CHQWECK&LADopGEDGDOnDSlAG vöÖRDcZUID-HOairïZCEUWlCHC EHAHDEn
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEDWS"
Verschillende berichten
13e Jaargang
WOENSDAGJ31 JULI 1940
No. 1163
Een strijdbaar held.
De rede van Rijkscommissaris
Seyss^Inqaart.
WAARIN S E DERT 1 N O V EMBER 19 35 OPGENOMEN HET BLAD .ONZE E ILAND EN" - 18^ JAARGANG
n.
W. A. DB BAKKER
niEuws
UITGAVE VAN
Gevestigd te MlddeDwois Prins Hendtikstr. 122 G i Gim 167930 i Fc«tboz 8 x Td, 17,
Abonnementsprijs 90 cent per 3 maandenbg vooruitbetaling.
Verschgat iedeten Woensdag; en Za^rdag 2 maal per week.
Atzonder^ke nummert 5 oesei. Buitenland 8 gulden per 'Jaar
B^^antoor voor Zeeland: St. Maartenadiyk Harist, Telef. 69.
Advertentieiti^ 20 cent per legeL Redames 40 et.; Dienst»
SAnvragen en aanbiedingen van 1~6 tegés 80 et.; Boekvaanc
kondiging 10 cent p^ r^ Contracten belangif k lager.
WÊÊmmÊÊmmmmÊmÊmmm^ai^^Bmmmim\
„En het land was stil veertig jaar."
Zie hier in een enkele trek, als met één
penseelstreek, geschilderd de wonderbare
bescherming Gods over Israël. Immers, aan
vijanden ontbrak het Israël niet, belagers
genoeg, doch de Heere zou het land veer
tig jaren rust schenken, alleen om Zijns
zelfs wil.
Er was héél wat aan vooraf gegaan.
Bange dagen had men doorleefd, doch de
Heere was ter hulp getogen en had ge
toond, dat Hij zijn Israël, in wiens lende
nen de Messias school, nog lief had en dat
Hij het niet verstoten wilde, maar nog ge
dachtig was aan Zijn verbond.
Jabin, de koning van Kanaan, was uit
geroeid, Sisera, de veldoverste, was geval
len door de hand van Jaël, de huisvrouw
van Heber, den Keniet; en thans rustte
het land van de krijg. Welk een verade
ming! Welk een lieflijkheid, thans in stil
heid en in vrede te mogen nederzitten on
der de wijnstok en onder de palmboom.
Wat was Jehova toch goed.'
En nu zien we toch zeker Israël in vol
komene dankbaarheid wandelen in de in-
zettingen en de rechten des Heeren Heéren,
zich vergenoegend met de rustige arbeid
en een heilig vermaak scheppend in de din
gen van 's-Heeren koninkrijk, hunkerend
naar de hoogtijdagen om in geestelijke ver
genoeging te mogen opgaan naar Gods
heiligdom? Zou zulks niet betamen?
Edoch Israël gedroeg zich zo gans
anders, en ze wisten een goeddoend God
niet anders te belonen, dan zich te wente
len in het slijk der zonde, zooals een ge
wassen zeug wederkeert tot de wenteUng
des slijks. Hoor maar; wat er volgt: „Maar
de kinderen Israels deden dat kwaad was
in de oogen des Heeren." Ook hier weer
zoveel gezegd met een enkel woord.
Het volk wordt ons getekend als de kin
deren Israels, niet dus als kinderen Ja
cobs, maar als kinderen Israels, genoemd
naar de aartsvader, die na Pniëls worste
ling versierd werd met een nieuwe naam.
En daarom ook dragend in hun naam het
merkteken, dat ze waren het volk Zijns
verbonds, een keurbende, afgescheiden van
de volkeren van rondom. Doch wat legde
dat op hen ook nog een bijzondere verplich
ting.
Kinderen Israels en dan kwaaddoen, ver-
-bondsvolk zijn, versierd met de heilige sac
ramenten, pascha en besnijdenis en dan
zondigen! Voelt ge de tegenstelling?
Of wij deze tegenstelling nog gevoelen in
onze dagen? 'kWeet het niet.
Laten we dan maar eens rondom ons
zien.
Onze jongelingen en onze jongedochters
zijn versierd met het teken des Verbonds
aan hunne voorhoofden, en ai, zeg mij,
waar kunt ge ze soms niet vinden, welke
plaatsen worden helaas door hen soms niet
bezocht? Hoort dat bij elkaar? Horen ze
thuis op de plaatsen der ijdelheid, moeten
ze hun sabbathdagen door gaan brengen
op een voetbalveld inplaats van in Gods
bedehuis, moeten ze op 's-Heeren dag gaan
slenteren langs straten en wegen, moeten
ze hun Zaterdagavonden door gaan bren
gen in café of bioscoop, bij muziek en
kaartspel, inplaats van voorbereiding te
zoeken om Gods heiligen dag? Moet hun
mond vol zijn van grove scherts of licht
zinnige taal, die straks tot een val leidt?
Hoort dat bij elkaar? O, dat we beseffen
mochten, hetgeen de Heere aan ons heeft
gedaan. Hij gaf ons Zijn Woord en eeuwig
Getuigenis; Hij liet ons onderwijzen uit
dat Woord, Hij schonk ons Zijn getrou
we knechten, die dat Woord mochten uit
dragen naar de mening van Zijnen Heihgen
Geest, Hij gaf ons Zijn heihge sacramenten
en betoonde reeds in de ure van onzen doop
ons tot een God te vrtllen zijn, ons alzo ver
sierende met het veld- en merkteken
Christi; Hij kwam er onder ons te grij
pen uit de kaken der hel, om te stellen
tot een lof op aarde, en om tot jaloersch-
heid te verwekken. Wat was er meer aan
deze wijngaard te doen?
En daar tegenover nu is de zonde in-
gedronken als water. Wat zal het dan ook
uitmaken, gezondigd te hebben tegen een
goeddoend Wezen. Ja, wat zal het uitma
ken met een gedoopt voorhoofd nederge-
worpen te moeten worden in de diepte der
hel. Wat zal dat vreselijk zijn! Want de
Heere zal vrij zijn van een iegelijk onzer.
Dat daarom ook het woord van den Pre-
djker, gesproken in heihge ironie, maar
ook m ontzaggelijke ernst, klem moge krij
gen op onze harten: „Verblijd u, o Jonge
ling! in uw jeugd, en laat uw hart zich
vermaken in de dagen uwer Jongeling
schap, en wandel in de wegen uws harten
en m de aanschouwing uwer ogen; maar
weet, dat God om alle deze dingen u zal
doen komen voor het gericht."
Op Vrijdag j.l. heeft de Rijkscommissaris
voor de Nederlandsche gebieden in de groo-
te zaal van de Dierentuin in Den Haag een
buitengewoon belangwekkende rede gehou
den, welker inhoud zeer belangrijk is voor
ons volk.
De Rijksminister begon met een uitvoe
rig overzicht van de positie van Duitsch-
land sedert de Vrede van Versailles en
kwam vervolgens op die van Nederland.
Vóór de 10e Mei was ons land niet waar
lijk neutraal, maar uit verschillende fei
ten bleek, dat het in wezen anti-Duitscb.
was en een verlengstuk vormde van de
aanvalsplannen der Geallieerden. Niette
min ging het bij de gebeurtenissen van 10
Mei om een verdedigingsmaatregel van
Duitschland en
niet om de opzet een land te ver
overen en een volk van zijn vrij
heid te berooven.
Vervolgens sprak de Rijkscommissasris
als zijn meening uit, dat de Duitsche be-
'zetting voor het Nederlandsche volk zeer
wel te dragen is, vergeleken bij wat de
Duitschers na 1918 in het R,ijnland van de
Franschen hebben moeten verduren. De
vrijheid, die aan de Nederlanders gelaten
wordt, gaat zeer ver en is een unicum in
de geschiedenis der landen, die militair ver
overd werden. Hij waarschuwde er echter
zeer ernstig voor, het Duitsche volk, het
rijk, de vlaggen en symbolen en bovenal
den Pührer, te beleedigen.
Wat de thans te Londenr verblijvende
vroegere Regeering betreft, deze wordt
vanzelfsprekend door Duitschland niet er
kend, mede hierom, omdat zij een ongrond
wettige daad heeft verricht, door haar ze
tel naar buiten Nederland te verplaatsen.
Ten opzichte van de positie tegenover de
Koningin en het Oranjehuis stelde hij vast,
dat zij zich als vijandin van Duitschland
openbaart en dat derhalve
betoogtagren van welfeen aard ooϣ
voor het Oranjehuis niet kunnen
worden toegelaten.
Intusschen verklaarde de Rijksminister, dat
eenmaal het Nederlandsche volk in vrij be
sluit over zijn
staatsvorm en zijn verhouding tot
het Oranjehuis zal kunnen oordee-
len.
Hij herhaalde zijn verklaring, afgelegd
bij de aanvaarding van zijn ambt in de Rid
derzaal, dat de Duitschers niet in Neder
land gekomen zijn
om het volkskarakter te onder
drukken of om het h|un wereldbe
schouwing op te leggen.
Ook sprak hij in dit verband over de af
zetting van de besturen van het N.V.V. en
de S.D.A.P. en de benoeming van de N.S.
B.'ers Woudenberg en Rost van Tonnin
gen als bewindvoerders over deze organisa
ties. Samenwerking met de marxistische
bestuurders ervan was niet mogelijk en het
opdragen van het bewind aan andere man
nen van het parlenmentair-democratisch
stelsel onmogelijk, zoodat de keuze viel op
bovengenoemde personen, die behooren tot
een kring, welke steeds de juiste houding
heeft aangenomen in de buitenlandsche po
litiek tegenover Duitschland.
Voorts zei de Rijksminister één en an
der over de thans ondernomen pogingen tot
concentraties in de binnenlandsche politiek.
Als we datgene, wat hierover gezegd werd,
goed begrepen hebben, kwam het hierop
neer, dat
deze 'Zich in vrijheid zal hunnen
voltrelilken,
op voorwaarde, dat zij zich niet in anti-
Duitsche geest ontwikkelt. We meenen al
thans op deze wijze te mogen interpretee
ren, wat de Rijksminister zeide: „tenzij het
alleen maar gaat om zulke pogingen, welke
beoogen in eenigerlei vorm die geest te la
ten voortleven, die ten slotte het Neder
landsche volk naar de 10e Mei heeft ge
voerd."
Vervolgens werd de toekomst van
Europa geschilderd, zooals Dr. Seys In-
quart die ziet onder Duitsche leiding. Ook
Nederland zal in de reconstructie van het
continent moeten deelen, want deze kan
voor de grenzen van ons land niet halt hou
den. De perspectieven, die hij hier opende,
vooral op het terrein van de arbeid, waren
gebaseerd op de schepping van een geheel
nieuwe economische orde.
Hij meende echter, dat tengevolge van
de jongste gebeurtenissen de naaste toe
komst moeilijk en vol ontberingen zal zijn.
De levenswijze der JM'ederlanders, voorzoo
ver zij Werk hadden oif op andere manier
over inkomen beschikten, zal door verhoo
ging van de kosten voor levensonderhoud
en verhooging van belastingen, beperkin
gen ondergaan.
Tenslotte legde de Rijkscommissaris de
zeer belangrijke verklaring af, dat al is
Nederland nu militair bezet, het Duitsche
rijk
geen aapspraak doet gelden op
een deel van Nederland buiten
Europa of Nederlands zelfstandig
heid wil opheffen.
Heel veel zal echter afhangen van de
houding van het Nederlandsche volk zelf;
deze zal bepalen, welke plaats en beteeke-
nis het lot in de toekomst aan Nederland
zal inruimen.
Ziehier de hoofdinhoud van deze belang
rijke rede, die op verschillende punten ver
helderend gewerkt heeft.
Motorrijtuigenbelastlngkaarten
voor zestig dagen.
Faciliteiten voor hen die een vergunning
hebben tot het verbruiken van
motorbrandstof.
Daar teruggave van de motorrijtuigen
belasting aan houders van motorvoertui
gen, aan wie slechts voor een beperkt aan
tal malen, resp. dagen, vergunning tot
het rijden op den openbaren weg werd ver
leend, volgens de sgdert 1 Juli geldende
regeling niet wel mogelijk is gebleken,
heeft het wnd. hoofd van het departement
van financiën op instigatie van den bond
van automobielhandelaren en garagehou
ders B.O.V.A.G. de mogelijkheid geopend
tot het verstrekken van z.g. zestig-dagen-
kaarten. Voorheen kon slechts de motorrij-
tuigenhandel van deze kaarten gebruik ma
ken.
Te beginnen met 1 Augustus a.s. kunnen
houders van een vergunning tot het gebrui
ken van motorbrandstof een zestig-dagen-
kaart op het belastingkantoor ontvangen,
zonder dat een waarborgsom behoeft te
worden gestort. In afwachting van een na
dere regeling is de geldigheidsduur op een
jaar vastgesteld. Teruggaaf van de voor
deze kaart betaalde belasting kan niet
plaats hebben.
Aan hen, die op 1 Augustus in het be
zit zijn van- een gewone motorrijtuigenbe-
lastingkaart, waarvan de geldigheidsduur
nog niet is verstreken en die zich een zes-
tig-dagenkaart willen aanschaffen, kan res
tilutie over de resteerende maanden) .wor
den verleend. Bovendien kan dan tegelijker
tijd teruggave plaats hebben over de da
gen, waarop de houder in de maanden Juni
en Juli niet heeft kunnen rijden.
„VERSCHE" VISCH.
In D e T ij d wordt melding gemaakt van
een uitvinding voor vischverduurzaming.
Versche visch, n.l. zooals de visschers
die kennen, heeft men tot nog toe niet on
der de massa kunnen brengen.
IVCaar waarom zou het niet mogelijk zijn,
Tciet publiek het geheele jaar door versche
visch te verstrekken, die zijn origineelen
smaak en volle aroma behoudt?
De Harderwijksche industrie E. den Her
der (bekend door zijn vruchtelooze cam
pagne tegen de afsluiting van de Zuider
zee) meent die vraag te hebben beant
woord.
De bewerking is zóó, dat zonder bijvoe
ging van ohe, alzijn of andere ingredeën-
ten, de haring in Mikken bussen van on-
t)epaald formaat kan worden verpakt. Deze
"bussen mogen een tot twee weken open
"blijven staan, zonder gevaar van bederf,
zoodat dus uit blikken van ongeveer 50
k.g. in de vischwinkels verkocht kan wor
den.
De uitvinder vverd uitgenoodigd voor een
'demonstratie op het Rijksproefstation te
Den Helder. De directeur, dr. Liebert, toon
de zich zoo voldaan over het resultaat, dat
-Tiij zonder aarzelen het departement van
■economische zaken met dit feit in kennis
"bracht. Dr. Liebert stelde een tijdslimiet
vast en daarbinnen zou de houdbaarheid
van het product bewezen moeten worden.
:Het resultaat bevredigde volkomen, zoodat
het Nederlandsche octrooi kon worden aan
gevraagd en verkregen. De uitvinder zocht
•ook contact met officieele Duitsche instan
ties. Daar was men eveneens zeer ingeno
men met het product, zoodat ook het Duit-
.sche octrooi werd verleend.
NIEUWE BBOODBON-PERIODE.
'S-GRAVENHAG7, 26 Juli De secre
taris-generaal, waarnemend hoofd van het
departement van Landbouw en Visscherij,
maakt bekend, dat gedurende het tijdvak
van 29 Juli tot en met 4 Augustus a.s. de
met ,,81" tot en met „90" genummerde
dubbele bonnen van het broodbonboekje
recht geven op het koopén van 2500 gram
roggebrood of 2000 gram ander brood. Elk
der enkele bonnen geeft derhalve recht op
het koopen van 125 gram roggebrood óf
100 gram ander brood.
De bonnen, welke 4 Augustus nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en met
8 Augustus a.s. geldig.
MILITAIRE PORTVRIJDOM
VERVALLEN.
's-GRAVENHAGE, 26 Juli Aangezien
er thans hier te lande geen militaire for
maties meer bestaan de Opbouwdienst
kan hiertoe niet worden gerekend, noch de
thans onder het departement van Justitie
ressorteerende marechaussee is hierme
de het recht op gratis verzending van
briefkaarten en couranten door en aan
militairen beneden den rang van officier
automatisch vervallen. Alle corresponden
tie, verzonden door of-gericht aan bij den
Opbouwdienst of de marechaussee dienen
den moet derhalve normaal worden ge
frankeerd.
INKRIMPING PLUIMVEESTAPEL.
Dezer dagen is bekend gemaakt, dat ten
gevolgen van de veevoederschaarschte ook
de pluimveestapel, welke een groot consu
ment van voederorganen is, sterk zal moe
ten worden ingekrompen. Het Rijksbureau
voor de Voedselvoorziening in Oorlogstijd
deelt thans nog de Volgende bijzonderheden
hierover mede.
Met het oog op de beschikbare voorraden
zal de kippenstapel tot ongeveer 6.000.000
sfuks worden gereduceerd. Dit is ongeveer
1/3 gedeelte van de normale grootte. De
ze inkrimping zal uiterlijk 15 September
a.s. haar beslag moeten hebben gekregen.
Daartoe zullen de voedertoewijzingen ge
leidelijk lager worden. Als basis hiervoor
zal de September-inventarisatie 1939 wor
den aangenomen, hetgeen hierop neer
komt, dat per medio September a.s. niet
meer voeder zal worden verstrekt dan
voor ten hoogste 20% van het pluimvee,
dat bij bedoelde inventarisatie aanwezig
was. Voorts zal op 15 September a.s. de
voedervoorziening voor kuikens ophouden;
de in 1940 geboren jonge dieren moeten
worden bijgeteld bij den stapel van volwas
sen pluimvee. Het ligt dus in de bedoeling
de voedertoewijzing te doen per op het
bedrijf aanwezig dier tot een maximum
aantal. Daarbij zal er streng op worden
toegezien, dat niemand meer dan dit miaxi-
mum aantal dieren houdt. De pluimveehou
ders zullen binnenkort een opgave ontvan
gen van het aantal kippen, waarvoor zij
op 15 September e.k. voeder mogen be
trekken.
ledere pluimveehouder zal zijn stapel dus
sterk moeten Inkrimpen. Hij beoordeele
zelf, welke dieren hij het beste voor zijn
bedrijf kan aanhouden.
Bij de inkrimping zal er voor worden
zorggedragen, dat een goede kern over
blijft, waaruit de stapel later weer kan
worden opgebouwd. De mogelijkheid zal
worden opengelaten, dat particulieren, die
tot nog toe kippen hielden, enkele kippen
kunnen aanhouden, om op deze wijze het
huisafval tot waarde te kunnen brengen.
Deze inkrimping heeft tot gevolg, dat
een groot aantal hoenders ter markt zal
komen. Zooveel mogelijk zal er voor wor
den gezorgd, dat daarvoor een behoorlijke
prijs kan worden gemaakt. Een gedeelte
zal in koel- en vrieshuizen kunnen worden
geplaatst. De opslagcapaciteit is echter be
perkt. Een groot gedeelte zal naar Duitsch
land kunnen worden uitgevoerd. De mo-
menteele exportprijs is van dien aard, dat
daardoor belangrijke steun wordt gegeven
aan de pogingen om.ondanks de abnormale
afslachtingen den marktprijs op een rede
lijk niveau te houden. Het is echter niet
onmogelijk, dat in Augustus en September
de prijzen iets lager zullen worden.
Indien mogelijk zal er voor worden ge
zorgd, dat na de inkrimping van den pluim
veestapel de eierprijs verbetert, waardoor
de nadeelen van de inkrimping voor de di-
rect-betrokkenen voor een deel zouden wor
den opgeheven.
Het bovenstaande had voornamelijk be
trekking op den kippenstapel. Ook de een
denstapel zal echter een zeer sterke in
krimping moeten ondergaan. Daarbij zal in
het oog worden gehouden, dat de afzet van
eendeneieren onder de huidige omstandig
heden zooveel meer moeilijkheden oplevert
dan die van kippeneieren.
geeft vele moeilijkheden. Laat daar
om Uw zaken door ons op vlotte wij
ze afhandelen, ('formulieren, aanvra
gen enz. enz.) Voor Landbouwers en
Middenstandsbedrij ven (ook particu
lieren, beleggers etc.) speciale boek-
houdregisters met ace. controle, voor
diegenen waar een compl. bedrijfs-
boekh. te kostbaar is. Juist nu met
het oog op Belastingen, Distributie,
Efficiency, Zuinig Zaken-Vermogens
en Beleggings beheer enz. zeer ze
ker onmisbaar.
voor
Handel, Bedrijf en Particulier
Administratiën Accountancy
OUDDORP
I
I
DE SCHADE AAN DE
THPOLSCHE BRUG.
De schade welke tijdens de jl. Meige-
beurtenlssen aan de Thoolsche brug is ont
staan, is door de firma W. Kloos Zonen
uit Kinderdijk geschat op een bedrag van
t 100.000. Voor dit bedrag kan de brug
worden gelicht en het beschadigde gedeel
te door nieuwe onderdeelen worden ver
vangen.
Van den kant der technici wordt aange
drongen op een spoedige uitvoering van
het werk. De samenstelling van het water
waarin de brug ligt, is verderfelijk voor
haar stalen binten. Anderzijds moet reke
ning worden gehouden met de najaarsstor-
men, die de lichtingswerkzaamheden kun
nen verhinderen. Met het oog hierop zou
den zij reeds begin Aug. de beslissing wil
len kennen.
Door deze omstandigheden is de gemeen
te Tholen in een moeilijk parket komen te
verkeeren. De som waar het om gaat, ga.at
ver boven de draagkracht dezer kleine ge
meenschap uit. Van den Dienst van Weder
opbouw zal 'tvoomamelijb afhangen of
Tholen het werk kan gunnen.
Het is niet de eenige vraag, die de ge
meente bezig houdt. De brug is in 1928
gebouwd op grond van het veerrecht, dat
zij in 1467 van Philips van Bourgondië
verkreeg. Daardoor was het haar mogelijk
bruggelden te heffen ter dekking van de
kosten van rente en afschrijving, die uit
de toen gesloten leening ten behoeve van
de brug voortvloeiden. De rechtsgeldigheid
er van is sinds den bouw echter meerdere
keeren aangevochten geworden en daarmee
is tevens op losse schroeven gesteld de ze
kerheid dat Tholen ook in de toekomst on
gestoord bruggeld kan heffen, minstens zoo
lang en zooveel als zij noodig oordeelt ter
aflossing der schuld. Ook in dit opzicht be
staat in Tholen een verlangen naar ophel-
dering.
De moeilijkheden ten spijit hoopt men in
tusschen zoo spoedig mogelijk te kunnen
geraken tot het verleenen van de opdracht.
Het verkeer ter plaatse moet thans ge
bruik maken van een overzetpont en onder
vindt groote stagnatie. (Z.)
NA ANDERHALF JAAR.
,,Mein Sohn!"
„Vater!"
Verbaasd keken voorbijgangers dezer da
gen in IJmuiden naar twee Duitsche mili
tairen. Zij begroet-ten elkander op een
stormachtig te noemen wijze, die duidelijk
maakte, dat hier een bijzonder treffen
plaats had. Later bleek dit inderdaad zoo
te zijn.
Enkele Duitsche soldaten hadden in IJmui
den Oost gewandeld, zoo vertelt „De Volks
krant," en stonden in den Tromstraat stil,
om zich te goed te doen aan een ijsco. Aan
de andere zijde van den weg- naderden
eenige militairen van dezelfde weermacht
en een daarvan, een jong persoon, riep op
gewekt „Schmeckt's?"
De aangesprokene, die tot dusver met het
gezicht naar den ijscowagen had gestaan,
keerde zich om en wilde antwoorden. Maar
toen gebeurde er iets vreemds. Zijn gezicht
had een uitdrukking van ongeloof. En over
meesterd door zijn gevoelens, zei hij moei
lijk ,,Mein Sohn."
Vater!" juichte de ander, „mein Vater."
Vader en zoon, beiden soldaat, zagen el
kander weer. In ruim anderhalf jaar had
den ze geen persoonlijk contact meer ge
had. Zij maakten den oorlog mede in ver
schillende landen, maar kenden elkanders
standplaats niet. Het was slechts een ge
lukkig toeval, dat hen hier vereenigde.
