CI1DWEEKBIAD^GED.Gnort05IA6 tSSiflIZlJnD-HOainZC^ CHATIDCrt N.T. Uitgeversmaatsebappg „EIL&NDEN-NIEDWS" DISTRIBnilE-NlEÜWS GEMENGD NIEUWS. No. 1299 Tussched twee Oorlogeo 14e Jaargang WOENSDAG 3 DECEMBER 1941 Groene Krnis en Wijkverpleging j HiddelharniS'Sommelsdük WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD ONZE EILANDEN" - 18E JAARGANG ÜRGAVE VAN Gevestigd te MfddeltoBls i Fa^Ini Hendi^bjïbr. 122 Q Gim 167930 i FfiStUts S h Td. 17. Bpiaiitoor tooi ZeeUwd: St. lUaartensdWi; Maxbt, Xelel. 69. Advertaitle-Brtla 20 ceat per regel. Rgjaames éQ <^t Hoofdredacteurs THEE EN KAAS VOOR DE FEEST DAGEN. REEDS 21 DOODEN TE MAASTRICHT. MET DUITSCHLAND VOOR EEN VRIJ EUROPA. K1783 lATIDEII-tllElJWS Abonnementsprijs 93 cent per 3 maanden bö vooruitbetaling. Verschflnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week. Afzoftermke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per Jaar. TH. DE WAAL MEDDEWSARNIS G 122. 19181939. V. DUITSCHE STAATSHISTORIE. De vredesperiode, die het intermezzo vormde tusscten de twee grootste oorlo gen aller tijden, kenmerkte zich door ver schillende merkwaardige -noviteiten in de wereldgeschiedenis, warvan we de voor naamste achtereenvolgens hopen te bespre ken. Eén dezer bijzondere historische merkwaardigheden is zeker wel de ontwik, kelingsgang der binnenlandsche politiek in Duitsohland en eiIs gevolg daarvan de ver anderingen in het staatkundig regime. Zon der eenige twijfel kan deze evolutie worden beschouwd als een direct resultaat van de werking van het Versailler Dictaat, zoo wel in zijn acties, als reacties. Naar men weet, had de ineenstorting vpji het Duitsche binnenlandsche front in 1918 tengevolge, dat de keizer en de kroon prins naar Nederland vluctten. Op 28 No vember van dat jaar deed de eerste af stand van de troon en de andere Duitsche vorsten moesten volgen. Onder leiding van de sociaal-democraten werd DuitscWand nu een'republiek. De gewezen schoenmaker Pbert werd Rijkskanselier, zoodat daarme. •de de socialisten de leiding van de Staat kregen. Gedurende de eerste maanden had dit bewind mef ontzaglijke moeilijkheden te kam,pen. De communisten en-de Spartak- isten onder Liebknecht en Rosa Luxem burg deden voortdurend oproerige bewe gingen ontstaan in bijna: alle deelen van het Rijk, die ^lechts met moeite werden onderdrukt. Op de JSTationale Vergadering te Weimar werd met groote meerderheid Ebert tot Rijkspresident gekozen, terwijl dezelfde vergadering een half jaar later in Augustus 1919 een nieuwe grondwet aan nam, die van Duitschland een parlementair democratische republiek maakte. In hoofd zaak was gedurende de tijd, dat deze „re publiek van Weimar" heeft bestaan van 1919 tot 1933 de leiding der regeering in handen vaji de sociaal-democraten en het Centrum (de Katholieken), verbonden met eenige kleinere democratische groe pen. ZooaJs" we reeds zagen, vormden de onderhandelingen over de herstelbetalingen die vanwege de onmacht van Duitschland jarenlang hebljen geduurd, ontzaglijke moeilijkheden voor de opeenvolgende mi nisteries en de steeds achteruitgaande finan ciëele en economische toestanden stelden ze voor schier onoplosbare problemen. Ve len werdeij. tot den bedelstaf gebracht, het aantal werkloozen liep in de millioenen, zelfmoorden waren aan de orde van den dag. Het land was doodarm, in zijn econo-, misohe outillage verminkt door de uitle vering van de handelsvloot en zijn spoor wagens, terwijl er geen uitzicht was op herstel, gezien de Fransche politiek. In breede kringen heerschte een wanhoop- stemming, vooral in de tijd der inflatie. Dit alles had tengevolge, dat eenerzijds het communisme toenam, dat met behulp van Moskoy een intensieve propaganda voerde, doch anderzijds een zwenking naar rechts was te constateeren. Zeer velen, vooral on der de ambtenaren, konden .zich moeilijk vinden in de republikeinsche verhoudingen. Van allerlei zijden werd de republiek on dermijnd. De geest van het Duitsche volk was ook eigenlijk niet democratisch, althans in groote meerderheod niet. Duitschland had nimmer een parlementaire democra tie gekend zooals andere volken en daarom was deze proefneming, vooral in een zoo bewogen tijd en abnormale omstandighe den, tot mislukking gedoemd. Al zeer spoe. dig begon de ontaarding van dit parlemen- tarisme onder de invloed van het marxisme en hetpolitieke Katholicisme. Zij open baarde zich evenals in andere landen in een sterke toeneming van het aantal par tijen, in, een slappe binnen- en buitenland- sche politieke in een snelle opvolging van ministriëele en Kabinetscrises, die dikwijls moeilijk op te lossen waren en in meer specifiek kenmerkende symptomen van de marxistische democratie. Daarbij kwam nog de onevenredig groote invloed der Joden in de politiek, de economie, de perg-etc, waardoor een scherpe reactie onts1;ond on der de meer reóhts-getinte elementen. Dat de republiek niet in het Duitsche volk ver ankerd was, bleek wel in 1925, toen na de dood van Ebert de monarchist Hindenburg tot Rijkspresident gekozen werd. Hij had dit wel voor een deel te danken aan zijn populariteit als opperbevelhebber der Duit sche legers in de Wereldoorlog en zijn kun dige leiding dezer legers na de wapenstil stand, maar ongetwijfeld speelden hierin de anti-republikeinsche gevoelens van de meerderheid van het Duitsche volk even eens een groote rol. Duitschland bleef voor alsnog een republiek, omdat de buitenland- sche politiek, destijds geleid door den de mocraat Stresemann, zulks scheen te vor deren, doch niet omdat het volk als zoo danig voor die staatsvorm voelde. Als gevolg van de slavenpositie, waarin het Duitsche volk door Versailles was ge bracht, van de slappe houding d?r regee ringen tegenover de buitenlandsche aan matigingen, van de steeds grooter worden de verwarring in het democratische kamp, van het het toenemend communistische ge vaar en van de economische ea. sociale wan toestanden kwam er langzamerhand een reactie tegen dit alles openbaar, die zich belichaamde in de Nationaal-Socialistische Duitsche Arbeiderspartij (de N.S.D.A.P) onder leiding van Adolf Hitler. Het bestek van deze artikelenserie laat niet toe, de ontwikkeling dezer beweging breedvoerig te schetsen, maar tot goed begrip van de huidige situatie moeten we toch het één en ander er van zeggen. Hit ler, Oostshrijker van geboorte, Oiad in de jaren direct na de wereldoorlog in Duitsch. land de ineenstorting meegemaakt en be sloot eigenlijk reeds i. d. maand van de wa penstilstand inde politiek te gaan teneinde de ifatale ontwikkelingsgang te keeren. In het' volgend jaar werd de N.S.D.A.P ge sticht, die op 1 Januari 1920 nog slechts 64 leden telde, doch onder sterke tegen werking voortdurend toenam. Wie van de eerste jaren dezer beweging, van haar propaganda, van haar massavergaderingen sn haar beginselen wil keimisnemen, leze het boek van Hitler; Mein Kampf, waarin deze tevens de richtlijnen uiteenzet, welke volgens nat.-socialistisch principe" gevolgd moeten worden in de binnen- en buiten landsche politiek. In de loop der jaren, met het klimmen der verontwaardiging va,n het Duitsche volk oyer de ontrechting en de intensiveering der nat.-socialistische pro paganda.steeg het aantal leden en klom van 27.0000 in 1925 tot 1 millioen in 1932. Eenzelfde stijging gaf ook de Rijksdag te zien, aan welks verkiezingen de N.S.D.A.P. telkens meedeed. Waren er in 1024 nog slechts 4 nat.-soc. Rijksdagleden, dit' aantal vermeerderde in 1930 tot 107 en was in 1933 gestegen tot 288. Tegen' dat jaar na derde snel de crisis in de binnenlandsche politiek. Sociaal-democraten en Osntrum 'gingen in stemmental achteruit, terwijl het Nat.-Socialisme gestadig in kracht toenam De regeering-Brüning ging de parlemen taire weg meer en meer verlaten en werk te met noodverordeningen. In 1932 was de ambtsperiode van Von Hindenburg afge- loopen en was e>3n nieuwe verkiezing noo- dig. Ofschoon Hitler, .die zich tegenoandi- daat stelde, niet Verkozen wrerd hij be haalde 13 millioen stemmen tegen Hinden burg 19 millioen :bleek toch wel, dat -met rasse schreden het oogenbUk naderde, dat het nat. socialisme de macht zou op- eischen. Brüning viel en werd opgevolgd door Von Papan, die in November 1932 het veld moest ruimen voor Von Schleicher. Deze regeerde slechts twee maanden. Von' Papen onderhandelde namens Hindenburg met Hitler' en dit leidde er toe, dat op 30 Januari 1933 Hitler werd benoemd tot Rijkskanselier. Hiermede was het Nat.-So cialisme aan de macht gekomen en toen nieuwe Rijksdagverkiezingen werden uitge schreven, die mede onder de indruk van de Rijksdagbrand een meerderheid oplevei<- 0311 voor Hitler, was daarmede het pleit beslecht. De periode van Weimar en van de marxistische democratie werd afgeslo ten. Het derde Rijk trad op. Communisten, Sociaal-democraten, Centrum, Duitsch-Na- tionalen, allen werden óf opgegeven óf ge noodzaakt zichzelf te ontbinden. De N.S.D. A.P. met haar organen de S.A, de S^., de Hitlerjugend etc. werden in het Staatsver band opgenomen. En toen in 1934 Hinden burg overleed, werd Hitler het hoofd van het Duitsche Rijk onder de titel van: Pührer und Reichskanzler. Zoo was Duitschland een nat.-socialisti- sche staat geworden onder sterke, éénhoof dige leiding. Men kan gevoeglijk aannemen dat Versailles de kiem heeft gelegd voor deze politieke ontwikkeling. Als reactie op de Fransch-Engelsche onderdrukking en om singeUngspolitiek was het nat.-spcialisme een historische vanzelfsheid, temeer, waar het in het algemeen zeer wel aansluit bij het Duitsche volkskarakter. Vanaf 1933 heeft het ernaar gestreefd, zoowel interna tionaal als economisch en ifinantiëel Duitschland sterk te maken en vooral door opbouw der militaire kracht zich van de boeien van Versailleste ontslaan. In een tijdsverloop van 6 jaren is het hierin ge slaagd en werden, gelijk we in >een volgend artikel zullen zien, één voor één de bepalin gen v£in Versailles vernietigd. (Wordt vervolgd) 'S ..i*^^- J.l. Woensdagavond werd in Hotel Spee te Sommelsdijk de jaarvergadering gehou den van de Afd. Middelhamis-Sommelsdijk van het Groene Kruis en Wijkverpleging, welke vergadering werd geleid door den Voorzitter,' burgemeester Den Hollander. Deze opende met een kort welkomst woord tot de, niet zeer talrijke, aanwezigen Mededeeling werd gedaan van verkregen toestemming tot .het houden der vergade ring. Eerst werden behandeld de aangelegen heden van de Wijkverpleging. De notulen werden vastgesteld, waarna de rekening van den penningmeester, de heer J. A. Slis aan de orde was. Deze was nagezSen door een commissie, namens dewelke de heer v. Hemert tot goedkeuring adviseerde. De geldmiddelen bleken met een bedrag van 'f 306.06 te zijn achteruit gegaan. Vervolgens werden benoemd de leden van de commissie tot controle der rekening voor het volgend jaar, t.w. de heeren Vah Hemert, Loof en van Eek. De vergadering van Wijkverpleging werd dan gesloten en die van het Groene Kruis geopend. De notulen werden ook hier on veranderd vastgesteld, waarna de secreta ris zijn jaarverslag uitbracht. Wij ontlee- nen daaraan het vblgende: Jaarverslag 1940: In het bestuur is geen wijziging geko men. Het ledental is met eenige leden ach teruitgegaan. Van den ontsmettingsdienst wer.d eenige malen gebruik gemaakt. De in beide gemeenten gehouden Bmmabloem- collecte bracht op 'f 65.24. Aan subsidies heeft de vereeniging ontvangen van Rijk en Provincie vnor de t.b.c.-bestrijding: voor huisbezoek f 400.prophylaxe en verple ging f 41.onderhoud erffi.,--an Itp-te.nten f 50.45. Van de Prov. Zuid-HoU. Vereen.' tot bestrijding der t.b.c, wegens onder toe zicht staande gezinnen en verpleging van patiënten in sanatoria f 274,50 en van het Prov. Verpleegtonds f 72.totaal i 837,95 Bovendien werden nog bijdragen ontvan gen van het Burg. en Diaconie-Armbestuur en van particulieren uit beide gemeenten, waarvoor- het bestuur zeer erkentelijk is. iBr •wérd.en twee patiënten verpleegd in het zee-hospitum te Katwijk. Aan 6 gezin nen werd huurtoeslag verleend en aan 4 gezinnen werden versterkende middelen verstrekt. Evenals vorige jaren werd door patiënten gebruik gemaakt van ligtenten. Aangeschaft en uit,geleead werden die ver- plegingsartikelen, welke voor de patiënten noodig waren. Het materiaal bevindt zich in behoorlijken staat. Uit het verslag van den penningmeester blijkt, dat. het met de financiën nog niet vlot, vooral de rekening vaii Wijkverpleging geeft een groot exploi tatieverlies. Er staan onder toezicht der Vereen. 42 gezmn>3n met 46 patiënten Het ledental ook van Wijkverpleging is eenigs- zins achteruitgegaan. Door de zusters zijn 8143 ziekenbezoeken afgelegd en voor de t.b.c.-bestrijding 385 huisbezoeken. Aange zien Zuster Brinkman wederom als voor heen tot volle tevredenheid van bestuur en patiënten heeft gewerkt, wordt haar har telijk dank betuigd voor de betoonde opof- 'fering en toewijding. Het verslag eindigt met een beroep op de medewerking van alle ingezetenen der beide gemeenten om het ledental op te voeren en de finantiën te Versterken, op dat de vereeniging in staat gesteld blijve, het werk in het belang der lijdende menschheid voort te zetten. Dit jaarverslag werd met algemeene stemmen goedgekeurd. Bij daarna volgende bestuuirsverkiezing werd Dr. Arends met alg. stemmen herkozen. Ook de rekening van het Groene Kruis werd in orde bevon den en goedgekeurd. De Voorzitter deed dan mededeeling van den beschrrjvingsbrief voor de algemeene vergadering. De secretaris, de heer Van Es, weird afgevaardigd naar de alg. verg. tè Rotterdam. En aan het slot der vergadering bekrach tigde de vergadering de aankoop van een woning te ^iddelhamis, gedaan voor de vereeniging door den heer Van Es. pe voor zitter zette,hierbij uiteen, dat. aankoop van een eigen woning noo.dig is geworden, om- reden het gebouw waarin een en ander nu is ondergebracht, moet worden verlaten. Daarin zal n.l. gevestigd worden een distri butiekantoor Voor de gemeenten Middelhar. nis, Sommelsdijk, Stad aan 't Haringvliet Dirksland, Herking*3n en Mielissant. Men koh behoorlijk slagen met den'aankoop, van het huis en is er daarom toe over gegaan. In verband met dezen aankoop dienden de notulen staande de vergadering te wor den goedgekeurd, hetgeen kon geschieden. Daarna sluiting met een toepasselijk woord door den Voorzitter. Het is altijd een goede gewoonte bij ons geweest in de donkerste maanden van het jaar onze medernensohen met geschenken te vetrassen. Voor het Rijksbureau voor ,de Voedselvoorziening in oorlogstijd is dit aan., leiding' om voor een verrassing te zorgen. Toen de thee-distributie eenigen tijd ge leden werd beëindigd, werd in het vooruit zicht gesteld, ,dat de betrekkelijk kleine hoeveelheid thee, die was overgebleven, zou worden gereserveerd voor een specjale ge legenheid. Deze thee zal omstreeks Kerst mis verkrijgbaar worden gesteld, daar de distributie van de laatste resten van een artikel de autoriteiten altijd voor vele moeilijkheden plaatst.. In elk geval: de be lofte wordt ingelost. Nader zal worden be- 'kendgemaakt hoe groot dit laatste rantsoen thee zal zijn en op welke wijze het Zal kunnen worden verkregen. Voorts is besloten, ter gelegenheid van het St. Nicolaasfeest eenmaal een extra rantsoen kaas ter beschikking te stellen, dat honderd gram per persoon zal bedra gen. Omtrent de wijze, waarop men dit ex tra rantsoen zal kunnen bekomen, volgt hieronder een mededeeling.- De Secretaris Generaal van het Departe ment van landbouw en visseherij maakt be kend, dat in de week vsun St. Nlcolaas een extra rantsoen kaas van 100 grambeschik- baar wordt gesteld. In verband daarmede geeft gedurende het tijdvak 30 November tot en met 6 December a.s. de met „167" genummerde bon van de bonkaart alge meen recht op het koopen van 100 gram kaas. Deze bon blijft bovendien na 6 Dec. nog geldig tot en met 27' Dec. a.s. PISTRIBTJTIE VAN VASTE BRAND STOFFEN. De Secretaris Generaal van het Dep. v. Handel, Nijverheid en Scheepvaart deelt mede, dat gedurende het tijdvak van Maan dag 1 Dec. 1941 t.m. 31 Jan. 1942 de met K.P.07 gemeïkte bonnen van de kaarten M.' en N., welke zijn uitgereikt aan Ver bruiker, die voor kookdoeleinden op het uitsluitend gebruik van vaste brandstoffen al dan 'niet in combinatie met petroleum zijn aangewezen, elk recht geven op het koopeii van één eenheid vaste brandstoffen met uitzondering van anthraciet en fabrieks turf. Gedurende het tijdvak van Maandag 1 Dec. 1941 tot en met 'Woensdag 31 Dec. 1941 geven de inet de woorden „generatorant- hraciet twaalfde periode" gemerkte bonnen recht op het koopen van 1 hl. (maximum 775 kg) an.thracietnootjes 4 of 5 of- 50 kg. turfcokes, terwijl gedurende genoemd tijd vak de met „Generatorturf twaalfde peri ode'' gemerkte bonnen recht geven op het koopen van 50 stuks baggerturf. BRITSCHE BOMMEN OP MAASTRICHT. Op talrijke plaatsen in ons land, in het bijzonder in het Oosten en Zuiden, werden, blijkbaar door jonge en onervaren piloten, die wederom het nabijgelegen Nederland- sche gebied schijnen te hebben uitgezocht als oefenterrein, brisant- en brandbommen uitgestrooid. De meeste bommen vielen op het vrije veld en richtten bijna geen scha de aan. In een aantal gevallen evenwel kon het-niet uitblijven, dat deze'lukraak rond gestrooide bommen ernstige gevolgen had den voor de burgerbevolking. Zoo werd in het bijzonder een arbeiders wijk te Maastricht .dooï de Britsche brand en brisantbommen geteisterd. In een wijk, in het Zuid Westen van de stq,d, werden vier straten zwaar getroffen en meer dan honderd woonhuizen werden ofwel vernield of zwaar iJeschadigd. Het door de bommen getroffen gebied biedt een droeven aanblik. Talrijke bewoners van de getroffen huizen werden onder het puin van hun ingestorte woningen begraven, en konden slechts met moeite worden bevrijd. Voor zoover tot nu toe kon worden vastgesteld, heeft de arbet. dende bevolking van dit stadsdeel 13 doo- den, 45 zwaar gewonden en 65 Uoht ge kwetsten te betreuren. Nog eenige men- schen worden vermist. Na .de laatst opgave, die 17 slachtofifers luidde, zijn nOg drie zwaar gewonden in het ziekenhuis overleden en Werd Zaterdag nog een 16-jarig meisje uit de puinhoopen te voorschijn gebracht. Uit 03n officieele opgave blijkt, dat 237 huizen gedeeltelijk volkomeft vernield en gedeeltelijk zwaar beschadigd en niet meer bewoonbaar zijn. DE BEVOLKING VAN ZEELAND. Naar uit een recente mededeeling van den wnd. commissaris der provincie Zee land aan de burgemeesters blijkt, is het aantal inwoners van .deze provincie tus- schen 31 Dec. 1939 en 1940 'van 254.965 gedaald tot 254.487. Op laatst gemelden datum bestond zij uit 128.234 mannen en 126.253 vrouwen, zoodat de, traditie, vol gens welke inZeeland het mannelijk ele ment ook in getal overheerscht, bestendig bleef. INSLUIPERS STELEN F 1500.—. In een .perceel te N. Amstelzijn inbre kers binnengeslopen en wisten een porte feuille te bemachtigen met f 1500.—. Voor de opsporing is f 500.uitgeloofd. 25i-JARIG JUBILEUM VAN DEN HEER JONGEJAN TE DIRKSLAND. Het was 1 Dec. j.l. 25 jaar geleden ,dat de heer Jonge jan. Postkantoorhouder al hier, bij de ,post werkzaam werd gesteld. Het feit, dat iemand bij eenzelfde patroon zö 'jscar 'aciitii».*— i„ ..^w ..i.*,----- heel bijzonder, maar als iemand als Jonge- jan zoo'n feit herdenkt, is dat toch zeker wel vermeldenswaard. Wij gelooven im mers .zeer'dicht bij de waarheid te zijn, als we zeggen, ,dat er maar weinig menschen zoo bemind bij de massa zijn als hij. Hoe dat komt? In de eerste plaats door zijn eenvoud en de vriendelijke wijze waar op hij zijn „klanten" bejegent. Wjij schrijven met opzet klanten", omdat de postkan toren veel beginnen te gelijken op winkels waair men zoowat alles kan koopen. Slechts zeer zelden komt het voor dat Jo'ngejan uit zijn' humeur is en slechts goede waar nemers kunnen dat constateeren. Het zou ons echter heusch niet verwonde|- ren als dat meermalen gebeurde, want er zullen maar weinig postambtenaren zijn, die zoo'n groote administratieve sn finan- tiëele verantwoordelijkheid hebben, afge zien dan nog van het feit, dat tijdens de kantodruren -de heer Jongejan haast zon der onderbreking geregeld achter het loket staat. Duizenden guldens gaan iedere week ,door zijn handen en we kunnen ons dan zeer goed voorstellen, dat hij bij zijn supe rieuren hoog staat aangeschreven. We zouden vele regels noodig hebban om de veelzijdige arbeid van hem te schetsen en deze arbeid wordt steeds uitgebreider. T5rots dat alles bewaart h^j zijn kalmte en niets of niemand is in staat hem uit zijn evenwicht te brengen, ook al staat de geheele ruiihte voor het loket vol met wachtenden. Integendeel: hij'weet dan nog tijd te vinden iemand in te lichten of raad te geven. Als miïn een druk kantoor als hier moet bedienen, dan kan alleen hg dat, die over de eigenschappen beschikt zooals Jongejan want men staat toch wel eens verbaasd, hoe enkelen, het hem moeilijk maken, zij het dan niet met opzet, door verschillende for mulieren verkeerd öf onvolledig in te vullen Wij hopen dan ook en we twijfelen daar aan niet, dat 1 December voor hem een dag is geweest waatruit hg de wetenschap heeft geput, dat hij de drager is van veel moois als mensch en als ambtenaar. Al wenschen we dat Jongejan nog hooger op den postambtenaarsladder mag stijgen, dan is deze wensch toch .niet eerlijk in zijn vollen omvang. Men zou het als een onherstelbaar verlies beschouwen als hij van hier zou vertrekken en zgn vriendelijk gelaat niet -meer achter het loket gevonden werd, want Jongejan, Postkantoor en Dijrksland zijn één geheel. Van deze plaats danken we hem voor alles wat hij in dienst der gemeenschap heeft verricht en dat het hem en zijn talrijk gezin steeds wel mag gaan op zijn verdere reis door het leven. D. D. P. Naschrift. In ons Vrijdagnummer j.l. is vaii redactiewege ook een bericht over dit ju-" bileum geplaatst.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1941 | | pagina 1