aiDWEEKBLADÓpGED.GD0nD5IAG ^oRDlZUiD-HOIlEfiZECUWSCHC EliAnDEn
H.V. UitgeTersmaatscbappü „ËIIANDEN-NIEUWS"
Samenspreking der Kerkee
Verschilfeiide berichten
BEKENDMAKING
15e Jaargang
WOENSDAG 12 AUGUSTUS 1942
No. 1368
OPROEP
WAARIN SEDERT 1 NO VEh>ï B ER 1 9 35 OPQENOMEN HET
DIZGAVB VAH
B LA p .ONZE El LA N D E N" - 1 §E j a AR (SANG
Gevestigd te Mjdde&jmls Fr^ Heaidii)a>tt. 122 G Gixo ïé793Q i FoM^ka I i Ti& 12.
I^fbaIlt<HKr J/w* SEeelMidz S«. BXaturtfiiisdp: WSaxkt, Xelef. 69.
NIEUWE BONKAARTEN VERDEELD-
IN „STAD EN LANp."
Vhet surrogatenveaagstuk
onder handen genomen.
KI783
Abonnementsprijs 93 ceat per 3 maanden by vooruitbetaling.
Verschijnt 2 maal per week.
AfEonilerigke nummers 6 cent .Buitenland 8 guld^ pdr Jaai:.
Gewone regelprrjs 7 et. per m.m.- Contracten belangrijke
reductie. Prijsverhooging toegestaan door het Dept. van
Handel, Nijverheid en Scheepv. onder No. X6236 N.P. d.£l.
24 Maart 1942.
VeTantcTOoiideilpc Hoofdredacteur: Xli. g» Waal
Middelbaiiclk
DD
IV.
Volgens de voorstanders der pluriformi-
teitsleer in hare historische noodwendig
heid ligt objectief het principe daarvan in
de verscheidenheid, die God in Zijn wer
ken gelegd heeft, waardoor ook de eene,
algemeene Christelijke Kerk door diiffe-
psntiatie en veelheid van instituten tot open
baring komen moest. Subjectief ligt haar
beginsel in de vrijheid van consciëntie en
godsdienstoefening, waardoor iedere groep
vrij is naar eigen kerkelijk inzicht te leven
en voorts ook in de overtuiging, dat de ab
solute tegenstelling tusschen de ware en
valsche kerk in de practijk niet is vol te
houdan. Ten aanzien, van dit laatste wordt
dan aangevoerd, dat zelfs Calvijn' in de
Roomsohe Kerk, hoe gedeformeerd zij ook
was,nog een beginsel zag van de Chris
telijke Kerk.
Inderdaad is, zooals wé reeds eerder op
merkten, evenmin als het feit der zonde
dat der pluriformiteit te loochenen. Men
kan dit slechts doen, indien men zijn eigen
fierk als de alleenzaligmakende procla
meert 3n buiten haar geen ware godsdienst
noch ware Christenen erkent. Zelfs de
meest kerkjstisch aangelegde personen zul.
len dit hiet aandurven, zoodat wanneer
toegegeven moet worden, dat God in vele
kerken Zijn kinderen heeft,- daarmede te
vens de pluriformiteit is aanvaard als feit,
wat echter niet inhoudt, dat men ze ook
accepteert als ideaal of historische nood
zakelijkheid, omdat.het bestaan van iets
nog niet impliceert, dat het er zijn mag.
Wanneer we de ontwikkeling van de
Christelijke Kerk nagaan, dan blijkt ons,
dat zij is een evolutie van het ééne tot het
vele. De Kerk der apostelen was één insti
tuut, waarin de verschillen tusschen Paulus
en Petrus b..v. niet tot scheuring lejdden,
evenmin als in Corinthe. Tien eeuwen lang
is deze eenheid in kerkvorm bewaard door
de invloed en het gezag der oecumenische
concilies en der pausen, doch ii^ 1054 komt
de eerste splitsing, als de Oóstersche of
Grieksche Kerk zich door verschil van in
zicht inzake het z.g. filioque'(d.i. dat de H.
Geest niet alleen uitgaat van den Vader,
maar ook van den Zoon) afscheidt van de
Westersche of Roomsche Kerk. Daarmede
was de pluriformiteit een feit, al werd ze
hief in het Westen practisch niet gezien en
al verklaarde de Paus de Oóstersche Kerk
tot scheurkerk. Vijif eeuwen later komt dan
de Hervorming, die nieuwe instituten schiep
naast het Roomsche. Ook nu erkende de
Paus natuurlijk de pluriformiteit niet, daar
alle Protestanten ketters waren en de stel-,
ling: buiten de R.-K. Kerk geen heil, van
toepassing bleef. Deze uniformiteit was ech
ter slechts een waan. En de Hervorming
werd tenslotte zelf ook in diverse- banen
geleid, daar én de L/uthersclie én de Cal
vinistische én de Englicaansche én de
Doopsgezinde stroomingen zich ieder in een
afzonderlijke kerltformatie belichaamden.
Het bleek onmogelijk, het Luthersche en
het Gereformeerde"' standpunt inzake het
Avondmaal te verzoenen; de Doopsgezindisn
ble\;en onverzettelijk op het punt van de
kinderdoop' en de Anglicaansche Kerk met
haar Roomsch-achtjg ritueel en Protestant-
sche belijdenis bleef en aparte schakee-
rjng Zoo werd de Christflijke Kerk steeds
meer pluriform, al poogden on2e vaderen
hardnekkig het principe der uniformiteit t^
handhaven, hetgeen echter niet meer was
dan schijn.
Ook daarna heeft zich deze „pelgrims
tocht der kerk in menschelijke verwarring
onder Goddelijke leiding," zooals de predi-
kantan ten Have en Jansen Schoonhoven
in hun boek „Van den Koning der Kerk en
Zijn wereldwijd werk" deze ontwikkeling
kernachtig noemen, voortgezet. De negen
tiende eeuw aanschouwde in ons land nieu
we kerkformaties De ééne, oude Gerefor-^
meerde Kerk ging uiteen en de jaren 1834
en 1886 zagen de opkomst van nieuwe in
stituten, waardoor bsnslotte ten huldigen
dage de' Gereformeerde Gezindheid in vier
groepen uiteenligt: de Hervormden, de Ge
reformeerden, de Christelijk Gereformeer
den en de Gereformeerde Gemeenten. Aan
vankelijk kwamen de buiten-Hervormde
kerlcgroepen op uit reactie tegen de Syno
dale Organisatie, doch onderling-vermoch-
ten ze evenmin een eenheid te vormen, om
dat de dogmatische .verschillen, naar men
meende, te groot waren om in één kerkver
band samen te leven. Op deze wijze kwa-
misn zij, die zich Gereformeerd »oemden,
ondanks hun eenheid in belijdenis, afzon-
•Jerlijk te staan en leverden zij een nieuw^e
•bijdrage tot het versterken van de realiteit
der veelvormigheid.
De vraag komt vanzelf op, of het schep
pen van al deze kerkformaties nu nood
zakelijk was. Men moet bij de beantwoor
ding daarvan goed onderscheiden. Al wat
in beginsel één is, behoort in één kerkver
band. Maar hoever strekt zich dit begin
sel uit Op, welke grondslag moet - deze
eenheid rusten? Is het voldoende, tezamen
te belijden en te gelooven al wat de Schrift
bevat? Deze norm is niet afdoende geble
ken, daar elke ketter zijn letter heeft en
de exegese tot ver ujteenloopende opvat
tingen leidt. Men denAe slechts aan de
woorden: Dit is mijn lichaam, welker ver
schillende uitlegging tenslotte de kloof tus.
sohen Luterschen en Calvinisten bracht.
Zijn dan allen, 'die eenzelfde belijdenis on
derschrijven, kerkelijk één? Ook dat schijnt
dubieus geworden. De Apostolische Ge
loofsbelijdenis der 12 artikelan wordt door
Roomschen, Lutherschen, Gereformeerden
en ethischen onderschreven en zij vormen
een band'der eenheid, die de geheele Chris
tenheid omspant in al haar schakeeringen.
Zelfs de Geref. Geloofsbelijdenis schijnt niet
voldoende grond op te.leveren.voor kerke
lijk samenleven, althahs de 4 groepen Ge
reformeerden in ons land nemen ze alle
aan uitgenomen het beroemde art. 36,
dat' echter een staatkundig artikel is en
met de fheologie als zoodanig niets te ma-
k^ heeft doch ze leven niettemin ker
kelijk gescheiden. Er heerscht dus in dit
opzicht een grenzelooze verwarring. Noch
het Christen-zijn, noch de aanvaarding der
Schrift ^Is'Gods Woord, noch de erken
ning van tot in de finesses uitgewerkte
confessies zijn in staat, tot kerkelijke één
heid te voeren. Het is tragisch, dit te moe
ten constafeeren.
Hoe meer^,men over deze dingen' na
denkt, hoe moeilijker het probleem wordt.
En men komt tot de' ;verzuchting: is het
wel mogelijk, te .zeggen, wie er nU eigen
lijk bijeenbehooren? In alle eenvoudigheid
zou het antwoord moeten luiden: allen, die
zich gewasschen weten in het bloed van
Christus, zijn broeders en zustei'S, behooBsn
dus in één^gemeenschap' ook hier op aarde.
Dit is het eenjg juiste antwoord. Maar de
mensch in zijn-kortzichtigheid heeft allerlei'
theologische, kerkelijk-organisatórische,
practische en persoonlijke scheidingsmuren,
opgericht, soms "van een onbenulligheid,
waarover men zich bedroeven moet. Want
in welke opzichten verschillen nu al deze
Christeman onderling en welke gewichtige
bezwaren hebben ze tegen elkander? Aller
eerst natuurlijk dogmatische. Zeker, we zul
len de laatste zijn, om te beweren, dat deze
niet soms recht van bestaan hebben. Wie
de godheid van Christus ontkent, behoort
uiteraard niet tot de Christelijke Kerkge
meenschap, En' ve^chilt -men in het dog
ma der sacramenten, zoodat\ men het
Avondmaal op verschillende wijzen viert of
de: Kinderdoop verwerpt, dan is kerkelijk
samenleven ook practisch wel zeer bezwaar
lijk. Maar wanneer men het in vele hoofd
zaken eens is, dan is naar onze meening
kerkelijke eenheid schuldige plicht. Het is
toch immers een treurig verschijnsel, als
misnschen van hetzelfde geloof uiteengaan
en blijven twisten, omdat men- verschil
heeft over ondergeschikte punten va.n de
leer, over de wijze van organisatie der Kerk
over een naam soms, over gezangen,' oude
en nieuwe berijming, over het dragen van
toga of hooge hoed en zooveel meer. Er is
in dit opzicht op kerkelijke erf, vooral in
ons land, heel wat te dcen, Nederlanders
schijnen geboren theologen te zijn en ver
staan over het algemeen uitnemend de
kunst steeds weer nieuwe dogmatische prin
cipes uit te vinden en het al of niet aan
vaarden daarvan als criterium te poneeren
voor iemands zuiverheid in de leer. Het
krioelt met name in ons land op dit terrein
van Prinzipienreiters, die hun anathema's
slingeren naar iècirer, die het niet voor 100%
met hun theologisch stelsel, dat meestal
zeer eenzijdig is opgebouwd, eens zijn. Hier
staan zoowel de wetsnschappelijke als de
amateur-theologen schuldig,-de eersten ze
ker niet het minst. Inplaats ,dat de theolo
gie, die Koningin der wetenschappen, de
Christelijke Kerk diende door verdieping
van het geloof, verklaring der. Schriften
en a,pologetische arbeid tegenover niet-
Christelijke stroomingen, heeft zij ook door
haar scholastiek, die evenzeer op Protes-
tantsch erf bestaat, de' verdeeldheid be
vorderd, daar ze maa;r steeds nieuwe system-
ma opbouwde, ter-wijl de vechtlust harer be
oefenaars niet ,t3n onrechte heeft doen
spreken van de rabies theologorum," de
razernij der theologen.
(Wordt vervolgd.)
Einde aan ongewenschteii toestand.
's-GRAVENHAGE, 8 Aug. De distri
butiediensten der gemeenten, waar men in
het bevolkingsregister is opgenomen, zul
len op nader te bepalen tijdstippen gedu
rende het tijdvak van 17 Augustus tot ön
met 5 September a.s., tegen overlegging
van de distributiestamkaart en tegen in
ontvangstneming van een bon'van het inr
^legvei bónkaarten „voedingsmiddelen 10e
periode' 1942'', benevens nieuwe aardappel-
kaarten uitreiken.
De diensten zullen uitreiken: aan hou
ders van een inlegvel K of L 1 een bon-
kaart K 1Ó7 of L 107' en tWee aardappel-
kaarten N 107; aan, houders van e-sn inleg
vel K 2 of D 2 een boi,,kaart K 207 of L
207 en' drie aardappelkaarten N 107); aan
houders van een inlegvel K 3 of D 3 een
bonkaart K 307 of D 307 en twee aardap
pelkaarten N 107aan houders van een in
legvel K 4 of L 4 een bonkaart K 407 of
L 407 en één aardappelkaart N 107. Bo-
vsndien zullen alle houders van L-inlegvel-
'len ditmaal wederom een toeSlagkaart voor
aardappelen ontvangen.
De bonnen, van de bovengenoemde kaar
ten zullen naar gelang zij in de stad of teji
plattelande uitgereikt worden^, een opdruk
in verschilïsnde kleur hebben, n.I. rood
voor de „stad"-kaarten en zwart voor de
„land"-kaarten.
Zelf-verzorgers voor aardappelen, b^^eod,
vleesch en melk zullen onderscheidenlijk
geen aardappel, brood-, vleesch- of melk-
kaarten ontvangen. Van zelf verzorgers voor
melk,'^op wier'bónkaarten geen melkbonnen
voorkomen, zal een viertal „réser'^^e"-bon-
nen worden ingehouden.'In een'aantal ge
meenten, dient men ter verkrijging van essn
aardappelkaart een formulier MD 32 in te
vullen. De plaatselijke distributiediensteri
zullen hierover nadere mededeelingen. doen.
Zij, die geboren .zijn tusschen 9 Augus
tus én 7 September van de jaren 1921, 1928
en 1938, dienen, alvorens hun bónkaarten
in ontvangst te nemen, hun' inlegv.ellen te
ruilen.
Voorts zullen tegelijk met de bonkaar-
ben voor voedingsmiddelen nieuv^e tabaks-,
sigaretten- en versnaperingenkaarten wor
den uitgereikt; Hiervoor behoeven geen bon
nen van de thans in gebruijc zijnde kaarten
te worden ingeleverd. Diqnbsngevolge zul
len ook zij, aan wlen den vorigen keer geeh
kaarten werden verstrekt, nieuwe rook- of
versnaperingenkaarten ontvangen, terwijl
Philanthropie op het platteland. Na het maaien geeft de boer volgens^ traditie
aan de armen onder de bevolking het recht, om de aren te Iffieh op zijn akker
VNP-Zeiilemaker-Pdx Holland m
Ten vervolge op zijn bekendma
king van 13 Juli 1942 tot de geheele
Nederlandsche bevolking, die in alle
Nederlandsche bladen verscbsnen is,
wordt op. bevel van den weerrtiachts-
bevelhebber in Nederland, den Geiie-
raal der Vliegers Fr,Chrls\iansen,
-het volgend» officieel medegedeeld:
Op 7 Augustus hebben, onverant-
viToordelijke elementen te Rotterdam
een aanslag gepleegd op een spoort
trein der Dultsche weermacht. Een
Nederlandsche spoorwegbeambte is
bij de vervulling van zijn plicht het
slachtoffer van dezen aanslag gewor
den.
Indien niet vóór Vr^dag 14 Augus
tus "a.s. middernacht de daders zich
bij de politie aanmelden, of vooral
door medewerking van de bewoners
des lands worden gegrepen, zal op
grond van de bekendmaking van den
weermachtsbevelhebber in Nederland
teruggegrepen worden op een aantal
gijzelaars, die met hun leverf .voor
dergelijke daden van sabotage borg
staan. Het arresteeren van de daders
is thans in het eigen belang van de
geheele bevolking zelf, teneinde dit
teruggrijpen o,p de gijzelaars- te ver
mijden. Op tijdige mededeelingen aan
een dienstjnstantie van de Duitsche"
weermacht of de politie. Welke tot
het grijpen van de daders leiden stelt
de weermachtsbevelhebber in Neder
land een belooning van f 100.000.
Mededeelingen -worden vertrouwe
lijk behandeld.
De höhere S.S. en Polizetführer
en commissaris-generaal voor
de veiligheid.
RAUTER.
S.S.-Gruppenführer en lujt.-
generaal der politie.
bovendien mannelijke personen, geboren
vóór 7 September 1924, en vrouwelijke per
sonen, geboren vóór 7 September 1917, op
nieuw hun keus kunnen bepalen, tusschen"
een versnaperingenkaart eenerzijds en«een
tabaks, oif sigarettenkaart anderzijds.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
rnen terstond bij het in ont-vangst nemen
der kaarten dient te controleeren, of men
alle bescheiden, waarop men recht heeft,
heeft ontvangen, aangezien latere reclames
uiteraard njet in behandeling kunnen wor-'
den genomen. Tevens dient men na,te gaan
of op de distributiestamkaarben de afkrüi-.
sing der .vakjes op de juiste wijze heeft
plaats gehad. Bij de uitreiking van een bon
kaart „voedingsmiddelen 10e periode 1942"
K of L 107, 207, 307 of 407 moet het vakje
L 13, terwijl bij verstrekking van een ver
snaperingenkaart, een tabakskaart en een
sigarettenljaart in het vakje AA van de
distributiestamkaart onderscheidenlijk de
letters X, T en Z geplaatst dienen te wor
den.
Waardeering voor platteland.
Familie ojp het platteland is door de ste
delingen nog nooit zóó gewaardeerd als jn
dezen distributialujd. Geen wonder, want de
plattelanders zijn nog weleens bereid een
paar bonnetjes af te staan voor de familie
in de stad. Het is begrijpelijk, dat deze
bonnen dankbaar worden aanvaard, doch
het is ook duidelijk, dat het ongewenscht
is, dat de osne stadsbewoner meer bonnen
heeft dan de ander. De minder bevoorrech
ten zullen dit speciaal ervaren als de win
kelvoorraad bij den leverancier in de stad
wel toereikend is om de rechtmatige rant
soenen aan de gegadigden te leveren,, doch
niet berekend is' op het verstrekken- van
extra porties. Daarom heeft men besloten
verschillende levensmiddelen-1 en aardap
pelkaarten uit te reiken voor stad en het
platteland.
- In gemeenten met een uitgesproken ste
delijk karakter wórden bij de eerstkomende
uitreiking kaarten afgegeven met rooden
opdruk, terwijl in plaatsen met een typisch
landelijk kaeakter kaarten met zwarten op
druk zullen worden uitgereikt „Stads- en
„Liand"-kaarten dus. „De „land"-kaarten
.zullen in de stad niet geldig zijn, de stad-
kaarten daarentegen wel ten plattelande.
Houders van kaarten met .zwarten opdruk
zullen deze dus niet kunnen geb^ruiken, als
zij in de stad gaan logeeren. Natuurlijk be.
teekent dit niet, dat het verblijf in de stad
hun onmogelijk wordt gemaakt. De bedoe
ling is slechts, dat het bovenvermelde
kwaad "^zooveel mogelijk wordt ondervan
gen!
Daarom, geldt de nieuwe regeling dan
ook alleen -voor die weeli;;;artikelen, welke
in den regel speciaal in de plaats van in
woning, meestal van esn vasten leverancier
worden betrokken, b.v. aardappelen. Om
technische redenen 'is echter de geheele
kaart van een opdruk in eenzelfde kleur
voorzien. Wie dus, een dagje naar de stad
gaat, zal van de regeling geen hinder on
dervinden. De plattelander, die een weekje
in de stad gaat logeei»an, zal in de gelegen
heid v.forden gesteld de ïiobdige bonnen
in te ruilen bij den plaatselijken distributie
dienst.
Bij de uitreiking zal menigeen zich ver
bazen roode kaarten te ontvangen, ter-wijl
hij zwarte had verwadht. Ook het omgekeer
de kan het geval zijn. Bij de indeeling
wordt namelijk speciaal gelet op het ty
pische karakter van den betrokken kring,
die vaak verschillende gemeenten omvat.
Zoo worden b.v. Sneek en Harlingen al»
aan familielieden ;van in Neder-
landscli-Indië geintemeerde leden der
N.S.B. -
Echtgenooten, kinderen en ouders van
in Nederlandsch-Indië geïnterneerde iedsn
der N.S.B., die in behoeftige omstandighe
den verkeeren of om andere redenen hulp
of raad noodig hebben, wordt verzocht zich
daartoe schriftelijk onder opgave van vol
ledige bijzonderheden te richten tot het
secretariaat-generaal der N.S.B.. Maliebaan
35 te Utrecht. -
stad beschouwd, Franeke^ als een landelij-
ke gemeente. In Geldrop «worden „stad"-
kaarten uitgereikt, oiT;idat het tot den kring
Eindhoven behoort, In Zutfen en Harder
wijk ontvangt men „land"-kaarten.
Op deze wijze wordt voorkomen, dat de
winkelstand wordt gedupeerd. 'WJinkeliers
met" bezorgdiensten in ,de stad en op het
land behoeven zich ,dus niet ongerust te
■maken. Nadere bijzonderheden- omtrent de
nieuwe regeling zullen tijdig worden be-,
kendgemaakt Men valle de distributiedien
sten dug niet lastig met verzoeken om in
lichtingen, doch wachte de nadere mede
deelingen af.
'KAARSEN OP DE PETROLEUMBON.
Ti8 voren bonjnleivering ,bij winkelier.
Gedurende het tijdvak van 1 Augustus
tot en met 30 September 1942 geven de
met „24" genummerde bonnen van de pe-
troleumkaarten „S" en „T" recht op het
'koopen van één rantsoen kaarsen.
Eén rantsoen kaarsen bedraagt 300 gr.
De voor het koopen van kaarsen-aange
wezen bonnen moeten vóór of bij den winke
lier worden ingeleverd, desgewenscht te
gen ontvangstbewijs. De aflevering der kaar
sen aan de verbruikers heeft eerst plaats
nadat de -winkelier zich door middel van
de door hem ontvangen bonnen heeft be
voorraad. -
Dit is de laatste bonaan-wgzing voor
kaarsen tot sn mel^ 30 September 1942.
Toevloed wordt (geremd en pr^s gedrukt.
De Gemachtigde voor de Prijzen heeft In
de Staatscourant van heden een enquête-
beschikking aifgekondigd, wa?,rdoor alle fa
brikanten van bouillon,producten, - puddin
gen, boterhamsmeersels en vischconserven
tot het geven van inlichtingen omtrent hun
t bedrijf "èn hun prijzenberekening worden
verplicht.
Reeds al te lang- heeft dé stroom van
surrogaten, die den handel in voedingsmid
delen van artikelen voorziet, zijn loop on
geremd kunnen vervolgen. Het aantal ver
vangingsmiddelen is enorm toegenomen en,
de prijzen, die ervoor worden gevraagd,
staan dikwijls in geen 'verhouding tot de
kosten. Daarin zal nu verandering komen:
de overheid heeft de eerste stap gezet op
denkweg, die tot een grondige en totale
regeling van alle prijzen leidt, en het ge-i
bied dat het meest om. saneering vroeg,
dat der sui'rogaten, het eerste aangegre
pen. Daarmede is het oogenblik aangebro
ken, dat de overheid, die tof nu toe bij de
prijsberekening door de fabrikanten slechts
&3n pa,ssief toezjcht uitoefende, de prflzen
daadwerkelijk voor gaat schrijven.
