CriDWEEKEM)ÖpGED.Gnoni]lSIA6 vöSnolZtJID-HOUa; EIIAflDEn N.V. UitgeTersmaatschappö „EILANDEN-NIEUWS" Sameospreking der Kerken Versebillendé berichten 15e Jaargang WOENSDAG 9 SEPTEMBER 1942 No, 1376 Kerknfeuws Tegen 6 verdacHfen de doodstraf ge|lscht. WAARIN SEDERT 1 N O V EM B ER 1 9 35 O P E N OlVi E M H E T B LA D .O N Z E ETL A N D N" 1 8B J A AR G A N G UITGA VI VAM C%ves<%d te Midddhatnli i Fitat Hend^Mi. 122 Q i Chcai l(g793Q i Fontbos I i JA Ï7, V tS^kmaboat mm Zie«Iudi St. BtawrtensdQfe Harkt, Xehsl. 69. J i K1783 ■ffiwwamai IIAnDEII-niEUUS Aboniieinentsprg«r 03 cent per S maanden bij vooruitbetaling. Verschijnt 2 maal per week. Afeonflermkc "-''tr raers 6 Cent Buitenland 8 gulden per jaar, Gewone regelprijs 7 et. per m.m, Contracten belangrijke reductie. Prijsverliooging toegestaan door het Dept. van Handel, Nijverheid en Scheepv. onder No. 16236 N.P. d.d. 24 Maart 1042. i OD VIII. (Slot.) Wanneer wij nu ten slotte nagaa)f^ door welnee omstandigheden en. f actoren her- &2niging der Gereformeerden in oös land tegengehouden en zeer waarschijn|cjk ook bij voortduur verhinderd wordt, d|,n mee- nen we in hoofdzaak op een drie&l. zaken te moeten wijzen, die we jang^shikken naar hun invloed' op de bestendiging der kei;kelijke verdeeldheid: ji Ie het kerkisme der diverse groepen. 2e de nieuw-gereformeerde ttieologie. 3e dé Synodale Or|;anlsatie< Dat déze volgordet'de juiste |s,valt niet moeilijk aan te toonen. Wie jiriiners de Sy nodale Organisatie als de^^gjgt^ oorzaak van alle verdeeldheid onder .de'Geréfw- meerden wil aanmerken," bedenke, .dat de vereeniging van 1892 ook misllikte, althans voor een deel, do(irdat een fractie der Af gescheidenen afzijdig bleef, welk jsolemen» vanzelfsprekend niets met deiSynodale; Or- gg,nisatie uitstaande had. En wie de hoofd oorzaak wil zoekeA in de veröondstheologlie der Gereformeerde Kerken, gewezen op het feit, dat de niet-Hervorilide groepen, die deze leer niet zijn toegedaan, evenmin tot eenheid komen, waarvofer dus weer an dere redenen moeten zijn. i Wij gelooven dan ook, dai we met |het bolste recht de kerkistiscbe men.taliteit, die bij alle groepen zonder uitzondering gebon den wordt, al hebben niet alle leden ervan deze ziekte even erg te pakken, als de voornaamste factor voor het gebrek aan- toenadering ven eenheid moet worden aan gemerkt. Onder kerkisme verstaan we die geestesgesteldheid, die in eigen kerk bij uitsluiting de ware kerk ziet, critiekloos tegenover eigen instituut staat, de ver schillen op de spits drijft en oorzaak wordt dat men veèlszins warmer loopt voor uit wendige dingen dan voor de ware belangen van het Koninkrijk Gods. Zonder een aan hanger te ,zijn van een kerkelijk indifferen tisme zal men toch moeten erkennen dat een overspannen kerkb*Tip, zooals dat bij eng-kerkelrjke menschenTwordt gevonden, in strijd is met Go.ds Wioold en de liefde tot buiten-kerkeftjka Br<Jedeien.'-'Het is dit ker kisme, de groepsvergod|ng, het kerkje-spe len, deze clericale straling van dnterne machtsmanle, dat ond|r- ons ontzettend veel bedorven heeft enf.djt. nog dagelijks doet". Het leidt ertoe, ^at de kerken niet eens op voet van gelijl|heid zouden onder handelen, zooals door |iet weinigen wordt voorgestaan. Toen in :(®32 in de Generale Synode der Gereformeerde Kerken de een- heldskwestie aan de^orle kwam, sprak Ds. Schouten, als zijn meè^^uifr,. dat de Geref Kerken „de meest zui#rë ^fenbaring van het lichaam van Chrisiis" zijn en hij oor deelde, dat anderen mj^eten wordisn opge wekt om tot dit instituut te ba{iooren>,Hij was het ook, die de uitspraak .de^, dat de Gen. Synode der Geref. Kerken niet op'voet van gelijkheid met een; andere kan onder handelen en hij wilde éen getuigenis doen Uitgaan tot de andere kerkformaties: „Gij hebt Uw kerkelijk dnsfituut te reformee- nsn!^' k Ds. van 'Grieken iscÉreef als antwoord daarop: „Als men'weig^rt op voet van ge lijkheid samen te sprelöen, dan is 't heele- maal vergeefsche moeite. Laten we dan „maar" Hervormd z^n, we willen toch liefst niet als minderwaardigen behandeld worden, louter als bekeerjngsobjecten der Geref. Kerken. 'Als men openlijk uitspreekt dat er maar één weg 4s-voor ons, n.l. om over te komen naar de Geref. Kerken, dan bedanken we beleefd Voor de eer." Zoo lang dergelijke hyper-kerklstische menschen als Ds. Schouten de toon aangeven, komt er van eenheid niets. «Sn was hij nu no^ maar alleen. Maar hij?; heeft in de anderei kerksn vele' confrater^, die eigenlijk pre cies hetzelifde denken, iaaar dan toegepast op hun instituut. Iedere kerkgroep heeft haar leidersclub, die dé theologie der kerk vaststelt, haar kerkrecht codificeert, de Synoden en de pers |)eheerscht en hun eigen inzichten als (feilbaar verklaard hebben,'.' zooals eens .iemand schreef. Zij zijn het in hoofdzaak, jiie elke toenadering bemoeilijken. Prof. G^sheide heeft e-sns geschreven: „Eenheid Van belijdenis is vol doende voor ikertoelijik isamenleven en daar iMoet men geen andere eischen naast zet ten, want dan houdt men de oplossing van het kerkeigk vraagstufe telgen." Dit was een waar woord. Indieti men. ernaar han delde, zou men Tiader tot elkaar komen. Maar de kerkistisch-iaangelegden komen Met .allerlei andere ejschsn, die in de Schrift geen grond vinden en verhinderen daardoor de door* Christus geëischte een heid der Kerk. De tweede sta-in-de-weg voor de eenheid is de leer der Gereif. Kerk. Dit is inderdaad een bezwaar van niet te loochenen idipor- tgntie, dat door die Kerken zelve "bliybaar niet voldoende wordt beseft. Sedert ^99 dus reeds 'meer dan 40 jaar he^en zjj pogingen gedaan om te komen totJfeenheid met de Chr. Geref. Kerk, die hen Mstorjsch kerkelijk liet naast staat, doch ^eeds zijn deze irl hoofdzaak afgestuit op dt principi. ëele kwestie. Prof. Van der Smuit stelde vast, dat „de Chr. Geref. Kerk.^mmer aan \ereenigijagen kan, en mag idipken, .zal zjj zichzelf en haar heilig begi^el niet bla- meeren, zoolang de Geref. Kerken de be sluiten van 1905 als de l#r der Geref. Kei ken handhaven." Dezejüitspraken,' die o.a. de leer der verondeAelde wederge boorte treffen, winden ooM bezwaar bij de .^andere Geref. groepen er schijnt geen weg om uit deze impasjp te komen. Men kan niet véfyarchten, dM de Geref. Kerken deze opvataAgfe'n, die |li haar midden ge meengoed geworden ^n, zullen laten va ren, want in die kri^k wordisn zij vrijwel algeme'en als de eer& juiste interpretatie van de- .Calvlnistis|ne verbondsleer be- schouwd. Er gaat Hfer een diepe klove tus- schen de Geref. K^ken en de ander Geref. groepen en het is tfok voor ons een penibele kwestie, of men prwille van de eenheid in beliidonis, ,die incprdaad bestaat, doch door verschil van intïèrpretatie weer wordt ten niet gedaan,dit|verschil mag bagatellisee- ren. Wij zijn geneigd tot de conclusie te komen, dat de^e controvers, die mede ont staan is door Jiet lange tijd afgezonderd le^ ven der groepen en daardoor ook zoo kon doorwerken, een kerkelijk samenleven wel zeer bezwaai-lijk, zoo niet onmogelijk maakt. Ten slotjte- is daar de Syn. Organisatie als hinderpaal op ds weg naar de eenheid.' We kunnen ons heel goed voorstellen, dat de niet-Hervormde groepen, die van onder deze ongéreformeerde kerkvorm zijn ge treden, geen animo hebben om zich weder onder haar juk te begeven en dat zij het als een grgoL bezwaar gevoelen, te véreeni gen met de Hervormden van Geref. of Con fessioneel beginsel, zoolajigdeze in het ver- ba;>d dezer organisatie fclijven. Anderzijds gevoelen de .laatsteti h« als hun roeping, het Synodale genootscllapssysteem in' de hervormde Kerk te b^jven bestrijden tot het bezweken is, zoodai de gevolgtrekking voor de hand ligt, datlde ei3nheid der Ge reformeerden zal moeien wachten op de val der Syn. Organisafie. Dat deze spoedig een feit zal zijn, is niett aan te nemen, Reeds meer dan 125 jaar h*ft zij alle g,anvallen. doorstaan en daar en persoiMn belang bestaan, laat het zie! spoedig zal zijn geli^ Zoo blijkt dus, d: hoofdfactoren zijn, ming van de eeaheii ferschillende groepen ibben bij haar voort- aanzien, dat zij niet lideerdi er teia minste drie Ie aan de totstandko- aller Gereiformeerden in de wegstaan. Nocpi de keifkistisohe men. taUteit, noch de Geèef. Verbondstheologie, noch de Syn. Orgagisatio laten zich door samensprekingen w^redeneensn, zoodat dê toekomstverwaqhtiniten inzake de unifica tie der Kerken niet fioog g'espannen mogen zijn. De sedert eei^ge tijd aan «te gang zijnde eenheidsbewegiing moge eénig „grens verkeer" gebracht liebben, van effectieve toenadering tusschea de Kerkengroepen is nog niets te bespe'fren. Wanneer we 'dan cok de vraag stellgi, of de eeJiheid oojt komen zal, moest hSt antwoord helaas lui den: Het lijkt er'ïii|t op. Ondanks het ge bod des Heersn, i)ndanks de bede van Christus, ondanks cfe belijdenis van de ge meenschap der heilijen, ondanks de oof dee len Gods blijft de ^rsplinterde Kerk 'zich veroorloven in aparle hokjes te wonen, broederen te bestrijden en zich der wereld tot een aanfluiting Ie matosn. Alle kerken roepen, dat ze de e!|nheid willen, maar in de practijk dementesl-t men zijn welgemeen de theorieën. En zoo|staat de 'Kerke Chris, ti in de branding -jlezes tijds, nog steeds twistende over spliffiterige kwesties, ter wijl de gerichteu Gc^s ook haar instituten dreigen mee te slè#)en in de ondergang. A.ls de Zoon des medèchen wederkomt, wat zal Hij v.'nden op afrde? Ve^el kerken en kerkjes en ook veel sgodsdienst, maar ge loof 7 T.aten wij alle^, van wat kerk we ook zijn, ons Qaaronj| verootmoe,digen over onze kerkelijke zond^ en bidden om den Heiligen Gee&t, die ^n Geest is van ge-i loof, hoop én lilfde! M OHB. GEREF. KERK. i Bedankt: Voor Zw|jndrecht H. Visser Mzn. te Middelharnis_ GEREF. GEMEENTEN. TweetaU Te Dordrecht: A. de Blois te Gouda en J. Fraanje te .Barneveld. HET PROCEfS TEGEN DE COMMUNISTEN, i UTRECHT, 4 Sept. (A.MP.) Na een uitvoerig requisitoir van óÊa. Staatsantwalt luidden de eischen tegen acht verdachten in het sabotageproceö tfeATtrecht, als volgt: Fr. A, Kolder, metaE«ewerker, 38 jaar, doodstraf; K. den Brav%n, met^lbewerker, 24 jaar, doodstraf; G. Schuurman, arbeider Ned. Spoorwe gen, 25 jaar, doodstiê.f; Fr. Greefkens, s#lilder, 27 jaar. dood straf; fj-, Levie Roodenbur^, bakker, 23 jaar, dood straf; ;V M. van der Steéa, draaier, 21 jaar, dood straf; P. D. van Straeten, bouwvakarbeider, 33 jaar, tien jaar tuc^thuisstraf terwijl de eiseh tegen ,den 57-jarigen loodgieter W. E. T. Fallentin werd uitge steld in verbarfd met het aanhangig maken van een' nieu'vf proces tegen den verdachte. Getuige gehoord. f - Hedenmo^en werd de zitting van het Duitsche OÏsergericht begonnen mét het verhoor vsn den getuige S. décharge G. Hoogendoofrn, die op verzoek van den ver dediger van den verdacht^ Den Braven mededeelde, hoe D3n BraveA bekend atond. Volgens ,^et., die verdachte heel goed ken de, wasiÏDen Braven een jongen van chris- telijken/huize, wiens" rustige verschijning altijd dè aandacht had getrokken. Ook. zijn paTtrooris waren zeer tevreden over hem, hetgeen uit getuigschrift^ bleek. Hoe Den Braven tot zijn communistische actie was gekomen kon getuige niet verklaren. Ver moedelijk is hij uit. zijn evenwicht geraakt door .den oorlogstoestand. Hierop werd de zitting voortgezet met gesloten deuren. Aan enkele verdachten werd door den presiident opheldering omtrent bepaalde puntisn gevraagd. Ten slotte werd door een der rechters uitvoerig het bewijsmateriaal, gevonden 'm geschriften, païnfletten en vlug schrifen, voorgelezen. Om halöwaalf was het woord aan den Staatsanwalt, die zijn requisitoir aanving met de opmerking, dat, alhoewel .de com munistische partij offioieeï was verboden, de leiding niet heeft opgehouden tegen het nationaal-socialisme en t^en het'Duitsche rijk te hetzen. De kopstukken van de C.P. N. zijn wel z'oo verstandig geweest zelf bui ten schot te blijven. Wijf hebben aldus spreker aldoor gehooid over Lien, Ka- rel en anderen, maar de l'erdachtian uit dit proces wisten ^zelf niet iens wie deze per-, sonen waren en wat zij fa hun schild voer den Min of meer argeloos hebben deze verdachten zich latengebruiken, al was hun natuurlijk heel goej bekend, met welk een staatsgevaarlijk wó'k zij zich ophiel den. Maar de kopstujcken van de commu nistische parüj lieten deze verdachten het vuile werk doen, zooals schendlectuur in elkaar zetten, die te verkoopen en met de ze geschriften onder de arbeiders in de groote bedrijven tegen. Duitschland en de Mussert-beweging te stoken. Naar spr.'s oordeerjs Levie Roodeöburg een der hoofd- schuldigingen uit dit proces. Hij was het hoofd van een solidariteitsgroep en deelde de lakens uiit. Zpn streven was gericht te gen het nat.-socialisme in Duitschland eh. Nederland en hij heeft eerlijk bekend, dat zijn doel was de vernietiging van het na- tionaal-soclalisme. Door hem is de jongste van de verdachten, de 21-jarige Van der Steen, eveneens actief voor het communis me gewonnen. Zoo jong als hij is, zoo groot was zijn activiteit. Hij liet .zich letterlijk voor eïk werk gebruiken. In Utrecht werd het dezen verd. te heet onder de voeten en daarom week hij uit naar Amsterdam, Waar hij minder kans had ontdekt te worden. Het valsche persoonsbe wijs, dat de politie bijzijn arrestatie op hem vond, wijst er op, hoe geraffineerd men in zijn kringen te werk ging. Wat Verstraeten betreft: spr. had eerst aangenomen, dat hij aldoor had staan liegen. Daarom had men zijn vrouw gehoord en toen was gebleken dat hij toch voor een deel de waarheid had gesproksn. Zijn' aandeel in deze sabotage actie is minder groot geweest dan van de anderen. Daarom zal spr. voor hem een mil dere straf vragen. De figuur Greefkens is psychologisch heel merkwaardig. Wat hij voor de commu nistische partij heeft gedaan, valt niet ge makkelijk in een zin samen te vatten, maar men kari gerust zeggen, dat deze verd. een der eersten uit de partij is geweest. Dat hij zich in de gevangenis z.g. tot het nat.- socialisme heeft bekeerd, is^ als sjrmptoon interessant, doch heeft voor spr. geen en kele waarde.. Veiantwooidel^ Hoofdredacteur: Ib. (ba 'Waial Büddelbaimlk Als het kptrên gemaaidis.'en daarna op sahoven .j,^ gezet mogen- de arenlezers de achtergebleven aren verzamelen en mee naar huis nemen. J.A. Stevens/Pax-HoU. s Schuurman was, ondanks zijn raadselach tige verklaringen, waar niemand en hijzelf het allerminst, iets van begreep^ in iedifir geval communistisch georiënteerd. Dathij meer van deze affaire weet dan hij thans heeft losgelaten, staat voor spr. vast. Den Braven heeft openlijk gezegd 'anti-Duitsch te zijn. Dat op zichzelf zal'"het Obergericht niet interesseeren. Dat^Jiij echter zijn anti- Duitsch-zijn op deze^fS^jze heeft meenen te moeten uiten, wo^ïThem wel kwalijk geno- m.3n. De verd. ^^Uentin Heeft, naar is ge bleken, met deze zaak wel iets te maken, maar niet veel. Daarom zal .zijn zaak uit dit proces worden gelicht en zal een nieuw proces tegen hem begonnen worden, waar bij personen, die verd. iheeft genoemd^ be trokken zullen wprdisn. Aan het einde van zijn requisitoir zeide de Staatsantwalt, dat hij zich zlou houden aan hetg€«n de verdachten hebben bekend. Dat is al erg genoeg. Zij hebben zich in zeer ernstige mate schuldig gemaakt aan overtreding van art..l van de verordening van Oct. 1941 en van'art. 8 van de veror dening van den Rijk^ommissarjs in zake den Ordnungsschutz. Daar het hier een po litiek proces betreft,; zal geen clementie worden toegestaan, 'i Nadat de tolk aan (fe verdachten de straf f en had voorgelezen,;' welk mededeeUng uiterlijk zonder eenig^ emotie werd aange hoord, was het woord! aan de verdedigers. .Vier vei'diacliten -tet dood veroordeeld. UTRECHT, 5 Septf. {A.N.P.) Heden morgen om 11 uUr lieeft de president van 't Obergerticht de vonnissen uitgesproken in het proces tegen pe 8 communsten, die zich hebben schuldig* gemaakt aan hét ver vardigen, vermenigv|ildigen en verspreiden van communistische| lectuur. Spr. deelde mede, dat hetOblrgericht- bij Greef kes mindere toerekeningsvatbaarheid in acht had genomen. De \|onnissen luidden: F. A. Kolder ,doo(^traf (eisch doodstraf) K. den Braven (jbodstraf (eisch dood straf.) I G. Schuurman i^odstraf (eisch dood straf.) I *L. Roodenburg Joodstraf (eisch dood straf.) F. ^Greefkes 15 doodstraf.) Ijaar tuchthuis eisch M. van der Steep 15 jaar tuchthuis (eisch doodstraf.) P. D. .Vertraetenl8 jaar tuchthuis (eisch 10 jaar tuchthuis)! Voor zoover hei de tuchthuièstrafifen betrof met aftrek fan het voorarrest. De in beslag genomenlpapieren zijn verbeurd verklaard, terwijl lie verdachten werden veroordeeld .in de l#sten van het proces. TE \VEINIG ERWTEN .EN HAVER INGELB'VE'RD. Boete van-&'00 gulden. 's-GRAVENHAGE, f- Niet alleen vee houders, die te wein^ melk inleveren, worden krachtig aangébakt, doch ook land bouwers, die een gedeelte van hun oogst langs onwettige kanalen van de hand doen en niet bij de Provinciale Inkoopcentrale van Akkerbouwproducten inleveren, zien zich dsn laatsten tijd tot hooge boeten ver oordeeld. Zoo heeft zich dezer dagen voor den tuchtrechter te Tilburg een landbou wer uit Zegge (gem. Rucphen) te verant woorden gehad, die op grond van de dorsch cijifers van zijn bedrijf en andere factoren 'éen hoeveelheid haver en erwten van oogst 194-}. voorhanden of in voorraad had moe ten hebben en deze dien dag niet Xpr be schikking van de P.I.C.A. had. De tuchtrechter heeft deiï,,Brtan op dien grond veroordeeldtot beiN^ing van een boete van f 2000.' VERGt;NNIN(irvEREISCHT VOOR VESriQJITO ALS MAKELAAR. ■In de Staatscourant van 3 dezer is een besluit van den secretarié--generaal van handel, iiijverheid en scheepvaart opgeno men waarbij het wordt verboden zich, zön- dei; daartoe van hem verkregen vergun ning, te vestigen als makelaar in den zin van artikel 62 vanhet wetboek van koop handel. Beëedigmg als makelaar kan voorts slechts geschieden ten aanzien van dege nen, wssn zoodanige vergunning is verleend Het besluit treedt 4 Sept in werking. INTREKKING VAN GEia>STUKKEN. 'g-ORAVENHAGE, 4 Sept. Bij bé- schikkiiig van den secretaris-generaal van het departement van Financiën, zijn met in gang van 5 September de in omloop zijn de gangba; e zilveren rijksdaalders, gul dens, halve guldens, kwartjes en dubbeltjes en de bronzsh halve stuivers buiten omloop gesteld. Deze munten en de reeds op 6 Maart j.l. ingetrokken nikkelen stuivers en bronzen centen kunnisn tot en met 19 September a.s .worden ingewisseld bij de kantoren van de Nederlandsche Bank, de postkantoren, de bijkantoren en hulpkantoren der pos terijen en de poststations. ONOI3RSCHEID „STAD" EN „LANÏ)"-KAARTEN. Zaterdag ingegaan voor boter, melk en aardappelen. Naar de sf.cr-generaal van landbouw en visscherij heeft medegedeeld zal met ingang van 5 September het onderscheid tusschen ,,sta,d" en ,|land'/-kaarten gelden voor bo ter, melk en aardappelen. Voor andere le vensmiddelen geldt het onderscheid voor alsnog niet. De voor boter, melk en aard appelen geldig verklaarde bonnen van de „land"kaarten kunnen cfus niet meer in het z.g. stadsgebied, het gebied waar „stad" kaarten zijn uitgereikt, worden gebruikt. VAN MAANDAG AF TAPTEMELK OP DEN BON. De nieuwe bonnen. De secretariS7generaal van het departe ment van landbouw en visscherij maakt het volgende bekend: Reeds lang leverd.e de voorziening van de Nederlandsche bevolking met taptemelk moeilijkheden op. De bedrijven en .de slij ters hadden tot taak de beschikbare melk zoo billijk mogelijk te verdeelen, waarbij zij de grootte dep gezinnen in aanmerking moesten nemen. Het is duidelijk, dat ondanks den goe- clsn wil, die bij het overgroote deel .der slij ters en melkbezórgers aan\vezig was, in enkele gevallen onbillijkheden en moeilijk heden niet kondeh uitblijven. Een van de ernstigste bezwaren was wel, dat" men, 'ten gevolge van bijzondere omstandigheden (verhuizing b-v.) van een melkleverancier verstoken kon blijven, terwijl aan den ande- Bsn kant er wel consumenten waren, die hun melk van meer dan een leverancier be^ trokken, waardoor zij over een grootere

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1942 | | pagina 1