CHRWEEKBIADÖpGED.GD0nD5lA6vöÖRDlZUID-H0aEnZCEUW3ai EHATIDEn
V Victorie
N.r. UitgeTersmaatschappiJ „EILANDEN-NIEUWS"
Over Vliegmachines.
DDITSCHUND STRIJDT
VOOR EHROPA.
Verscbillende berichten
14e Jaargang
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 19^1
No. 1277
Duitschland wint
voor Europa op
alle fronten.
Verduister op tijd
WAARIN SEDERT 1 N O V EM B ER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD .ONZEEILANDEN" - 18E JAARGAN@
uhgavx van
VföSCHERIU
-
HOLLAND'S WIEM AIS ¥0aöHiEI1
om U aan geen strafver
volging bloot te stellen
KI783
iiahdeu
('i
Abonnementsprga 93 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling.
Verschoot lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlflke nummers 6 cent Buitenland 8 gulden per Jaar.
Gevestlgil te Middelliaiiin!s Frfau Hcndiikstr. 122 C Giro 167930 i Foistbojc 8 TeL 17<
B^kxuitooT TOOT Zeeland: St. MaiartensdQk markt, Telef. 69.
Advertentie-prgs 20 cent per regel. Reclames 40
Hoofdredacteur:
TH. DE WAAL AODDBJIHARl^IS O 122.
De huidige oorlog, die thans reeds 2
jaar aan de gang is, heeft onder meer dit
overtuigend bewezen, dat de luchtmachten
der groote mogendheden een zeer voorna
me rol spelen in de krijgsverrichtingen en
dat zij zeer waarschijnlijk van' doorslagge
vende beteekenis zullen zijn voor de afloop
ervan. Veel meer dan in de Wereldoorlog,-
toen de luchtstrijd nog slechts in een be
ginstadium verkeerde, is thans de inzet der
luchtvloten van overwegend belang voor de
oorlogvoering. Het is daarom wel de moei
te waard, deze zijde van de krijgsverrich-
tingen eens wat nader te bezien.
De Gebroeders Wright waren in 1903 de
eersti3n, die erin slaagden een vliegtuig
met motor te oonstrueeren, dat bruikbaar
was. De ontwikkelde snelheid bedroeg toen
nog slechts 60 K.M. per uur. Dit werd ver
oorzaakt door de ginringe kracht van- de
motor (50 P.K.) en de nog primitieve
vliegtuigconstructie. Spoedig echter werd
de techniek opgevoerd en zoo vloog de
Franschman Blériot in 1909 over het Ka
naal, wat toen een g(roote prestatie werd
geacht. In het volgend jaar slaagde de
Ho'lander Wijnmalen erin het hoogterecord
op 2780 M. te brengen, terwijl in 1912 een
snelheid werd bereikt van 160 K.M. Het
was echter de Wereldoorlog, die de techni
sche vervolmaking der vliegtuigen ban zeer.
ste bevorderde, daar de militaire luchtvaart
tot groote ontwikkeling moest worden ge
bracht. De financiën, die tot dusver rem
mend hadden gewerkt, mochten nu geen rol
meer spelen en zoo zien we in de Wereld
oorlog een verbazingwekkende evolutie in
het -vliegwezen. In het begin van die oor
log ging alles nog zeer primitief. Engeland
b.v. had in 1914 nog slechts 179 vliegtuigen
.3n 7 luchtschepen, doch op het eind van de
oorlog liep het aa:ital ver over de 10.000
vliegmachines. De aanvankelijk gebruikte
toestellen hadden motoren van 100 P.K.^
konden slechts benzine meenemen voor 4
uur, hadden als maximum-hoogte 2000 M.,
een snelheid van 160 K.M. per uur en ze
moesten er 20 minuten over doen om op
2000 M. hoogte te komen. In het laatste
jaar van de oorlog was dat anders. Tosn
was de maximum hoogte 7000 M., klom
men in 4 minuten 2000 M. en was de snel
heid opgevoerd tot 250 K.M. per uur. De
voojrnaamste eischen, die toen aan de vlieg
machines werden gesteld waren: steeds
grooter snelheid en stijgvermogen en steeds
grooter laadvermogen van benzine en bom.
msn. Men ging daarom toestellen bouwen
met meer dan één motor.
Aanvankelijk had men eigenlijk slechts
één type vliegtuig, dat uitsluitend voor ver.
kenningsdoeleinden werd gebezigd. Zelfs
vochten de vliegers in den beginne niet eens
tegen elkaar. Dit veranderde echter al spoe
dig en zoo bleek het noodig de toestellen
te bewapenen met mitrailleurs. Op deze
wijze kwam het jacht, of gevechtsvliegtuig
op het tooneel, dat diende om de verken
ners te verjagen en de tlroepen op de grond
te bestoken. Een mooie uitvinding was de
mitrailleur, die tusschen de propeller door
kon schieten door middel van een vernuftig
mechanisme, dat een synchronistische wer
king tot stand bracht tusschen machinege
weer en schroef. Doordat men ook toen al
speciaal afweergeschut*ging gebruiken,
werd 'het noodig steeds meer het stijgver
mogen te vefrgrootisn. Op het eind van de
Wereldoorlog waren er op deze w^jze 3
hoofdtypen gekomen: verkenningsvliegtui.
gen, jachtvliegtuigen en bommenwerpers.
Engeland - heeft ook toen luchtaanvallen
te doorstaan gehad, met name Londen, al
waren ze uiteraard niet zoo intensief als
nu. Zeppelins >3n Gotha.vliegtuigen deden
dusdanige aanvallen, dat de Engelschen
voortdurend tenminste 700 toestellen ge
reed moesten houden vpoir de verdediging
en voorts een groot aantal afweerbatterijen.
In 't geheel hebben de Zeppeltas 200 toch
ten naar Engeland gemaakt, doch meer dan
de helft ervan (26) is daarbij verloren ge
gaan.
De Verkenners moebsn een groote actie
radius hebben, d.w,z. een groote aifstand
heen en terug in één vlucht kunnen afleg
gen, een groote snelheid, een doeltreffende
bewapening en bovendien moeten ze meer
dan één persoon meenemen, daar behalve
het besturen van het toestel ook de ver
dediging of aanval moet worden verzorgd
en een waarnemer de noodige opnamen
moet kunnen maken en de radio bedienen,
waa]rdoor het contact met de aarde be
waard kan blijven. De phototechniek is
thans zóó opgevoerd, dat het mogelijk is
zelfs op groote hoogte duidelijke photo's te
nemen, hetgeen geschiedt met automatisch
werkende filmcamera's.
De bombardementsvliegtuigen, ook bom-
menv^erpers of bombardeurs genoemd, .die
nen om militaire doelen, hetzij ter zee of te
land, met bommen te bestoken en zoo mo
gelijk te vernielen, om het moreel der bur
gerbevolking te ondermijnen en de storm-
aanval der troepen tegen de vijand te onder,
steunen. Door kunstige richtkijkers en af-
werpinstrumenten is men erin geslaagd, zoo
wel bij dag als bij nacht, wanneqr licht-
kogels alles in een helle gloed zetten, een
tamelijk groote tref kans, te bereiken. Zoo is
de bommenwerper in deze oorlog een aan
valswapen van de eerste orde geworden.
Ze nemen projeceielan van 1 ton mee, die
door dikke pantserplaten dringen en ont
zaglijke verwoestingen aanrichten. Niet al
le brisant, (ontplofbare) bommen zijn ech
ter gelijk. Br zijn er, die pas explodeeren,
als het doel doorboord is. Andere ontplof
fen direct bij het treffen en verspreiden
een g.toot aantal scherven. Deze soort is
het best te gebruiken bij het bombardeeren
van troepenconcentraties. Ook zijn er bom
men met vertraagde ontsteking, die ge
bruikt worden bij aanvallen op schepen en
steden daar deze eerste door de dekken of
verdiepingen heendringen. Door een vei-
ligheidsinrichting kan elke brisantbom pas
ontploffen, nadat hij het vliegtuig verla
ten heeft. Op deze wijze kan niet de heele
bommenlading bij een noodlanding of val
explodeeren. Verder zijn er ook brandbom
men; die met een hoeveelheid thermiet ge
laden zijn, welke zóó sterk brandt, dat een
temperatuur van wel 2000 gr. C. kan wor
den ontwikkelt en dat het zelfs in water
niet wordt gebluscht, maar dit direct doet
koken, zoodat deze bommen slechts ge
bluscht kunnen worden met zand. Ze zijn
slechts klein, ,wegen maar enkele kilo's en
daarom kunnen de vliegtuigen er honder
den tegelijk meenemen en bij geheele rese-
voirs gelijk .uitwerpen. De derde soort bom
men zijn die, welke met gifgas zijn ge-vuld,
meest mosterdgas, die echter gelukkig in
deze oorlog nog niet zijn gebruikt, evenmin
als de bommen, welke met bacteriën kun
nen worden geladen." Een dergelijke oor
logvoering vindt men blijkbaar algemeen
toch wel wat te kras.
Een bijzonder soort bombardementsvlieg
tuig is de duikbommenwerper, door de Duit
sobers Stuka genoemd. Deze naam is de
afkorting van het Duitsohe woord Sturz-
teampf, dat duikstrijd beteekent. Deze
reeds in de Spaansche burgeroorlog ge
bruikte bommenwerper stort zich in duik-
vluoht op zijn doel en laat rechtuit zijn bom
men vallen, zoodat de trefkans grooter is
en bovendien de psychologische uitwerking
zoodanig, dat zij dikwijls onder de aange
vallen troepen een paniek veroorzaakt. Bij
de oorlog in Polen, op het Westfront en
thans weer in Rusland hebban de Stuka's
zeer veel bijgedragen tot een bliksemsnelle
breking van het verzet.
De jachtvliegtuigen of jagers moeten de
bommenwerpers beschermen, doch zijn hier
toe op lange vluchten niet in staat. Zij moe
ten ontzaglijk snel kunnen vliegen en kun
nen daarom niet te veel benzine meenemen,
zoodat ze niet zulk een groote actie-radius
hebben. Engeland bezit de bekende „Spit
fire's,'' wat letterlijk beteekent -vuurspu-
wejrs. Ze hebben een snelheid van 600 K.M.
p«r uur en hebben 8 machinegeweren aan
boord, die 10.000 kogels per minuut kunnen
afvuren. De beroemdste Duitsche jager is
de „Messerschmidt 109" zoo genoemd naar
dan constructeur proif. Messerschmidt.
Verde(r zijn er nog de troepentransport
vliegtuigen, a.a. de Junkers 52, ,die heele
regimenten soldaten' overbrengen gelijk
naar Noorwegen. Voorts de zoogenaamde
catapultvliegtuigen, die van een schip wor
den weggeschoten door middel van een hoo.
gedruklnstallatle. Ze zijn. te zwaar om zelf
te stijgen, doch door het vermlndörde ge
wicht tijdens de vlucht kunnen ze zelfstan
dig dalen. En tenslotte zijn er ook de ma
rinevliegtuigen, terwijl tevens de aandacht
nog moet worden gevestigd op het gebruik
van de vUegtuigmoederschepen, die een
flink aantal toestellen kunnen meevoeren
op een zeer groot stalan dek, zoodat deze
midden op zee kunnen starten en dalen.
Het zijn dus eigenlijk drijvende vliegvelden.
Door hun girootte zijn ze nogal kwetsbaar
en daarom moeten ze terdege beschermd
wórden door andere oorlogsschepen.
De ontwikkeling van de luchtvaart heeft
ook geleid tot de invoering van de para
chute, of valschermtroepen. Deze heeft het
eerst plaats gehad in Sovjet-Rusland, waar
men volgens de opgaven beschikt over
300.000 getrainde parachutespringers. In an
,dere landen, met name in Duitschland, vor
men ze ^eveneens een afdeeling van de
weermacht en we weten, dat er op het
Westfront en .met name bij de verovering
van Kreta een doelmatig gebmiik van is
gemaakt. De Russen schijman ze meest te
gebruiken om in massa neergelaten te wor.
den en aanvallen in de' rug van de -vijand
te doen, terwijl de Duitschers ze meer ge
bruiken om nmnitie-depots, bruggen, we
gen, spoorlijnen etc. op te blazen, dus vi
tale, militaire punten onbruikbaar te ma-
Foto Frpductieslag. Visscherij.
Holland's roem als voorheen,
(Foto Polygoon-v. Bilsen)
■ste
ken. Ze sp(ringen op tamelijk groote hoog
te uit het toestel en openen pas op 200 M.
hoogte hun parachute. De directe valsnel-
heid is 50 M. per seconde; gaat het val
scherm open, dan is zij 5 M. per seconde,
dus nog altijd een vaart als van een snelle
fietser. De parachutist krijgt een flinke
schok, die des te grooter is bij meer wind.
De uitrusting wordt hun in Rusland ook
aan parachutes aohternageworpen. De
Duitschers hebben alles bij zich. Het sprin
gen moet snel achter elkaar geschieden om
zoo dicht mogelijk bij elkander neer te ko
men. Deden aanvankelijk de parachuten al
leen dienst om de vliegeniers te redden,
thans hebben ze daarbij "een positieve taak
gekregen in de oorlogvoering.
Uit dit alles blijkt wel, welk een buiten
gewone beteekenis in de huidige oorlog aan
het optreden der luchtmachten moet wor
den toegetoand. Het is misschien zelfs niet
gewaagd te beweren dat zij de beslissende
rol zullen spelen bij de afloop van deze
oorlog.
Het af weergeschut wordt tegenwoordig
Flak genoemd. Deze naai-n is afkomstig van
de beginletters van het Duitsche woord
„Flugzegabwehrikanone."
PRIJZEN VAN FOTO'S VOOR
PERSOONSBEWIJZEN.
Reeds eenige maanden geleden heeft de
Gemachtigde voor de Prijzen er voor ge
waarschuwd, dat fotografen voor pasfoto's
geen prijs mogen vragen, die hooger is dan
de prijs op 9 Mei 1940. Het blijkt nu nood
zakelijk te zijn, deze waarschuwing te her
halen, in het bijzonder ban aanzien van
•foto's voor persoonsbewijzen.
Sommigen meenden n.l., dat de prijs voor
(foto's voor de persoonsbewijzen wel hoo
ger mag zijn dan die voor pasfoto's. Deze
opvatting is niet juist. Persoonsbewijsfo
to's moeten worden gelijk gesteld met pas
foto's, zoodat er ook geen hoogere prijs
voor mag worden gevraagd dan voor pas
foto's.
BOETEN WEGENS HUTJROPDRIJVING.
Herhaaldelijk doen zich nog gevallen van
huuropdirijving voor_ waartegen echter
door de instanties der Prijsbeheersching
met kracht wordt opgetreden. De Inspec
teur voor de Prijsbeheersching te 's-Gra-
venhage legde in de laatste weken eenige
sprekende boeten op.
De boomkweeka(r B. te Boskoop verhuur
de in Januari een woning f 15.pet-
week. Gp 9 Mei 1940 bedroeg de huurprijs
dezer woning echter slechts f 10.zoodat
volgens het Huurprijsbesluit 1940 in Ja
nuari ook niet meer dan f 10.per week
bedongen mocht worden. Deze ernstige
ove)i'treding werd met f 500.beboet.
V. N. te Rotterdam verhuurde eveneens
in Januari een benedenwonlng if 12.per
week. Op 9 Mei 1940 bedroeg de huur hier
van slechts f 35.per maand. Wel was
nog een bedrag van f 100.uitgegeven
voor reëele verbeteringen aan de woning.
De huur mocht volgen^ het Huurprijsbe
sluit per jaar met 10% Van de kosten dezer
verbetering worden verhoogd, maar dus
toch niet hoogejr worden dan f 8.27 per
week. V. N. zag zich tot f 100.boete ver
oordeeld en moest den huurder het teveel
betaalde restitueeren.
Door A. S., eveneens te Rotterdam, wer
den op 1 Juni j.l. 2 pakhuizen verhuurd
voor f 26.en f 65.per maand. Deze
pakhuizen waren op 9 Mei 1940 niet ver
huurd geweest. S. had f 630.aan de ge
bouwen ten koste gelegd, die echter slechts
als kosten van herstel en onderhoud kon
den worden aangemerkt, niet als kosten
van verbeteringen. De huurprijs per jaar
mocht in dit geval dus niet met 10% de
zer kosten verhoogd worden.
Tusschen 1 Januari 1935 en 9 Mei 1940
was de huur laatstelijk f 21.67 en f 47.
S. had door het vragen van hoogere bedra
gen het Huurprijsbesluit overtreden en de
InS;pecteur voor de Prijsbeheersching ver
oordeelde hem tot f 150.boete en tot te
rugbetaling van het teveel ontvangene.
DE ECONOMISCHE RECHTER VAN
f^ ROTTERDAM.
Clandestine slachters én hum klanten.
Voor den Economischen Rechter heeft
terecht gestaan de 50-jarlge landbouwer
C. A. V. P. te Dirksland, wegens overtre
ding der VleesohdistributiebescShikking en
het slachtverbod. Hij had 3 varkens beschik
baar gesteld, die door den 51-jarig3n E. B.
Z. te Düiksland in een paardenstal van v.
P. deskundig werd geslacht.
Er volgden meer slachtingen, in totaal
werden 10 varkens frauduleus geslacht.
Het vleesch werd door V- P- en Z. aan
verschillende inwoners van Dirksland ver
kocht. Het heeft eenige maanden geduurd
voor 't den controledienst gelukte de hoofd
daders te grijpen.
De officier eisohte tegen v. P. 7 maanden
gevangenisstraf. De economische rechter
vonniste conform.
De tweede verdachte Z., die reeds was
veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf
wegens het verkoopen van varkenwvleesch
buiten de distributie om, werd veroordeeld
tot een gevangenisstraf van 6 maanden.
Daarna stonden een twintigtal personen,
die vleesch van v. P. en Z. haddan gekocht
zond^V bonnen, terecht. Een van hen, de
29-jarige A. v. B. die 200 kilo had gekocht.
werd veroordeeld tot 6 weken gevangenis
straf, de anderen tot geldboeten van f 25.
tot f 75.subsidiair 10 tot 30 dagen hech:.
tenis.
MANIPULATIES MET PAARDEN-
PRIJZEN BEBOET.
De bedrijfsleider van een exportslachterö
te Gieten, R. D., bood op 9 Juli j.l. op de
paardenmarkt te Winschoten 7 paarden te
koop aan. De handel in paarden is evenw»l
aan zekere banden gel«gd, ook voor wat
betreft de daarbij te betalen prijzen. Geen
paard mag verhandeld worden tegen een
hoogeren prijs dan daarvoojr door een ta
xatie-commissie is vastgesteld. D. hid dan
ook zijn 7 paarden laten taxeeren en de
waarde ervan was bepaald pp ongeveer f
1100.^ per stuk. Voor dit bedrag •wilde hig
nu de paarden van de hand doen, maar
vroeg van den koopelr een bedrag van f
500.per paard, dat h^ latajr verlaagde
tot f 425.voor het recht van .koop.
Daar het echter niet geoorloofd is, om, in
welken vorm ook, bij verkoop van paarden
meer te bedingen dan de taxatie-waarde
bedraagt, werden hier de prijsvoorBchriften
overtreden. Tegen D. is procesverbaal Q|».
gemaakt en hij stond de4er dagen voor dea
Inspecteur voor de Prijsbeheersching to
Leeuwarden terecht.
Te zijner verontschuldiging voerde D. Mfl.
dat hij geenszins het voornemen kad gehad
zijn paarden te verkoopen maar slecjits
om ze te laten taxeeren. Verschillend* ban,
delaren hadden hem voor de paaïden ech
ter steeds meer geld geboden en daardoor
was hij tot den door hémi. gevraagden prys
gekomen. Dit verweer verminderde vol
gens den Inspecteur in geen enkel opzicht
de ernst van het feit, dat D. de paarden
had te koop aangeboden voor de taxatie
waarde plus f 425.^ per paard, voor het
recht van cessie.- Deswege werd hij wegens
overtreding van het Paardenbesluit 1941
(handel èn prijzen) veroordeeld tot f 2000.-
boete en werden zijn paarden verbeurdver-
klaard.
DUITSCH WEERMACHTBERICHT.
GROOTE AANVALS-OPERATIES IN
HET OOSTEN.
Siuccesvol iverloopj.
Leningrad nauwer omsfnigeld.
Hoofdkwartier van den Führer 15 Sept.
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
In het Oosten hebben groote aanvalsope-
raties een succesvol verloop. De omsinge
ling van Leningrad werd in een taai ge.
vecht om de rnodem versterkte verdedi
gingsinstallaties toegehaald. lïerhaalde te
genaanvallen van den vijand, welke ge
steund werden door zware pantserwagens,
stortten ineen.
Voor de Britsche Oostkust hebben ge
vechtsvliegtuigen in den afgeloopen nacht
uit een konvooi een vrachtboot van 10.000
bjr.t. tot zinken gebracht.
In Noord-Afrika hebben Duitsche duik»
bommenwerpers tenbankampen alsmede con
centraties van pantserwagens en auto's der
Brittem bij Solloem met bommen -^^
zwaar kaliber bestookt. Bij den aanval van
een Duitsche formatie gevechtsvliegers in
den nacht van 13 op 14 September op de
havengebieden rondom Suez en Port Tew-
fik werden olieopslagplaataan in brand ge
worpen.
Boven Duitsch gebied heeft ,de vijand
overdag noch des nachts militaire act<W
uitgevoerd.
