonden uien in de maand.
Februari 1948, waaruit men ziet, dat
Frankrijk niet alleen de grootste afne
mer is geweest, maar tevens ook oor
zaak van de buitensporig hoge prijzen.
Frankrijk
9.956.999 K.G.
Noorwegen
1.000.175 K.ö.
Engeland
923.412 K.G.
België
494.050 K.G.
Engels Leger
261.650 K.G.
Duitsland
91.600 K.G.
Afrika
62.500 K.G.
Havanna
40.000 K.G.
Zweden
28.825 K.G.
West Indië
28.250 K.G.
Tsjecho Slowakije
10.000 K.G.
Zwitserland
1.000 K.G'.
Proviand
6.630 K.G.
Totaal
8.905.091 K.G.
AFDORSING GKANBN, ZADEN EN
PEULVRUCHTEN OOGST 1947.
4
Aan de telers, die voor de producten
tarwe, rogge, gerst gemengd gewas
en/of peulvruchten onder de z.g. dors-
regeling, ressorteert, wordt op grond
van artikel 9 van de verordening Gra
nen, Zaden en Peulvruchten 1947 de ver
plichting opgelegd deze producten vóór
18 April 1948 af té dorsen.
Telers, die om bepaalde redenen niet
aan deze verplichting kunnen voldoen,
kunnen in Zuid-Holland bij de Plaatse
lijke Bureauhouders onüer wiens werk
gebied zij ressorteren, een verzoek tot
uitstel van dorsing indienen, naar aan
leiding waarvan in noodzakelijke geval
len schriftelijk uitstel van dorsing zal
worden verleend.
Het bovenstaande betekent, dat de te
lers van de hiervoren bedoelde produc
ten, ressorterende onder de z.g. dorsre-
geling, uiterlijk vóór 16 Mei 1948 aan
de geldende leveringsverplichting moe
ten hebben voldaan.
Vanzelfsprekend blijft, ongeacht het
•tijdstip der dorsing de verplichting be
staan om binnen 4 weken na afloop der
dorsing tot aflevering van de te leveren
hoeveelheden over te gaan.
DE KRUIKBRAK.
Slechte tijden voor zwarte handelaren
breken aan.
Het giftig bedrijf van de bonnenhan-
del, dat de maatregelen torpedeert,
welke een zorgende Overheid ten behoe
ve van de volkswelvaart trof, krijgt een
combinatie, tegenover zich, die het wel
eens een gevoelige nederlaag zou kun
nen berokkenen.
Als eerste winstpunt zal de gemeen
schap ontheven worden van de dage
lijkse ergernis van lummelaars en niets
doeners, die, wars van ieder productief
werk, de kost „verdienen" met het ver
sjacheren van distributiebonnen.
De prijsbeheersing en de politie, beide
beschikkend over ervaring en gegevens,
hebben in de grote steden, waar dit
kwaad het ergst woekert, de strijd aan
gebonden en wel op een wijze, die even
onverwacht als effectief is.
Tot dusver werden af en toe razzia's
gehouden, die alleen tijdelijk effect had
den. Patrouillegang had slechts ver
schuiving van het zwarte front naar an
dere wijken tot gevolg.
Thans gaat het anders en wel met be
hulp van een ,-,zesde zintuig", dat de
combinatie in de gelegenheid stelt, de
kopers van zwarte bonnen onfeilbaar te
onderkennen.
Zo gebeurde het, dat onschuldig uit
ziende wandelaars en wandelaarsters op
straat, in de tram, overal, werden aan
gesproken door prijzencontroleurs met
een „U hebt bonnen gekocht; wilt U
even mee gaan?", z6 gedecideerd, zó
rustig en verzekerd, dat er niets anders
op zat dan gedwee volgen naar het af
delingsbureau van de prijsbeheersing,
waar procesverbaal werd opgemaakt.
Dit is het aandeel van de prijsbeheer
sing. De politie spoort de handelaars
vlot op, de officier van Justitie zorgt,
dat ze even vlot voor de economische
politierechter verschijnen.
Reeds werd een aantal dezer sluike
figuren tot 14 dagen gevangenisstraf en
daaropvolgende opzending voor een half
jaar naar Veenhuizen veroordeeld.
Dit spel gaat voort, zonder opzienba
rende arrestaties, zonder scènes, rustig
en zeker. Geen heimelijk smoezen op
straathoeken en in portieken ontgaat
het „zesde zintuig", dat alles ziet, alles
weet en alles hoort.
Men zij gewaarschuwd! 'I
SCHOENEN BLIJVEN OP DB BON!
Hoewel er genoeg zljn.
Naar wij vernemen, hebben het be
stuur van de Vakgroep Schoenindustrie
en het bestuur van de vakgroep Detail
handel besprekingen gevoerd met het
Rijksbureau voor Huiden en leder en
met de minister van Economische Za
ken. Ondanks het feit, dat de Vak
groepen van mening zijn, dat de ophef
fing van de schoenendistributie volko
men verantwoord zou zijn, blijft men
van Regeringszijde een andere mening
toegedaan, zodat de schoenen voorlopig
nog op de bon blijven.
(Buiten verantwoordelijkheid der Red.)
Een paar weken geleden werd in het
Verenigingsgebouw „Elthato" te Oolt-
gensplaat, met toestemming van de
Kerkeraad der Ned. Herv. Kerk alhier
een film gegeven met een beslist natio
nale tendenz.
Verschillende leden van de Ned.
Herv. Kerk hebben met betrekking tot
deze zaak voornoemde Kerkeraad hun
grote verontschuldiging hierover te
kennen gegeven, zodat ter wille van,de
lieve vrede het Verenigingsgebouw „El
thato" in het vervolg wel niet meer
voor een dergelijk doel beschikbaar zal
worden gesteld.
Men vraagt mij of de Kerkeraad v.
d. Ned. Herv. Kerk werkelijk nu zo
groot kwaad heeft gedaan om in een
kerkelijk verenigingsgebouw een film
toe te laten, waarvoor ook het chris
telijk deel van ons dorp grote belang
stelling heeft.
Naar mijn bescheiden mening is men
met betrekking tot het filmvraagstuk
te Ooltgensplaat minstens 25 jaar ten
achter.
Men erkende ook toen de betrekke
lijke waarde van het kijkspel op het
witte doek, doch stond in het algemeen
absoluut afwijzend tegenover de film.
Daar heerste.de wereld zoals men deze
in Schriftuurlijke zin verstaat. De we
reld deed zich gelden in de program-
njas, die meestal lijnrecht ingingen te
gen de Wet der Tien Geboden. En het
iiiilieu deugde evenmin.
Vandaar dat in de predkiing gewaar
schuwd werd tegen de „bioscoop."
Christen-ouders vermaanden hun kin
deren er niet heen te gaan. En van de
dusgenaamde medelevende gezinnen
kon getuigd worden, dat de bioscoop
gemeden werd. Men was niet -tegen de
bioscoop als zodanig, keek dus wel eens
naar een film, maar dat was dan een
Zendingsfilm, een Oranjefilm, een na
tuurfilm of iets van dien aard. Dat ge
beurde dan in een zaal of in een Ver
enigingsgebouw, waar de accomodatie
niet altijd geheel bevredigde, doch dit
min of meer gebrekkige had men er
graag voor over.
Wij zijn nu 25 jaar verder. Doch in
Ooltgensplaat schijnt de klok in dit op
zicht wel 50 jaar terug gezet. Aan een
Oranjefilm, waaraan 25 jaar geleden
ook het kerkelijk publiek.geen aanstoot
nam, heeft men in onze gemeente wel
ernstige bezwaren. Dit zijn gelukkig
i-naar enkelen, die het de Kerkeraad
moeilijk maken, want de houding van
het christelijk publiek in het algemeen
tegenover de film is radikaal veran
derd. Waaraan moet men deze veran
derde houdnig toeschrijven'? Dat is ook
een kwestie van feiten. En dan meen ik
te kunnen wijzen op de overgang van
de oorlogsjaren in de periode der be
vrijding. Zodra de bioscopen toen weer
draaien konden, gaven zij oorlogs- en
overwinningsfilms. Iedereen ging kij
ken. Zó is men met de loop naar de
film vertrouwd geraakt.
Men moet een christelijke filmactie
uit de aard der zaak toejuichen. Men
mag daar niet afwijzend tegenover
staan omdat er op het witte doek zo
veel wordt vertoond dat naar ons oor
deel niet goed is.
Toen in 1918 Ds. Westrik van Sóm-
melsdijk te den Bommel.in de vacature
kwam preken, wilden vele trouwe kerk
gangers bij deze predikant niet ter kerk
gaan omdat hij per auto naar den
Bommel was gekomen. Zo iets paste
toch van een predikant allerminst. Dat
was wereldgelijkvormigheid. Thans ko
men alle buitenboeren per auto naar de
kerk.
Indien Ds. Wes*-ik in 1918 zich in dit
opzicht bezondigde, doen de buitenboe
ren in 1948 ^etzelf de kwaad.
Er kan ook van de film een verder
felijke werking uitgaan, maar de film
kan ook worden gebruikt tot zegen van
de mensheid.
Het ideaal van wie geestelijke lei
ding hebben te geven behoort te zgn
een eigen, uit christelijken geest ge
sproten film onder de mensen te bren
gen. Er is echter al heel wat gewonnen
als men er in slaagt vooral de jeugd
uit de hotels, waar de films worden
gegeven, naar „Elthato" te trekken.
Ten eerste dit, omdat velen, die in, „El
thato" van tijd tot tijd een geschikte,
film kunnen zien, niet meer alle films,
rijp en groen, gaan zien. Ten tweede
dit, omdat hun vaak de dubieuze be
standdelen van het programma ge
spaard blijven. Om dit te bereiken is
het nodig aanvaardbare, maar dan ook
goede films in de circulatie te bren
gen. Verweer tegen de vervalsing van
het persoonlijke, de ondermijning van
het gemeenschapsleven door de film
en de begeerte de grote macht ten goe
de, die in dezen kunstvorm schuilt,
moet door alle christenen worden aan
gewend.
Een christelijke filmactie heeft niet
alleen bestaansrecht, maar moet met al
le kracht worden gesteund. De film is
door middel van de bisocoop vooral
in de grote steden bezig de christe
nen in te palmen. Uit te bannen is zij
niet meer. Zij is even essentieel in het
moderne leven als de courant en de ra
dio. Maar er is alles aan gelegen, de
film in goede banen te leiden en de
mensen op de juiste weg tot haar te
brengen.
OOLTGENSPLAAT.
P. BOM.
