CHmVEEKDLi\DöpGED.GQ0riI]l5IA6 vöördeZUID-HOUBZC^ EHATIDCn
NJ. UitgeTersmaatschappij „ËILANDEN-NIEUWS"
SamensprekiDg der Kerkei^
Versehilleode krichten
15e Jaargang
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1942
No, 1366
Levering Aardappelen
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD ,0 N Z E E I L A N D E N" - 1 8^ J A AR C3i A N G
OnOAVI VAM
Gevesil^ te M|ddd]ï«nii| i Fziiii Hend^aftt. 122 Q Cico 167930 i Fottbon i Ttl. 17^
Bykantoor toot Zeeland! St. Haartens^lk Mmkt, lUet B».
□D
Behandeling, sorteering en afle^
vering van de Flakkeesehe lasd^
en TninboowproduGten
K17S3
Abonnementsprys 93 cent per 3 maanden .bQ vooruitbetaling.
Verschijnt 2 maal per weeli.
Aisonderliyke niunmers 5 centBuitenland 8 gulden p«r Jaar.
Gewone regelprijs 7 et. per m.m. Contracten belangrglte
reductie. Prijsverliooging toegestaan door liet Dept. van
Handel, Nijverheid en Sche^pv. onder No. 16236 N.P. d.d.
24 Maart 1942.
Verantivooidelijb Hoofdredaxitseiir: Ui. fio Waial
MiddelbandlL
III.
De pluriformiteits-tKeoriën van Dr. Kuij-
per v/illen verworden toestanden goedpra
ten i3n daarvoor was het noodig, dat het
geloofsartikel van de éëne, algemeenè,
Christelijke Kerk uitsluitend van toepas
sing werd verklkard op de onzichtbare
Kerkr die wel geestelijk een eenheid is,
doch volgens dr. Kuijper in de practijk
noodwendig pluriform moet zijn. Hij aan
vaardt de pluriformiteit niet alleen als
een historisch ifeit, doch meent, dat ^ij een
normaal i3n een heel natuurlijk verschijnsel
is. Deze zienswijze is echter in strijd met
Schrift en Belijdenis en ook Calvijn-was
van een andere meening. Zou Paulus in
Rom, 12 5, waar hij zegt: ,,Alzoo zijn wij
één lichaam in Christus," alleen doelen op
de geestelijk eenheid? We kunnen het niet
aannemen. Zou het ontroerende hoogepries.
terlijk gebed van Christus uit Joh. 17, waar
Hij zoo aangrijpend bidt om de eenheid
Zijner kinderen, (,,Opd&.t zij allen één zijn,
gelijkerwijs Gij, Vader! jn Mij en Ik in U,
dat ook zij in. Ons één zijnj opdat de wereld
geloove, dat Gij Mij gezonden hebt"- niet
ook zien op de zichtbare kei^elijke eenheid
der Christenen? Moet3n de eenigheid des
geloofs, erf de band der liefde niet zóó
groot zijn, dat óok de-uitwendige eenheid
bewaard wordt? En zegt het oude verhaal
ons niets, dat vertelt, hoe de Apostel Jo
hannes in zijn' hooge ouderdom, als hem
gevraagd werd nog eens in de vergadering
der gemeente' te verschijnen, voortdurend
niets ander zeide dan: „Kinderkens, houdt
liefde onder elkander?" Het staat voor ons
muurvast, dat de Schrift de eenheid der
Kerk niet alleen feestelijk verstaat, maar
don geloovigen ook in de kerkelijke bele
ving de eenheid als ideaal en tevens als
eisch voor oogen houdt.
De Ned. Geloofsbelijdenis verzet zich
ook tegen de theoïieën van Dr. Kuijpe» en
zijn geestverwanten, In art. 27 spreekt ziij
van de algfemgene Christelijke Kerk, welke
is de heilige vergadering der ware Christ-
gelovoigen die geweest is van den beginne
der wereld aif en,^al zijn tot het einde toe.
tezamengevoegd en vereenigd zijnde m.et
hart en wil an éénzelfden Geest door de
kracht des geloof s. Dit ziet, ao(^ zou mén
zeggen, op de onzichtbare Kerk. Inderdaad
maar in art. 28 wordt dan gezegd, dat
allen schuldig zijn, zich bij deze heilige
vergadering te voegen en zich daarmede te
vereénigen, onderhoudende alzoo de eenig
heid der Kerk. Hier is de onzichtbare Kerk
van art. ^7 op eenmaal ook de zichtbare
geworden! In dit opzicht zijn we het eens^
met pofessor Haitjema, ,die -in zijn „Hoogf-
kerlkelijk Protestantisimie" als zijn meening
uitspreekt, dat de ware Kerk van Christus
ook institutair een eenheid behoort te zSjn
on zoowel organisme als Instituut beide is.
Hij haalt de „Institutie" van Calvijn aan,
waar de Reformator zegt: „Dit artikel des
geloofs (hij bedoelt het art. uit de Apost.
Gel. Bel. van de ééne, heilige, algemeenè,
Christelijke Kerk) gaat ook eenigszins de
uitwendige Kerk aan, opdat een ieder van
ons zich met alle kinderen Gtods in broe
derlijke eendracht houde." Zoo men ziet,
is hier van een pluriformiteit naar Kuij-
periaansche opvatting geen sprake, doch
wordt de eisch van kerkelijke eenheid
gesteld.
Volgans den Geref. Ds. Joh. Jansen (in
de Chr. Encyclopaedle) houdt de nieuw-
calvinistische conceptie der pluriformiteit
niet alleen in, dat zij een historisch feit,is,
maar ook, dat „de waarheid Gfods te rijk is,
om in één kerkvorm volkomen te worden
beleden, zoodat elke kerk zSjn eigen type
vertoont en haar belijdenis in eigen vorm
uitspreekt." En Ds. Knap- borduurt in zijn
i.Dagmatischie fragmenten" ook op dit stra
mion als hij zegt: „Het is één waarheid
Gods, die geopenbaard is, maar zooals het
licht door verschillend gekleurde Vensters
naar binnen valt, zoo roept de waarheid
Gods verschillende typen van Vroomheid
in het leven, die natuurlijk de drang in
zich voelen om zich in vast kerkverband te'
organlseeren." Ten opzichte van deae clta-
^-n moet erkend worden, dat de Goddelijke
Waarheid inderdaad vele (facetten heeft,
en dat er deswege een geestelijke differen
tiatie onder de Christenen wordt gevondsn.
We dienen het feit van de godsdienstige
pluriformiteit te erki3nnen. Er z|jn verschil
lende typen van vroomheid. De één is meer
Verstandelijk aangelegd; anderen zijn ge-
voelsmenschenj; de één. legt meer den na
druk op de rechtvaardigmaking, de ander
op de heiligmaking; de één is meer dogma
tisch, de ander meer mystiek; dit alles
Werkt ontegenzeggelijk de veelvormigheid
'n de hand. En^^daarbij komt dan nog het
verschil van inzicht if- allerlei theologische
kwesties. De heele Kerkgeschiedenis door
tot op de huidige dag toe zijn met name de
godgeleerden, dus zij die speciaal de Schrift
en dé geloofsleer tot voorwerp van studie
maken, met allerlei uitleggingen en betoo-
gen gekomen, waaruit tenslotte heel dikke
dogmatieken te voorschijn zijn getreden,
die soms op menig punt van elkander af
wijken. Er is schier geen enkel theologisch
leerstuk, of er heerscht verschil van mee-
riing ovw. Het begon met Petrus en Pau-
Jus, die het er niet over eens waren, of de
Christenen uit de J'oden nog op Joodsche
wijze moesten leven. Later ging men twis
ten over de waarachtige menschwording
van Christus, over de godheid van Chris
tus, over Zijn twee naturen, over de leer
van ïjonde en genade, over ,de vraag, of de
H_ Geest behalve van dian Vader, ook uit
baat van den Zoon, over de praedestinatie,
over het avondmaal, over de rechtvaardig
making door geloof of goede werken, over
de kinderdoop, over de Drieëenheid, over
^Tiet verbond en over vele andere zaken
m^er. En dit uiteengaan in, dogmatisch
denken geschiedde zoowel vóór als né. de
Reformatie. De Roomsch-Katholieke Kerk
hield en houdt strak vast aan haar uitwen
dige eanheid en wie met haar van meening
verschilde, werd als kettersch uitgeworpen.
Buiten haar erkent zij geen kerken en Is
er geen zaligheid. Zoo handhaaft zij de
kerkelijke uniformiteit en wil dus van'plu
riformiteit niets weten. Voor zoover er eeni
ge religieuze schakeering opkomt, vangt zij
die op in. de diverse kloosterorden. Met de
Hervorming kwam echter een ander ker
kelijk systeem op, dat niet gebaseerd is
op de uitspraken van concilies of pausen,
met verbindende kracht voor alle leeken,
maar dat eiken mensch vrij plaatst voor
Gods 'Woord - zonder priesterlijk interme
diair. Uiteraard ligt in het Protestantsch
beginsel der vrijheid de. kiem van veel
soortige godsdienstige en daardoor ook
kerkelijke diffensntiatie. Pater de Groot S.J.
'iiSfeL hei, iirü^'ïi „iïandleiding biVj het Katho-
lieik Godaldlenistonidterwijis" zóó: ,,Het grond
beginsel der Hervorming, het vrije onder
zoek naar de beteekeiiis der Schriftuur,
dat lederen geloovige werd toegestaan bevat
reeds de kiem der verdeeldheid." Inderdaad
is dit zoo en het Protestantisme heeft dan
ook een veelkleurige staalkaart van religi
euze nuanceeringen en kerkelijke variëtei
ten geproduceerd, al behoeven we daarom
op de imponeerende eenheid der Roomsch-
Kath. Kerk niet-jaloersch te zijn, daar zij
verkregen is en in stand gehoudsn wordt
door onschriftuurlijke middelen.
Het is dus dwaasheid, de religieuze pluri
formiteit te willen loochenen. Men kan wel
y
vaststellen, dat in zeer vele gevallen men-
schelijke kortzichtigheid, eenzijdigheid, on
geloof en twijfelzucht, dus de mensejielijke
zonde, een groote rol heeft gespeeld in dit
proces en dat er derhalve zeer veel zondige
factoren'in het spel waren. Anderzijds moet
erkend worden, datverschil vankarakter,
van opvoeding, van ontwikkeling, van be-
keeringsweg kunnen leiden tot een verschil
in de'beklemtoning der goddelijke waarhe
den. Maar ofschoon we toegeven, dat er
grenzen zijn, kunnen we toch niet de» stel
ling onderschrijven, dat d» waarheid Gods
.«te rijk is om in één Jcerkvorm volkomen te
worden beleden. Dan zou elke kerk een
deel of .rfjde der waarheid gegrepen hebben
en zou er dus In elke kerk een wap.rheids-
element zijn. Gaat men deze stelling prac-
tisch toepassen, dan stuit men echter op
allerlei moeilijkheden. Voor sommige groe
pen is er iets voor te zeggen, bij andere
echter vraagt men zich af, welke ifacet
der goddelijke waarheid ze opgenomen heb-
ben. Hoofdzaak is evenwel, dat de gods
dienstige pluriformiteit een feit is en dat
zij geleid heeft tot een ver doorgevoerde
kerkelijke pluriformiteit.
Wordt vervolgd.
Aan belanghebbenden zij medegedeeld, dat
met ingang van 29 Juli j.l. het rooiverbod
voor aardappelen is opgeheven en het vel
len van 'op tuinbouwteeltvergunning ge
teelde aardappelen gelindigd is.
In het vervolg zullen de aardappelen,
evenals vorige jaren, weer door de V.B.N.
A. worden afgenomen.
Verzoekeh tot aflevering van aardappe
len met vermelding van redenen, b.v. ziek,
met pokken bezet, enz. moeten ten kan
tore van den Plaatselijken Bureauhouder
worden ingezonden.
Opgemerkt aij echter, dat de levering van
aardappelen, geteeld op gescheurd gras
land, alsmede levering van niet^dudbare
aardappelen, geteeld op land, dat is voor
bestemd voor den~1;eelt van koolzaad, de
voorkeur genieten.
De Plaatselijke Bureauhouder,
H. VAN HEEST.
GEWETENSKOLEN.
Utrecht, 31 Juli. Een Inwoner van de
gemeente L'eusden is dezer dag.sn tot de
merkwaardige ontdekking gekomen dat on
bekenden des nachts ongeveer twee mud
anthraciet in zijn kolenhok hebben gedepo
neerd. De heer des huizes zou wellicht aan
kabouters gedacht hebben, ware het niet,
dat hij bij de brandstoffen een brief vond
van den volgenden inhoud:
„■Waarde heer K.; Wij Varen een half
jaar geleden zoó vrij om wat kolen van U
te leensn. Zij brandden uitstekend en wij
wisten niet of wij een kleur van warmte
of van schaamte kregen als wij rond den
haard zaten. In ieder geval wilden wij aan
die laatste mogelijkheid een einde maken
en daarom geven wij U thans het geleende
terug. U kunt deze anthracietbrokjes be
schouwen als e-an extra rantsoen ge'wetens-
kolen. In de hoop, dat U er in gezondheid
gebruik van zult maken, teekenen wij met
hoogachting, twee onbekendan.
Dit schrijven spreekt voor zichzelf en de
heer K., die in Maart J.l. zeer vertoornd
was over den diefstal van zijn brandstof,
stond verwonderd en verheugd naar zijn
kolenvoorraad te kij^ten. Al behoort de an
thraciet hern, toe, eigenlijk heeft hij nu toch
een buibankansje, want als ze niet gestolen
was, dan zou zij toch zeker opgestookt zijn.
■Overigens bewijst deze historie, dat niet
alle dieven gewetenloos zijn. N.v.d.D.
NIEUWE AAKDAPPELBON: 89A.
Rantsoen van 3 KG.
's Öravenhage," 1 Aug. De Secretaris-
Generaal van Landbouw en Visscherij
maakt bekend, dat voor dp distributie-peri
ode van 2 t.iïi,-S 'Aug-, fc^Jfc, aardappelrant-
soen wederom is vastgesteld op 3 kg. In
verband hiermede zal gedurende genoemd
tijdvak elke der met 39A genummerde bon
nen van de a^rdappelkaart recht gevan op
het koopen van 1% kg. aardappelen.
NIEUWE BURGEMEESTERS.
's Gravenhage, 1 AugHet Rijkscommis-
sariaat maakt bekend: .de commissaris
voor Bestuur en Justitie, heeft de volgen
de personen tot burgemeester benoemd: J.
A. Eekhof, plaatsver'vangend burgemeester
te Hilversum,'tot burgemeester van Dene^
kamp en S. H. L. Woldripgh, landbouwer
te OldenhovBj tot burgemeester van Olde-
kerk.
SCHOENENVERKOOP DEZE WEEK
VERBODEN.
's Gravenhage,.31 Juli. In verband met
de inventarisatie van de voorradian schoe
nen hier te lande, is jn de periode van 2
tot en met 9 Augustus 1942 het Icoopen,
verkoopeh en afleveren van alle soorten
schoenen in dan meest uitgebreiden zin,
met inbegrip van pantoffels en leerloos
schoeisel verboden, ook al 2ou hiervoor een
geldige sohoenenbon worden ingeleverd.
In verband met het bovenstaande is de
geldigheidsduur van» de schoanenbonnen,
die in genoemde periode" verloopen, ver
lengd tot en mef 15 Augustus 1942, zonder
dat hiervoor aifstempeling van den bon door
den distributiedienst noodig is.
Mr. J. F. HOEFFELMAN, ApVOCAAT-
GENERAAL TE LEEUWARDEN.
Tot advocaatgeneraal- bij het gerechts
hof te Leeuwarden is benoemd mr. J. P.
Hoeffelman, thans substituut-offlcier van
justitie bij de arrondissementsrechtbank te
Rotterdam.
Mr. Hoeffelman, op 11 Mei 1891 gebo
ren, promoveerde in 1915 te Amster*am
tot doctor in de rechtswetenschappen. Op
24 Juli 1919 werd hij benoemd tot ambte
naar van het O.M. te Heerenveen, kort
daarna volgde zijn benoeming in gelijke
functie te Haarlem. Op 26 September 1928
ging hij als substituut-ofificier naar Breda
en .sinds 6 Juni 1929 is hij als zoo,danlg
verbonden aan de Rotterdamsche Recht
bank.
ADVERTENTIES GEBRUIKTE
GOEDEREN.
Dé prijsi, benevens de naiam en het adres
_van. den adverteerder moeten gepubliceerd
woijdien.
's Gravenhage, 1 Aug. De ssc»taris-ge-
neraal van VolksvoorliclMng en Kunsten
heeft bepaald, dat, in verband met de be
schikking van dtan secretaris-generaal van
Haiidel, Nijverheid en Scheepvaart, betref
fende de prijzen van gebruikte goederen,
Het seizoen voor het wasschen van dé jonge-lammeren is weer aangebroken.
Dit wasschen dient, om de dieren te bevrijden .van het schadelijk ongedierte, dat
zich In de wol genesteld heeft Polygopn-Kuiper-Pax Holland m
van Zaterdag 8 Augustus af, alle adverten.
ties, waarin goederen te koop worden aan
geboden, den prijs dier te koop aangeboden
goedenan per artikel, den haam alsmede het
adres van den aanbieder moet bevatten.
Deze bepaling geldt zoowel voor nieuwe
als (gebruikte goederen van eiken aard.
Uitgezonderd hiervan zijn de adverten
ties van bekende firma's, die uitsluitend
nieuwe artikelen te koop aanbieden.
Voorts zijn hiervan uitgezonderd de ad
vertenties, warin gebruikte goederen,
waarvoor ean afzonderlijke prijsregeling
geldt of wordt getroffen, of goederen,'wel
ke een verzamel- of kunstwaarde bezitten
te koop worden aangeboden.
In herinnering wordt gebracht, Ï9af ge
bruikte goederen mogen worden' verkocht
tegen ten hoogste den prijs, die, in.aanmer-'
king genomen den toestand, waarin het
goed verkeert, in een redelijke verhouding
staat tot den op het moment van den ver
koop toelaatbaren prijs voor hetzelfde soort
gelijke goed.
De voor gebruikte goederen berekenda-
prijs mag echter in gean geval meer dan
?5% bedragen "van ,den in vorenstaande
zinSiedé bedoelden prijs. -
SCHADELOOSSTELLING INGE
LEVERDE RIJWIELEN.
Bepaald op 50 gulden.
's Gravenhage, 1 Aug. Officieel wordt
het volgende bekend gemaakt:
De schadeloosstelling voor een ingeleverd
rijwiel, dat niet- teruggegeven wordt of
waarvoor geen ander rijwiel wordt, ver
strekt, bedraagt 50 gulden.
Behalve deze schadeloosstelling krijgen
personen, die door het inleveren hun eenige
rijwiel verloren hebban, zonder daarvoor
een ander rijwiel in de plaats te krijgen,
een formulier voor de aanschaffing van een
nieuw rijwiel, voor zoover zij het volgende
kunnen aantoonen:
1. dat zij voor de uitoefening van hun
beroep onvoorwaardelijk een rijwiel noodig
hebben;
2. dat zij op andere ■wijze niet aan aan
rijwiel weten te komen.
Wie een dergelijk formulier ontvangt en
houder van een vetkaart is, wordt op ver
zoek bij de aanschaffing van het nieuwe
rijwiel vrijgesteld van de betaling van het
verschil tusschen de uitbetaalde schadeloos
stelling en ,den prijs van een eenvoudig
heenanrijwiel.
Schadeloosstelling, aahschaffingsformu-
lieren en bonnen zullen worden uitgereikt
door den burgemeester, in vraens gemeente
de inlevering is geschied. De beslissingen
van de burgemeesters over verzoeken tot
het verstrekken van een aanschaffingsfor-
nauller en tot het uitreiken van een bon
zijn bindend.
De burgemeesters zullen nadere inlichtin
gen over de uitvoering van deze maatre
gelen bekend maken. Man wordt verzocht,
voordien geen verzoeken tot schadeloosstel
ling in te dienen.
NOODLOTTIG ONGEVAL OÈ-HET
STRAND.
's Gravenhage, 1 Aug. Het Bureau van
den WeermachtsbeveUiebber in Nederland
deelt mede:
Dezer dagen heeft zich een noodlottig
ongeval voorgedaan.'In' strijd met het ver
bod is een Nederlander het strand opge
gaan, waar hij in aanraking kwam met
een aldaar neergelegde mijn; door de ont-
plofifing werd hij terstond gedood.
- In dit verband wijst de Weermachtsbevel
t»
hebber in Nederland er nog eens* op, dat
het betreden van' het strand en de duinen
zooals zulks overal door borden is kenbaar
gemaakt, algemeen verboden is en dat de
schildwachten opdracht hebben, bij over
treding-en gebruik te maken van de wapens
Wie ondanks het bestaande verbod een
militair terrein betreedt, loopt bovendien,
zooals bovenstaand voorbeeld leert, gevaar
in een der talrijk aangelegde mijnenvelden
te geraken en zijn leven op 't spel te zet
ten.
Op de behandeling, sorteering en afleve
ring van de producten, hebban wij in onze
jaarverslagen al meermalen de aandacht
gevestigd.
Waar ons jaarverslag evenwel in handen
k*mt van een klein aantal telers, meenen
wij goed te doen, hierop ook de aandacht
eens te vestigen in onze plaatselijke bladen
waarvoor 'Wij gaarne de medewerking van
Heeren Redacteuren inroepen.
Wij, hebben ons de vraag gesteld, waarom
levert de Flakkeesehe teler zijn producten
niet beter af? Wij meenen daarvoor de vol
gende redenen te kunnen aanvoeren.
Bij aflevering in den vrijen handel krijgt
de teler, die zijn product goed klaar maakt,
dezelfde prijs als de teler, die het daarmede
minder nauw neemt. De prikkel (het gel
delijk voordeel- voor een betere sorteering
en aflevering ontbreekt hier. Alleen levert
de goedklaarmakende. teler wat makkelij
ker, terwijl de slecht klaarmakende teler
nogal eens de kans loopt, dat hij met zijn
producten terug 'wordt gestuurd om ze
beter klaar te maken.
Van het beter klaar matoan komt echter
in de practijk weinig terecht. Als de eene
koopman ze afkeurt, verklaart zijn concur-
reerende collegazich bereid, om de produc
ten wel af te n^men, evenwel'^?oor if 0.20 of
f 0.30 minder dan de geldende handelsprijs.
De teler maakt even een rekensommetje
en komt tot de conclusie, dat aflevering
tegan een lageren prijs hem voordeeliger
uitkomt dan' de producten mecvterug te ne
men en ze opnieuw klaar te maken. Hieruit
volgt, dat de goedwillende koopman geen
producten en geen winst heeft en de ont
vangende koopman de winst in zijn zak
steekt en de teler verkeerd opvoedt.
Nu echter de producten verplicht moeten
worden geveild, moeten ze overeenkomstig
de gestelde eischen worden klaar gemaakt
en aan de kooper worden afgele'verd, In de
plaats van de sorteerinrichtingen van ,den
handel zijn gekomen de sorteerinrichtingen
van de veiling. De veiling moet mén niet
alleen zien als verkoopende-, maar ook als
opvoedende instelling.
De toestand is thans zoo. Als de op de
veiling aangevoerde producten niet aan de
gestelde eischen voldoen, dan worden ze
óf geveild voor a&vtjkende kwaliteit, óf de>
veiling wordt door de controleerende ambte
naren verboden de producten in den handel -
te brengen.
Het volgende voorbeeld moge den telers
duidelijk maken, 'dat er alle aanleiding is
om de producten goed klaar te maken.
Vorige week werd er door een teler een
partij breekpeen aangevoert, waarvan het
klaarmakeiï en sorteeren van dien aard
was, dat ze niet in ,den handel mocht wor
den gebracht. De betrefifende teler voerde
aan 105 kisten, in totaal 2100 kg., die te-
gen den prijs van af'wijkende peen zouden
