CHQWEEKBLADÖpGCD.GD0ni]l5IA6v^KZUID-H0aEnZCCUW3CI1CEI^^
K.V. nitgeTersmaatschappiJ „EILANDËN-MIEUWS"
8tiGhteHike Overdenking
hnéÊÊik bcraUn
14e Jaargang
ZATERDACr 30 MEI 1942
No. 1347
Uit het
KIjkvenster
i
1) I
WAARIN SEDERT 1 N O V EM B ER 1 9 35 OPGENOMEN HET BLAD .O N Z E E IL A N^D E N" - 1 8B JAARGANG
OaGAVE VAH
Gevesf%d te MfddeBtasnla Vtim HeacMkstr. 122 G Obn 167930 Foffbos I Tal 17.
BQbaiitow vooi Zeeiamd: St. Bfaturteaad^ Marlït, Xelel. 69.
-- waaamartA.
's Heer en vrije - genadedaad.
K1783
I)
niEuws
Abonnementsprijs 83 cent per 3 maanden bfl vooruitbetaling.
Verschijnt 2 maal per week.
Afsonderlijke nummers 5 centBuitenland 8 gruwden V^" i»^-
Gewone regelprijs 7 et. per m.m. Contracten belangrijke
reductie. Prrjsverhopging toegestaan door het Dept. van
Handel, Nijverheid en Scheepv. onder No. 16236 N.P. d.d.
24 Maart 1942.
VeTantfVOordél^ Hoofdredacteur: Xb. dA Waal
(Efeze 3 11-13.)
Hoe groot is het 't voor elke ziel als
de Heere Zijn onnaspeurlijken lijkdom der
genade den mepsch komt bewijzen. O dan
blijft men niet zoo voortijlen en pronkt
men niet met de gerecht!g'iej.d, hètgsen een
stank is in Gods neuss.atsn, doch juist om
dat het eeuwige Wezen hun zie! bezoekt
met Zijn dierbare genadestraten, krui
pen zij over 'd aarde en schamen zich
den Heere zoolang te tiebben doen kloppen.
Dat mocht de Apostel zelf ervansn en al
len die daarvan wat doorleven kunnen
daarvan en daaruit spreken, want a'^ders
is het geen werk van den. hemel. En niet
alleen dat de begenadigde daarvan moet
gaan spreken, doch zelfs als de zielstrijder
dwingt tot zwijgen, dan moeten z^ij getui
gen, gelijk Paulus deed in. de mogendheden
des Heeren. Doch wat voor loon ontving
hij van degenen die'de kerk moestgn regee-
ren?
In de gevangenis, daar werd hij als een
boosdoener ingeworp.?n. Maar ook daar be
straalde het licht des Geesres Zi.m ziel en
ontvouwde hij in zijn brieven, de dierbaai--
heid en noodzakelijkheid van den Heere .Ie-
zus alS' Zaligmaker der ziel.
Vanuit den kerker schrijft hij aan de be
voorrechten, dat zij moeten gedenken dat
groote wonider Gods, dat zij eertijds heide
nen waren, nu door Gods vrije genade wel
daad kunnen gewagen wat de Heere aan
hun gedaan- heeft. Neen- wij moeten niet
denken dat de brief alleen gericht was aan
de gemeente te Efeze, maar dat zijn schrij
ven gericht is aan allen, die voorheen vij
anden des Kruises Waren, heidenen in hun-
zelf, doch door wedergeboorte en bekee
ringen een nieuw hart en. leven hebben ont
vangen. Gij bekeei;de heidenen, verg-eet toch
nooit wat gij uit louter goedheid vanuit 'g
Heeren hand mocht ontvangen en dat_ God
dien wij beleedigd liebben., naar zull^ieen
Jieeft wilkii omziea. i.'), gij allen die dat
voorrecht hebt mog.m geMet'.m. dat .ie
Heere U door Zijn Geest heeft wedergebo
ren, gij moogt wel i.itsor !.c "i ,,IIeeve wat
heeft U bewogei om nog naar zull?een
om te zien!
Ja tot allen spree;<;-, de maa Gods die le
ven aan hun ziel mochti;n ontvangen, ver
geet toch nooit dia \\'eldaa'.l aaii ulieden ge
schiedt. Daarom ku.c ge uitsprelcon: ..Heb
il'' omgezien naar Dien, Die naar mij om
zag."
Geen grootere weldaad was het van Pau-
lus dat de Heere hem tot stil^.':iHn had ge
bracht en daarom, omdat hij daar zf>lf ke,n,-
nis aan had, schrijft hij met banden cna-
vangen steeds te gedenken wat een heiiig
God. aan een snoodaard gewrocht heeft. Ja
voorwaar de snoeren war-jn gevallen in
Hef'lijke plaatsen, ,Ps. 16 6, ci.w.z.: ban
den waren er gelegd tusscben de gemeente
te Efeze en Paulus. Ja, tusschen al het
door God levend gemaakte volk liggen
geestelijke banden die onverbreekbaar zijn
en daarom wijst Paulus daarop, v/at een
nii3nsch voor zijn bekeering geweest is en
wat zij misten.
Met stil en diep o,ntzag moeten de be
voorrechten overdenken wat hun geschied
is, buiten zoovelen die blijven voorthollen
gelijk eij eertijds deden. Want des Heeren
Kerk bepeinst dat wonder der genade:
Waarom ik?" Eertijds immers heldenen
in het vleesch, den geest missende en voort
ijlende op den breeden weg des verderfs.
Huichelachtige belijders, pronken met
hun godsdienst zonder grond, maar het le
vend gemaakte volk wee.t waar zij door 's
Heeren hand zijn uitgericht. Daarom is dat
volk niet groot -in, hunzelf on hoe meer
de hemel hen bediend, des te minder, on-
Waardiger in eigen oog.
En als wordt men nu gelijk de Apostel
moest ervanen, veracht en vertreden door 't
schijn Israël, in de ure ,der benauwdheid
deelde Gods Woord in hu nhart: „Mij.fle ge
nade is U genoeg.'' Gedenk dan gij die be
genadigt zijt, wat gij eertijds waart, als
heidénen holdet gij voort, alsof er geen
eeuwige God ware, aan Wien men reken
schap moet afleggen.
Gij waart zonderChristus, z;onder ken
nis van het geestelijk burgerschap Israels
6n gij behoordet niet tot de gemeente Chris,
ti. Wjant het is geen geringe zaak te mo
gen behooren tot de levende gemeente Je-
2U, Sulamith genoemd. Want dan mag men
getuigen wat God in Christus, door Zij.n
Geest voor U is geworden. Eertijds vreem
delingen van de verbonden der belofte en
ftu, nu zijt gij bevoorrecht, hoewel onver-
dient.
Hoort toch, gij mistte alles,.^ dus niet de
ifilnste gemeenschap mocht gij smaken met
den Heere en gij had geen hope op de
eeuwigheid. O hoe wordt hier de ellendige
staat en stand afgemaaid van allen die
voort blijven hollen, zij hebben geen kennis,
noch aan hun zelf, noch aan God. Daarom
wordt dit woord als levende letteren op-
't hart van Gods volk gebonden, om maar
niet te vergeten, wat God aan hun ziel ge
daan heeft. De schijn-christenen zijn im
mers vreemdelingen in eigen hart, vreem
delingen van Gods Kerke en missen alle
hope.
(Wordt vervolgd).
L. V.
VolksgejzondheM een groot belang
Woningbouw en hygiëne De strijd
tegen dé t.bf.c. Roeping om tot
ons eigen welvaren mede te werken.
De zorg voor de Volksgezondheid is een
voornaam punt. Tot verhooging van de
Volksgezondheid is er dan ook al bijzonder
veel gedaan. Ik denk hier in de eerste
plaats aan de woningbouw. De bouw van
het eenvoudgiste arbeidershuisje is onder
toezicht gesteld, zoodat het niet alelen aan
architectonische eischen maar ook aan, mo
derne hygiënische begrippen voldoet. Steeds
meer verdwenen bedompte, zonlooze en
vochtige huizen, (krotopruiming was in
iedere gemeente aan de orde) om plaats te
maken voor nette, lichte woningen, goed
geverifd en onderhouden, met ramen die
open kunnen waar de kamers goed kun
nen gelucht en de zon kan binnentreden.
Waar .zajn b.v. de bedsteden gebleven? O
zeker, ze zijn er nog wel. Maar bouw- en
woningtoezicht waken er voor, dat geen
bedsteden, met gordijnen en deuren er voor
gebouwd worden. Op slaapkamers behoort
frischheid te heerschen, we brengen er bij
na 1/3 van ons leven door.
De mensch js schoon gebouwd, hij vormt
de kroon der Schepping. Hij is een wonder.,
werk van kunstig geschapen deelen, hij is
een kunstgewrocht. Is het dan niet. goed,
dat, waar er zooveel schadelijke factoren
zijn, zooveel ziekten en kwalen, die ons
teisterden, dat mi3n maatregelen heeft om
te mijden wat ons algemeen welzijn scha
den kan?
Dat beperkt zich natuurlijk niet alleen
tot de hierboven genoemde bedsteden. Neem
b.v. het drinkwater. Dagelijks hebben we
dit kostelijke vocht ongeveer 3 Liter noo-
dig. En nu maakt het, .dunkt me, toch wel
een verschil, of we ons drinkwater zoo
maar uit een put scheppen waar mogelijk
kikkers in'rondzvi^emmen, of betrekken uit
een vlezen regenbak, waarin water van
groene, vuile daken afkomstig, dan wel
dat we dekraan maar 'behoeven open te
draaien om. het heldere en meest frissche
vyater in iedere gewenschte hoeveelheid te
verkrijgen.
Ook de vuilverwijdering is een voornaam
punt. Wte dienken zoo weinig aan het be
lang, dat 2 maal per week ons huisvuil
wordt weggehaald. Dat we een rioleerings-
stelsel hebben, dat afvalstofifen uit goot
steen en W.C. worden weggespoeld. Waar
moesten we anders met dien rommel blij
ven? Ik noem U verder nog onze goedge-
plaveide straten, de waren- en vleeschkeu-
ringswet, waarbij nauwkeurig wordt toege
zien of geen voedingsmiddelen worden ver
kocht, welke voor ons schadelijk zouden
kutmen zijn. En tal van andere maatrege
len meer. De bemoeiingen, die hiervoor zijn
en nog dagelijks worden getroffen, dragen
ongetwijfeld bij, in het belang der volksge
zondheid, waarbij het welzijn van ieder in^
dividueel ten goede komt.
Wellicht zijn fer conservatieve lezers oï
lezeressen van ons blad, die zeggen, och,
we zijn in een bedstee goed gezond geble
ven en oud geworden en als we ziek moeten
worden, worden we het toch. Deze rede
neering gaat echter niet op. De statistieken
t.o. van besmettelijlïé en chronische ziek
ten wij.ze uit, dat al ,die maatregelen van
groot belang zijn voor de volksgezondheid.
En ten opzichte van „tóch ziek te zullen
worden" geldt het Schriftwoord: Leidt ons
niet in verzoeking!" Wij brengen toch ons
zelf in het gevaar, indien we ons laten
vervuilen en schadelijke voedingsmiddelen
tot ons nemen.'
Onder de besmettelijke ziekten is er een,
die bijzonder genoemd mag worden, de tu
berculose. Wat is tegen deze volksziekte al
niet gedaan? Door intensieve bestrijding,
consultatiebureaux, sanatoria enz. heeft het
schrikbeeld ter t.b.c. al veel van zijn ver
schrikking verloren.
De groote beteekenis van juiste voeding
en hygiënische omstandigheden, is bij deze
ziekte wel .duidelijk aan het üoht getreden.
In de vorige oorlogsjaren, met gebrek op
velerlei gebied, steeg de sterfte aan t.b.c.
in ons land onrustbarend, in de na-oorlog-
sche jaren zakte h-^t 'tot een laagterecord,
in 1936 tot 5.76%. Nu leyen we ook in oor
logstijd en ook.thans is aan voedingsmid-
.delen en b.v. aan zeep gebrek. Men streeft
er echter naar ,om bij het gebruik der
levensmiddelen die ons ten dienste staan een
goede voorlichting' te geven, zoo, dat het
voedsel niet te eenzijdig wordt en schade
lijk voor onze organen. De wetenschap der
vitaminen-leer is daarbij zeer belangrijk.
Nu kan men zeggen: metiil die theorie
hebben^we niet meer vet en niet meer bo
ter. Dit is zoo. Maar een dokter vertelde
mij laatst, dat het voor vele volwassenen
goed was, dat ze minder vet konden ge
bruiken. In ieder geval zijn wij geroepen,
tot ons eigen welvaren en gezondheid zoo
veel mogelijk zelf mede te werken.
Een vooruitstrevend burgemeester, op
het eiland waar onze krant gedrukt wordt,
heeft in zijn gemeente, waar veel t.b.c. voor
kwam onmiddellijk maatregelen getroffen
tegen uitbreiding. Dat is .zeer toe te jui
chen. 'Tusschen twee haakjes zij hier ge
zegd, dat de doktoren het hier niet aan een
tekort aan voeding wisten te •wijten. Er
kunnen ook andere factoren in 't,'spel zijn,
,die wij niet weten, te noemen.
Ziekten en kwalen zullen nooit verdwij
nen. We dragen allen onze doodskwaal bij
ons. We zijn om zoo te zeggen, binnen de
cirkel van een eeuw begrepen, en over
schrijden de tijd niet, die o:fl,s gesteld is.
Maar dat .neemt niet weg, dat wij onver
schillig moeten staan, tegenover de medi
sche wetenschap en de richtlijnen ter ver
betering van onze volksgezondheid. W]ij
willen allen gaarne gezond blijven en mij
den immers, wat ons schaden kan. Huid
voor huid en alles wat iemand heeft, zal
hij geven voor zijn leven.
WAARNEMER.
De slag bij
Charikow
nadert zijn einde, zoo luiden de laatste
Duitsche berichten.
Gelijk wij vorige week schreven was het
klaarblijkelijke doel van de Sovjet gene
raal Timosjenko, om de druk van de Duit-
schers in, de richting van den Kaukasus te
verminderen en zoo mogelijk de Duitsche
troepen op het schiereiland De Krim te be
dreigen.
Doelbewust hebben de Duitschers de Sov-
jetlegers laten doorstooten tusschen Stalino
en Charkow. Daardoor ontstond een groote
zak, welke na hardnekkige gevechten ,door
de Duitschers gesloten is.
Naar raming zitten nu 350.000 Bolsje-
wisten ingesloten benevens zeer veel ma
teriaal, aangezien d© strijd hier werd ge
streden met veel gemechaniseerde wapens,
tanks, pantser auto's enz.
Reeds nu geven de berichten op, dat
ruim 165.000 man zijn gevangen genomen
benevens 500 pantserwagens en 1100 ka
nonnen.
Kertsj en Charkow, twee plaatsnamen
welke in de maand Mei de belangstelling
voor het Oostfront hebben gaande gehou
den.
Algemeen wordt ook weer een nieuw of-
fenaieif. verwacht in
'Noord"'Afrika
De hevige en veelvuldige aanvallen op
het eiland Malta, wezen erop, ,dat de Duit
sche en Italiaansche luchtmacht al maar
bezig waren, om de hulp welke aan gene
raal Rommel werd gezonden, zoo veilig
mogelijk te stellen. Het schijnt dat Enge
land deze hulpverleening niet heeft kunnen
verhinderen.
Van Engelsche zijde is reeds de meening
uitgesproken dat gelet op de bedrijvigheid
vau den vijand, de Duitschers binnenkort
tot den aanval zullen overgaan.
In ,de pers wordt de aandacht gevestigd
op de
Amerikaansche
miUtaire delegatie, welke te Londen is aan
gekomen. Generaal Lje, de commandant
.der valschermtroepen i3n generaal Sommer-
well, chef der ravitailleering hebben een
besprektn,g gehad met Churchill, waaraan
ook de Amerikaansche admiraal Stark, de
generaal-majoor Shaney, commandant der
Amerikaansche troepen in Ierland, als
mede kolonel Mountbatten, deelnamen. Ver
moed wordt dat een Engelsch-Amerikaansch
luchtcommando zal worden ingesteld, en
dat een a.s. luchtoffensief ter sprake is ge
komen. Vooralsnog zou dit de eenige aan-
valsmogelijkheid tegen Europa zijn, daar
het vormen van een tweede front vele ri
sico's mede brengt. Hoe ook, het zienden
Prof. Jerger heeft den Rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart den eere-ring der Ween-
sche Philharmoniker overhandigd. Het oogenblik van de aanbieding.
Stapf Mol-Pax Holland-s
van Amerikanen en het houden van bespre
kingen, wijst er op, dat op welke wijze dan
ook, actiever aan den oorlog zal worden
deelgenomen.
Vanzelfsprekend houdt Duitschland met
iedere mogelijkheid rekening, en zijn of.
worden d? noodige voorbereidingen getrof
fen.
H: 4:
'Deze week is te
Washington
de oorlogsraad voor den Pacific (Stille
Zuidzee) bijeengekomen, onder voorzitter
schap van president Roosevelt.
De president was van oordeel dat het ge
vaar voor Australië en Nieuw Zeeland nog
lang niet, als geweken moet worden be
schouwd, welk standpunt ook door Lord
Halifax, werd gedeeld.
Japan heeft zpoals men zich zal herin
neren Australië ernstig geraden ,den strijd
op te geven en gewaarschuwd dat Austra
lië, evenals de Philippijnen, Malakka, en
Nederl. Indië, zeker zal worden bezet,
j Als antwoord hierop heeft generaal Bla-
mey gesproken, en gezegd dat door het
voortdurend aankomen van 'Amerikaansche
troepen en materieel, de posities der gealli.
eerden in Australië steeds beter worden.
Mét gerustheid kan ,daarom. de toekomst
onder de oogen worden gezien.
De strijd in
Birlmia
is geheel beëindigd. De Engelsche-Generaal
Alexander heeft in een dagorder mededee-
ling gedaan, dat hij zijn opperbevel neer
legt. Tevens sprak hij er zijn teleurstelling
over uit, dat niet tegenstaande de s,trijd
hard en moeilijk was, hij bijna geen hulp
heeft gehad van de luchtmacht.
In China wordt nog regelmatig gevoch
ten. De Japanners rukken langzaam aan,
steeds verder, op, de Chineesche ,tegenstand
brekende. Ook maarschalk Tsiang Kai Sjek
heeft dringehd om versterking der lucht
macht gevraagd, wil hij met eenige kans
op succes den Japanners slag leveren.
Uit Praag wordt medegedeeld, dat Wcens.
dag een aanslag is gepleegd op den plaats-
vervangenden Rijksprotector, den Ober-
gruppeniführer der S.S. Heydiich. Het D.
N.B. verneemt, dat Heydrich gewond is,
doch niet in levensgevaar verkeert. Nade
re bijzonderheden ontbreken nog.
ALLE KIPPENHOÜDERS MOETEN
EIEBEN LEVEREN.
Vyftien per kip in 1943.
In een in dit blad opgenpmen officieele
mededeeling maakt het rijksbureau voor
de voedselvoorziening in oorlogstijd bekend
dat alle pluimveehouders, die voor hun die
nen geen voedertoewijzing ontvangen, voor
het jaar 1942 ,vijftien eieren per kip moeten
inleveren aan een door .de landbouwcrisis
organisatie in overleg met ,de Nederlandsche
centrale voor eieren en pluimvee in De
Bilt aangewezen verzamelaar.
Dit beteekent, dat alle kippenhouders,
dus ook zij, die in hun stadstuintje eenige
kippen hebben.loopen, per ,dier 'vijtien eieren
moeten inleveren en wel volgens een schaal
die in genoemde mededeeling wordt bekend
gemaakt. Wanneer men niet aan den leve
ringsplicht voldoet, zal men geen pluimvee
meer mogen aanhouden, aifgezien nog van
andere tegen de nalatigen te nemen maat
regelen.
Voor nadere bijzonderheden wordt verwe
zen naar de officieele mededeeling.
BOTER EN VET OP BON 21,
Gedurende het tij,dvak van 26 Mei tot"
en met 4 Juni a.s. geeft de met 27 gèn'um-
merde bon va,n de boterkaart recht o,p het
koopan van 125 gram boter. Gedurende ge
noemd tijdvak geeft de met 27 genummer
de bon van de vetkaart recht op het koo-
pen van 125 gram boter of voor zoover de
voorraad strekt 125 gram margarine of 100
gram bak en braadvet.
KOOPSTERS VAN CLANDESTIEN
VLEESCH ZWAAR BEBOET.
Door het koopen van 15 kg vleesch d f
1.40 per pond en van 3 ,pond boter d f 10-
per kg, beiden dus ver boven den geoorloof-
den prijs, maakte mevr. J. W. Lasonder-
Kpning te Assen zich in .disn herfst van
1941 en begin 1942 schuldig aan medeplich,
tigheid aan prijsopdrijving. Zij is deswege
door den Inspecteur voor de Prijsbeheer-
sching te Leeuwarden tot f 800.boete
veroordeeld.
Mevr. G. H. Meyeringh-Zorgman, even
eens te Assen, kocht ook boter voor f 10.
per kg. De hoogst toelaatbare consumen
tenprijs bedroeg echter slechts if 2.60. Ook
'mevr. Meyeringh was dus medeplichtig aan
prijsopdrijving en werd door denzelfden In
specteur beboet met f 400.In beide ge
vallen werd openbaarmaking van het von
nis gelast.
DE PRIJS VAN DEENSCHE HARING.
Voor de in oAs land aangevoerde Deen-
sche gezouten haring, die thans aan het
publiek in Amsterdam, Rotterdam, Den
Haag, Utrecht, Enschede, Tilburg, Heerlen,
Den Bosch; Zwolle, Apeldoorn, Breda en
Dordrecht zal worden verkocht. ,aijn maxi
mumprijzen vastgesteld.
De Gemachtigde voor de Prijzen deelt
mede, dat aan den consument niet meer
dan f 1.25 per kg gezouten haring in re
kening mag worden gebracht.
DE PRIJS VAN ZEEPPOEDER.
In ,de bladen is medegedeeld, dat de prij.
zenbeschikking zeep^ en waschpoeder -met
ingang van 20 Mei j.l. in werking is ge
treden. De Gemachtigde voor de Prijzen
vestigt er de aandacht op, dat de reeds
genoemde kleinhandelsprijs van 12% cent
voor een halfspondpakje zeeppoeder eerst
met ingang van 3 Juni a.s. zal gelden.
GEKNOEI IN SUIKERWERKEN
GESTRAFT.
De distributie van snoeperijen heeft de
stroom van ifantasie-artikelen, surprises
enz., welke de etalages der banketbakkers-
vvinkels in den laatsten tijd hadden gevuld,
reeds sterk doen afnemen. De opmerkelijk
ste eigenschap van deze prullaria, waarbij
men om maar enkele bonbons, vruchtjes of
andere snoepjes te krijgen een allerminst
begeerde en meestal leelijke aschbak, be
ker, pop, legpuzzle of kalender mede in
