CriDWEEK&IAD5pGEaGnonD5IA6 vöSrdIZIJID-H^ EIIAnDEII K.7. Ditgmrsmaateebappü „ËILANOEN-NIEDWS" Buitenland Stiebteiyke Overdenking 15e Jaargang ZATJgRDAG 5 DECEMBER 1942 No, 1406 WAARIN SEDÊFïT 1 NOVEMBER 19 35 OPC3ENOMEN HET COYGAVI VA» Geves%d ft MjdcUiÈunll Fcbi£ HnidHlntz. 122 G Giro 167930 i Fottbos I i Zdl, 1% BLAD ,0 NZ E ILAND EN" t8B JAARGANG Geplant in het Huis des Heeren HoHdt üw gasTerbraik ii toom en spaart elk«n dag wat stroom. UIT MET KIJKVENSTER 'Spam^^^^^i^S^'JSi'^^^feagf^ii^'yJB^. es Waal anadeaiamtk Doodsfrof voltrokken. Ndg op bet land iiggeode nieo. K1H3 lATIDEII Abonnementsprfls 93 cent per 3 maanden bfl voonUtbetaimg. Verschynt 2 maal per week. AfEOBderiykf ^:uri >sra 6 eeat BuitezUaoa S gulden per Jasr. Gewone regelprijs 7 et. per m.m. Contracten belangrijke reductie. Prgsverhooglng toegestaan door het Dept. vaii Handel, Nijverheid en Scheepv. onder No. 16236 N.P. d.a. SA Maart 1042. II. Dl© In het huis des HeSren geplaint ^froelen In de voorhoven onzes Gods (Ps. 92 14.) Van nature leeft elk, die uit eene vrouw geboren is, naar het goeddunken van zijn eigen hart. Hij vindt zijn leven in de din gen dezer aajrde; hij heeft zijn vermaak in de wereld en het wereldsche; hij bekom mert zich niet om de dingen, die het inner lijke van het Koninkrijk Gods aangaan; hij leeft zonder God in de wereld. De een op meer grove, een ander o,p meer verfijnde wijze toont de natuurlijke mensch zich een vijand van God en Zijn"^dienst en Zijn volk. Dat dit waar is van hen,' die zonder 03nigen vorm van godsdienst voortleven en volop de wereld dienen, wil ieder, die Gods Woord niet verwerpt, nog wel tóegeven. MaSr dat dit evenzeer waar is van hen, die zich zoo hoogst godsdienstig openbaren, die nooit een kerkdienst zullen verzuimen, die zelfs trouw ten avondmaal gaan, omdat zij toch belijdenis des geloofs hebben afgelegd, die ijveren zooals zij zeggeii voor den Naam en de eere Gods op alle terrein des levens, dat is voor zeer velen te scherp ge sproken. En toch waar de genade der wedergeboorte gemist wordt, daar wordt het ware geestelijke leven gem.ist. Daar kan n-j2n op alle levensterreinen zich mét een godsdienstigen mantel omhangen, daar kan men zich sieren met allerlei opsmuk, dje wat lijkt voor de buitenwereld, maar daar blij'ft het hart Jeeg van al xlatgene, wat met de ware vreeze Gods gepaard gaat. Die niet in het huis des Heeren ge plant is, die kent ook geen behoefte aan die geestelijke, innerlijke iiaken, die daar te verkrijgen zijn. Wat daar dan te verkrijgen is? Dat werd in tabernakel en tempel afgescha- duwd doorde voorwerpen, die daar ston. den. In den voorhof stond het brandoffer altaar en het waschvat. In het heilage stond de gouden kandelaar, de tafel der toon. brooden en het gouden reukaltaar. In 't heilige der heiligen stond de ark des ver- bonds met het verzoendeksel. Welnu, die in het huis des Heeren geplant wordt, krijgt behoefte aan wat daar afgebeeld werd. Het brandofferaltaar toch wijst op de voldoening van het recht Gods, dat door de zonde is geschonden. Dat door de zonde Gods recht is geschonden, leert ieder ver staan, 'die wederbarende genade ontvangt. Niet maar door de zonde in het algemeen, msiar door eigen .persoonlijke overtre ding. Want genade leert met alles wat Gods Woord leert, to'^ het eigen, persoonlijk leven inkeeren. En de Geest des Heeren doet de beteekenis der zonde kennisn en de vrucht der zonde gevoelen en de veroor- deelende kracht van Gods heilige wet ver staan. Maar leert ook roepen om genade en ontferming. Het waschvat wijst op afwassching, op heiliging, op reiniging. En die krijgt elk noodig, die genade ontvangt. Hij loert bij het onderwijs des Geestes verstaan ;de zwartheid der zonde, de verdorvenheid der natuur, de onreipheid van het eigen be staan,' de onmogelijkheid van zelfverbete ring. Maar de Geest leert ook vragen naar reiniging des harten. De kandelaar wijst op de verpUchtende genade des Heiligen Geestes. En die wordt begeerd door ieder, die door den Heere wordt bearbeid. Want zij allen leeren zien hoe blind zij zijn in zichzelven, hoe dwaas en onkundig; hoe onbekwaam om uit zich ?elven eenige wijsheid te verkrij- gen, waarom het hen een innige behoefte wordt: en dat Uw Geest mij ware wijsheid leer,, mijn oog^verlicht, de nevels op doe klaren; dat mijne,ziel de wond'ren zie en eer, die in Uw wet alom Zich openbaren. De tafel der toonbroodeii wijst op de noodzakelijkheid der vereeniging met Christus. En waar het onderwijs des Geestes wordt genoten, daar wordt voor dien hoogheerlijken Persoon plaats.ge maakt in het hart, om Hem te begeeren als het deel des levens. En eveneens daar wordt de noodzakelijkheid Zijner voorbede gevoeld, afgeschaduwd in het gouden reuk altaar In 's Heeren huis, En eindelijk: ^de ark des verbonds met het verzoendeksel wijst op den genade- troon Gods, die uit vrije ontferming wil wonen als een God van gunst en goedheid bij herr, die Hem noodig krijgen. En die genade ontvangt, krijgt Hem noodig. Zij leeren de beteekenis zien van een leven buiten God. Zij gevoelen zich ifliep ongeluk- kig zonder Hem. Zij leeren er iets van ver staan wat het zegt: Zijn gunst te missen en daarsntegen Zijn ongunst te gevoelen. En M^^ „„1 f ^^t wordt door hen van harte nagestameld dien zal gegeven worden te it^., i, ,i,, wat David zegt: als een hert dorst naar de waterstroomen, alzoo dorst mijn ziel naar God! Die in het huis des Heeren geplant zijn, krijgen noodig wat In het huis des Heeren te vinden is. Zij krijgen dat altijd meer noodig, wantzij groeien in de voorhoven Gods, zegt Psalm 92. US'. Smytegélt De losbandige stu. dient De Magistraat bestraft Piieeken niet door hem beschrejVen Het loon der ware Evanigeliedienaars De korte biografie, die we over Ds. Bud ding gegeven hebben, mocht in onzen .le zerskring, naar wij uit verschillende brie ven vernamen, veel genoegen vinden. Wij willen, hier nog een vermaarden Zeeuw- schen predikant naar voren brengen, ri.l. Ds Smytegélt^ die in de jaren 166g1739 leef de. Wanneer de jiaam van Ds.. Smytegélt wordt genoemd (men zegt op de eilanden ,,Kmiietegelt") dan v/eet iedereen wie wordt bedoeld. Ofschoon het ruim twee eeuwen geleden is, dat hij leefde-en predikte, er gaat nog steeds een groote vermaardheid en ook wel bekoring van hem uit. Eernardus Sinytegelt werd 20 Aug. 1665 te Goes geboren uit zeer godvruchtige ouders. Reeds vroeg openbaarde de vreeze des Heeren zich in hem, en ook, zijn be geerte om predikant te worden. Als knaap reeds durfde hij .ziijn makker^ te bestraf fen, waimeer zij iets deden wat onbgtame- lijlc was. Hij bezoclat de Latijnsche .School te Goes en werd'op zijn 18e jaar met lof student te Utrecht. Daar, studeerde hij onder meer onder den bekenden Hermannus Witsius die hem in de Godgeleerdheid onderwees. Diens invloed en wijze lessen drukten een onvergetelijk stempel op zijn ontvankelij.; ke ziel. Aan de Universiteit muntte hij"'uit in schranderheid en voorbeeldigen ijver. Zijn godvruohtigen -levenswandel bewaarde hem tegen vele uitspattingen der jeugd. Nu wilde het gêval, dat hij zijn kamer moest deelsn met een anderen student, die de los bandigheid in eigen persoon was. Smyte gélt vroeg Prof. Wiitsius een andereq stu dent op zijn kamer te mogen hebbeu, doch deze antwoordde: ik heb hem bij jou ge stuurd, om dat er een bewarenden invloed o,p hem ,Zou uitgaan. Dus bleef Smytegélt zijn dartelen medebewoner behoudsn. In 1687 werd Bern. Srnytegelt proponent en twee jaar later te Borgiselen predikant. Met grooten ijver ving hij zijn dienstwerk aan en predikte met ernst tot bekeering en geloof. Drie jaar later werd hij jn zijn ge boortestad Goes beroepen, welk beroep hij na eenige aarzeling aannam. Hier vond hij een zeldzamen bijval, zoo,| dat de vro men zeiden, dat de tijd, van den beroemden Godzaligen Witsius scheen weergekeerd. Go^s zou hem echter niet lang hebben, drie jaarjater werd hij beroepen te Middelburg, welk beroep hij aannam en in Zeeland's hoofdstad bevestigd werd door zijn oom Pe trus Smytegélt uit Jes. 30 20: Uwe oogen zullen Uwen Leeraar zien." Hier k-v*am Smytegélt op zijn volle kracht. Ofschoon hij veel tegenkanting had en naamlooze lasterschriften tegen hem werden uitgegeven, predikte hij scherpelijk Wet en Evangelie. Hij was een Boanerges, een zoon desi'donders. Hoewel lichamelijk niiet sterk, waB3n zijn stembanden in orde, hij had een stem als een klok. Wat hebben kerken en predikstoelen gedaverd en ge- galm,d, wanneM- hij de zonden bestrafte! Hij ontzag niemand, klein noch groot, rijk noch arm. 't Gebeurde eens dat de Magistraat van Middelburg zgn invloed verzocht om een dreigend oproer te stillen. Smytegélt greep deze gelegenheid aan om den Magistraat eerst eens flink af te straffen, door hen te zeggen, dat hij nu werd geroepen, nu zij in nood- zaten, terwijl hij hen anders nooit onder het Wloord en in Se kerk zag. Daarna preekte hij zoo geweldig en be strafte het volk zoo, dat de vonksn van het oproer totaal gedoofd werden. Men had respect voor Vader Bernardus. Verblijdend waren de uitkomsten zijner prediking, daar velen onder hem tot be- keerjng werden gebracht. Nu nog, na twee eeuwen werkt de pre diking van Smytegélt dóór. Er is een ze kere' vereering voor dezen man, die in siom- mige opziohtaji wei wat ver gaat. Zoo ga ven zelfs sommigen in Zeeland hun jongens den voornaam van Smytegélt. Wij gelooven niet, dat Smytegölt het gewild heeft, dat hij als een arakei werd geëerd. Groote waarde wordt ook aan zijn in la- teren tijd uitgegeven preeken. gehecht. Tal rijke geschriften zijn van hem in omloop. Zoo noemi3n wij „Het Gëkrookte Riet," (145 predikatiën) Jacobs Worsteling, De verheffing Josaphats, Een woord op Zijn tijd, 2 deelen, „de Catechismus" enz. Niet, dat Smytegélt deze zelf heeft uit gegeven. Hij was er beslist tegen dat er iets van hem in het licht ,kwara. Zekere juffrouw, Maria -Boter geheeten, die Smyteeglt hoog vereerde, heeft dertig jaar lang zijn leerredenen ,u i f het g e. heugen opgeschreven en na zijn dood aan ,de drukpers vrij gegeven. Ds. Smyte gélt heeft er dus aelf nooit geen letter van gezien en het is lang niet zeker, dat de meenmg van Ds. Smytegéltoveral zuiver is weergegeven. Over sommige uitspraken is dan ook vaak verschil van meening ge rezen, of het wel werkelijk Smytegelt's woor den waren, die zijn afgedjiukt. Wjij xjialen dit niet aan, om de geschriften van Ds. Smytegélt te kleineeren,-de .predikaties zijn heel mooi, het zijn eenvoud.ige en •begrijpe lijke oefeningen. Er komeiï veel „kentee- kenen" in voor, die, ofschoo(l juist, w«l eens een verkeerde toepassing vividen. In de ker ken in Zeeland worden nog^veel zijn predi- katies gelezen. Soms wel ja;\r in jaar uit de .zelfde Catechismus. Wij ke|jjen dat beslist af. Verandering van spijze ten dezen, zal ook doen eten. Smytegélt was er de man niet naar om zijn eigen eer te zoeken. Hij stond er naar zichzelf uit te schakelen, en naar Christus heen te wijzen. Het was bij hem: Hij moet wassen en moet minder worden. Zijn grafschrift getuigt daar ook van, waarvan een gedeelte luidt: Die onder vinnig kruys geloovig zich gedraagde „Een, die verloochend was, ja ook zichzelf mishaagde." ,,Een dierbaar instrument, tot steun van Land en Kerk, ,,Dif zich met lijf en ziel gaf aan God zijn werk." Van hem kan gezegd, gelijk in Daniël 12 beschi'cven 'staat: „de leeraars nu zul len blinken, als de glans des uitspansels, en die er velen rechtvaardigen,gelijk de sterren, altoos en eeüwiglijk." WAARNEMER. HOEDT U VOOR RAN'TSOEN- OVERSCHRIJDING De onlangs afgekondigde regeling, vol. gens welke degenen, die de hun *oegem.eten rantsoenen gas en elecitricitejit overschrij den, zullen worden gestraft," is niet miis'. Het 'zwaard" van de lafsnijdtng zweeft bo ven de hoofden dergenen, die zich aan over treding schuldig maken. De overheid heeft helaas tolt dezen drastischen maatregel moeten ovei-gaan, onadat de beschikbare hoeveelheid kolen in geen geval toelaat, dat men meer verbruikt dan zijn rantsoen. Er .zilt du's njets anders op dan nog zui niger met die rantsoenen om fte gaan dan in het algemeen gebeurt, en melt ^n beetje goeden wil zal zulks in vele gevallen mo gelijk zijn, al ontkennen wij niet, dat men zich dan enkele gemakken zal moeten ont zeggen. De gasfabrieken verbruiken -jaarlijks, .ver scheidene tonnen siteenkó'en om den ver bruikers gas te verschaffen, dat voor de be reiding varïBfè maaltijden, en de verwar ming van de woning noodig ?a. Het vér- gassings,p(roces van steenkolen levert nog andere onmiisbare producten, zooals cokes en teer enzt op,, refcu waarom dan ook steeds ©en deel der gedolven siteenkolen voor gasproductie 'beschikbaar moet worden gesteld. Hierop kan echlter bespaar,d wor den, indien de verbruikers in de woningen zoo spaarzaam ,mogelijk met het gas om. gaan, d.w.z. bij zuinig gebruik er zooveel mogelijk profijt van trekken. Hoedt U voor rantsoenoverschrijding. Het lis Uw eigen belang en de E|traffen op niet naleving van dilt voorschrift zijn zwaar. Bij vonnis van het Deutsche Obergericht van 8 October 1942 is Gerardus Marie Theodorus Putter, wegens het in bezit heb. ben van verboden wapens, ter dood veroor deeld. - In weerwil van alle oproepen tot inle vering derwapens heeft Putter een pistool met scherpe patronen, ozn ploertendooder en een dolk in zijn bezit gehad eh getracht schietwapens te koopen. Het vonnis isi, nadat de rnogelijkheid van gratieverleening onderzocht was, vandaag voltrokken. Hoe meer de oorlog zijn laatste stadia nadert, des te grooter wordt de kans op verrassende en grillige ontwikkelingen, zoo schreef Göbbels onlangs.. Het begint er op te lijken. Was het eerst .de landing,der Engelschen en Amerikanen in Pransch-Afrika, de af- geloopen week bracht het opzienbarende bericht van dC' .zelfvernietiging van een ge deelte van de Pransche vloot in Toulon. In ons Woensdagnummer hebben wij daarvan breedvoerig verslag gegeven. De Duifeich-Italiaansch© interventie in Toulon wordt gerechtvaardigd door de voor. nemens van de Fransche vloot om uit te loopen. De vraag rijst naar voren, waarom de vloot dan al niet dadelijk bij den Ame. rikaansch-Engelschen inval in Noor.d-Afri. ka dat voornemen heeft volbracht, waaruit de aarzeling blijkt van Admiraal de La borde en andere bevelhebbers, die wijfelden om Darlan toe te vallen, dan wel, de stem van Pétain te gehoorzamen. Daarnaast moeten technische overwegingen verhin derd hebben de vloot te doen uïtloopen. Groote eenheden wansn in reparatie, er was niet voldoende brandstof aan boord en een onvolledige bemanning. In den brief van Hitler aan Pétain komt duidelijk uit, wat de reden is geweest dat de Führer te Toulon aldus moest in grijpen. „Ik doe U zoo luldteen gedeelte uit de brief de bewijzen toekomen, dat sedert den inCocht van 11 Nov. 1942 op nieuw plechtige verzekeringen zijn gege ven en wel in den vorm van verklaringen en eerewoord, die men door thans ontdekte bevelen nog denzelfdsn dag weer heeft ge broken. Het staat vast, dat de Admiraal door zijn' verzekering dat de Fransche Ma rine in Toulbn' tegen eiken vijandelijken aanval zou strijden, Duitschland en Italië o.pnieuw heeft misleid, want terwijl hij op 11 Nov. deze verklaring had afgelegd, werd reeds 12 Nov. het bevel gegeven bij een eventueele landing van Bngelsche en Ame- rikaansche strijdkrachten onder geen om,- standlgheden te schieten." Na kennisneming van de nieuwe eere- woordbreuk van Fransche officieren, gene raals en admiraals, is het bevel gegeven Toulon te bezetten en de schepen te verhin deren uit te varen. In het slot van den brief schrijft Hitler; dat het Zijn vast besluit isi Frankrijk niet in den steek te laten maar te helpen bij het terugwinnen der ontroofde koloniale gebieden. De gebeurtenissen in Pransch-Noord-Aifri- ka en in Toulon worden door de geallieer den gebruikt om als propaganda te .dienen. Churchill heeft een groote rede gehouden, waarin hij zijn zienswijze gaf over de jongste gebeur tenissen. Een fragment daarvan heeft in ons Dins- .dagavond nummer gestaan. Opvallend is wel de-pessimistische toon die hij aanslaat: heteind van den oorlog js volgens hem nog niet in 't zicht en hij bereidde de Engel- tchen er op voor^dat 1943 een ernstig en verschrikkelijk jaar zou worden. Door de operaties in Pransch Noord-Afrika zal het zwaartepunt van den oorlog naar Italië worden verplaatst. Italië zal het land zijn, waar harde slagsn zullen vallen.^ Mussolini heeft Woensdag in een rede Churchill van antwoord gediend. In de^ien oorlog was- Mussolini een zwijgzaarti man, Nu na 18 maanden gaf hij een uiteenzetting van .de gebeurtenissen, die hij ais volgt onder scheidde: 1. de oorlog tegen de Sovjet-'Unie; 2. het deelnemen van Japan aan de oorlog; 3. de landing van de Engelsch-Ameri- kaansche troepen in Noord-Afrika. De Sovjet-Unie heeft haar vruchtbaarste gebieden en 80 90 miilioen leden van haar bevolking verloren. De Russische soldaat heeft zich goed geweerd, de Duitsche nog beter, die de Rus heeift verslagen. Men kan dus, zoo zei hij, met groot vertrouwen de toekomst tegemoet .zien. Japan heeft goed gedaan op het beslissende oogenblik in te grijpen. „Het toetreden van Japan tot den oorlog vormt de onvoorwaardelijk ga rantie voor de overwinning, daar Japan niet te bereiken en onoverwinnelijk is." De landing van de Engelsch-Amerikaansche troepen in Noord-Afrika, noemde Mussolini heel geon overwinning, daar voldoende in lichtingen beschikbaar zijn over het samen, gaan van Amerikaansche en F/ansche mi litairen. Voldoende bewijzen waren ook aanv/ezig^dat het vereenigen van de Pran sche met de Amerikaansche vloót in het voornemen lag, dat ook hier moest wordsn opgetreden. Betreffende het verwijt van Churchill, dat de Italianen .weekhartig" zijn, heeft de Duce alle tendenties uitgebannen, .die ten doel hebben de geesten zwak te makeh. Zonder haat zei de spreker kan geen oorlog gevoerd worden en de haat je gens den vijand m.oet dag en nacht aange wakkerd worden." Wij zullen onwrikbaar volhouden dit besluit wordt ons Voorge. schreven .door ons plichtsgevoel, onze eer en onzte waardigheid. De geheele rede had tot tendenz een onwrikbaar geloof in de eind-overwinning. Betreffende de bombardementen, waar mee Churchill had gedreigd, achtte hij, dat deze aankondigingen volkomen ernstig moesten worden genomen. Hij herinnerde? er aan, dat hij ree'ds vijf jaar geleden gewaar schuwd had, niet tot het laatste oogenblik te wachten, maar tijdig alle voorzorgsmaat. regelen tegen vijandelijke luchtaanvallen te nemen, en allen, die geen dringende oor- logstaak' in de steden hebben naar het platteland te-doeti verh!-"zer>. .Organisaties, dienden gesticht om ,de werkende bevolking de nachten buiten de steden te doen door. brengen en den anderen dag weer naar de ifabrielcen te vervoeren. Deze maatregelen moesten niet worden beschouwd als gevol gen van de luchtaanvallsn op Noor.d.Italië, v/ier uitwerking Mussolini in openhartige, gedetailleerde cijfers tot haar ware pro. porties terugbracht, maar als voorzorgen met het oog op ,de toekomst. Van de strijd in het Fransche gebied in Noord-Afrika vallen momenteel geen bijzondere ge beurtenissen te melden. De Britsche en Amerikaansche kolonnes in Tunesië zijn nu zoo ver gevorderd, 'dat het hier en daar tot gevechtshandelingen is gekonnsn. De Zui. delijke kolonne, bestaande uit Amerikaan, sche en Fransche troepen zou thans tot in de nabijheid van de befag,mde Marathlinte gevorderd zijn. De groote strijd daar moet dus nog ko men. Van de bewegingen van generaal Rommel wordt niets vernomen. Met span. ning wordt het groote treffen tegemoet ge. zien. Uit de Sowjet kan worden gemeld, dat bij een aanval van Duitsche pantserwagens ten Noorden van de Terek de vijand werd teruggeworpen. Tusschen de Wolga en de Don ondernemen de Sowjettroepen tengevolge van hun zwa. re verliezen vrij zwakke aanvallen. In den midden.^sector van het front en aan het Ilmenmeer wordt vrij hevig gevochten. De bolsjewisten leden'er, volgens het laatste Duitsche Weerrnachtsbericht, bloedige ver. Ijezien en verloren 95 pantserwagens. De strijd in den centralen sector van het Oos telijk front en in het Don.gebied schijnt volgens het oordeel van militarie deskun. digen te Berlijn, thans in een nieuw sta. dium te zijn getreden. Men begint zich in .de verdedigingslinies aldaar in te graven. De Duitsche legerleiding heeft 'de overtui. ging,''dat de zwaarste stormaanvallen van de Sowjettroepen reeds èijn afgeslagen. Aan hen, die nog uien op het land heb. ben liggen en deze door weersomstandighe. Öisn of. bij gebrek aan stroo niet aan de put kunnen krijgen, delen wij mede, dat zal worden getracht, deze ten spoedigste af te nemen. -Daarvan kan opgave wórden gedaan bij onzie veiling en de plaatselijke sorteersta. tions, onder vermelding van Org. nr., naam en adres benevens de te leveren hoeveelheid en de dag van levering. De Directeur, H. VAN HEEST.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1942 | | pagina 1