CnmA^KblADopGED.GR0nDSlA6^;opHZye-H EIIAnDEn
N.V. UitgeTersmaatscbappü „EIIANDEN-NIËUWS"
Een onvergetelijk uur
Buitenland
STICHTELIJKE
OVERDENKING
14e Jaargang
ZATERE)AC1 29 NOyEMBER 1941
No. 1298
Uit het
Kijkvenster
WAARIN SEDERT1NOVEMBER19S5 OPGENOMEN HET BLAD .ONZEEILANDEN" - 18^ JAARGANG
UITGAVE VAN
ffl
Waarnemer.
In „EILANDEN-NIEUWS"
wordt even druk geadverteerd
als voorheen in de „Adverten
tiebode".
Het is ook het meëst-gelezen
Blad met een nog steeds stij
gend aantal abonné's.
K1783
Gevestigd te MlddeUtaxirït Frtns Hendilkstr. 122 C Giro 167930 Fostbox 8 TeL 17,
Abonnementsprijs 93 cent per 3 maanden bü vooniitbetaling.
Verschijnt lederen Woenidag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzondermke Bummers 5 cent Buitenland 8 gulden per Jaar.
^Pcontoor voor Zeeland: Si. Uaartensdtik Markt, "Selet. 69.
Ai^ertentle-prijs 20 cent per regel.
Reclames 40 cent
HoofdredacteuK
TH. DE WAAIi MIDDELHARNIS C 122.
DIT NUMMER BESTAAT TJIT 2 BLADEN
En het was omtrent de tiend© ure.
(Ev. Joh. 1 40b)
In Matth. 4 lezen wij, dat de Heere Jezus
wandelende aan de zee van Tiberias twee
broeders zag Simon Petrus en Andjjfeas,
liet net in de zee werpende, want zij wai»jn
visschers. En Hij zeide tot hen: „Volgt Mij
na." Zij'dap terstond de netten verlatende,
zijn Hem nagevolgd.,
Vandaar voortgaande zag Hij twee ande
re broeders Jacobus en Johannes, de zonen
van Zebedeüs, hun netten vermakende. Ook
zij worden geroepen, verlaten eveneens het
schip en hijn vader en volgen den Heere
Jezus na.
De roeping van deze eerste discipelen,
zooals Matth. die beschrijft, is als uit
marmer gehouwen. De eisch komt: ,,Volg
Mij na" en zij laten alles achter en volgen
Hem, Die roept. En dat beteekent wat!
Daar is wat aan voorafgegaan.
Lucas 5 deelt ons mee, wat daaraan Is
voorafgegaan.
Petrus, Jacobus en Johannes hebben op
_het meer Gemiésareth öen ganschen nacht
'gevischt. Doch al hun arbeid Is vergeefs.
Zij vingen niets. Als de morgenstond aan
licht, spoeleii zij de netten.
De Heere Jezus nadert den oever, gaat
in het scheepje van Simon en een weinig
van het land afgestoken leert Hij de scha
ren uit het schip. Dite jongeren' luisteren
naar Hem op, op Wiens lippen genade is
uitgestort. Na die prediking klinkt tot Si
mon: „Steekt af. naar de diepte en werp
uw netten uit om te vangen."
Meester! wij hebben den geheelen nacht
over gearbeid en niet gevangen, zoo ant
woordt Simon maar als door een onweder-
standelijke kracht gedreven voegt hij er
aan toe: „Doch öp Uw woord zal ik het
net uitwerpen."
Op 's Heeren woord gaat het net nog
eenmaal overboord en dan o wonder-
voUe verrassing de menigte visch is zoo
groot, dat het net scheurt. Niet alleen het
net maar ook Petrus' ziel scheurt met een
scheur van waarachtige zielsverbrijzeling.
De zegen is zoo groot, dat niet alleen het
scheepje van Simon begint'te zinken, hij
zelf zinkt er onder weg. Mét den uitroep:
„Heere ga uit van mij, want ik ben een
zondig mensch" valt hij op de knieën neer.
Na dat onderwijs en het wpnder van de
vlschvangst sturen zij de schepen aan land,
verlaten alles en volgen Hem, Die roept.
Ook daaraan is wat voorafgegaan.
De eerste ontmoeting beschrijft de Evan
gelist Johaniüs in teere, lieflijke trekken.
Johannes de Dooper is opgetredsn bij de
Jordaan. Ontzaggelijk is zijn prediking. Hij
rukt af het kleed der eigengerechtigheid,
legt de diepte van des menschen ellende
bloot, wijst op de bijl, die aireede Ugt aan
de wortel der boomen, waarschuwt alle
boom, die geen goede vrucht voortbrengt,
wordt uitgehouwen en in het vuur gewor
pen.
Die strenge prediking bedoelt de paden
des Heeien recht te maken voor Hem, op
Wiens lippen genade is uitgestort.
Hoe wordt het hart van de jongeren ge-
schudt. Zij dalen aif in de Jordaan, belijdende
hun zonden en klimnüien uit het water op
met een ware behoefte naar Hem, Die
doopt met den Heiligen Geest en met vuur.
Christus komt te Bethabara en wandelt
aan .*2h oever van de Jordaan, zonder ge
daante of heerlijkheid. Johannes de Doo
per wijst op Hem: „Zie het Lam Gods, dat
de zonde der wereld wegneemt." Dat woord
valt in het hart van Johannes en Andreas,
gelijk het zaad in den weltoebereiden ak
ker. Zij volgen van verre, schuchter en in
heilige verlegenheid. De Heere Jezus, Die
in alles de Eerste is, keert zich om en
vraagt: „Wat zoekt gij" Niet: Wien zoekt
gij? Dat bleek uit hun volgen. Het was
Hen om den Heere JeZus te doen. Wat
zoekt gö? Wat meent gij bij M^j te vindisn?
Och, wat zullen zij antwoorden! Daar lag
nog zooveel voor hun ziel in het duister.-
In heilige verlegenheid doen zij een weder
vraag:- „Rabbi, waar woont Gij?" Dan
klinkt het: „Komt en ziet!"
Zij komen, blijven dien dag bij Heni en
ontvangen goddelijk onderwijs.
Is het wonder, dat Johannes, hoe hoog
op jaren ook geklommen, die ure nooit kon
vergeten. Hij schrijft: „En het was om
trent de tiende ure."
Merkt op als toetssteen, hoe de Heere
werkt.
Eerst zijn door de ontdekkende predi
king van den Dooper als een middel in des
Heeren hand zonder voor God geworden.
Een waarachtige behoefte is in hun harf
gewerkt naar ,den komenden Verlosser.
Dan worden zij gewezen op het Lam
Gods, dat de zonde der wereld wegneemt.
De Heere Jeaus zoekt hen,op, trekt hen
met koorden van eeuwige liefde. Zij vol
gen, eerst van verre, dan naderbij gebracht.
Christus onderwijst hen, betoont in de
vischvangst de wonderen van Zijn vrije
goedheid, brengt hen aan Zijn voeten. Dan
op Zijn roepstem: Volgt Mij na" verlaten
zij alles, het schip, de netten en hun vader
en volgen Hem.
(Wordt vervolgd.)'
E.
Ds. Ls.
De teaper weer in eere Nieuwe
tyden De arbeid geëerd
Jam met de toga.
De bladen, genoopt door gebrek aan pa
pier, verschijnen niet meer in dien omvang
van weleer. Men kon er vroeger een paar
uurtjes mede doorbrengen. Nu is men eer
der aan 't eind. Namen de mannen vroeger
weinig notitie van de advertenties, thans'
gaan zij die ook\al stuk voor stuk na, om
dat zij nu eenmaal eischen, dat de krant
hen 63n langen tijd bezig houdt. De waarde
van .advertenties schijnt mij dus toe geste
gen te zijn, omdat zij veel nieer dan vroeger
gelezen worden. En 't is terecht ,zoo men
zegt: als gij niet adverteert, hoe weet ik
dan, wat gij te verkoopen hebt?
En zoo viel mijn oog dan op een adver
tentie, waarin voor f 12.50 aangeboden
werd!3n heerlijke capuchons, in gewoon Ne-
derlandsch genoemd: kapers. Een kaper is
een wollen of bonteii muts voor vrouwen
en meisjes, die het geheele hoofd omsluit
en waaraan een breede, op de schouders
liggende kraag bevestigd is. Men zit er
dus warm ingepakt, 't Is een zeer een
voudige, ouderwetsche dracht. Onze jonge
deerns moesten jansnlang niets van zoo'n
ouderwetsch ding hebben, maar nu de ko
ningin Mode er weer mee voor den dag
komt, nu volgen ,de dames met de slaaf sch-
heid, die zij immer jegens Mode hebben be
toond.
Ouderwetsch en eenvoudig, twee begrip
pen, die mijns inziens bij elkander behooren.
Wat de oudjes maakten, mocht nagezien
woröisn. Maar zoo degelijk waren zij niet,
de ouden, of zij lieten ten laatste de kaper
óók al voor wat .ze was. Daar lag de ge
breide, bruine muts (met nopjes) in moe-
,ders kast; ze kwam alleen .des winters te
voorschijn als een der kinderen met kou en
koorts bevangen was en eens lekker warm
ingestopt moest worden, ja, we lagen soms
met kaper-en-al in bed!
Dat was nog in disn goeden ouden tijd.
Waar we zoo gaarne op terugzien, omdat
we niet nauwkeurig hebben onthouden de
bezwaren, welke ook dien tijd gedrukt heb.
ben. -Men houdt de ontwikkeling der tijden
niet tegen. Ook thans voltrekken zich de
veranderingen op sociaal gebied zoo snel,
dat wij 't bijna niet verwerken kunnen.
Msn ging weleer met de hollandsche dege
lijkheid niet over één nacht ijs, maar, al
had het, om bij de beeldspraak te blijven,
een maand gevroren, dan duurde de tocht
over het ijs toch nog heel Ising. De omme
keer op maatschappelijk gebied is dan ook
thans geweldig grootj; heel Europa verkeert
als in den smeltkroes. Een worsteling, als
nu ontketend is, trekt diepe sporen in het
leven der volkeren die er direct bij betrok
ken zijn, ja, men kan zeggen, dat heel de
wereld er den invloed van ondergaat. Aan
al deze dingen kön men natuurlijk in den
tijd dat er kapers gedragen werden, niet
denken. De wereldpolitiek Werd veel min
der door het volk medegeleefd. Zij bleef
de zaak der hoogere standen. Eerst lang
zamerhand kwam ook het wérkende volk
op hooger peil en werd zich zijn beteeke-
nis bewust. Toch vond het in een dwaselijk
aangepratén klassestrijd de hoogere stan
den tegenover zich. Een strijd op leven en
dood met het kapitaal is voortdurend ge
propageerd, totdat wij thans gezet worden
voor de beleving der volkseenheid, waarin
kapitaal en arbeid elkander de hand zul
len moeten reiken en de arbeid, totnogtoe
maar al te zeer als, 'middel om geld te
verdienen beschouwd, nu om zijn hooge
noodzakelijkheid en verheven doel, een
eereplaats in ons maatschappelijk leven
zal verkrijgen. Voor sommigen is deze les
niet overbodig. Met een hoog loon alleen
is de arbeid niet voldoende geëerd. De ar
beid moet om haar eigen beteekenis op
prijs geschat worden en de arbeider moet
meer als mensch, a!s mede-arbeider in ge
heel het voortbrengingsprces gezien wor
den. Zooals het Woord Gods ons disn arbei
der dan ook altijd geteekend heeft.
Onze ontzaglijke tijden grijpen ons aan,
gunnen ons geen rust, maar nopen ons tel
kenmale tot nieuwe ervaringen, tot denken
over nieuv/e dingen, over nieuwe verhoudln.
gen. Wij moeten in het leven mede, we
kunnen niet stilstaan. Probeeren we dat,
dan "sleept de vloed der nieuwe tijden ons
toch mee, onzes ondanks, 't Is ook niet de
roeping des Christens, om buiten zijn tijd
te staan. Hoe onnatuurlijk, ja, hoe onmoge-'
lijk zou dat wezen! Wel is het onze plicht,
om ons aan 's Heeren ordonnantiën te hou
den, gedachtig aan het „Vreest God, eert
den'Koning." Daarnaar moeten wij staan,
om met een onergerlijk geweten tewarï-
de«3n.
Ja, 't leven was toch vóór 'n 50 jaJren
veel minder ingev^keld. W|e leefden toen
nóg niet in „de eOTw van het kind", zoo
dat er met het jonge goed minder omslag
gemaakt werd dan thans. Men leefde een
voudiger, vond gemakkelijker werk, daar
om, het moet gezegd, de jeugd van nu
heeft een zwaarderen strijd om het bestaan
dan voorheen. De voorbereiding tot het
pracüsche leven stelt nu beslist hooger
eischen dan toen. In. .«iJt üpzicht moet er
kend, dat onze jonge menschen hun moei
lijkheden dieper doorleven. -En zij slaan
zich moedig door tien crisisjaren en door
^og ongetelde oorlogsjaren heen. Strijd
staalt de- kg,rakters. Met dat al, 'n mensch
zou wel eens voor 'n poosje de oude kaper
■willen opzetten en zich wanen in 1890 te
leven. Toen we 'met een paar sommetjes
voor huiswerk klaar waren en later
hoe voornaam klonk het met een enkel
thema'tje voor Fransch. De stad had nog-
haar gasvlam lantaarns, die des avonds
ontstoken werden.door een man, met een
kaarsvlammetje in een busje op een stok.
En in lange winteravonden vermaakten wij
ons vaak met een groote paardenpeen
waaruit wij allerlei figuurtjes sneden, tot
■wij om acht uur naar den zolder verhuis
den, om spoedig onder de wol te liggen.
Kwahi er, des avonds bezoek, dan was
het speelgoed al gauw opgeborgen, omdat
■wij liever luisterden naar wat er gesproken
wei^, uit nieuwsgierigheid natuurlijk, riiaar
ook uit Innerlijk respect voor wat deze
menschen, die wij allen voor godvreezende
lieden ikenden, zeiden. Lagen we te bed,
dan drong een zacht geroezemoes tot ons
door, soms afge^wisseld met eenparig ge
zang, ach, dat was toch heel gewoon, dat
men samen een versje zong. 't, Gesprek
liep immers niet over de distributiebonnen,
ook niet over de dagelijksche zorgen welke
ook die menschen hadden, maar daarover,
of zij Gods verborgen omgang beleefden.
In de Roomsche kerk spreekt man van:
practizeerende katholieken", dat Siijn zij,
die hun kerkelijke verplichtingen trouw na
komen. Nu, de menschen, hierboven be
doeld, waren practizeerende christenen, al
zouden zij zichzelf dien naam niet hebben
dur-visn geven, 't Ging er hen niet om of de
dominé het des Zondags weer zoo echt
mooi had gezegd, maaif, of de waarheid ook
weerklank in hunne harten had gevonden.
Verslagenheid des harten, strijd, bekomme.
ring, troost, vreugde, dat waren en zijn
voor het volk des Heeren geen begrippen,
maar geloofservaringen. En daaruit viel
dan nóg al eens de praat. Ook was de
praat verbonden met ,de daad, en .droeg
men elkanders lasten mede.
-Jan de Zeeuw, klein van verstand, gering
in stand, klein in geloof, stond er vaak
moeilijk voor met „de finnantieelen" zoo
hij dat placht te noemen. Eens per week
bracht hij de toga van den President van
de Rechtbank naar de zitting- en haalde
dat gewaad na afloop weer terug. Bij den
huiseigenaar had Jan huurschuld, dat wil
zeggen, al met al kwam hij nog een daal
der te kort. En de huisbaas was ongemak
kelijk, hij stond iïj, zijn recht, daar ging
niets af. Jan had al vele zuchten naar den
hemel geslaakt. Hoe zou dat vandaag gaan
Eerst maar gauw met de toga op stap,
daarna komt de huisheer. Mevirouw van
den rechter overhandigt hem de doos met
de toga en" zegt, dat zij zooveel kopergeld
in huis heeft en of Jan dat soms ■wil heb
ben. Nu, Jan is daar niet aifkeerigvan en
Iaat het zich in de handen storten. Nage
teld blijkt het hem precies zooveel te zijn
als aan de- huishuur ontbreekt. Dus laat
de Heere zijn arm volkje toch niet onder
gaan maar verheft op Zijn tijd ovef hen
het Hcht, Zijns vriendelijken Aangezichts.
Ja, zoo hoor ik nog' een van die oudjes
in 't laatst haars levens zeggen, „ja, ik
had in mijn leven te maken met een God,
Die' wonderen deed." O, hoe hoopvol, dat
diezelfde God nog leeft en Zich niet on
betuigd laat, als wij Hem muar met een
waarachtig hart aanroepen.
Wij gaan weder "door veel beproevingen,
opdat ■wij maar losser zullen worden van
al wat in de wereld is en onze harten naar
een beter goed dan 'wat van beneden is
zouden begeerig worden. Heerlijke uit
komst, als idit de uitkomst is. Zoo wordt
dé roede zelfs -gekust en d' onderwerping
geeft hei^n rust!
In de afgeloopen week is te Berlijn het
Anti - Kominternpact
op plechtige ■wijze weder voor het tijdvak
van vijf jaren verlengd. In het jaar 1936
waren het.de landen Duitschland, Italië én
Japan, die dit verdrag met elkander sloten.
Het hoofddoel van 'het verdrag is, zich
aaneen te sluiten om de pogingen van het
communisme, zich over de wereld te ver
spreiden, tegen te gaan. In 1936 vormde
het communisme-een macht, waarvoor iede.
re geordende staat- zeer terecht bevreesd.,
was. Bijna in ieder land was het commu
nisme bezig met haar cellenbouw, om al-
zoo de eerste grondslagen te leggen, waar
op later het alles verwoestende gebouw
zou worden opgetrokken.'
Wij hebten het gezien in Spanje, en wat
was toen de vrees groot, dat indien de
rooden het zouden ■winnen, Wiest-Europa
verloren was. Spanje Frankrijk - België
werden in één adem genoemd. En wat .zlou
het kleine Nedei'land hiertegen hebben kun
nen uitrichten?
Hoe weerzinwekkend was de houding van
den Voltosnbond. Geen hulp aan een deiij
partijen in Spanje, was het punt van be
spreking, doch men zocht allerlei termen
en woorden, om de schuld van de deelne
mers der conferentie te verbloemen.
Duitschland en Italië als fascistische sta.
ten en dus princi,pieele 'tegenstanders van
het communisme sloegen de handisn in el
kander, terwijl Japan, dat in het Oosten
veel van het communisme te duchten had,
zich als derde staat daarbij voegde.
Hier was een mogendheden bond, welke
zich durfde aaneensluiten, niet tegen Rus
land als staat, maar wel tegen het stelsel
waardoor Rusland werd geregeerd.
Bij dezen driebond voegden ,zich later
Mandsjoekwo-Spanje en Hongarije.
Dit pact wat nu afliep, is deze week op-
nieu^w voor vijf jaren verlengd, terwijl zich
de volgende staten erbij aansloten.
Bulgarije; Denemarken; Finland;
Kroatië; Roemenië, Slowakije en
De Chineesche nationale regeering.
De Chineesche regeering over het gebied
dat Japan veroverd heeft.) Ook Frankrijk
werd genoemd zoodra de bezette gebieden
een eigen regeering hebben, zullen ineer-
dere landen toetreden.
Bij deze gelegenheid heeft minister
Von Ribbentrop
een krachtige rede gehouden.
Vanzelfsprekend wees hij op.den strijd
met het communistische 'Rusland, en hoe
duidelijk het nu gebleken was, welk een
enorme macht a.an menschen en materiaal
het communisme verzameld had, om hun
heillooze beginselen met geweld de wereld
in te voeren. Gehoopt had het, dat Duitsch
land aan de Maginotlinle en in België of
Noord-Frankrijk zou zijn vastgeloop3n. Het
had dan een verzwakt of uitgeput Duitsch
land kunnen aanvallen en trachten tte ver
nietigen en alzoo Europa rijp maken voor
een communistische revolutie.
Hoe. is alles geheel anders verloopen. De
minister wees erop, had ,die geweldige
macht nu grootendeels vernietigd is, en
Europa bevrijd vooj* dat ge-vreesde gevaar.
Na de verdwijning van Rusland als groo
te mogendheid, is het overwicht van de
landan; van het driemogendhedenpact zoo
sterk, dat de minister geen andere combi
natie kende, die zich daartegen'op den duur
zou kunnen verzetten. Noord-Afrika en het
Nabije Oosten zullen die invloed na verloop
van tijd ondervinden, terwijl Japan in Oost
Azië meester is van de verdere caitwikke-
ling.
Vervol,gens besprak hij de politiek van
Roosevelt
en het giroote gevaar voor Amerika aan
den oorlog deel te nemen. Hij noemde de
geruchten over vredesvoorstellen onwaar,
daar Duitschland na de ineenstorting geen
voorstellen meer gedaan heeft en ook niet
doen zal
Ook wees hij op het groote gevaar, waar
aan de bezette gebieden zich bloot stellen,
als Engelands hoop in vervulling gaat.
Breekt er revoluite uit, wat vermogen dan
ongewapende burgers uit te richten tegen
motoren, tanks en Stulca's?
Duitschland is hierover niet ongerust.
De toestand in Europa is zoo, dat het zoo-
noodig een dertig jarigen oorlog zou kun
nen voeren, zonder ernstig in gevaar te
komen. Het Engelsche eiland zal door de
voornaamste machtsmiddelen van Duitsch
land en zijn bbndgenooten worden verwoest
en vroeg of laat ten onder gaan.
Van het Sovjet-front deze week weder
weinig berichten. De strijd rondom
Mosikou
neemt in hevigheid toe, en de Duitsche
weermaoht berichten melden, dat langzaam
aan de eene plaats na de andere veroverd
wordt. Er zijn punten waar de troepen
slechts' 50 K.M. en minder van Moskou
verwijderd zijn. Waar de stad zoó nauw
wordt ingesloten, kunnen wij ons inden
ken hoe verwoed hier gestreden wordt. De
bolsjewieken zullen alles op alles zetten de
Duisohers te keeren, het kostte wat het
kost.
Met belangstelling worden de berichten
tegemoet gezien omtrent den strijd rondom
dezen hoofdstad.
In het Zuiden van de Sovjet-Unie is de
belangrijke havenplaats Rostof in Duitsche
ha.nden ge^vallen. Hierdoor hebben de bols
jewieken weder een krachtige positie verlo
ren. De Duitschers naderen het voorterrein
van de Kaukasus.
Hï
Naar uit
Londen
wordt bericht, zijn twee ministers der ge
ëmigreerde Nederlandsche regeering op 14
October j.l. op eigen verzoek afgetreden,
n.l de Ministervan Koloniën Welter, en de
Minister van Handel en Scheepvaart Mr.
Steenberghe.
In hun plaatsen zijn benoemd resp, de
heer Dr. H. J. van Mook len P. A. Kers-
tens, beiden uit Nederl. Indië.
„Of de afgetreden nainisters zijn heenge-
gaan omdat zij zich niet konden vereeni
gen met bepaalde besluiten of om plaats te
maken voor twee Indische heeren, is hier
niet bekend. Dit schijnt echter zeker, dat
'hun aftreden in verband staat met de din
gen die thans in Nederl. Indië plaats heb
ben.
Deze week werd medegedeeld, dat de
bauxietmijnen in Suriname, die ruim zes
tig procent van .de behoeften der Ameri-
kaansche aluminimum industrie dekken,
onder bescherming der Vereenigde Staten
worden gesteld.
De eerste Amerikaansche troepen, zijn
reeds te Paramaribo ontscheept.
De uitgeweken Nederl. regeering heeft
besprekingsn gevoerd met Engeland en
Amerika over de positie van Nederl. In
dië. Amerika zonder dat het in oorlog is,
breidt zijn vlootsteui^punten uit, versterkt
de toegangswegen naar het Panamakanaal
en tracht verschillende voor Amerika be
langrijke gebieden, onder zijn bescherming
te krijgen.
De bauxietmijnen zijn voor de oorlogs
industrie bijna onmisbaar, vandaar dat in
het huidige stadium van Tiulpverleening,
Amerika deze mijnen niet missen kan.
Het eigenaardige is, dat geen Nederland
sche maar Amerikaansche troepen ter ver
sterking hierheen worden gezonden.
Wij weten niet of onze zienswijze juist
is, doch meen uit deze bezeting de volgen
de conclusie te mogen opm'aken.
Nederl. Indië kan zichzaelf niet genoeg
zaam verdedigen en is vooral op enkele
plaatsen zeer kwetsbaar.- De bauxietmijnen
zijn voor Amerika onmisbaar, en daarom
wil het niet het risico loopen, dat een an
dere mogendheid sterker dan Nederl. In
dië hier beslag op zou leggen. Daarom
