DE BON-LOZE
SIGAAR
^aad ^JOMtndUdJjk
Westelijk deel van Java Is
thans van de republiek
afgesneden
III\I1DEI1-I1IEUW5
Bureau: Prins Hendrikstraat 122 c
Middelharnis, Telef. 17, Giro 167930
Postbox 8. Telefoon Drulakerij 19
CHR. WEEKBLAD OP GEREFORMEERDEN GRONDSLAG
voor Je ZUID HOLLANDSCHE en ZEEUWSCHE EILANDEN
WOENSDAG 30 JULI 1947 20e JAARGANG No. 1640
Abonnementsprijs 1.50 p. kwartaal
Advertentieprijs 12 et. p. mil imeter
Bij contract speciaal tarief.
De Overheid weinig efficiënt-
De Nederlandse sigaren-rokers, die vol
verwachting hebben uitgezien naar de
door de regering aangekondigde maat
regel, dat in het vervolg de sigaren
„vrij" zouden zijn, dus weer normaal ver
krijgbaar, zijn in deze verwachting wel
zeer teleurgesteld.
Het bericht hierover door de regering
gepubliceerd, gaf de indruk, dat men al
les goed had overzien en de bonloze si
gaar, zij het niet overmatig, maar dan
toch wekelijks in een gegarandeerd
minimum zou verkrijgbaar zijn.
Er waren kranten-berichten, dat kleine
fabrikanten en z.g. thuiswerkers" met
grote onverkoopbare voorraden zaten,
dat de sigaren-winkels zelf flinke voor
raden hadden, zodat de Overheid een ze
kere consumptie aan sigaren zou kunnen
garanderen.
Hoe ging het er in ons land over 't
algemeen naar toe, toen de sigaren vrij
kwamen? Er was van de eerste dag af
een run op de winkels: die het konden
betalen ^gingen met kisten vol naar huis,
terwijl anderen zich met slechts enkele
sigaren moesten tevreden stellen.
Wij willen de schuld hiervan niet al
leen op de Overheid schuiven: het publiek
was kooplustig en de sigarenwinkeliers
vrijgevig. Regeren is echter vooruitzien
en wij menen dat de Overheid ook in
deze maatregelen had moeten nemen om
de chaos die nu ontstaan is ,te voorko
men.
Ter verontschuldiging wordt de devie-
zcnpolitiek van de regering in het geding
gebracht het gaat er echter niet over,
dat er minder sigaren zijn, maar over het
feit dat het bonloze systeem een zeer on
gelijke verdeling heeft teweeg gebracht.
De sigarenwinkeliers op het eiland, die
v,ij ovei dit onverkwikkelijke geval heb
ben gepolst en die inderdaad trachten de
kleine'wekelijkse voorraad zo goed mo
gelijk onder de klanten te distribuereïi,
drukten de wens uit: waren de sigaren
maar op de bon gebleven! Men raakt
kIsEten kwijt en er is in sonmiige geval
len concurrentie ontstaan.
Was het nu niet veel beter geweest
telkens „een extra sigarenbon" uit te
reiken en zou daardoor de verdeling niet
veel billijker zijn geweest?
Tüans is het zo, dat de „vrije sigaren"
voor een groot deel bij de zwarte handel
terecht zijn gekomen en over de grenzen
v.eiden gesmokkeld. Het Alg. Handels
blad meldde, dat, toen de berichten op
doken dat de sigaren van de bon kwamen
bij d(; smokkelaars aan de grensstreek
grote orders sigaren werden geplaatst.
Op het ogenblik kan men tegen zwar
te prijzen gelukkig niet overal
beter aan zijn rokertje komen, dan langs
de gewone weg.
Wij achten het gelukkig, dat er in de
distributie-regeling langzamerhand en
kele artikelen kunnen worden vrijgege
ven. Maar onze regering dient toch ook
een weinig efficiënt te zijn bij het los
laten van een regeling. Hierin is men
te kort geschoten en kan men spreken
dat de „bonloze sigaar" een mislukking
is geworden.
Dat had o.i. anders kunnen zijn.
Nederland bereid tot interim-regering.
In een tweede radiorede, bijzonder be
stemd voor de Verenigde Staten, Austra
lië, Malakka en NVuw-Zeeland, heeft
medegedeeld dat de Nederlandse regering
bereid is een interim-regering in Indone
sië te installeren voor de overgangspe
riode, met medewerking van Java, Su
matra, Borneo en Oost-Indonesië.
ïn deze rede behandelde dr. v. Mook
koorts dezelfde punten, welke hij in zijn
voorafgaande radiotoespraak had aange
roerd.
Gemotoriseerde Nederlandse troepen
hebben op 40 km ten Zuiden van Soe-
kaboemi de kust van de Indische Oceaan
bereikt, waardoor het Westelijke gedeel
te van Java is afgesloten van de repu
bliek. Deze troepen bezetten daar Pala-
boehanratoe aan de Wijnkoopbaai.
Tegelijkertijd werd het Nederlandse
bruggehoofd aan de Noqrd-Westkust van
Java vergroot door een landing van ma
riniers bij Tegal, die daarbij contact heb
ben gekregen met uit Batavia opruk
kende Nederlandse troepen.
Intussen wordt uit Oost-Java gemeld,
dat de Nederlandse troepen verder op
rukken; en dat van gezaghebbende repu
blikeinse zijde het verlies van Malang zo
goed alg zeker wordt beschouwd. Het
schijnt, dat Nederlandse verkennings
troepen zelfs reeds in Malang zijn ge
weest.
Volgens een zegsman te Batavia is de
eerste phase van het politionele optreden
op Java achter de rug. De volgende taak
der Nederlandse troepen zou dan zijn.
West- en Oost-Java verder van Midden-
Java af te snijden, om hierna in die ge
bieden besturen in te stellen. Volgens
dezelfde woordvoerder zou tot een op
mars naar Djokjakarta niet officieel be
sloten zijn.
Laatste cijfers: 41 doden
Blijkens het Nederlandse legercommu-
niqué bedragen de Nederlandse verliezen
tot en met 26 Juli in totaal 41 doden,
75 gewonden en 8 vermisten; in deze cij
fers zijn ook enkele nagekomen meldin
gen verwerkt.
Legerberlcht van Maandag
OLIEVELDEN EN KOLENMIJNEN
DEZEX
BATAVIA, 28/7. Het officiële leger-
communiqué van Maandagmorgen luidt
als volgt:
West-Java: Pengalengan, 30 km ten
Zuiden van Bandoeng, werd bezet. Na in
Tegal aanvankelijk zwakke tegenstand
te hebben geboden, wierpen de republi
keinse troepen aldaar hun uniformen en
wapens weg en juichten de Nederlandse
troepen langs de weg luide toe. z
Sumatra: Op Zuid-Sumatra werden
Mocara-Enim en Lahat ten Zuidwesten
van Palembang bezet. De Nederlandse
troepen zijn hiermede thans circa 156
km van Palembang opgemarcheerd.
Ten Zuidwesten van Medan hadden
verkenningsacties plaats. Overigens zijn
geen bijzonderheden te melden.
De Nederlandse luchtmacht verichtte
uitgebreide verkenningsvluchten en
wierp levensmiddelen en voorraden ten
behoeve van de troepen uit boven de
voorste lijn.
Zijn de architecfen-bureaux
semi - overheids - flessen
trekkerijen
Onder leiding van Weth. Dijkers kwam
Vrijdagavond de gemeenteraad van Som-
melsdijk bijeen, welke vergadering be
legd moest worden inzake de afhande
ling van een kasgeldlening. De notulen
werden na opening met gebed aangehou
den tot de volgende vergadering. En
kele ingekomen stukken, w.o. de terug
ontvangen goedgekeurde begroting '47,
enige goedgekeurde raadsbesluiten en
bericht van dhr. Hoogmoed en Heijboer
dat zij resp. hun benoeming als 3e gem.
werkman en onderwijzer O.L.S. aanna
men, werden voor kennisgeving aange
nomen.
Ook was er een rapport van de be
zoeksters van de bewaarschool te S'dijk,
waarbij dhr. v.' d. Boogert opmerkte, dat
er in het rapport staat dat het de be
doeling is de kinderen van 3 jaar er af
te nemen en van 5 en 6 jaar toe te la
ten. De limiet voor toelating was toch
4 jaar?
De Voorz. zei, dat kinderen beneden
de 4 jaar niet mogen worden aangeno
men.
Daarna werden de pensioengrondslagen
ondei-wijzend personeel vastgesteld en
er^n wijziging der verordening op de hef
fing van leges en rechten van de Burg.
Stand goedgekeurd.
Besloten werd de bij de Raffeisenbank
te Utrecht lopende kasgeldlenmg ad
60.000.wederom voor een jaar aan
te gaan, doch thans op een rentevoet
van 1%%.
Vervolgens kwam aan de orde de aan
koop grond en aanvaarding grond in erf
pacht voor aanleg straten.
De Voorz. lichtte hierbij toe, dat de
woningbouwver. grond heeft aangekocht
waarvan het gedeelte, voor straten be
stemd, aan de gemeente zal worden over
gedragen. De grond voor de gemeente
EERST STRATEN,
DAN WONINGEN
J
zal ter besparing van transportkosten
rechtstreeks van de eigenaars aan de
gemeente worden overgedragen.
De aanleg weg naar de St. Nicolaas-
dreef zal een bedrag vorderen van
17.200.waarvan 1076.ten laste
van de gemeente komt en het restant
door de woningbouwver. wordt betaald.
Dhr. Blok informeerde hoe het gaat
met de kostenverdeling, nu de aan te
leggen weg alleen nog maar aan de N.
Zijde bebouwd wordt, waarop de Voorz.
antwoordde, dat het een brede straat
wordt met een plantsoen in het midden.
Met de Z. zijde komt het dus later in
orde, omdat het eigenlijk 2 wegen zijn.
Dhr. Knape meende dat het uitbrei
dingsplan ter sprake gebracht zou wor
den, doch de Voorz. zei, dat dit gebeuren
zal als de Burgemeester weer present is.
Dhr. Knape raadde aan niet verder te
springen dan de stok lang is. Straks zijn
er goede wegen, zonder bebouwing.
De Voofz. zeide dat een gedeelte van
de nieuwe weg inderdaad bebouwd wordt
tot aan de St. Nicolaasdi-eef, terwijl in
de dreef ook vier hulzen zullen komen.;
De woningbouw is dringende noodzaak
en gaat door; daarom moeten er vooraf
straten zijn.
Dhr. Knape was van oordeel, dat par
ticuliere bouwers geen kans kregen en
sprak er zijn afkeuring over uit, dat een
vreemde snoeshaan er tonnen van op
strijkt,
De Voorz. antwoordde hierop dat de
particuliere bouwers aan de beurt komen
als er meer materialen disponibel zijn.
Er moet gebouwd worden en de woning
bouwver. heeft het initiatief genomen.
De kwestie van het toezicht daarop acht
te spr. niet aan de orde.
Dhr. Blok wees op de noodzakelijkheid
van de aanleg van straten alvorens er
gebouwd wordt. Onze voorgangers van
30 jaar geleden hadden geen oog voor de
uitbreiding. Wat het architectenbureau
betreft, zei spr., dit wordt ons van Rijks
wege opgelegd. Dat de eigen mensen kon
den bouwen, daar is gelegenheid voor ge
weest. Gelukkig ,dat er een vreemde
snoeshaan geweest is, anders had de
bouw niet doorgegaan. Spr. wees daarbij
op het verschil van de inschrijvingsbe
dragen.
Dhr. Knaps noemde het semi-overheids
flessen trekkerijen. Er wordt ontzaglijk
veel gerekend voor het maken van te
keningen e.d. Als dat er allemaal af ging
zouden de huizen heel wat goedkope?
worden.
De Voorz. hamerde op deze scherpe uit
drukking en zei dat de woningbouwver.
bouwt volgens de voorschriften van het
Rijk. Alle mogelijke medewerking is ver
leend en ook Wederopbouw is in alles
ter wille geweest. Door het geluk dat
S'dijk een lage inschrijver heeft gehad
zal de bouw worden gegund in tegenstel
ling met andere gemeenten. Gezien de
schreiende noodtoestand op woninggebied
moeten we aan de bouw onze beste
krachten geven.
Dhr. Ie Comte was het met dhr. Blok
eens, dat er eerst straten moeten komen.
Jarenlang is daarvoor gevochten. Als er
straten zijn is er gelegenheid tot bouwen.
Eir is een conferentie geweest met het
Streekbureau, waar naar wegen werd
gezocht om op Flakkee toch tot bouwen
te geraken. S'dijk is de enigste gemeente
waaraan vergunning wordt verleend.
Dhr. Blok wees er nog op, dat hij de
tarieven van het architectenbureau ook
hoog vond, doch het bureau Niepoth is
dwingend voorgeschreven. Daar tegenin
gaan zou de woningbouw vertragen.
Dhr. Knape was van mening, dat als
alle gemeente de koppen bij elkaar sta
ken, grote kans was de kosten te druk
ken, waarna dhr. Ie Comte op een heer
send misverstand te dezer zake wees. We
architect ontvangt niet 8% van de be-
stedingskosten, doch van de bouw
kosten, berekend naar Mei 1940. Boven
dien betaalt het Rijk de woningen, waar
om dit het recht aan zich houdt voor
hun eigen geld de architecten aan te
wijzen.
Dhr. V. d. Boogert vond de aanlegkos-
ten der wegen zeer hoog en drong aan
op vereenvoudiging van het schema.
I>hr. Ie Comte zei, dat de riolering, die
nog beneden de raming gebleven was.
alleen al 5000.kost en de Voorz.
meende dat het ineens goed moet ge
beuren, al is alles ontzettend duur. Bo
vendien betaalt de woningbouwver. er
16.000.aan en de gemeente slechts
ruim 1000.wat in 5 jaar zal worden
afgeschreven.
Dhr. Blok zei dat er bij verschillende
wegenbouwers was aangevraagd en een
en ander door een deskundige was gecon
troleerd, zodat de gemeente zich hierop
moet verlaten.
De Voorz. achtte dit punt voldoende
doorgepraat ,waarna de aankoop m.a.s.
werd goedgekeurd en de vergadering
gesloten.
SCHOENENBON OP NUMMER 9
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat in 't tijdvak van 21 Juli t.m.
30 Augustus een schoenenbon naar keus
zal worden verstrekt aan hen, wier stam
kaartniimmer eindigt op het cijfer 9 voor
zover de bon 612 zich nog aan hun inleg-
vel bevindt.
Tevens zal in bovengenoemd tijdvak
aan kinderen, geboren in de maanden
Juli of Augustus van een der jaren 1932
t.m. 1941, alsmede aan kinderen gebo
ren in de maand September of October
van het jaar 1946 een schoenenbon (al
leen voor kinderen) worden verstrekt. Bij
lasftstgenoemde uitreiking zal bon 604
van het inlegvel worden verwijderd.
