iVND-ORANJE É>M JID-HOLLANDSCHE EN ZEEU WSCH E El L AN D EN Oii3ee verantwoording Oostfront. HoofdiedadejifTh. DE WAAL - MIDDEIHARNIS 17e Jaargang No. 15S2 70 «s&t s«t K9»«< 'taisi Simt» t«rt '2ar Vööt hét 'fSïtr dan^~Van den kansel bad voor onze geëerbiedigde Koningin, zc'de„Wanneer God de band met Nederland en Oranje vcr- brselct, is er geen macht wèlke die schakels weer aan elkander kan sme den, doch omgekeerd, als God de Heere Zijn verbond met Nederland en Oranje niet te niet doet, is er geen macht ter wereld, welke dit drievoudige snoer verbreken kan. Zoolang God Zijn verbond handhaaft, 2al er ook een volk in Nederland zijn, dat bidt ota de bewaring en het herstel van Het doorluchtige Oranjehuis, Bij de overdenking van den aange- kondigden vrede het herstel van het Htiis van Oranje, past ons ia de eerite plaats het SoH-Deo-Gloria @ode alleen de eer. Hij geve,^door de werking van Zijn Heiligen Geest dat ons volk, door Zijne tuchtiging geleerd, Gods ordi- nantiën moge eerbiedigen, dan zullen wij in alle eerbaarheid, een stil en een gerust leven leiden en zal het ons wel te staatsman Groen »rkt^ op^ od, was Nederland, htig in de wereld. lerkeniling en dank- pngelsche en Ameri- en hare legers. [egeering heeft onze rstin Koningin Wil- •inses Juliana, Z.K.H. [e Prinsesjes Beatrix, alsmede onze uit- ig zeer welwillend jnd. Zij heeft, later met Amerika, met iraadslaagd over de en oorlog, waarbij (making van ons land. erikaansche solda- hebbeu' hun land in regen en wind, I land vrij tè vechten Jat op 10 Mei 1940 :klaring ons gebied iers, dan wij ons ge- p bevrijding van ons |k een bespiegelingen pót de invasie? Wat j na de invasie? Welk e verwachtingen in eallieerden Brabant rongen? De gewel- öar Arnhem heugt ons hoe is het alles geheel nog goed, en anders uitgekomen Ziende op dit alles, wat heeft God ons beproefd, maar niet ter dood over gegeven. Wat had er van onze groote steden terecht gekomen als de Duit- sehers hier tot het bittere einde hadden doorgevochten Totale verwoesting, maar ook uitgestorven vanwege den honger. In tijden van voorspoed keerden wij God den nek toe, maar ten tijde van onze benauwdheid, riep een ieder„Sta op en verlos ons." (Jer. 2 27b) Wat een goedertierenheid en lank moedigheid dat niettegenstaande zulk een miskenning. God de Heere toch nog heeft willen hooren, „Waak op o God en wil van verder lijden. Ons klein getal, door Uwe kracht bevrijden." Op waarlijk grootsche wijze, hébben Engeland en Amerika, onze in nood verk-cerende bevolking geholpen, waar voor een woord van oprechten dank past. Bij alle blijdschap, welke ons vervult, gaan onze gedachten uit naar de vele gezinnen, welke wel mede verblijd zijn, maar met een gewond hart. Wie zal het juiste aantal ojpgevcn van de man nen, vaders, zonen, verloofden, welke hun leven hebben gelaten op het slag veld, en nu niet mrer naar hun haard steden terugkeeren. Wat een oorlogsslachtoffers, gevallen als een gevolg ven het geweld van den oorlog- Tewerkgestelden, welke in het buitenland gestorven zijn en nimmermeer door hun betrekkingen zullen worden aanschouwd. Wat een overledenen, gefusilleerd of bezweken aan de martelingen in gevangenissen of concentratiekampen \yie zal al het leed beschrijven, ook in ons eigen land? God de Heere gedenke aan de achter gebleven familiebetrekkingen en Hij sterke hen, in het zware krui^ dat zij te dragen hebben. Laat geen wraakgevoelens in onze harten vernachten. Hoe groot de smart, de ellende of het leed is, dat ons dik werf smadelijk en onrechtvaardig is aangedaan, weet, dat God zegt„Mij komt de wrake tce. Ik zal het ver gelden." Ziende op de vergelding Gods, mogen wij gerust zeggen: arm, arm Duitschland. Onder de Duitschers wa ren enkele personen, met karakter, spelden in den gronten hooiberg. Wij kunnen het verstaan, hoe hun edele hart bloedt, bij hei leed dat hun ge troffen heeft en de smaad, welke nu 'Een moeilijke en misschien bange tijd staat ons te wachten. Er is vrede, maar geen- wederkeeren tot God, noch herstel van Gods Kerk, de plaats van waar het oordeel begint. Ver is ons yolk afgeweken op elk gebied en zwaar zal de weg van terugkeer zijn. Geen uitbundig fcestgejoel. vervulle ons hart. De wereldoorlog is nOg niet aan een einde. Ook Nederland zal zeer waarschijnlijk met de Geallieerden haar aandeel moeten leveren aan de bevrijding van ons Nedeirlandsch-Indië. Als Japan doorvecjit is dit onze dyre plicht. Daarom vinde onze blijdschap en erkenning hare vervulling in de na volging van de Kerk Ps. 48 10; „O God wij gedenken Uwer wel dadigheid in het midden Uws tempels." Iwitiof- ^afldèTê Kêtt/ ^p op Ldbandei Nu wij vrij zijp van de.Duitsche be zetting en daardoor niet meer onder Duitsche censi}ur, voelen wij ons geroe pen onze houding vanaf Mei 1940 voor het publiek uiteen te zetten. Tot goed begrip moeten wij kort terug gaan tot, vöör 1940. Wij bezaten tosn vrijheid van druk pers. Zeker, er waren grenzen; Vorstin en Regeering moesten worden geëerbie digd, de godsdienstige gevoelens van an- de,ren mochten niet worden gekrenkt; de goede naam en eer van onze naas ten mochten niet worden aangetast, doch deze grenzen waren zeer rekbaar en met recht was het op persgebied, redactio neel, zeer droevig gesteld. Ook wij droegen in „Eilandennieuws" onze beginselen uit en verdedigden deze Djiif beste weten. Bracht deze uitdra ging van onze beginselen ons V-Oordeel Ieder, die meï het perswezen ten plat- telMde op de hoogte is, weet beter. Al was Mn 1940 de toestand zeer veel ver- beter4. toch de jaren welke achter la gen, hadden meermalen de vraag naar voren gebracht, óf de groote financieele verliezen en persoonlijke opofferingen wel gerechtvaardigd waren. Bovendien waren er begin 1940 eeii groot aantal bladen in ons land, het was een ware chaos. Zoowel de VereenigingDagbladpers' als ,Periodieke Pers" overwoog stappen, om tot reor ganisatie te komen, doch zonder steun van de overheid, waren zij innerlijk te zwak, verbeteringen tot stand te bren gen. Zoo was de toestand, toen de oorlog uitbrak. Na de capitulatie, stond ieder een versuft en ontsteld te kijken. Niet alleen dat wij geen wettige regeering hadden welke ons voorging en den weg aanwees, maar ook onze volksleiders onverschillig van welke partij, schenen ineens van het toneel verdwenen te zijn. Nergens was er eenige voorlichting, niemand gaf advies ook de vereenigin- gen niet waarbij de pers georganiseerd was, en dat terwijl de oorlog voort schreed, en de Duitsche legers, de eene overwinning na de andere behaalden. Vy^elke couranten, hebban toen hun arbeid vrijwillig gestaakt? Voor zoover ons bekend, geen enkele. Wel staakten een paar kleine tijdschriften hun uitgave wijl hun voorlichting welke zuiver met onze regeeringsvorm verband hield, geen zin-meer had. Ook verdwenen na het opheffen der poUtieke partijen, de ver- eenigingsorganen, die alleen bestemd waren, voor voorlichting aan de leden der betreffende partij, doch de dag- en weekbladen bleven in stand. Door de vakvereeniging ^e periodie ke Pers" werd erop gewezen, dat het ook bij de couranten tot reorganisatie moest komen en werd door de firma Gebrs. de Waal een'voorstel gedaan tot reorganisatie van de pers op het eiland Goeree en Overflakkee Door de vak groep is dit voorstel strikt en recht vaardig genoemd, omdat het beoogde onder toezicht der organisatie of een accountant ieders rechten en baten, zoo veel de omstandigheden toelieten, billijk te regelen. Het werd zeer geschikt ge acht, als grondslag voor te h®uden .be sprekingen en het jhaken van een over eenkomst. - Zoover is het echter niqimer gekomen. De vraag welke regeering voor ons land tijdens de bezettingsperiode zou optreden, werd niet tot oplossing ge bracht. Een poging om een regeering te vormen samengesteld uit de ontbon den politieke partijen mislukte, eveneens een poging der Nationale Unie. Hoe een en ander precies is toegegaan, zul len wij binnenkort wel nader vernemen. Toch moest het land worden geregeerd en de N.S.B.-partij onder bescherming der Duitschers trad naar voren en nam de leidende functies over. De pers kwam te staan, onder het toezicht van het departement „Vollcsaufklarung und Pro paganda". Een persconferentie tevoren te Gouda gehouden .onder leiding van Dr. A. Scbwebel, gaf werkeÜjk verwachting, dat er vooral voor de plattelandspers, nog èen gtoote mate van vrijheid zou over blijven. Helaas, al heel spoedig lag genoemd Departement klle vrijheid aart baaiden. Critiek op de N.S.B.-partij en leiding werd verboden, terwijl de reorganisatie der pers, niet plaats had via het bestuur der Vakpers, noch door onderling overleg, maar uitsluitend rechtstreeks door het departement. De genomen maatregelen zijn altijd zeer onbillijk geweest en gespeend aan elk rechtvaar digheidsgevoel. De dagbladen, voor zoover niet be- hooreride tot de N.S.B., werden yerplicht een N.S.B.-er tn de hoofdredactie op te nemen. Voor de weekbladen kon dit niet, omdat de finantien 'dit niet toelieten.' Deze kwamen onder directe coqtrole van den Haag. Later- T/erden zijeen Haagsche redacteur toegewezen, welke hen op de Persconferentie vertegen woordigde. Op de eerste Algemeene Vergadering der N.V. Eilandennieuws na Mei 1940, is de positie van het blad besproken en door den Voorzitter de vraag voorgelegd: „Wat moet er gedaan worden, het „blad vrijwillig opheffen, of doorgaan „zoolang dit mogelijk en toeges'taan is?'' Om deze vraag tot oplossing té bren gen, ging een andere vraag hieraan vooraf. Het uitdragen van onze beginselen moest op d^ voorgrond blijven staan, maar ook het_ belang van bet land. Wagrmede dienden wij nu deze bei de belangen en mitsdien het Flakkeesche publiek het meest: met het staken of het vocrtzet- tcH der uitgave? De vergadering k,wam tot het besluit: ,',VOOftzetten", echter onder de vol gende voorwaarde: waaneer de door ons beleden beginseien in tiet gedrang zouden komen, of het blad of zijn re dacteur gedwongen partij te kie zen ten gunste van de N. S. B.j dan zou de uitgifte onmiddellijk vrgwillig worden gestaakt. Dat wij met voortzetting het publiek het meest 'dienden, werd gegrond op de volgende overwegingen: a. Ons land was bezet, en hoewel toen gering, de hoop werd niet geheel opgegeven, dat wij weder nog eens bevrijd zouden worden. b. Gedurende de tijd der bezetting moeten de menschen een krant lezendistributienieuws, land bouw- en andere mededeelingen dwingen hen daartoe. c. De menschen willen een blad lezen, teneinde te weten hoe het met de oorlog gaat - wat er in hun omgeving voorvalt - welke familie- en andere advertenties er in de courant staan. d. Omdat het grootste deel van het publiek een courant moet, maar ook wil lezen, onthouden wij als streekpers met onze uitgave hen een positieve N.S.B.-voorlichting. e. Wijl een juiste voorlichting van het oorlogsnieuws zooveel waard is om de moed niet te verliezen, steunen wij het lezend publiek. S.tonden dan tegenover de voordee- len, genoemd in de punten d. en e. geen bezwaren, zooals advertenties voor de S.S., opgelegde artikelen, enz. Zeer zeker, doch het publiek rea geerde hierop in negatieven zin. Het voelde duidelijk het onderscheid aan tusschen hetgeen was opgelegd en het geen door ons geschreven werd. Het Buitenlandsch Overzicht won aan be langstelling en sympathie, vooral nadat de radio's waren ingeleverd. Geen enkele, maar honderden sym pathiebetuigingen sterkten en overtuig den ons in de meening,dat de nadee- len niet Üe minste invloed haddenmen lette er niet op of wilde ze niet lezen, terwijl daarentegen de reactie op de vóordeelen vaak zoo sterk v/as, dat het onS met vrees vervulde en ons dwong, ons te matigen. Hoe werden dan deze artikelen sa mengesteld? Heel gewoon. Ze werden geschreven voor de gewone eenvoudige man én moesten derhalve zoo begrij pelijk mogelijk zijn, Duitsche weeimachtsberichten, uit zendingen B.N.O., weekoverzichten uït' Duitsche couranten dienden als grond slag. Nauwkeurig werden de bewegin gen aan de fronten nagegaan. De be richten werden samengevjtt tot een overzichtelijk geheel en getracht werd, de plaats gehad hebbende feiten té ver duidelijken. De Duitsche propaganda eigende zich niet aan het nuchtere karakter der Hollanders, omdat wij missen dat on- noozeiè, van onkunde bljjk gevende geloof van vele Duitschers, Daarom spraken de Duitsche successen niet'tot ons, de menschen geloofden ze niet. Ze kwamen met de werkelijkheid niet overeen, terwijl de toegegeven verlie zen niet werden begrepen, omdat de eniS't en de v^erkelijke beteekënis ver zwegen werdl Slechï enkele voorbeelden. Tóen de Duitschers zulke enorme, successen behaalden op de Bolsjewistea en het front liep vanaf Leniagrad— \M Moskou—Stalingrad naar den Kauka- sus, zeide ,de Führer in een van- zijn redevoeringen dat een leger dat zulke enorme verliezen geleden had. zich on mogelijk meer kon herstellen. De pers ontving een officieele instruc tie, er mocht niet meer over het Sovjet- leger geschreven wordener bestonden slechts nog horden en benden, welkt vernietigd moesten worden. Was het land biervan gezuiverd, dan vras de, oor log in^ Rusland gedaan. Hoe sterk en goed georganiseerd bleken echter deze overgebleven benden nog te zijn, Want ze hebben de Duitschersvati- af Stalingrad en de Kaukasus rerslagen tot buitqh de poorten van Berlijn. De duikbootoorlog bracht onge dachte successen. De strijd kon dooi; Engeland onmogelijk gewonae» worden. De torpedeeringen overtroffen de aan maak, terwijl de bestaande vloot ver nietigd was. Nietnand ontkende de ernst van de toestand, tndar dat deze niet zoo was als de propganda wilde doen gelooven, is gebleken uit het feit dat Amerika zeer veel materiaal en manschappen heeft overgebracht, zelf* in zoo'n hoeveelheid dat hun legers zijn -opgerukt tot aan de Duitsche ri^ vieren Elbe, Donau, Oder. Bi| den aanvang van de bombarde menten op Duitschland, miste ièdcte bom zijn doel. Lukraak uitgeworpen bommen troffen slechts wat schapen en koeien of enkele schuurtjes. Thans moet iedere Duitscher zelf zeggen: „Ganz Deutschland alles kaput". Het V 1 wapen, hoe ernstigf pok, voor de menschen welke er doör ge troffen zijn, het was in het stadium van den oorlog, toch niet meer instaat, om maar zelfs de geringste wending in den strijd te brengen. Door nu de berichten te ontdoen van hun propagandistische franje en de verliezen in hun ware gedaante mede te deelen, en hieraan vast te knoopen, welke gevolgen deze konden hebben, voor het verloop van den strijd en het einde van den oorlog, spraken de overzichten tot het publiek. Ze werèen begrepen, maar, en hier school een groot gevaar, ze benaderden of kwamen daardoor overeen, met dé uitzendingen van Gealheerde zijde. Viermaal is ons blad verboden geworden. Bij de eerste opheffing bestond dé Vereeniging „De Periodieke Pers" tïog. ben onzer heercn is toen bij den secre' taris geweest om inlichtingen. Deze zeide openhartig geen invloed te kunnen uitoefenen, in de hangende reorganisa tie, doch adviseerde naar ,Den Haag te gaan en daar bij.de heercn, die de beshssing namen, persoonlijk onze be langen te bespireken. Dit hebben wij steeds gedaan en daar gewezen op de door ons beleden beginselen, op het hoogste aantal abonné's, de oudste jaar gang en het groote geldelijke offer, dat door ons was gebracht. Wat er ook is verteld of nog verteld zal worden, moet ieder voor zich weten, wij hebben ons aan het bovsnstaande steeds gehouden. Zijn er andere motieven genoemd, dan zijn deze door ons niet naar voreti gebracht. ilden' °üs I met het 1 |tsrU''mte/(| koften..,! en in loor- ;-2ee iden, 1 aan fiele- lowel irden ikken ezer- .tner- iken- 1 een ïl het er te snep moet, Drden n zijn chten pogen an en Ham- Wont- 3o;ja- aeren, in de n het ht gaf lier en tenbergwerden de Amerikaansche voar- toedespitsen door sterke Duitsche te genaanvallen naar het Oosten terugge drongen, Eveneens hebben er hevige jevechten plaats in het Zwarte Woud, lusschan Karlsruhe en Heilbronn ron dom Stuttgart, waaromtrent nog geen ladere mededeeling werd gedaan. Uit dit strijdverloop ziet men, dat Je Amerikanen coi hier dizeifde tactiek [Oêpassen als in Frackïijk en welke ook ii Sovjets hebben toegepast bij hun laatste o.fensiif, namelijk,om met sterke pantserkrachten op te tukken en naar voornaamste steden door te stopten. De troepeneenhedea van den vijand, elke zij voorbijtrekken, laten zij achter jich. Aan het achter hen oprukkende loofdleger is dan de taa'<r, het binner.- :edrongen gebied van vijanden te zui- reren, wat soms weken kan duren, [elijk wij aan het Ruhrgebied duidelijk lien. In dit verband heeft maarschalk (on Keitel en Reichsführer Himmler iet bevel gegeven, om steden, welke lan de hoofdverkeeriwegen liggen tot iet uiterste toe te verdedigen. Burgers, relke de commandanten van hun plicht [oeken af te houden, moeten op staande (oet fflet den dood worden gestraft. Nu de Amerikanen zoover tot in iet midden van Duitschland zijn door- It. De [edrongen, zou het ons niet verw_n- nswijk ieren, wanneer ook de Sovjets pogingen wor- in het werk stellen zich met de Ge- ^kanen Jüeerden te vereenigen, HetDuitsche staan iveermachtsbericht meldt, dat ten Zui- a 120 den en ten Wtsten van Breslau de 30 km. Sovjets krachtige doorbraakpogingen doen, welke door sterke lUchtstrijd- n rukt irachten worden ondersteund. Plaat- ig van ielijke penetraties werden na harden nabij itrijd afgegrendeld. Is dit aireede een ipreekt poging om opnieuw te trachten naar er een Dresden door te stooten? itterde Gelijk wij vorige week schreven, zijn 1, naar ie oorlogsverrichtingen van dien aard nnen. dat zij aller aandacht vragen. Wanneer hevige iet de Amerikanen zou gelukken een tschers fereeniging met de Sovjets tot stand Gotha ie brengen is Duitschland in tweeën plaats ;esplitst, een Noordelijk en een Zui- avallen Jelijk gedeelte. Het Noordelijk gedeelte |)et hier b dan aireede sterk begrensd, omdat ranuit het Oosten, Zuiden, Noorden Co- ds Westen de vijand opdringt, ten- 1 groot, jinde de rijkshoofdstad Berlijn geheel door a te sluiten en te isoleeren. Vandaar lok het oprukken der Engelschen naar steeds ie groote havenplaatsen. Als «de po- I straat- [ing der Amerikanen tot vereeniging Meet oet de Sovjets gelukt dan ontstaat er llaatsen (en geweldige verandering in de stra in strijd legie en wordt het Duitsche opperbevel 1 vijand len schier bovenmenschelijke taak op- Ie Ruhr [elegd. lOosten Niet alleen, dat het verband der troe pen een peneenheden dan ernstig is verbroken Ten het tn verstoord, maar meer nog de voor- Tegen aening der troepen van munitie, ma- tenaan- Ittiaal en voeding, vraagt dan ontzag- jelijk veel, omdat taliijke fabrieken urg Zi)n spoorwegen geheel zijn uitgescha- fcn aan- ield en voor geen nieuwe aanvoer kun- I hevige len zorgen. Neurenberg, Plaiien, Re- Ie rivier [ensburg, München en Berlijn wer- Neu- len gebombardeerd. Behalve de doorbraakpogingen ten Westen van Bresku valt er van het Oostfront niet veel te melden. Dè vesting Koningsbergen is na veelvul dige sterke aanvallen door den vesting- commandant, generaal der iKfanterie Larch aan de Balsjewisten overgegeven. Wegens lafhartige overgave is de gene raal door het Kriegsgericht ter dood veroordeeld. Versplinterde strijdgroe pen zetten het gevecht voort en bieden verbitterden tegenstand. Oostenrijk. De hoofdstad van Slowakije, Press- burg of Bratislawa is gevalien.^Weenen, de OosteEsrijksche hoofdstad heeft ook een zwaren stjijd te verduren. Ver bitterde straatgevechten hebben plaats, waardoor de stad ernstig van het oor logsgeweld te lijden heeft. Af te leiden uit de berichten'Zeiten de Bolsjewis- ten er alles op de stad binnen korten tijd te nemen. Een sterke gevechts groep rukt reeds ten Westen van Wee- nen op langs de Donau in de richiing van de plaats Linz. Itahe. Ook in Itahë is de strijd weer ont brand. Aan de Adriatische Zee wordt gevochten bij het Comacchiomeer, terwijl aan de Ligurische Zee hevige aanvallen hebben plaats gehad, welke ten deele mislukten. Het plaatsje Car rara, bikend om zijn marmergroeven, even beneden La Spezzia werd. geno- men. Uit deze aangevangen gevechten valt niet op te maken of hier een ern stige poging bedoeld wordt, teneinde ook met de Sovjets verbinding te krij gen. Deze rukken vanuit Joego-SJavië over de Zuidgrens Oostenrijk binnen en zullen ook trachten langs de Adri atische Zee Italië binnen te dringeii. Het is hier nog een klein, maar zeer moei lijk stukje terrein, dat de Russen hier van de- Geallieerden scheidt. Verre Oosten. Tengevolge van de ernstige toestand welke voor Japan ontstaat door het. steeds verder oprukken der Amerikaan sche vloot en dï hevige bombarde menten op het moederland, is de re geering afgetreden. B.,ron To;Soeki in Tokio, welke 77 jaar oud is, is belast met de vorming van een nieuw kabinet. Het gedurige wisselen van de Japansche regeering toont aan, dat momenteel Japan een krachtige leiding mist, welke juist zoo hoog noodig is in deze ern stige toestand. Men zoekt naar perso nen, die in staat blijken te zijn om het hoogste, wat het land maar pres- teeren kan, uit het volk te halen, doch het blijkt dat men hierin maar niet kan slagen. Rusland heeft het neutraliteitsver drag met Japan opgezegd. Het is hier mede aan een Amerikaansche wensch tegemoet gekomen, welke op Jalta schijnt te zijn besproken. President ROOSEVELT Overleden. Donderdagnacht is Franklin Delano Roosevelt, President derVereenigde Staten v. Amerika, door een bloed uitstorting in de hersenen overleden. Is 10 Plggtsverv. Hoofdradaeleur J. H. Koppelaar, Vcorstr. Somineladijk Biik<?iilooi voor ZealandSi. Maatiensdijk, Markt, Telefoon 59 Verschtjnt 1 m. p. w. Vrijdagavond. Regelpr. 6 et. per m.m. Vroegtijdige inzending van copy en advert, gewensoht wegens beperlrte plaatsruimte. lUoWS ÜKBUniK* A.<at>eirt«iitieB me»teii, om In bet "Vtijiiagmaamei; to kunnen ymTCn» •Jh genonn^, TToegtq- dig yorden zonden. V hun larid e» volk «vQptet» onJar0aan. ÏAAGD staaf Iwage", t^ai'tiis lactdoot, '308 iieeD.fe'! ahasfief' pe- losvss i-nlA. ir ROS" |g peul- .ze

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1945 | | pagina 3