CrimVEEKBIADopGED.GD0t1DSIAG vöÖRKZUID-HOUInZCCl^^ EHAMDEn
V. Victorie
N.V. DitgeTersmaatschappü „EILANDEN-NIEUWS"
Nieuwe regeling van
het Gemeenteliestunr.
De nieuwe
Onderwijsmaatregelen.
DuitsGhlandstrijdtvoor
Europa.
14e Jaargang
WOENSDAG 20 AUGUSTUS 1941
No. 1269
BINNENLAND
Duitschland strijdt voor
Europa
Duitsctiland wint
voor Europa op
alle fronten.
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD .O N Z E I L A N D E N" --18E JAARGANG
UITGAVÈ VAN
niEuws
Gevestigd te mSMbasx^ Prins HeadriJstr. 122 C i Gito 167930 i Fostbox 8 o. TeL 17.
K 1783 Bykantoor voor Zeeland: St. MaartenadSk Blarkt, Xelef. 69.
Abonnementsprijs 93 cent per 3 maanden bij vooruitbetaling.
Verschflnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
AfeonderlUke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per Jaar.
Advertentie-prijs 20 cent per regel. Reclames 40 cent
Hoofdredacteur
TH. DB WAAL AODDELHARNIS C 122.
Zooals men zich zal herinneren, werden
verleden jaar al spoedig na de bezetting de
Staten-Generaal (Eerste en Tweede Ka
mer) op nonactlviteit. gezet an werd der
halve het bezette gebied voortaan op auto
ritaire wijze geregeerd vanuit de Departe
menten, die in vele opzichten daartoe aan
wijzingen ontvangen van de Duitsche auto
riteiten. Ofschoon velen toen reeds ver
wacht hebben, dat het provinciaal en ge
meentelijk bestuur eveneens van zijn demo
cratische basis zou word>3n afgenomen en
op autoritaire leest geschoeid, heeft het
nog ruim een jaar geduurd, alvorens daar
toe is overgegaan. Nu zal met ingang van
1 Sepetnaber a.s. een nieuwe organisatie in
werking treden welke is tot stand gekomen
in overleg tusschen de Duitsohe en Neder-
landsche instanties.
De invoering van dit autoritair systeem
wordt allereerst hiermee gemotiveerd, dat
de oude politieke partijen afgedaan hebben
en uit eigen beweging hun werkzaamheden
hadden gestaakt, zoodat het ook geen zin
meer had, hun vertegenwoordigers in de
openbare lichamen aan de macht te laten.
Voorts werd opgemerkt, dat na 22 Jui (de
dag, waarop de oorlog tegen Rusland be
gon) alleen die partijen kunnen worden ge
tolereerd, die instemmen met de strijd te
gen het bolsjewisme, omdat dit momenteel
het osnige criterium is voor de poUtieke
meeningsvorming. Het Nederlandsche volk
moet in deze strijd partij kiezen. Tot dus
ver heeft alleen de N. S. B. getoond, het
Duitsche standpunt in dezen te aanvaarden
Ook de Nederlandsche Unie, die overigens
geen vertegenwoordigers heeft in open
bare lichamen, daar ze pas verleden jaar
werd gesticht, kiest blijkens uitlatingen
van het Driemanschap gosn partij. Om de
ze reden werden eenige weken geleden de
oude politieke partijen ontbonden en aan
de Ned. Unie werd iedere politieke activi
teit onmogelijk gemaakt.
Met het oog op de handhaving van de
openbare orde en veiligheid in de bezette
Nederlandsche gebieden werd het noodza
kelijk geacht, ook op provinciaal en ge
meentelijk gebied een autoritaire regeer-
vorm te scheppen, die gebaseerd is op de
nationaal-socialistische staatsleer. Aan het
hoofd van provincie en gemeente staat niet
meer een op democratische wijze van on
derop gekozen parlementaire vergadering,
maar één man, de commissaris of burge
meester. Alle macht, die voorheen in han
den was van de gemeenteraad en het Col
lege van E. en W., is thans in den bur
gemeester geconcentreerd, terwijl de be
voegdheden van de Provinciale Staten en
de Gedeputeerden zijn overgegaan naar den
Commissaris. Zij dragen dan ook voortaan
alleen alle verantwoordelijkheid. Dit betee-
kent echter niet, dat zij los van de bevol
king, zonder contact moeten regeeren. Zij
krijgen raadslieden te hunner adviseering
en wethouders (in de provincie bestuurs
raden), die helpen regeensn als hun verte
genwoordigers.
De voornaamste bepalingen van de nieu
we verordening houden het volgende in:
De werkzaamheden van de gemeentera
den en de provinciale staten blijven rustisn^-
deze colleges komen dus 1 Sept. op non-
aciviteit; verkiezingen hebben niet meer
plaats; ook de colleges van B. en W. en
de Gedeputeerde Staten oefenen, hun func
ties niet meer uit.
De taak van de Raad en B. en W» wordt
door den burgemeester overgenomen. Hij
benoemt echter voor de tijd van 6 jaar
twee wethouders. Deze worden dus nu van
bovenaf aangewezen en worden beschouwd
als ambtenaren. Eén of meer hunner zijn
bezoldigd en moeten hun ambt uitoefenen
als hoofdberoep. Daarbij benoemt de bur
gemeester uit de ingezetenen eenige raads
lieden, (adviseurs) voor de tijd van 4 jaar.
In gemeenten met 11 raadsleden komen 5
raadslieden, In gemeenten met 7 raadsleden
3 raadslieden. De wethouders mogen gesn
raadsman zijn. De groepen van personen,
die vroeger volgens de Gemeentewet geen
raadslid mochten zijn, (onderwijzers b.v.)
kunnen nu ook niet tot raadsman benoemd
Worden. Deze raadslieden hebben tot taak
den burgemeester bij het besturen der ge
meente van advies te dienen en voorstellen
te doen en bij de inwoners begrip bij te
brengen omtrent de maatregelen va^n den
burgemeester. Een bezoldiging ontvangen
zij niet.
Deze raadslieden vergaderen met den
burgemeester in alle gevallen, waarin ook
de oude gemeenteraden vergaderd zouden
hebben. Deze vergaderingen kunnen open
baar zijn. Gestemd wordt er niet en ook
geien besluiten genomen. Er wordt alleen
geadviseerd. Behalve aan deze raadslieden
kan de burgemeester ook bij andere inge
zetenen raad inwinnen.
De burgemeester, die in dit stelsel met
een zeer groote macht wordt bekleed, staat
onder toezicht van den Commissaris der
provincie.
Het bestuur der provincie is op soort
gelijke wijze ingericht. De Commissaris
wordt hier alleenheersoher. Alle bevoegd
heden'van Prov. en Gedep. Staten gaan op
hem over. Hij wordt in het dagelijksch be
stuur bijgestaan door 2 tot 6 bestuursraden
die ambtenaar en bezoldigd zijn. Bovendien
benoemt hij nog een aantal raadslieden.
In de provincie Zuid Holland bedraagt dit
27. (het derde deel van de 82 vroegere le
den der Prov. Staten). Over de Commissa
rissen wordt het toezicht uitgeoefend door
den Secretaris-generaal van Binnenland-
sche Zaken.
Dit autoritair systeem, dat met de de
mocratie radicaal gebroken heeft, kan van
uit het standpunt der bezettende macht
doelmatig worden geacht. Of 'het in de toe
komst na de vrede kan dienen als defini
tieve staatsvorm, daarover zal het Neder
landsche volk gelegenheid krijgen zich uit
te spreken.
De democratische orde hebben we in de
practijk gekend; met deze autoritaire
staatsvorm, die we landelijk reeds een jaar
kennen, zullen we nu ook op provinciaal
en gemeentelijk gebied kennis maken.
Gelijk op alle terreinen van staatsbe
stuur doet zich in deze tijd van bezetting
en vernieuwing ook op het gebied van het
onderwijs het verschijnsel voor, dat nieuwe
maatregelen getroffen worden, die eener-
zijds het gevolg zijn van het feit, dat ons
land bezet gebied is, doch anderzijds een
uitvloeisel van de drang tot vernieuwing
op nationaal-socialistische basis. Zoo zijn
de maatregelen inzake de verboden leerboe.
ken en de verklaring van niet-Jood zijn
voor alle onderwijzend personeel meer spe
ciaal een resultaat van het optreden der
bezettings-autoriteiten, tervsngl de invoering
«sn straffe doorvoering der lichamelijke
oefening een gevolg is van de opvoedkun
dige ideeën der aanhangers van de nieuwe
orde.
Verleden week heeft nu Prof. van Dam,
de secr. generaal van het Departement van
Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescher.
ming een radio-rede gehouden waarin nieu
we maatregelen werden toegelicht en aan
gekondigd. Hij begon met te zeggen, dat
hij de taak heeft ervoor te zorgen, Idlat de
Neierlaindsche jeugd onderwijs ontvangt,
dat gaiat in ide richting van de denkbeelden
en idealen van de nieuwe wereld-opbiouw.
Hiermede is uitgesproken, dat evenals in
Duitschland de school mede in dienst moet
staan van de ideologische eenmaking van
het volk.
Vervolgens wees- hij er op, dat in deze
tijd de regeering de bevoegdheid moet heb
ben, in verband met de handhaving van
orde en rust op de scholen te lompen in
grepen bij de benoeming of het ontslag van
leerkrachten ook bi} het büzpnidier onderwas.
Daarom is onlangs een verordening van
kracht geworden, waarbij bepaald is, dat
benoemingen en ontslagen de goedkeuring
behoeven van de onderwijsautoriteiten. De
ze maatregel is reeds eenige maanden in
werking en geeft volgens den secr.-gene-
raal geen aanleiding tot ernstige moeilijk
heden. Er wordt alleen onderzocht bij een
benoeming, of de betrokkene een loyale
houding aanneemt tegenover de bezetting.
Voorts wees prof. van Dam erop, dat een
grooot deel der Nederlandsche jeugd nog
altijd opstandig is. Hy erkende, dat de on
derwijzers hun best doen de jeugd rustig
te houden en incidenten te vermijden. Toch
oordeelden de autoriteiten het noodig hun
bevoegdheden uit te breiden en b^ onwil
van een schoolbestuur om zelf op te treden,
van overheidswege ook bij het bijzonder on
derwijs onderwijzers te schorsen of te ont
slaan, leerlingen weg te sturen, de school
te sluiten of het bestjuur uit zyn functie te
ontzetten. Deze maatregel kan gevoeglijk
beschouwd worden als voortvloeiende uit
de volkenrechtelijke bevoegdheden van de
bezettende macht.
Ook deed de Secr.-jgeneraal mededeelin-
gen over veranderingen in het onderwijs
als zoodanig. Hij stelde evenwel voorop,
Itbat het geenszins in de bedoeling li;gt, het
principleele baralkter van het bijzonder on
derwijs aan te tasten. Voor deze verklaring
zal men in de kringen van dit onderwijs
ten hoogste dankbaar zijn, want er was
ernstige ongerustheid, 'dat de principleele
vrijheid in het gedrang zou komen. De wij
zigingen zijn meer van, technischen aard.
Ze betreffen een tweetal dingen: de invoe
ring van een 8e leerja^ en het verplichte
onderwijs in de DultscSe taal in de 7e en
8e klas. f
Wat de invoering vaij een 8e leerjaar be
treft, daartoe zal de leerplicht met één
jaar moeten worden vetflengd en zullen vele
kinderen bijna tot hun 15e jaar moeten
schoolgaan. Toen in 1928 het verplichte 7e
leerjaar werd ingevoerd, was er vooral ten
plattelande een zeer sterke oppositie daar
tegen. Ook thans bestajat die nog in hooge
mate, .zoodat het 8e leerjaar wel met zeer
gemengde gevoelens zaf worden ontvangen.
Men houde evenwel In het oog, dat leerlin
gen, die naar de Ambachtsschool, de ULO,
de Landbouwschool of?-de Huishoudschool
willen, niet zoolang o^ de Lagere School
behoeven te blijven. Intijisschen is de invoe
ring van een 8e leerjal^r geschied op het
voorbeeld van de Duitsphe volksschool, die
ook 8 leerjaren telt. In verband met het
aantal uren, dat thans moet worden uitge
trokken voor'gymnastic^ en Dultsch, straks
wellicht ook voor Nederlandsch, is een ver
lenging van de leertijd|- teneinde het leer
plan voldoende af te wérken, eigenlijk wel
noodig.
Het was ook wel te voorzien, dat op de
Lagere School het Duij^h in de gegeven
omstandigheden als verplicht leervak zou
worden ingevoerd. Het 'Wordt noodzakelijk
geacht, dat alle Nederlanders behoorlijk
met Duitschers kunne», spreken. Daartoe
zal in de 7e en 8e klas gedurende 3 uren
per week onderwijs gedeven worden in de
Duitsche taal. Dit is dwaigend voorgeschre.
ven ook voor het bijzolder onderwijs. De
Secr.-generaal was optimistisch gestemd
aangaande de voorzienig met leerkrachten
die dit onderwijs kunneto geven. Er wordt
vanwege het Departenfént een leerboek
voorbereid, dat methodisph geschikt is voor
het leeren van een vreeade taal door jeug
dige leerlingen. Om dit boekje voor alle
scholen in Nederland geschikt te houden,
zal het zich van elke politieke uitjng en
partijkiezing onthouden.
Het is verder de bedoeling, dat er ook
in de andere vakken een reorganisatie zal
plaats vinden. Het onderwijs moet minder
intellectualistisch worden en meer gericht
op de practijk van het leven. Zoo zal het
komende jaar heel wat veranderingen
brengen op onderwijsgebied en zal ook de
school .zich moeten aanpassen aan de gewij.
zigde ornstandigheden.
NEDERLANDSCHE
VOLKSDIEINST.
De Nederlandsche Volksdienst heeft
zich tot taak gesteld het Nederland
sche Volk op sociaal gebied op groot,
sohe wijze te verzorgen. Hierbij zal
niet de nadruk worden gelegd op
de materieele verzorging, doch meer
op onderlinge hulp en steun die on
ze landgenooten elkaar willen ver-
leenen.
De N V D ihoopt door een groot
aantal medewerkers, die alom in den
lande, in iedere stadswijk, In elk
huizenblok, in ieder dorp en gehucht
werkzaam zullen .zijn, dit breede be
middelende contact tusschisn alle Ne
derlanders te kunnen leggen. Tien
duizenden kunnen hierbij worden in
geschakeld, ledere man en iedere
vrouw, die in een sociale taak, groot
of klein, een opgave ziet, melde zich
als vrijwilliger (ster) aan bij onder
staande adressen, waar alle inliohtin.
gen zijn te verkrijgen.
De uitvoering van het sociale werk
van den N V D brengt natuurlijk kos
ten met zich mede. Daar de bijstand
zal bestaan uit een directe, verant
woordelijke hulp van een medeland
genoot en niet van egn ambtelijk bu
reau, dienen de uitgaven bestreden
te worden uit volbevniste offers van
hen, wisn het lot van ons volk ter
harte gaat. Daartoe is door den
NVD een lidmaatschap ingesteld,
waaraan een vaste maandelijksohe
bijdrage is verbonden.
.Meldt U aan als lid van den NVD
en helpt mede het welzijn van ons
volk te verzorgen. Inlichtingen en
aanmelding bij het bureau van den
NVD voor Zuid Holland bij Drs. W.
F. van Leeuwen, Javastr. 27 a, den
Haaig en voor Zeeland ^j Mr. W. K.
H. Dieleman Jr., Singelstraat 15 te
Middelburg.
BEKENDMAKING.
Herhaaldelijk heb Ik de Nederland
sche bevolking er voor gewaar
schuwd, op eenigerlei wijze de vijan
den ivan Duitschland te begunstigen.
Desondanks is er weer een ernstig
geval van begunstiging van den vij
and voorgekomen. Op 7 Augrustus j.l.
moest op J^ederlandsch gebied een
Britsch gevechtsvliegtiuiig een nood
landing maken. De ongedeerd geble
ven bemanning, bestaande uit 6 per-i
sonen, kreeg 'bij haar poging om te
vluchten steun van Nederlanders, die
geld gaven, levensmi'ddelen en bUr-
gerkleeding. Nog dienzel^d'en dag
werden de Engelschen gevangen ge
nomen. De personen, die hulp hadden
verleend 'bSJ de poglnig om te vluch
ten, zijn terstond ivoor een Duitschen
krygsraad gebracht. O&zie veroor
deelde vijf hunner ter dood en drie
anderen tot langdurige, deels levens
lange gevangenisstraf.
w.g. FR. CHRISTIANSEN,
generaal der vliegers.
Den Haag, 14 Augustus 1941.
DE DISTRIBUTIE VAN AARDAPPELEN
Een bon voor IJ/^ kg aangeweaen..
Vnjdag weer een toon vooir
eenzelfde raintsoen.
Gedurende .de week van Zondag 17 tot
en met Zaterdag 23 Augustus a.s. geeft
de met „31 reserve" gemerkte bon van de
bonkaart diversen recht op het koopen van
^Vz kg. aardappelen.
Met ingang van Vrijdag 22 Augustus a.s.
zal wederom een nader aan te wijzisn bon
voor het koopen van 1% kg. aardappelen
worden geldig verklaard.
Deze bon zal derhalve in de Donderdag
avond bladen worden gepubliceerd.
Aangezien door tijdelijke moeilijkheden
hij de aardappelvoorziening het rantsoen
van 3 kg. per week niet geheel beschik
baar kan worden gesteld, zal binnen den
kortst mogelijken tijd dit tekort door een
toeslag boven het rantsoen van 3 kg wor
den aangevuld.
Teneinde er voor te zorgen, dat zonder
eenige uitzondering op de met 29 reserve
gemerkte bonnen het rantsoen daa^dwerke-
lyk verkrijgbaar is geweest, is voorts be
paald, dat op deze bonnen ook In de week
van 17 tot en met 23 Augustus a.s. het
rantsoen van 3 kg. nog kan worden afge
leverd.
In verband met,bovenstaand bericht mo
ge worden herinnerd aan de mededeelingen
betreffisnde de aardappelenvoorziening, wel
ke in het einde der vorige week zijn gepu
bliceerd. Toen is gewezen op de moeilijk
heden, waarmede men bij de aardappel
voorziening had te kampen tengevolge van
de slechte weersomstandigheden. De aan
voer ï^an aardappelen was zoo, dat het rant
soen van 3 kg, niet volledig beschikbaar
kon worden gesteld. Daarom moest voor
de afgeloopen week worden volstaan met
1% kg. aardappelen, onder de mededeeling,
dat nog in den loop van deze week een
aanvullende bon van 1% kg- bekend zou
worden gemaakt, indien de weersomstan
digheden gunstiger werden. Dit is helaas
niet het geval geweest. Het weer is uiter
mate ongunstig gebleven en daarom Is de
mogelijkheid om de aanvullende hoeveel
heid van 1% kg. reeds thans beschikbaar
te stellen, niet aanwezig. Hierbij komt nog,
dat'ëMi gunstige wending in het weer niet
meer onmiddellijk tot het gewenschte re
sultaat zal leicJsn. Indien het mooi oogst-,
weer wordt, zullen de telers vermoedelijk
in de eerste plaats trachten het graan ge
borgen te krijgen, waardoor zij uiteraard
minder aardappelen zullen kunnen rooien
en afleveren. De aardappelpositie zal zich
echter gaandeweg verbeteren.
In verband met het bovenstaande moest
evenwel thans worden volstaan met een bon
van 1% kg. aan te wijzen.
DE NIEUWE EIBON.
Voorloopig nog één ei per 14 dagen.
Gedurende de week van 17 tot en met 23
Augustus geeft de met „31 eieren" ge
merkte .distributiebon recht op het koopen
van één ei. Deze bon behoudt ook gedu
rende de week van 24 tot en met SO Aug.
a.s. zijn geldigheid.
De aandacht wordt er op .gevestigd, dat
voor de week vam 24 tot en met 30 Augus
tus a.si. geen nieuwe bon ivoor het koopen
van eieren aal worden aangewezen.
De .directeur generaal van de Voedsel
voorziening heeft onlangs reeds gewezen op
de slechte veevoederpositie, waardoor het
onvermijdelijk Is geworden op. korten ter
mijn over te gaan tot Inkrimping van den
pluimveestapel. Deze zal tot ongeveer een
derde van den huldigen omvang terug moe.
ten worden gebracht. Dit beteekent, dat wij
over zeer weinig eieren zullen kunnen be
schikken, te weinig om de distributie van
een ei per week te kunnen volhouden. Het
moment, waarop de distributie gestaakt zal
moeten worden, komt dan ook in zicht.
De eieren, waarover wij nog zullen kun-
Tten. beschikken, zijn bestemd voor bijzon
dere instellingen en bijzondere omstandig
heden. In de eerste plaats zullen natuur
lijk de ziekenhuizen en de zieken eieren
ontvangen.
Nu komt er nog zooals uit boven
staand bericht blijkt een ei in de veer
tien dagisn.
Wellicht komt er daarna nog een keer
een ei In de maand.
DUITSCH WEERMACHTSBERICHT.
VERDERE ACHTERVOLGING VAN VER
SLAGEN SOVJETS IN Z.-OEKRAïNE.
Ook successen aan andere deelen van het
Oostelyk front.
Bommen op Huil en Moskou.
Hoofdkwartier van den Führer, 18 Aug,
(D.N.B.) Het opperbevel der weermacht
maakt bekend:
In de Zuidelijke Oekraïne wordt de ach
tervolging van .den verslagen en deels op
de vlucht geslagen vijand naar den bene
denloop van den Dnjepr voortgezet. Ook
aan de overige deelan van het Oostelijk
front leverden de operaties belangrijke
successen op. Nachtelijke aanvallen van
de luchtmacht waren met goede uitwer
king gericht op militaire installaties in
Moskou, alsmede op verschillende belang
rijke spoorlijnen.
In den strijd tegen Engeland hebben in
den afgeloopen nacht vrij sterke afdeellngen
van de luchtmacht de ravItaiUeeringshavsn
Huil met een groot aantal bommen van elk
kaliber bestookt. Voltreffers in de opsla-
plaatsen aan de Humber en in oorlogseco-
nomische installaties der stad veroorzaak
ten verscheiden branden. Andere vliegtuigen
vernietigden bij de Schotsche Oostkust een
vrachtboot van 4000 B.R.T. en beschadig
den een ander koopvaardijsohip zwaar.
Tijdens nachtelijke aanvallsn op verschil
lende Engelsche vliegvelden werden hevige
ontploffingen waargenomen.
Britsche bommenwerpers wierpen in den
nacht van 17 op 18 Augustus op enkele
plaatsen van West en NoordSvest Duitsch
land een gering aantal brand, en brisant
bommen neer. De aanvallen leverden geen
enkel militair succes op. Nachtjagers scho
ten twee Britsche bommenwerpers neer.
LOCH NESS-MONSTER DUIKT
VSTEER OP..
Vteemde ervaringen tijdens een roeitochtje
Stockholm, 18 Aug. (D.N.B.) Het mon
ster van Loch Ness is weer opgedoken,
aldus meldt de Londensche correspondent
van de Nya Dagllgt AUehanda". Een man
en zijn .drie kinderen zouden het op een
roeitochtje tijdens het weekeinde hebben,
gezien. Het was vijf 6 meter lang en zag
er ongeveer uit als een omgekeerde boot,
Als een reusachtige zeevogel was het mon
ster blijkbaar in een zeer booze stem
ming over het meer gestoven. Men zou
het tien minuten lang hebben kunnen waar
nemen eer het verdween.
K. 1783
