(DeP.v.lA
Algemene Beschouwingen over
de Begroting 1948
z^ <-
en de Ned. Herv.
Predikanten
SOMMELSDIJK
EEN TEKORT VAN f 100.000.—
EIIAHDEI1-I1IEU1I/5
BureauPrins Hendrikstraat 122 c
Middelharnis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon DruMcerij 19
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
voor de ZUID-HOLLANDSCHE en ZEEUWSCHE EILANDEN
WOENSDAG 21 JANUARI 1948 20eJAARGANG No. 1688
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. müllnieter
By contract speciaal tarief.
Na de oorlog meenden sommigen, dat
het uit moest zijn met een speciale chri-
telijke politiek. De oude S.D.A.P. 'stond
(met uitzondering misschien van een
kleine religieuse groep) scherp tegen
over de religie; de Christelijke partijen
scherp tegenover-de S.D.A.P. Dat zou
nu anders worden. Deze scheidslijn
moest weg; die-moest doorbroken. Voor
taan zouden in de nieuwe Partij v. d.
Arbeid ook belijders een plaats kunnen
krijgen. Van de linkervleugel der C.H.U.
en ook van anderen liepen er over. Som
mige Ned. Herv. Prediltanten gaven het
voorbeeld. De verkiezingsuitslagen heb
ben aangetoond, dat dat voorbeeld nu
niet zo'n sterke navolging heeft gevon
den. Intussen konden de P.v.d.A. en de
R.K.V.P. samengaan".
Wat bewoog de Roomsen, die zoveel
jaren met twee der rechterpartijen in
coalitie waren samengegaan, zo het heet
te ter wille van de gemeenschappelijke
beginselen; om zich daarvan af te wen
den en zich te keren tot de P.v.d.A.?
Naar onze mening niet anders dan po
litieke berekening. Rome zoekt zoveel
mogelijk sleutelposities te bezetten. Het
had in bond met de christelijke partijen
genoegzaam verkregen wat er mee te
verkrijgen was. De ontwikkeling maakte
het nu geboden, om als de sterkste par
tij thans samen te gaan met de P.v.d.A.
Dat zou de R.K.V.P. ook vrijwaren voor
al te grote verliezen aan stemmen naar
de zijde der socialisten. Rome is geen
bolwerk tegen de revolutie. Nu kon het
nieuwe samengaan benut worden voor
een verdere uitbouw van Rome's belan
gen. Dat samengóén nog niet hetzelfde
is als samenwerking heeft de praktijk
intussen duidelijk genoeg aan het licht
gebracht.
Dat Rome zich door deze taktiek heeft
bevoordeeld, is niaar al te zeer tot scha
de van het protestantse volksdeel. Dat
dit samengaan ten zeerste is bevorderd
door de mannen van de doorbraak, is
ook duidelijk. En nu wordt de rekening
daarvan gepresenteerd aan die Ned.
Herv. predikanten, die aan deze door
braak hebben medegewerkt, zonder in
tussen een aanzienlijk deel van hun vroe-
"ere volgelingen als stemmenwinst mee
te hebben genomen. Nu zien ze dat het
echtstreekse gevolg van hun optreden
Winst is voor Rome.
Dat hebben ze niet bedoeld. Er moest
Volgens hen een gezond socialisme ko
nen. Maar dat socialisme is er niet bij
de Partij v. d. A. Genoemde predikanten
ien wellicht ook de bittere gevolgen
an dat samengaan voor Insulinde in.
iWiellicht hebben de mannen van de
oorbraak gedroomd van een zeer grote
tenmienwinst voor de P. v. d. A. waar
oor deze tegenover de Roomse een over-
eersende positie had gekregen. Maar
at is tegengevallen. Het is maakwerk
«bleken. Van haar linkervleugel heeft
e oude S.D.A.P. veel kiezers verloren
"n de communisten, omdat de P.v. d.A.
mder revolutionair geweld moest ma-
en, teneinde de mannen van' de door-
raak en ook die van de oude Vrijzinnig
emooratische Partij te ontzien, 't Werd
e roodsten van die rode broeders al te
christelijk". Nu zullen van die gewon
en stemmen uit het kamp der vroegere
rijzinning Democraten straks weer -vele
erloren gaan aan de nieuwe partij, wel-
e ontstaan is uit de samensmelting met
e Partij v. d. Vrijheid. Nog meer zullen
e volgelingen van die Ned. Herv. pre-
"anten zich bij een volgende verkie-
"g van hen afwenden en óf zich haar
e nieuwe vrijheidspartij keren óf weer
WAPENSTILSTAND IN INDIB.
Zaterdagmiddag is de overeenkomst
voor de wapenstilstand' in Indië, die 1
Februari a.s. van kracht wordt, aan
boord van het s.s, iRenville ondertekend.
Rechter Kirby, het Australische lid van
de Commissie van DriB, die voorzitter
van de week was, las de twaalf punten
van de politieke basis voor de bespre
kingen voor, waarna beide partijen ver
klaarden er mee accoord te gaan.
De commissie van Drie had nog zes
punten toegevoegd. Deze houden o.m. in,
dat de Nederlandse souvereiniteit in In
dië gehandhaafd blijft, totdat zij aan de
Verenigde Staten van Indonesië wordt
overgedragen.
Verder wordt er in gezegd, dat de
mogelijkheid er is, om aan de commissie
van Drie te vragen, haar diensten tijdens
de interim-periode te blijven verlenen.
Aan haar kon ook worden gevraagd de
volksstemming onder haar toezicht te
doen houden.
Om negen uur Javaanse tijd heeft de
republikeinse opperbevelhebber Soedir-
man de eerste instructies voor de wa
penstilstand voor radio-Djokja voorgele
zen. Een kwartier later sprak generaal
Spoor onze troepen toe en las dezelfde
instructie voor.
De tekst van het bevel luidde:
1) vermijdt alle provocaties in wel-
ke vorm ook;
2) gaat door met uw taak van hand
having van rust en orde in de ge
bieden, die u zijn toebedeeld;
3) verdedigt u, indien u wordt aan
gevallen;
4) vermijdt alle incidenten;
5). beseft, dat u verantwoordelijk-
blijft voor de veiligheid van leven
en goed.
Hij voegde er aan toe: „Het bestand
beoogt een einde te maken aan de vij
andelijkheden, sabotages enz. in de
ruimste zin van het woord. Ik moet we
derom het uiterste aan discipline en be
sef van de troepen vragen."
Deze zinsneden spreken niet van een
buitengewoon optimisme.
Hieruit blijkt, dat het niet zo een
voudig is, dat er nog veel moeilijkheden
voor de hand liggen;
Sjarifoeddin zei, dat de Republiek te
leurgesteld was, omdat de overeenkomst
niet inhield wat zij er van had verwacht,
al is de Republiek van plan het bestand
oprecht uit te voeren.
En Soekarno verklaarde in een radio
rede, dat de overeenkomst op dit ogen
blik voor de Republiek nadelig lijkt.
Maar Djokja verwacht, dat zij in de
toekomst perspectieven zal openen,
welke voor de Republiek voordelig kun--
nen zijn. „Indien de republikeinse ide
alen langs vreedzame weg kunnen wor
den bereikt, waarom zullen wij dan
vechten?"
Er zitten dus nog speculaties in.
Wij zijn al meer teleurgesteld in de
Republiek. Wij zijn ook teleurgesteld in
de slapheid van onze Regering.
Wij kunnen aUeen hopen, dat per 1
Februari de wapens voor goed geborgen
worden en dat er, op een goede basis,
thans werkelijk aan de wederopbouw van
Indië zai worden gewerkt.
De gemeenteraad van Sommelsdijk
kwam Vrijdagmiddag 16 Januari in open
bare vergadering bijeen onder leiding
van Burgemeester Rijnders, die op de
gebruikelijke wijze opende en daarna
een kort woord sprak ter gelegenheid
van deze eerste vergadering in 1948. Hij
hoopte op een goed jaar voor de ge
meente en haar inwoners en zei daiik
voor de ontvangen wensen toij de jaar
wisseling. De Burgemeester sloeg een
blik terug op '47. B. en W. vergaderden
57 maal en behandelden 1217 agenda
punten. De raad kwam 26 keren bijeen.
De administratieve achterstand der ge-
meenfe wordt verder ingeliaald. Spr.
hoopte op verdere en toenemende samen
werking met Middelharnis. De woning
nood is groot en er is ook sociale nood.
Het college zal alles in het werk stellen
om deze ncden te lenigen en de mede
werking van de raad wordt daarbij inge-
op een der christelijke partijen.stemrhen.
Er is dus een inkrimping van de
P.v.d.A. te verwachten. Deze staat nu
als regeringspartij reeds ten achter bij
de R.K.V.P.
Deze loslaten wil zeggen: in de oppo
sitie gaan. En dan?
Ziehier de vrucht van de politiek van
de mannen van de doorbraak, waaron
der do zeven Amsterdamse predikanten.
De staatkunde, gegrond op Gods
Woord, zal zuiverend werken op de par
tijen die haar belijden. Zal ook steun ge
ven in de strijd tegen de partijen die
daarvan met. hun beginselen afwijken.
Vv''at afwijkt van 's Heeren Woord zal
geen vrucht dragen tot Zijn eer. Dat
hebben vrtj anderen, maar niet minder
altoos weer onszelf voor te houden.
roepen. Spr. hoopte, dat men in Som
melsdijk Gods leiding zal erkennen en
volgen; dan zal het een goed jaar wor
den, ook al komt er nieuwe crisis.
Dhr. Mfls zegde als oudste raadslid de
Voorzitter dank voor diens woorden en
goede wensen en sprak wederkerig zijn
beste wensen voor de gemeente en haar
dagelijks bestuur uit.
De notulen werden dan vastgesteld,
na een opmerking van de heer van Nim-
wegen.
Gedep. Staten hadden enige goedkeu
ringen op raadsbesluiten toegezonden,
terwijl enige rapporten voor de raadsle
den ter inzage hadden gelegen en epige
benoemden in commissies bericht had
den gezonden, dat zij die benoeming
aanvaardden.
De heer C. Knape vroeg plaatsing van
een lantaarn in de 'Stoofhoek, hetgeen
ter afdoening in handen van B. en W.
werd gesteld. Een bezwaarschrift tegen
schoolgeldheffing van dezelfde werd af
gewezen. De raad besloot voorts toe te
treden tot de Bond van Heemschut.
Dan behandelde men de begrotingfvan
de Emgo, waarbij enige raadsleden in
formeerden naar het herhaaldelijk uit
vallen van de stroom. De voorzitter zei
dit te zullen onderzoeken. Voorts wen
sten enige raadsleden, dat bij volgende
gelegenheid de begroting meer gedetail
leerd en beter toegelicht opgezet zal
worden.
Opnieuw kwam aan de orde het uit
breidingsplan der gemeente; thans werd
het ter definitieve vaststelling aan de
raad voorgelegd. Bezwaarschriften wa
ren ingekomen van Jn. Koert, H.
Kooman, L. J. Buthh, A. A. Mijs, fami
lie Van Nimwegen en familie Rosmolen,
waarvan de twee laatste of niet onder
tekend of te laat binnen gekomen wa
ren, zodat deze terzijde werden gelegd.
De Voorz. merkte naar aanleiding der
bezwaarschriften op, dat men heeft aan
gevoerd, dat het plan in bezettingstijd
en zonder dat wethouders en raadsleden
er kennis van droegen of gedragen heb
ben is tot stand gekomen, zodat men
het onwettig acht. Spr. vond dat zeer
misplaatst en onjuist. De raad sprak eni
ge tijd over deze aangelegenheid, waar
bij o.a. over het projecteren van witlof-
trekkerijen en het toestaan van kleine
landbouwbedrijfjes aan de Molenlaan.
Over dit punt zullen B. en W. zich nog
nader beraden.
Dhr. Mfls voerde aan, dat de raad niet
de gelegenheid heeft gehad om kennis te
nemen van correspondentie met de re-
questranten, waarom hij de vaststelling
wilde aanhouden.
De Voorz. zei, dat dit niet tot de com
petentie van de raad behoort, maar de
heer Mijs hield vol dat de raadsleden
alles inzake een en ander dienen te we
ten.
De Voorz. noemde het een vergaande
tegemoetkoming als de raad inzage
kreeg.
Dhr. Dijkers vond, dat er nu eindelijk
eens een punt achter het uitbreidings
plan moet worden gezet.
Dhr. van Nimwegen wilde de Ko-
ningiimelaan 15 meter Zuidelijker laten
aanleggen, maar de Voorz. bleek daar
niets van te moeten hebben.
Dhr. Knape was ook voor verlegging,
omdat nu zelfs een stuk van het huis
van Rosmolen af zal moeten.
De Voorz. hield er aan vast, dat de
Koninginnelaan op de Hoflaan rechtuit
moet aansluiten.
Dhr. Blok zei de Reclames met belang
stelling gelezen te hebben. Hij zag er een
verdediging van de eigeiibelangen in, het
geen natuurlijk goed recht der adressan
ten is, maar de raad zit er voor het al
gemeen belang. Men mag niet de fout
herhalen van het vorig geslacht. De uit
breiding moet naar het Zuiden plaats
hebben. Spr. was van mening, dat de
Koninginnelaan nu ook schuin op de
Hoflaan is geprojecteerd.
De Voorz. stelde voor het ontwerp
vast te houden, maar met een overwe
ging van B. en W. om op enkele pun
ten aan de wensen tegemoet te komen.
Dhr. Mijs was er niet content mede en
wilde de goedkeuring uitstellen.
De Voorz. zag daarbij slechts parti
culier belang van de heer Mijs in het
geding; hem is grond in ruil voor zijn
weide aangeboden, maar dat is gewei--
gerd.
Het uitbreidingsplan werd dan zonder
hoofdelijke stemming vastgesteld, waar
bij de heren Mijs en van Nimwegen, als
zijnde belanghebbenden, buiten geding
moesten blijven.
Burgemeester Rijnders bracht als voor
naamste agendapunt de begroting 1948
ter tafel. Hij deelde daarbij mede, dat de
financiële toestand der gemeente zeei' Is
achteruit gegaan. Het totaal tekort be
draagt thans 100.000 gld. waarvan 60.000
gld. voor rekening der gemeene komt.
Rekening is gehouden met de voorstel
len der commissie Oud. Voor 1948 staan
o.a. op het programma herbestrating
van de Voorstraat, doorlichten van de
schooljeugd, aanstelling van een tweede
Wijkverpleegster, verbetering van de ri
olering en van de WUhelminabrug, als
mede medewerking aan de oprichting
van een rusthuis voor ouden van dagen
en aan een badhuis, voorts is een nieu
we huisnummering voorgenomen en zal
men de woningbouw zoveel mogelijk be
vorderen.
De commissie tot nazien der begroting
had enkele opmerkingen gemaakt, die
de Voorz. kort behandelde. Deze hadden
o.a. betrekking op verbetering van de
bestrating van de Kaai, de los- en laad
plaatsen en herstel der overige straten.
Zie vervolg pag. 2 Ie kolom.
