ChmVCEKEiADSpGED.GDOnD&lAG vöÖRD^ EHAMDEn
N.V. Ditgeversmaatschappü „EILANDEN-NIEUWS"
Bijeenkomst van Duitsche en Neder-
landsche Nationaal-Socialisten.
Samenspreking der Kerkeo
Verschillende berichteii
15e Jaargang
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1942-
No. 1372
WAARIN SEDERT! NOVEMBER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD ,0 N Z E E 1 L A N D E N" - 18E JAARGANG
0II6AVB VAM
Gevesfigrd te MfddeOuwiili Fciss BmdsSksbi. 122 Q i Cito 16793Q i Fovtbios TA IZ.
BBtoMtoOT yow Zeelandt St. Blaaurtensd^ Harkt, Xeleli S9'
□a
Hauptdienstleiter Schmidt over de nat. soc. leiding
van iiet nieuwe Nederland.
K1783
tesmsBsa
iiAriDErtniEuws
Aboimementspi^s 93 cent per 3 maande by voorultbetaBng.
Verschgnt 2 maal'per week.
Aii!0&<l8rl:gke nunune^ 5 ceat Buitenland 8 guKlen p«r Jaar.
Gewone regelprjjjg 7 et. per m.m. Contracten belajfigrgke
reductie. Prtjsverhooging toegestaan sioof het Dept. van
Handel, Nijverheid en Scheepv. onder No. 16286 N.P. a.<i.
24 Maart 1942.
VI.
„Dè pluriformiteit, zooals die thans jn
Nederland tusscbsn verschillende kerlcen
van- 'Gereformeerde belijdenis bestaatj is
gevolg van m.ehscheUjke zonden." Aldus
schrijft de Geref. Ds. Joh. Jansen, overi
gens een aanhanger van de pluriformiteits-
leer van Dr. Kuyper. We gelooven, dat de»
ze bewering juist is. Wanneer men histo
risch (^e oorzaken nagaat van de verdeeld
heid der Gereformeerden in ons land, dan
komt rrksn, van welke zijde men de dingen
ook beziet, tot geen andere conclusie, dan
dat hier in de grond der zaak de zonde
alles bedorven heeft. D,e Synodale Organi
satie, w^rin de Hervormde Kerk jn 1816
gekluisterd werd, is in ongerechtigheid ge
boren. Dat de Kerk, in. ieder geval het be
lijdend deel, ze voetstoots aanvaardde, is
haar als zonde aan te rekenen. Èh zij werd
de aanleidende oorzaak van alle verwar-,
ring, die ,de 19e eeuw op kerkelijk gebied
te aanschouwen gaf. Voorzover dè Gere
formeerden in de Kerk niet voldoende
kracht ontwikkelden om deze Syn. Organi
satie uit de wég te ruimen, erveelszins
genoegen mee namen en zelfs poogden goed
te praten/ ligl hier een schuldige plicht
verzaking. En wanneer andere Gerefor
meerden meenden, de gemeenschap met de
Hervormde Kerk om des gewetens wille te
moeten verbreken, zooals ii» 1834 en in
1886 geschiedde^ is dit gebeurd'met verbre
king van de eenheid der geloovigen en heb
ben in de acties van genoemde jaren on
getwijfeld ook zeer vele. factoren een rol
gespeeld, die met recht tot de zwak-iïieh-
sohelijke kunnen worden gerefeend, terwijl
de Christelijke liefde veelszins zoek was.
Daarbij ging men zich van heide jijden te
buitsn aan iformalistische dingen en over
drijving. Wanneer Hendrik de Cock van
de Hervormde Kerk beweerde, dat de dui
vel haar hoofd is, dat ze verder is afge
dwaald dan de Paapsche Kerk e)j., eer een
synagoge des Satans dan een, ware Kerk
van Christus, dan beschouwen wij dele
groote terminologie als een blijk van 's
inajis e3nzijdigheid en verkeerde opvatting
van het probleem, waarvoor hij stond. An
derzijds echter moeten we met Groen van
Piinsterer, die'^elf geen vrijmoedigheid had
om zich af, te scheiden, toch de zonde der
Synode erkennen, die zeer onverschillig
was omtrent de Bijbélwaarheden, maar erg
doortastend, als het, ging om menschen-
werk, zooals de gezangen en de reglemen
ten. De houding der Syftode was toen on
tegenzeggelijk anti-Gereformeerd; zij had
boven alles de rust en de vrede lief. In-
plaats dat zij 'de Kerk recht deed en de
Belijdenis in eere herstelde, ging zij de b.e-
lijders vervolgen, zoodat Groen met recht
kon schrijven, dat het wel schosn, alsof
men in de Afgescheidenen weggeloopen lijf.
eigenen zag. Dit is haar-groote zonde. In
ieder geval, hoe men deze zaak ook beziet,
of men alle schuld werpt op de Synode dan
wel op de „separatisten," dit Is zeker, dat
toen én in 1886 de menschelijke zonde de
Kerk stuk heeft gemaakt, waarvoor naar
onze meening tenslotte alfen verantwoorde
lijk waren, zoowel zij, die bleven als zij, die
heengingen.
Maar niettemin is het moeilijk, algemee-
ne regelen te stellen, zooals Ds. Jansen,
doet jn de Chr. Encyclopaedie, waar hij
zegt, dat kerken, die krachtens ,de drang
der Waarheid uit een eigen beginsel der
Schrift leven, zich, in een eigen kerkvorm
openbaren, wat hf een gezonde pluriformi
teit acht wij zien niet jn, dat dit per
sé tot pluriformiteit leiden moet doch
dat men bij het breken met de kerk om
ondergeschikte punten van eenedienst, beiüt.
tegeering oï persoonlijke Inzichten schis
ma's forceert en scheurkerken sticht, wel
ker bestaansrecht hij. ontkent.' De vraag is
maar, wat men ondergeschikte punten
noemt. We Weten allen, dat men op theolo
gisch erf schier overal de neiging heeft, al.-
lerlei .verschilpunten van de tweede, derde
of nog algere rang op te. blazen tot ,,fun-
dan>3nteele beginselen," zoodat hetgeen de
één bijzaak acht, de ander tot hoofdzaak
proclameert. Daardoor blijven dergelijke
normen, die theoretisch zeer zeker goed ge
formuleerd zijn, voop de practijk een sub
jectief karakter behouden. Al aanvaardt
elke groep ze, nochtans legt ieder ze naar
zijn eigen kerkelijke positie uit en verklaart
ze al of niet toepasselijk op een bepaald
geval. Een Hervormde zal met ,de stelling
Van Ds. Jansen de Gereformeerde Kerken
Voor scheurkerken verklanen, terwijl 'hij
zelf yast ervan overtuigd is, dat zij hier
op niet van toepassing m'ag worden ver-.
Waard, -
Wat'de kwesties betreft, die uiteengaah
veroorzaken kunnen, deze zijn zoo vele en
velerlei gebleken, dat een volledige behah-,
deling ervan onmogelijk lijkt. Dikwijls ko
men allerlei bezwaren en verschillen bij en
door elkaar. Vanzelfs,prekend wordt ,de
klemtoon steeds gelegd op de theologische
verschilpunten en beijvert men zich, die zoo
ingrijpend mogelijk voor te stellen. Com
promissen zijn nimmer mogelijk gebleken.
Ieder.ziet zijn eigen opvatting als de eenig
goede en beschouwt toegeven als beginsel
verzakking en zelfs als verloochening van
Je Schrift. Zoo is in de loop der jaren
hot aantal kwestieuze punten legfto gewor
den en ieder meent zijn standpunt met de
BijbeJ te kunnen staven. Als men zich voor
de vraag stelt, in welke opzichten de Ge-
reformeerden in ons land onderling verschil
len, dan blijkt allereerst, ,dat ze alle ;zonder
uitzondering (de Confessioneel-Hervorm,
den meegerekend) de Schrift in haar ge
heel aanvaarden als het Woord Gods en de
Dl ie Formulieren als belijdenis des geloof s.
Men' zou zoo ,zeggen, dat dit toch wel ruim
schoots voldoende moest zijn voor kerkelg-
ke eenheid, want met name in de Catechis
mus is de Gereformeerde leer tot in fines
ses uitgewerkt, terwijl de Vijf Artiketen
tegen de Remonstranten o.m, het specifiek
Geref. dogma - der Praedestinatie verdedi
gen. Niettemin zijn er zulke groote ver
schillen, .dat b.v. iemand, die Confessioneel-
Hervormd is en iemand, die tot de Gere
formeerde Gemeenten behoort ,in gods-
.dienstig opzicht ver uiteen' schijnen te
slaan ,terwrfl ook een aanmerkelijk verschil
bestaat tusscbsn vele Hervormde Gerefor
meerden én de menschen van de Gerefor
meerde Kerken. Waarin zit dat nu? Het
moet natuurlijk gelegen zijn in verschil van
uitleg der Schrift en der belijdenisschriften
en Doop. en AvondmaalformuKeren. 'Niet-
tegi3nstaande het feit, dat allen ook de
laatste gebruiken, zooalfe ze van de vade
ren overgeleverd zijn, is duidelijk tweeërlei
strooming te on^rscheiden, 'die eenerzijds
de Herv. Geref., de Chr. Genf. en de Geref.
Gemeenten omvat en anderzijds de Ger^.
Kerken en tot op zekere hoogte de Con
fess! oneelen.
Interesasnt is, wat Pi'of. Severijn om
trent deze dingen oprft'erkt in zijn brochure
„Afscheifling en Doleantie." Hij -bespreekt
daar de verschillen tusschen de Geref. en
de Chr. Gferef. Kerk en meent, dat de con-
trovers'haar beginpunt vindt in het reeds
op ,de Dordtsche Synode van 1618 aan de
dag gekomen verschil tusschen supra- en
infralapsarisme. De Kuyperiaansche. theo
logie van verbond, wedergeboorte en doop
gaat uit vai» de eerste, de* Chr. Geref. op
vatting van de laatste. (Msn weet, dat de
Herv. Geref. en"de Geref. Gemeenten het in
dit opzicht meer met de Chr. Geref., dan
met de Geref. eens zijn). Prof. Severijn
meent, dat evenals de Dordtsche Synode
uit vrees voor nieuwe scheuring beide op
vattingen naast elkaar liet voortbestaan,
zoo ook thans geen reden is voor tweeërlei
kerkgroep, want beide stroomingen vullen
elkaar aan. Volgens hem voert de eerste,
gelijk bij de,Geref. Kerken te zien is, tot
intellectualisme en foripalisme, de laatste
echter tot mysticisme. „Een harmonische
geest als Calvijn vereenigt in zich tot we-
dèrkeerige correctie zoowel het één als het
ander," zegt hij.
Intusschen wordt dit vefschilover het
algeineen als' zeer ingrijpend gevoeld en
heeft het niet alleen tot verschillende kerk
'formatie geleid, maar wordt ösn overbrug
ging dezer controvers door zeer velen on
mogelijk geacht en daarom samenspreking
met de Geref. Kerken als nutteloos be
schouwd. Inderdaad wijkt de nieuw-gere
formeerde theologie in menig opzicht af
van die der andere groepen. Beide preten
deeren voort te bouwen of te steunen op
Calvijn en Dordt, maar.dit wordt weder
zijds bestreden. Ai stelt dan ook Prof. Se
verijn dit verschil als niet zoo groot voor,
de massa voelt dit anders, omdat kwesties
als van supra- en infralapsarisme voor
haar niet bestaan.
(Wordt vervolgd.)
DE AABDAPPELVOOBZIENING.
Eenigen tijd geleden kon de^eruststel-
leride mededeeling worden >gedaan, dat de
aardappelvoorziening van Nederland tot
den .nieuwen oogst in het volgende jaar ver
zekerdis. Dit wilde natuurlijk niet zeggen
dat er zich van tijd tot tijd geen moeilijk
heden, tengevolge van, onverwachte omstan
,cagh8den, zulten voordoen. Men zal intus
schen gemerkt hebben, dat een dergelijke
moeilijkheid zich thans voorèoet.
Evenals vsrleden jaar omstreeks dezen
tijd, treedt ook nu weer de zoo gevreesde
aardappelziekte op'. Hoewel er over vol
doende aardappelen beschikt kan worden,
dient er .i'ekerang mede te worden gehou-f
den, dat men de eerstkomende weken ten
gevolge van de bovenbedoelde aarda,ppel-
ziekte, wel eens minder goede kwaliteit kan
ontvangen.
Het heeft geen zin zich hierover bij al
lerlei instanties te gaan.beklagen. De aard
appelziekte is een gevolg van de weersom
standigheden en zij treedt momenteel in het
geheele land op. Niemand kan daartegen
iets doen, zoodat het de eerste paar weken
niet mogelijk zal zijn uitsluib^nd geheel ge
zonde aardappelen aan te voeren. Wel
wordt er naar gestreeft zbo gezond "moge
lijke aardappelen in consumptie te brengen.
Teneinde teleurstellingen zooveel moge
lijk te- voorkomen, wordt er op gewezen,
dat de aardappelen momenteel niet langer
dan enkele dagen bewaafd kunnen worden.
Aangezien eventueel bij den consument be
dorven bardappelen niet bij den' kleinhan
delaar omgeruild, noch door hem vergoed
kunnen worden, wordt het publiek aange
raden zich voorloopig dagelijks van de be-
noodigde aardappelen te voorzien en ze di
rect na ontvangst te schillen en nog deni
zelfden dag te koken. Op deze wijze houdt
men het meest nlogelijke van zijn rantsoen
over.
De aandacht wordt er tenslotte op geves.
tigd, dat de kleinhandelaar verpUcht is de
aardappelen in onbedorven toestand aan
den consument a!f te leveren. Men dient dus
bij het ontvangen van zijn aardappelen
goed uit te kijken, Öaar de kleinhandelaar
naderhand ^iet meer verantwoordelijk kan
worden gesteld.
Veiantwooideipc Hoofdredactenr: Hl, d« Waal
MiddeOianilk
HULP VAN DE SCHOOLJEUGD BIJ
DEN OOGST.
Vrijwillige aiair'meldlnjg.
Het voornaamste voedsel voor den aan-
staariden winter is ongetwijfeld de- aard-(
appel. Zooals reeds is bekend gemaakt, is
de uitpoot van aardappelen dit jaar zoo
hoog mogelijk opgevoerd en -wijl de gewas
sen er thans gunstig ,voorstaan, belooft de
oogst aanzienlijk te zullen zijn.
Door onvoorziene tegenslagen b.v. bij
zonder ongunstige weersomstandigheden
is het echter mogelijk, dat alle genomen
voorzorgsmaatregelen niet voldoende blij
ken om tijdig alle aardappelen en suiker-
bi^en uit den grond te krijgen.
In dat geval zal alleen als de met
de voedselvoorziening belaste autoriteiten
geen anderen uitweg zien, het niet mogelijk
blijkt op een andere wijze aan de behoef
te aan werkkrachten tê voldosn op de
nredewerking van ,de schooljeugd bij het
rooien van aardappelen een beroep wor
den gedaan. Het ligt in de bedoeling, dat
deze oogsthulp van de schooljeugd zooveel
mogelijk in klasseVerband geschiedt met
een onderwijzer of leeraar aan het hoofd,
die toezicht kan uitoefenen. Jongens van
de zesde en hoogere klassen der lagere
school en jongens van de u.l.ó.. middelbare-
en dagnijverheids- en kweekscholen, komen
voor deze oogstwerkzaamheden in aanmer
king en zij kunnen zich hiervoor thans reeds
vrijwillig opgeven bij het hoofd hunner
school of bij éen^ door dezen aangewezen,
docent. De..totale opgaven ,der scholen
wordeh vervolgens opgezonden naar het
door den secretaris-generaal van het depar-
tensent van opvoeding, wetenschap en kul-
tuurbescherming, prof. J. van Dam, ten de-
partemente ingestelde bureau Oogsthulp
1942.
De oprïsep tot deelneming aan den oogst
indien deze althans door de met 'de
voedselvoorziening belaste instanties nood
zakelijk wordt geacht zal in dat geval
aan de verschillendescholen uitgaan van
dit bureau, dat met het departement van
landbouw en visscherij en met de scholen
voortdurend contact onderhoudt.
Voor de door de Scholen te maken on
kosten, b.v. voor ,de reis met de klassen
naar ,de öogstvelden e.d., zal een regeling
worden getroffen, waardoor deze worden
vergoed. Tevens zal getracht worden klom
pen beschikbaar te stellen, wijl de schoenen,
die de meeste jongens bezitten, zich niet
leenen voor het werk op den akker. Nadere
bijzonderheden dienaangaande zullen nog
worden bekendgemaakt.
Het vertrouwen'wordt uitgesproken, dat
zoowel de jeugQ als leerkrachten sn ouders
zullen beseffen dat, mocht een oproep om
medewerking der jongens van overheidswe
ge afkomen, dit de voedselvoorziening van
ons volk in-den aanstaanden -winter betreft
êrt-dat het de plicht van allsn is met alle
kracht daaraan mede te vverken. De tijden
zijn hard en ernstig, ook voor Nederland,
dat zoolang buiten de branding bleef, doch
er thans midden in staat.
Te Valkensw^ard werd door den Nederlandschen Arbeidsdienst een groot oog&tfeest
georganislerd. Aan den burgemeester, den heer K. J. Wouters, werd een korenschoof
aanijeboden. (V.N.P.-Koper-,Landstand-Pax Holland' s)
Haupdienstleiter Schmidt en de plaats
vervangend leider der N.S.B. Van Geelker
ken, hebben Zaterdagavond in de groote
zaal van het Concertgebouw te Amsterdam
welke tot de nok toe was bezet, gespro
ken voor de Duitsche en Nederlandsche na^
tionaal socialisten Hauptdienstleiter
Schmidt sneed daarbij belangrijke vraag
stukken aan en \yees de weg aan, die in de
'toekorust zou zijn te volgen.
De zaal zelf, symboliseerde het doel van
de bijeenkomst. De achtergrond van het
podium was versierd met hakenkruis vlag
gen, in het midden was een groot wit doek
gespannen, waat-voor een reusachtig groot
hakenkruis met een w-olfsangel hing, in
een krans van eikenloof. Wjtte en roode
bloemen en groene planten gaven aan het
geheel een feestelijken aanblik. Op het po
dium had een muziekcorps van de Duitsche
Weermacht plaats genomen die de wachten
de gasten marschmuziek offreerde terwijl
af en toe Duitsche en Nederlandsche volks
liederen weerklonken.'Toen Hauptdienstlei
ter Schmick, Van Geelkerksn en andere
gasten door een eerehang van geuhiform-
den binnenkwamen, verhieven de aanwezi
gen zich van hun plaatsen en brachten met
gestrekten arm den groet. De vaandels van
N.S.D.A.P. en N.S.B, werden achter het
sprekersgestoelte opgesteld.
De gemachtigde van de N.S.B., districts
leider J. Wt. de Ruiter opende met wankele
woorden de bijeenkomst en gaf het woord
aan, den heer
Xfm. Geelkerken.
- Deze schetste in korte bewoordingen wat
de N.S.B, in Nederland tot hiertoe had ge
daan en bereikt. De nationaal-socialist is
tot offers bereid en zet zichzelf in een uit
zonderingspositie, omdat hij wil offeren
■voor zijn volk. Er Is niet gevochbsn om
de eenige politieke partij te zijn, maar om
ons~ volk te winnen. Door geen onaange
name maatregelen of door welke moeilijk
heden ook zal het nationaal-socialisme zich
laten influenceeren, het nat*, soc. z^l ge
bracht worden. Wij komen op voor ons volk.
wij zullen de verantwoordelijkheid dragtsn.
Spr. ,z3i, dat er verleden week gelachen
is, dat de Engojschen kwamen. Maar zij
lachten slechts kort, want de Engelschen
kwamen weer niet en zullen ook nooit ko
men.
DuAtschland bijt de spit af vpor heel de
wereld. Wij zijn, zegt spr., niet bang ons
lot aan dat van Duitschland te binden. Met/
trots haalt spr. aan, dat tOen Napoléon
naar Rusland trok, hij 15000 menschen uit
ons land meenam. Thans strijden 15000 Ne,
derlandsche vrijwilligers aan het Oostfront.
SfCr. verachte de hetzers in Londen, die ons
volk in het verderf wUlen storten. Wïj zijn
bereid, zoo eindigde hij, om te offeren ten
bate vaii ,ons volk en ons vaderland en
daardoor ten bate van heel Europa.
Daarna kwam
Hauptdienstleider Sclunidt
aan het woord. Wij Sullen uit zijn lange
rede, die in de groote bladen vele kolom-,
men druks beslaat, slechts enkele grepen
doen. Allereerst gaif hij een beeld van de
nat-soc-beweging in Duitschland van 1933
af tot heden en van den Duitschen bezet
tingstijd in Nederland in het bijzonder.
Spreker ging in vogelvlucht na den tita-
nenstrij,d die Duitschland om zijn vrijheid
heeft gevoerd. Hf schetste, hoe Adolf Hit
ler na de machtsovername, den opbouw
langs vreedzamen weg begon, het Duitsche
volk weer airbeid en brood gaf, en zijn hand
tot den opbouw vfin Europa aanbood.
Haupdisnstleiter Schmidt toonde voorts
aan, hoe dit tweede prograftima,punt door
de wereld met hoon en spot -werd beant
woordt en hoe de vroegere -vijandelijke mo-^
gendheden er niet aan dachten, haar ach
terbaks spel van 1919 op té geven. Integen
deel, vrijmetselaars en kapitalisten stelden
pogingen'in het werk, om de revolutionnaire
krachten voor het nat. soc. te vers^rikkön,
en langzaam met hun geld af te sluiten.
Spreker gaf daarna een kort historisch
overzicht van den /strijd om de Duitsche
vrijheid, waarna hij er op wees, dat nim
mermeer Duitschers en Nederlanders tegen
over elkander mogen komen te staan. Dat
dit is gebeurd, daarvoor dragen diegenen
de verantwoordelijkheid, die thans niet
meer in Nederland zijn, maar aan de over
zijde in Engeland en Amerika stoken.
Nooit meer een 10e Mei!
Wij. willen het lot dankbaar zijn, aldus
zei spr., ,dat deze ongelukkige strfd slechts
kort duurde en d§t de helden, die aan beide
kanten gevallen zijn, ons steeds in herinne
ring zullen brengen, dat het in de toekomst
nooit weer mag voorkomen, dat Nederlan-'
ders en Duitschers in dien strijd tegenover
elkander staan. -
Spr. schetste daarna hoe Dr. Seyss Inquart
bij .decreet van ,den Pührer van 18 Mei
1940, tot Rijkscommjssaris voor het bezet
te Nederlandsche gebied werd benoemd.-Hg
releveerde verschillende uitspraken uit re
devoeringen van den rijkscommissarls,
waarin geen haat, doch waardeering klonk
en een aansporing lag voor de Nederlan-
-ders om mede te werken aan de groote ge
beurtenissen.
Samenwerkinig uit bajmeraad'
schap geboren.
Nu ool^.in ,4en tegenwoordjgen tijd steeds
weer de vraag vernomen kan worden, waar
om de Duitsche bèzettings a,utoritelten
slechts met de nationaal-socialisten samen
werken, wil spr. nog eens in de herinnering
terugroepsn, dat deze kameraadschap in
de kerkers der vroegere regeering is ge
smeed.
Wie heeft Duitsche en Nederlandsche na
tionaal-socialisten gemeensehappelgk opge.
ploten?
Wie h*eft er voor gezorgd, dat zij op
de meest onwaardige wijze werden mishan
deld? Wie heeift laf en arglistig weerlooze,
menschen neergeschoten in treincoupé's
Het is tijd, kameraden, dat wij ons deze da
gen herinneren en oiis deze misdrijven voor
oogen stellen, om daaruit de noodige con
clusies te trekken voor de hardheid van on.
zen poUtieken strijd. Deze kameraadschap,
die destijds ontstond, zal haar hechtheid,
