Ct1DWECKBIADöpGED.GR0t1DSlA6
N.V. uitgeversmaatschappij „EILANDEN-NIEÜW8"
Tusschen twee Oorlogen
DISTRIBUTIË-NIEUWS
14e-Jaargang
WOENSDAG 17 DECEMBER 1941
No. 1303
Waarom met Duitsch
land voor een vrij
^Nederland?
Nieuwjaars-adverteotie
Ingezonden stukken
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 19 35 OPGENOMEN HET B LA D ,0 N Z E I L A N D E N" - 1 8E JAARGANG
miGAVE VAN
Geves%d te MsAd^hm^ Frlns Hendrjjcstr. 122 G i Giro 167930 i Fostbos 8 Tel. 17,
BQkaDtoor yoor Zeeland: St. MaartensdWs M^bt, Telef. 69,
MET DUITSCHLAND
VOOR EEN
VRIJ NEDERLAND
PEULVRUCHTEN.
K 1783
Abonnementsprös 93 cent per 3 maanden btj vooniitbetaUng.
Verschflnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderl^ke nummers' 5 centBuitenland 8 gulden per Jaar.
Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 cent
Hoofdrédacteujr;
TH. DE WAAL -— MIDDELJIARNIS C 122.
1918—1939.
VI.
HET ITA-LIAANSCH FASCISME.
Behalve door de langzame liquidatie van
Versailles en de "bpkomst van het Duitsch-
nationaal-socialisme, wordt de tijdsperiode
tusschen, de "twee wereldoorlogen geken
merkt door een nieuw element* in ,de Buro-
peesche politiek, n.l. het Itallaansch fas
cisme onder de leiding van Benito Musso-
linie. Reeds kort na het einde va* de eer
ste wereldoorlog kwam dit aan de macht
en nu beheerscht het al bijna 20 jaren
lang het Kojtinkrijk Italië.
Teneinde dé huidige bondgenootschap
pen en de gecompliceerde verhoudingen
tusschen de staten goed te begrijpen, is
mede noodzakelijk eenige kennis van de
jongste geschiedenis van ItaUë en de le
vensgang van zijn leider. Beginnen we
met de laatste, dan kan worden vastge
steld, dat Mussolini, <Ue in 1883 geboren
>werd, een zeer revolutionaire aanleg had
eH' een veelbewogen levenshistorie. Zijn va
der was een vurig socialist en hijzelf werd
dat als jongeman ook al spoedig. Het re
volutionaire sentin>3nt zijns vaders bleek
zelfs uit den 'naam,.die hij aan zijn eerste
ling g|f: Bènito, zoo heette de rebellen-
hoofdman in Mexico, die Keizer Maximi-
liaan in 1867 deed fusilleerén! Nadat de
jonge Mussolini opi osn priesterschool had
gestudeerd, werd hij op zijn 18e jaar on
derwijzer en was als zoodanig ook fel re
volutionair socialist.. Daar hij echter een
man van de daad was, ging hij de school
verlaten en trok naar Zwltdferland, waar
hij in groote armoede leefde, eenige tijd
metselaar was, sliep onder een brug en
tenslotte in de gevangenis terecht kwam.
asschen zijn 'gevangenschappen door wist
hij echter tijd te vinden om wetensbhappe-
^ijke studie té verrichten en bestudeerde
dè politieke leerstellingen .vaja Pareto, So-
rel, Bergson en Nietsche, welke van zeer
groóte invloed zijn geworden op zijn late
re fascistisch^ werkzaamheid.
Weer in Italië teruggekeerd, was hij in
1911. hevig tegen de verovering van Tripo
lis, omdat deze expeditie weinig voordeel
beloofde. Hij kwam daardoor echter voor
geruimen tijd weer iii de gevangenis. 'Na
■ontslagen te zijn, ging hij voort met zijn
socialistische propaganda en werd hoofd
redacteur van de Avanti te Milaan. Als
zoodanig fungeerde hij nóg, toen de we»
reldoorlog uitbrak. Zijn sympathiën waren
toen aan de zijde van Frankrijke Daar hij
echter al spoedig propaganda maakte
voor deelname aan deze oorlog tegen
Duitschland en Oostenrijk, werd hij uit. de
socialistische partij gezet. Hij richtte toep
een eigen blad op, de ((Popoio Italia,"
wat nu nog het hoofdorgaan der fascistische
partij is. Bij het .uitbreken van ,de oorlog
van Italië tegen de Centralen in Mei 1915
ging hij naar het front, ondlerscheidde zich
door moed en doodsverachting, werd meer
dere malen zwaar gewond, doch bracht
hetniet verder dan tot korporaal, daar zijn
revolutlonsiir verleden zijn promotie te
genhield.
Als de ooriog eindigt, komt er voor Ita
lië een groote teleurstelling. Armoede en
ellende teisterden het latid. De financiëele
toestand was critiek en door ,de demobili
satie waren velen werkloos. Rooversben-
den zwierven door het land en, leverden
jformeele slagen met de politie .De gevoér
de oorlog werd impopulair; oorlogsinvali
den werden mishandeld. Het communisme
v/erd sterker en het marxistisch socialis
me had de regeering in handen, hetgeen
de chaos nog vergrootte. Mussolini kwam
voor de oud-strijders op en vocht in zijn
blad tegen het Marxisme, doch daarvoor
was zijn lewen steeds in gevaar en waë
het noodzakelijk, dat hij voortdurend een
aantal handgranaten op zijn bureau had
hggen!
De communistische revolutie in Italië
waai'op Lenin in Moskou zat te wachten,
scheen op komst. Bij het spoor en in de
havens heerschten willekeur en terreur.
Stakingen waren-aan de orde van den.dag
vooral in de fabriekssteden van Noord-Ita
lië. In déze omstandigheden richtte Mus
solini in 1919 -zijn „fasci di combattimen-
to" (strijdgroepen) op tegen het bolsjevids
me, vóór het .Groot-Italië en vóór de'Cor
poratieve staat. Hij stelde zich-in dat jaar
candidaat voor het^Parlement, doch zijn
lijst, ,die onder het teeken van de oud-Ro-
meinsche roedenbundel (fasces)' stond
vanwege 'de analphabeten had iedere lijst
een teeken —- behaalde slechts 9000 stem
men. De wanorde nam toe. In Turijn en
Milaan bezelten de arbeiders de fabrie
ken. Vele burgemeesters op het platte
land waren aanhangers van hamer ijn
sikkel. Deze toestand duurde ongeveer 2
jaar, toen de communistische actie ging
verloopen. Het waren echter niet de re
geering, noch de socialisten, waaraan dit
toepte schrijven was. De rëgeering deed
niets en de socialisten hadden geen rugge-
graat. Het waren de fascisten, die met
niets ontziende kracht optraden en de te-
genstanders verlamden. In 1921 trad het
fascisme ijiet 36 zetels in_ het parlement.
Het waren er nog slechts 36 van de 535,
maar er ging een geweldige kracht van
uit. Een felle 'strijd van fascisme en com
munisme, waarin wel 3000 fascisten het Ie.
ven lieten, werd in de jaren 1921 en '22 ge
leverd, maar het fascisme werd door zijn
dynamischoptreden een staat in de st^at
In October 1922 kwam de crisis. Mussoli-
ni trok met 40.000 zwarthemden OjP' naaf
Rome, de regeering Avilde mobiliseeren,
doch de Koning weigerde en gaf Mussoli
ni opdracht tot het vormen van een Ka
binet en vari dat ..oogenblik af had hij de
macht in handen.
Eerst mèt, later zonder andere partij
en bouwde' hij de fascistische staat op.
Met de Katholieke Kerk sloot hij in 1929
een concordaat en bi'acht alzoo een pacifi
catie tot stand tusschen Kerk en 'Staat.
Hij verordende godsdienstonderwijs op alle
scholen en beval, dat in ieder schooUo-
kaal een crucifix moest hangen. De-Paus
kreeg 44 hectare grond in Rome als onaf
hankelijk gebied (de z.g. Vaticaanstad).
Het Parlement werd langzaam aan van'
zijn macht ontdaan en de Groote Fascis-,
tische Raad kreeg de uitvoerende macht.
Niet ineens, doch in de loop van een aan
tal jaren, werd de corporatieve staat op
gebouwd.- Mussolini werd de leider (Du-
ce) van de Staat en de fascistische mili
tie de ofificieele beschermer ervan. De orde
in het land werd streng gehandhaafd, de
andere partijen voor en jia ontbonden en
een economische en financiëele politiek ge
voerd, welke gericht ■was op het sidi^ip--
pen van vsrelvaart en een versterking der
national^ en internationale positie van Ita
lië.
Het ideaal van Mussolini was, zijn land
tot de domjneerende Staat in de Middel-
landsche Zee te- maken en deze laatst» tot
de „mare nostrum", onze Zee. Daar Italië
bij de vrede van Versailles geen vermeer
dering van koloniaal gebied had gekregen
Werd daarop nu de aandacht gericht en
tevens op de vermeerdering van invloed
in het Middellandsche Zeebekken. Albanië
kwam' in 1926 onder sterke Ttaliaansohe
invloed. Aanvankelijk was de politiek van
Mussolinianti-Duitsch, hetgeen voorna
melijk veroorzaakt werd door de Oosten-
rijksche kwestie. Dit land met zijn Duit-
sche cultuur was voorbestemd om bij
Duitschland te worden ingelijfd. In de ja
ren 1934 tot 1937 bestond er een tamelijk
groote eensgezindheid tusschen Engeland
Frankrijk en Italië, welke landen zelfs
een overeenkomst sloten om de integriteit
v*n Oostenrijk te waarborgen. Vooral na
de dood'van Dolfusz werd de toenadering
tot Frankrijk grooter. Er ontstond zelfs in
1935 een soort Entente tusschen deze drie
landen.
De groote ommekeer in de Italiaansche
politiek dateert van het Abessijnsch con
flict in 1937. Italië vond toen Engeland
en Frankrijk tegen-zich, die in de Volken--
bond de sancties doorzetten. Het verliet
toen deze bond, waarvan 't niets te wach
ten had en zocht toenadering tot Duitsch^
land, waarmee het niet alleen ideologisch,
maar ook als weinig^bezittende mogend
heid egn lotsgemeenschap had. Abèssynië
werd veroverd en,het Italiaanshe Keizer
rijk-geschapen. Zoo had in de twee jaren
vóór het uitbreken van deze oorlog een
wending plaats gehad in de Italiaansche
buitenlandsche staatkunde die van ver
strekkende beteekenis was voor de machts
verfloudingen in de nieuwe krijg. Het
bondgenootscJiap der Spil of As kwam tot
stand en ItaUë traü in Juni 1940 aan de
zijde van Duitschland in de oorlog tegen
Frankrijk en Engeland.
Zoo is de binnenlandsche ontwikkeling
van Italië gedurende het intermezzo tus
schen de twee oorlogen van groote betee
kenis geweest voor de huidige oorlog.
Wordt vervolgd.
Vrijheidszin!", een woord, dat vooral in
deze dagen,zoo diep aanspreekt, een woord
ook, dat vooral öians voor zoovelen aan
leiding is tot begripsverwarring, tot val-
sche voorstellingen en onberedeneerde re
actie.
Dri«iv«pdliig spreekt de vrijheidsgedachte
ieder Nederlander aan: allereerst omdat
hij als-MiENSCH een vrijheid van handelen
en denken bege^t, die de natuur-zélf Jiejji
schenkt; vervolgens bezit hij disn drang
naar vrijheid krachtens zijn Noorsch, Ger^
maanscli karakter.
Zijn raskenmerken en zijn; geestelijk erif-
goed culnuneeren in een onvervreemdbaar
vrijheidsbesef, dat strijd en lot aanvaardt
in het besef van ongebroken kracht. Vrij
heid tenslotte eischt hij als NEDERLAN
DER op, omdat hij zich de roemrijke tra
dities heriimert, zich steeds opnieuw voor
oogen haalt de glorierijke kamp tegen
vreemde hegemonie, tegela druk en dwang
door vreemden opgelegd.
Mager als hij verder denkt langs den lijn
van zijn luisterrijke historie dan verduis
tert" zijn fiefe blik. Zijn gedachten moeten
zich gewennen aan een tijdperk, dat spotte
met -persoonlijke vrijheid of met vrijheid
voor volk of stam.
Juist het liberalisme, juist het stelsel,
dat de „VRIJHEID" als ideaal en doel
stelde, heeft ons tot slaven gemaakt vari
de politiek van anderen. Wij behoeven el
kaar tocH niets wijs te maken!
Onze geheele handel, onze koloniale poli
tiek, ons ruilverkeer en onze pers stondisn
willoos overgeleverd aan volksvreemde in
vloeden van wereldrijken: en geldmacht.
Wanneer dan thans een ktorm woedt over
de volkeren van ons vgrelddeel en een
riicuw- tijo,ï>cï-lE atxiivaiigc, ^'at 'vuK ons zai
verlossen van de kluisters, waarin wij wer
den geslagen, dan komt ons geheele wezen
los, dan stormt ons hart en ons verstand
mede achter de vaan, die ons ons hoogste
goed zal veroveren, achter de machten, die
borg staan voor ons heiligste erfgoed: de
VRIJHEID.
Voor vrijheid, voor vernietiging van de
slavernij aan het goud, van Jodendom en
geldmacht strijdt thans het Duitsche'Rijk;
voor DIB idealen, die ONS het sterkst
aanspreken trekt een herboren volk ten
strijde. Waar is dan onze plaats-? Bij alles
wat ons waardevol en dierbaar is:
MET DUITSCHLAND VOOK EEN VRIJ
NEDEKLAN-D!
B. V. d. B.
MEER BOTER EN MEEK;, KAAS.-
De Secretaris-Generaalvan het depar
tement van Landbouw en Visscherij masfkt
het volgende «bekend met betrekking tot
de distributie van levensmiddelen:
Met ingang van 28 December a.s. zal het
rantsoen boter v/orden verhoogd. Zooals.be.
kend bedraagt het rantsoen thans 500
gram yoor een periode van 19 dagen, het
geen ongeveer 184 gram per week is. Het
rantsoen zal nu worden gebracht op 200
gram per week. Dit zal worden bereikt
door de bonnen, welke- voor boter wordisn
aangewezen en welke recht blijven geven
op 500 gram.' afwisselend 17 _en 18dagen
geldig te doen zijn. Gemiddeld wordt dan
in een tijdvak van 17% dag 500 gram
boter verstrekt, hetgeen jiiist 200 gram per
week is.
Hiernaast zal ter gelegenheid van Kerst
mis nog een nader beland te maken bon
van de boterkaart en van de vetkaart recht
geven op het koopen van een extra
rantsoen van 250 gram boter per persoon.
Deze bon^zal geldig zijn van 22 December
tot en mét 31 Januari a.s. De aflevering
van deze hoeveelheid zal, in verband met
de bevoorrading van den handel, slechts in
den loop van dat tijdvak plaats kunnen
vinden. Op den bon van de vetkaart zal de
gebruikelijke reductie van 22% et. worden
•verlosnd.
Kaas
Oo.k heb kaasrantsoen zal met ingang
van 28 December a.s. worden verhoogd.
Het rantsoen kaas bedraagt thans 100 gr.
■pier week en zal worden gebracht op 125
garm per week. Dit zal worden bereikt
door het aanwijzen van vijf bonnen, welke
elk gedurende -wer weken recht zullen ge
ven op 100 gram kaas.
Vleesch
Naast de -bovengenoemde verhoogingsn
en verstrekkingen van rantsoenen zullen
van'5* Januari a.s. a'f debeschikbaar te
stellen hoeveelheden vleesch en vleeschwa'-
ren, welke thans drie rantsoenen per week
omvatten, wordan gebracht op 2% rant
soen per week, d.i. dus, voor zoover het
rund-, varkens- of schapenvleesch betreft,
een verlaging van '300 gram, been inbegre
pen, tot 250-.gram been inbegrepen. De
nader aan te wijzen met A gemerkte
vleeschbonnen van de nieuw uitgereikte
bonkaart zullen elk recht geven op het
koopen van een rantsoen vleesch of vleesch
waren en de met B gemerkte bonnen elk
op een kwar,t rantsoen vleesch of vleésch-
,waren. De nieuwe bonkaarten welkegeen
de verbruikers, die niet tot eenige bijzon
dere categorie behooren, zijn verstrekt, be
Vatten van elk nummer twee met A ge-
merkte bonnen en twee met B gemerkte
b'pnnen voor vleesch of vleeschwaren. Ben
rantsoen vleesch blijft bedragen 100 gi-am
rund-, varkens, of schajpenvleesoh dan wel
150 gram paardenvléesch, gewicht van been
inbegrepen.
Ook een rantsoen vlefeschwaren blijf be
dragen 7S'-gram gerookt of gekoot vleesch
cif gerookte worst, 100 gram gekookte
worst, 125 gram nierbrood, leverartikelen,
of tongeiiworst dan wel 150 gram bloed
worst of zult. Tot nu toe wer&n drie van
de hiervoorgenoemd.e rantsoenen van
vleesch of vleeschwaren per week beschik
baar gesteld, na 5 JanuaAi a.s. zal dit aan
tal rantsoenen voor iedere week 2% bedra
gen.
THEE OP BON 168.
De Secretaris-generaal van het departe-
njent van landbouw en visscherij maakt be
kend, dat ^og eenmaal een rantsoen thee
zal worden gedistribueerd.
Op dè met 168 genummerde bon van de
bonkaart algemeen wordt 40 gram thee
vei'krijgbaar gesteld. Aflevering zal ge
schieden in de maanden Januari en Fe
bruari.
Het publiek dient dezen bon op Maandag
15 December, Dinsdag 16 Decmber of
Woensdag 17 December a.s. bij de winke
lier in te leveren. De winkelier is verplicht
hiervoor desgevraagd een ontvangstbewijs
af te ge\en. De aflevering van de thee aan
het publiek zal in verband met de techni
sche moeilijkheden, welke deze distributie
met zich brengt, eerst plaats vinden met
ingang van een nader te bepalen, door mid
del van de pers bekend te .maken datum in
Januari.
Het is voor een goed verloop van de
distributie noodzakelijk, voorshands de af
levering van- thee geheel stop te zetten. Tot
nader aankondiging is derhalve elke ai^-
levering van thee, dus niet alleen aan het
publiek, doch ook aflevering door handela
ren aan handelaren verboden. Ook op de
door de distributiekantoren aan detaillisten
en grossiers uit te reiken toewijzingen mag
derhalve totdat ter zake een nadere offici-
eele bekendmaking zal zijn gepubliceerd,
geen thee worden afgeleverd.
'Voor de nadere voorschriften, waaraan
de handel zich bij deze distributie dient te
houden, wordt verwezen naar de desbetref
fende in de bladen op te nemen publicatie.
In verband met het beschikbaar stellen
van thee op de bovenoms'chreven wijze, zal
de eerstvolgende bon van 250 gram koiffie-
surrogaat niet worden aangewezen voor
een tijdvak van vier weken, doch voor een
tijdvak van apht jveken. Gedurende het
tijdvak van 28 Decernber tot en met 21
Februari a.s. zal een nader aan te -wijzen
bon van de bonkaart algemeen recht geven
op het kopen van 250 gram kpffiesurro-
gaat. Men zal derhalve met dit koffiesur-
rogaatrantsoen twee maal zoolang móeten
toe komen als gewoonlijk.
Heden en morgen inioeten de 'bonnen
warden ingeleivemi.
De Secretaris-Generaal van landbouw en
visscherij maakt bekend, dat een aanvang
zal v/orden gemaakt met de distributie van
peulvruchten. De aandacht wordt er op ge
vestigd, dat deze distributie geheel los
staat van de verstrekking van peulvruch
ten op den havermoutbon.
En nader aan te wijzen bon'van de bon
kaart algemeen zal gedurende de distri
butieperiode van 28 December tot en met
24 Januari a.s. recht geven op 250 gram
peulvruchten. Ten einde den -winkelier ip
staat te stellen, zich tijdig te bevoorraden
wordt thans reeds een z.g. „bestelbon" aan
gewezen, eh wel bon 169 van de bonkaart
algemeen.
Het publiek dient dezen boa 169 reeds op
Maandag 15 Dec, Dinsdag 16 Dec. of
Woensdag 17 December a.s. bij dën winke
lier in te levensn. De winkelier is verplicht
hiervoor desgevraagd een ontvangstbewijs
af te geven. De aflevering van -de peul
vruchten door den winkelier- aan het pu-
b\i.ek mag eerst geschieden nadat t.z.t. de
voor koopen en afleveren van de peulvruch
ten aan te wjzen bon zal zijn bekend'ge
maakt.
Met dezen bon moeten de consumenten
zich dan vervoegen bij denzelfden winkelier
bij.wien zij bon 169 hebben ingeleverd.
Voor de voorschriiften, waaraan de han
del zich bij dezedistributie dient te houden
w«rdt verwezen naar de desbetreffende in
de bladisn op te nemen officieele publi
catie. -
CULTUUBWISSELING TUSSCHEN NE
DERLAND EN DUITSCHLAND.
Men deelt-ons het volgende mede^
„Nederland," het nationaal maandblad
voor staatkunde, économie en cultuur, dat
reeds in 1933 zich schaarde aan de zijde
van hen, die in Europa den nieuwen tijd
voorbereidden, zal, te beginnen met de af
levering van 1 Januari a.s. gevrijd zijn aan
het geestesleven in Nederland, Duitschland
en elders. Deze vernieuwing van hét oude
tijdschrift „Nederland" vond plaats in -sa
menwerking met het Departement van
Volksvoorlichting en Kunsten. De literaire
traditie zal nu weer in den vervolge be
palend zijn voor den inhoud van het blad,
dat in ,63n nieuwen tijd, dien het hielp
voorbereiden, nu^ een uitgesproken culturee-
le taak krijgt. „Nederland" zal zich in zijn
nieviwe gedaante in dienst stellen van het
werk der cultuuruftwis'seling in den ruim
sten zin des woords, in de allereerste
plaats tusschen Nederland en Duitschland,
zonder dat daarbij echter de cultureele ban,
den met het overige Europa en daarvan
weer in het bijzonder, die met het fascisti
sche Italië, over het hoofd zullen worden
gezi)3n.
In samenhang met dit algemeene kader
der cultuuruitwisseling zal het maandblad
zich in zijn hoofdartikelen en artikelen rich
ten tot allen, die belang stellen in de gees
telijke stroomingen, die den grondslag vor
men van het Nationaal-Socialisme en traoh
ten het geestesleven in Nederland in die
'richting te verdiepen.
In zijn nieuwen vorm zal het blad staan
onder leiding van Drs. Willem Haighton,
Dr. Rudolf' Steinmetz,'d. Volker Nijland
en Marius van Lokhorst. Tal van publi
cisten, zooweel in binnen-.als buitenland,
hebben hun vaste medewerking toegezegd.
Het eerste nummer van de nieuwe serie zal
openen met een hoofdartikel van prof. Dr.
T. Goedewaagen.
Denk om Uw
Geeif die vroegtijdig op. Het Is de
gemakkelijkste en. goedkoopste ma
nier pm bij de -wisseling des jaars
Uw Nieüwjaarsgroet over te bren
gen.
Geachte Redactie.
Met veel plezier las ik het artikel „Uit-
't Kijkvenster" in Uw Eilanden-nieuws van
6 December.
Echter is Uw noot n.a..v de meestove m.i.
niet juist.
In' de meestove Werd wel de wortel van
een- plant gedroogd doch dan van de toen
tertijd op Flakkee en elders (Zeeland) veel
verbouwde meekrap.
Na vermaling enz. werd hieruit e^ roo-
de venf bereidt. Een afbeelding van een
meestove komt- voor op het „Laantje van
Middelharnis" (rechts vooraan) door-Hob-
bema. Deze stove heeft dus aan de Steene-
weg gestaan.
In Stad aan 't Haringvliet staat de mee
stove nog op de dijk achter het dorp. Een
vrij groote schuur waar de ouderdom van'
aan te zien is.
Door de uitvinding, kleurstoffen uit kool
teer te halen is de meekrap verf dus nog
.niet zoo lang geleden langzamerhand in
onbruik gekomen en verdwenen.
Hoogachtend,
H. DE VPOGD.
Naschrift. Inderdaad was het onderschrift
niet duidelijk. Wij danken de heer Voogd
dan ook wel voor deze uiteenzetting. (Red.)
