Zondagsrusten
Zondagsheiliging
,,Ejhtig\cJiCeM04eiykR^eK'*
|l fjl
^g te
>ofd?
kus
16
23
Iw-
Icht
lis
Een interessante lezing voor de
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
(in alle
door
eente..
0.30
Molder
Bij
Sper l
maat
lom het
llijk te
Isel en
|inden,
wor-
tde le
lde be-
Igehou-
pn van
Hat zij
kn zul-
Irs hei
lij Uw
l geval
Jiaatre-
Int ne-
l'om er
dat zij
len ge-
1 af wij-
Ivorige
■jdrage
In. Wil
In. om
llenden
foor de
wat
Ite ko-
|kundi-
met
het
Bureau: Prins Hendrjkstraat 122c
Middelhamis, Telef. 17, 'Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drukkerij 19
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
voor de ZUID-HOLLANDSCHE en ZEEUWSCHE EILANDEN
WOENSDAG 25 FEBRUARI 1948 20e JAARGANG No. 1608
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. millimeter
Bij contract speciaal tarief.
Voor allen, die leven onder het licht
van Gods Woord, geldt het 4e gebod,
om ds Rustdag te heiligen. Dat brengt
vele moeilijkheden met zich mede, voor
al in een maatschappij, welke officieel
nog wel christelijk heet, maar in me
nig opzicht de kenmerken daarvan
mist.
Wij willen het goede dat er is niet
klein achten. Als eens plotseling alles
wat aan dat goddelijk gebod herinnerde
en er aan is ontsproten, werd wegge
vaagd, zouden wij raar staan kijken.
Die 's Heeren wet liefheeft, en eer
biedig erkent, niet alleen dat hij per
soonlijk daaraan gebonden is, maar ook
erkent dat het ten hoogste betamelijk
is, dat alle mensen Hem eren, zullen
maar al te zeer hun ziel kwellen van
wege de menigvuldige overtredingen.
Met ontzag denken wij aan de verheven
Majesteit en blikken in de afgrond Zij
ner oordelen en stamelen het na;
„Vreest God en houdt Zijn geboden,
want dat betaamt allen mensen."
Hét met voeten treden van de wet
des Heeren smart hun ziel. Neen, zij
zijn niet klaar ermee als het bestel van
het openbare leven en de wetten des
lands nog maar zo zijn, dat zij persoon
lijk niet gedwongen worden te overtre
den. Het is hun tenslotte ook niet ge
noeg, als de principes van ,,het chris
telijk volksdeel" door particulier en
overheid wordt ontzien en geëerbiedigd,
Nog verder is er van af, dat zij zich
erin zouden verlustigen, dat, waar an
deren overtreden, zij die wet nog hou
den en zich dus kunnen vleien voor
treffelijker te zijn dan hun naaste.
Pleiten voor de rechten van de chris
tenen, is pleiten voor de rechten van de
mens, en is nog niet pleiten voor de
rechten Gods.
Schoon ons nationale leven weleer in
menig opzicht de invloed van Gods
Woord ondergaan heeft, is het onmis
kenbaar, dat de revolutiegedaChte ern
stige gevolgen voor dat leven heeft ge
had. Niet alleen met betrekking tot het
4e gebod, maar ook van alle andere
geboden, is de structuur van het open
bare leven zodanig, dat de vrije levens
ontplooiing van hen, die Gods wet tot
hun richtsnoer wensen te stellen, er
ernstig door wordt belemmerd. Dat
dringt de christen vaak'in een hoek en
noopt hem zich afzijdig te houden, daar
waar hij anders niet noodwendig af
zijdig zou behoeven te staan. Dat drukt
op „het christelijk volksdeel" wel eenS'
al te zeer het stempel van zonderling-
zijn.
Wij weten het, het zal in deze bede
ling zo zijn en blijven, de ene tijd meer,
de andere minder. Naar het innerlijke
zal het steeds zijn: „Uw leven is met
Christus -verborgen in God." Maar toch
heet het: ,,Gij zijt het zout der aarde."
Voorwaar een gewichtige levensroeping.
Want indien het zout smakeloos wordt,
waarmede zal het gezouten worden?
Voor het openbare leven mag de eis
van Gods wet niet losgelaten worden,
en dat (gelijk gezegd is) niet in de eer
ste plaats'omdat er ook met de christe
nen gerekend moet worden, als demo
cratisch principe, maar omdat Gods ge
bod ieder verplicht, en overheid en on
derdaan naar die wet zullen gewogen
worden in de weegscliaal van Gods ge
richt.
Komt de christen in conflict en zou
hij in een weg genoopt worden Gods ge
bod te overtreden, dan heeft hij terug
te treden. Hoeveel betrekkingen vindt
hij niet voor zich gesloten, doordat hij
Verplicht zou zijn tot niet-noodzake-
kelijke Zondagsarbeid. Van hoeveel din
gen heeft hij zich niet te onthouden, om
dat de heiliging van Gods dag in het
gedrang kom.t. Denk aan de openbare
middelen van vervoer, waarbij de Zon
dag niet wordt ontzien. Het is te betreu
ren dat er belijdende christenen zijn, die
er geen bezwaar tegen hebben, op Zon
dag daarvan gebruik te maken. Dat ver
lamt het getuigenis tegen deze zonden.
Wij beroemen ons op een luchtvaart
dienst, welke de toets met die van an
dere landen kan doorstaan. Maar moest
het ons hart niet bedroeven, dat daar
bij geen rekening met Gods wet wordt
gehouden Wij weten het, door de lauw
heid van de belijders is men er in som
mige kringen al overheen, dat dat ge
schiedt. Er wordt overheen geredeneerd
met fillerlei argumenten, dat dit onmo
gelijk is en dat in de war loopt. Het
moderne leven eist nu eenmaal, volgens
velen, dat die dingen doorgaan, ook op
Zondag. Het kè,n niet anders, zegt men.
Wij hebben in de achter ons liggende
bezettingstijd wel anders ervaren, wat
er allemaal kon.
Straks hopen wij met heel Nederlands
volk Gods weldadigheid te gedenken,
dat Koningin Wilhelmina 50 jaren
heeft mogen regeren. Men maakt zich
op om feestprogramma's samen te stel
len. Zal daar Gods dag ook weer mee
gemoeid zijn? Dan hebben wij er ons
van te onthouden. Niet in de eerste
plaats om ons te ontzien en onze ge
voelens niet te kwetsen, miaar omdat
het de onontkombare eis Gods is, om
Zijn dag te eren en te heiligen, dient
daartegen ons getuigenis te worden ge
steld. Dat gelde niet als stijfhoofdig
heid, maar als het waarachtig zoeken
van Gods eer en het welzijn van ons
land, opdat ons niet overkome, wat aan
Israël gedreigd werd: Ik zal uw feesten
veranderen in rouw.
IN 't IJS BEKNELD
Het vissersvaartuig Bruinisse 30 is
ter hoogte van Schiermonnikoog in het
ijs vastgeraakt. De uit drie koppen be
staande bemanning heeft een benarde
dag doorgebracht, want er was geen
voedsel meer aan boord en pok de voor
raad brandstof was weldra uitgeput.
Toen het ijs om het schip sterk genoeg
was, zijn de drie mannen te voet naar
Schiermonnikoog gegaan. Daar wacht
men nu af, tot er kans bestaat met het
schip naar Bruinisse terug te keren.
KINDJE LEVEND VERBRAND
Zaterdagavond brak er in een uit
bouw van café De Pianco te den Haag
brand uit. Een kachel was hiervan de
oorzaak. In de kamer stond een baby
van drie'maanden en hoewel het uiter
ste werd gedaan om deze kleine te red
den, bleek dit door de hevige vlammen
zee onmogelijk. Toen de brandweer arri
veerde was de kamer geheel uitgebrand.
Slechts een kwartier tevoren had de
moeder de kamer verlaten om in het
café te helpen.
Welk land
biedt de
beste kansen
Donderdagmiddag hield voor de C.B.
T.B. de WelEd. Heer Cnossen, directevn:
van de Centrale Stichting voor Land
bouw en Emigratie in Hotel Spee te
Sommelsdijk een causerie over het on
derwerp „Emigratie-mogelijkheden."
Toen de Hertog van Wellington in
1853 op zijn sterfbed lag, begon spr.,
zeide hij dankbaar te zijn te sterven
vóór Engeland geheel ten onder gegaan
was. Reeds in 1848 verscheen er een
boek, waarin v>rerd betoogd, dat het
geen zin had iets ten bate der arbei
dersklasse te doen, omdat er na een
paar jaar weer zoveel meer zijn, die de
verbeteringen opeten. Ook in de Kamer
werden onlangs van Min. Vos pessimis
tische klanken gehoord toen hij sprak
over de bevolkingsaanwas. In 1946 is
de bevolking in Nederland met meer
dan 200.000 zielen gegroeid, terwijl er
in 1947 een ongeveer gelijk getal is bij
gekomen. Deze pessimistische klanken
zijn practisch wel enigszins overdreven.
Na Wellington's dood ging Engeland
een gouden tijd tegemoet. Thans wor
stelt men er met het kwaad, dat er
geen voldoende jonge mensen zijn om
in het productieproces in te schakelen.
Ook in België is dit het geval. België
is 1% millioen inwoners bij Nederland
ten achter. De groei van, ons volk moet
echter gezien worden als een zegen, als
een uiting, van de gezonde vitaliteit van
het Nederlandse volk. Volgend jaar zal
de 10 millioenste Nederlander worden
ingeschreven. In Nederland is geen vol
doende ruimte voor al deze mensen.
Daarop kwam spr. tot
de Emigratie,
v/aaraan hij een nationale en internatio
nale kant zag. In 1830 had ons land'een
bevolking van 3 millioen mensen; thans
meer dan 9% millioen en wie de Socio
logische geschiedenis van ons volk
volgt,, kan concluderen, dat de gemid
delde welvaart zeker hoger is dan in
1830. De kwestie van overbevolking is
dus een relatief begrip. Het hangt niet
samen met het aantal vierkante kilo
meters, doch ook met de constructie "van
het volk. In 1900 was het volk voor
l/s deel werkzaam in het landbouwbe
drijf, l/a in handel en verkeer, 1/3 in de
industrie. In 1940 waren er in in de in
dustrie alleen méér werkzaam, dan in de
.andere bedrijfstakken. De landbou-\y is
niet in staat alle krachten op te van
gen. Deed de industrie zulks niet, dan
zou dit tot amioede leiden. Sinds 1830
is door ontginning, ontwatering enz.
700.000 H.A. land aan Ned. grondgebied
toegevoegd. Het streven der Regering
naar een beter rendement verdient me
dewerking, mits niet een bepaald poli
tiek streven wordt ingedragen om ten
opzichte van de landbouvy de socialisti
sche tendenzen te verwezenlijken. Men
is thans meer dan aan de grens om de
bevolking te kunnen voeden. Emigratie
is een der middelen die aangewend kun
nen en mogen worden om hierin verbe
tering te brengen. In de tropen is geen
gelegenheid om een zelfstandig bedrijf
te vestigen in verband met klimaat en
bedrijfsvorm. Nederland zit met het
probleem der kleine boeren eft ook de
grote boeren met flink gezin hebben
geen vooruitzicht om hun kinderen tot
de zelfstandigheid te laten komen, die
Vader heeft. Principieel gezien heeft het
Nederlandse volk mede te werken tot
uitbouw van de samenleving.
Levensruimte
Onmetelijke velden liggen er nog
braak op de wereld, waarin nog nooit
de ploegschaar gezet is. De grote volks
verschuivingen, die' sinds 1850 hebben
plaats gehad 60 millioen mensen ver
trokken sindsdien naar de nieuwe we
reld hebben rijke vruchten voor
Europa afgeworpen. Wat zou er van
Europa geworden zijn, indien de V.S.
niet hadden ingegrepen in de hier woe
dende oorlogen?
Schijnwelvaart
In Nederland heerst nog een bepaalde
welvaart; wie echter de redevoeringen
van Min. Lieftinck leest, beseft dat het
een gevaarlijke, een sohijnwelvaart is.
Het betekent, dat we op deze wijze niet
kunnen doorgaan. Dat vraagt conse
quenties. In de landbouw kan ieder geen
bestaan worden gegeven. Als er in de
wereld een mogelijkheid is om zelfstan
dig te kunnen worden moet dit met bei
de handen worden aangegrepen.
Brazilië
De mogelijkheden voor emigratie zijn
nog beperkt. Eerst was er veel belang
stelling voor Brazilië. Men dacht een
gehele dorpsgemeenschap daarheen te
kunnen overplaatsen. De realiteit werd
uit het 00^ verloren. Wie emigreert,
doet een verantwoordelijke stap. Hij
moet welbewust zijn wat hij achterlaat
en waar hij voor komt te staan. Velen
hebben de mening, als ze Nederland
HANS WESTDIJK t
In het oude Goedereede heerst ver
slagenheid. De gehele burgerij is diep
onder de indruk van het leed, dat de
fara.Uie Westdijk getroffen heeft.
Twee zoons, uit dit gezin vervulden
hun militaire plicht onder de bran
dende tropenzon in het verre Indië,
v/aai heen zij met de hoop in het
hart op een behouden terugkeer heen
trokken. Thans ontving men de
droeve mare, dat een van hun nim
mer de straten van hst oude stadje
meer zal betreden om zich na iieiy
vervullen van zijn Vaderlandse plicht
weer bij de zijnen te voegen. Het do-
dodelijk lood sneed het jonge leven
van Hans Westdijk af, een leven, dat
hij gaf in de dienst van zijn land.
Het was dan ook geen gemakke
lijke taak voor Burgenueester Van
Khobelsdorff om deze droeve tijding,
die hem van de militaire autoriteiten
was gemeld, aan de familie over te
brengen. Over de juiste toedracht
van het sneuvelen van deze 21-ja
rige, in Goedreede algemeen geachte
jongeling zijn nog geen bijzonderhe
den bekend. Het is niet uitgesloten,
dat hij ondanks de wapenstilstand,
toch nog door een verraderlijke kogel
der guerillabenden werd getroffen.
Het zal zijn broeder met de an
dere soldaten hard vallen, wanneer
zij te zijner tijd mogen terugkeren,
deze wapenbroeders onder de wui
vende palmen van ons schone Indië
te moeten achterlaten.
Ook wij betuigen onze deelneming
met de zwaarbeproefde familie.
maar uit zijn dat ze .dan binnen enkele
jaren behoorlijk rijk zullen z^jn. Daai:-'
tegei;i moest spr. ernstig waarschuwen.
Naar Brazilië was emigratie aUeen
.mogelijk met steun van de Regering en
wanneer men een bepaald deel van dat
land een eigen karakter kon geven.
Waar men in Brazilië gedurende de laat
ste oorlog moeilijkheden heeft gehad
met de Duitse nederzettingen, staat men
er thans afwijzend tegen emigratie in
groepsverband.
Emigratie naar
Australia
waarmee een overeenkomst was geslo
ten dat er zich een aantal vrijgezellen
konden vestigen kon niet worden uitge
voerd, omdat er geen passage was, ter
wijl door de internationale omstandighe
den mede de lust van daarheen te gaan
verflauwd is. Bovendien zijn de vrijge
zellen slechts een klein gedeelte van
het totaal der 5000 jonge m.annen, die
klaar staan om te trouwen, doch in
Nederland .geen boerderg kunnen
krijgen.
Voor
FrankTflk
bestaat ook veel belangstelling. Er zijn
boerderijen, de opbrengsten zijn goed,
de lonen en pachten laag. Evenwel is
er ook een bezwaar als het Braziliaanse,
terwijl men bg het pachten van een be
drijf verplicht wordt de inventaris te
gen een hoog bedrag over te nemen.
Waar de dollarpot leeg is en Min.
Lieftinck met de handen in het haar
zit, kan geen redelijk bedrag worden
meegegeven en moet de emigrant prac
tisch alles achterlaten, zodat een nieuw
begin in. Frankrijk onmogelijk gemaakt
is.
Naar Amerika.
In de Verenigde Staten hebben boe
ren voorkeur van vestiging. Eis is ech
ter, dat men 20.000 dollar mee moet
brengen öf een in Amerika wonend fa
milielid moet zich garant stellen voor
de emigrant. Bij het R'damse consulaat
staan 18.000 mensen ingeschreven voor
emigratie naar de V.S. Br mogen per
jaar slechts 3100 personen weg, zodat
het dus jaren kan duren eer men aan
de beurt is. Anders staat het met emi
gratie naar
Canada,
waarheen ongelimiteerd kan worden ge-
(Vervolg pag. 2 Ie Kölonl)
