„EILANDEN-NffiUWS
Simon Gieke
2e BLAD - ZATERDAG 20 APRIL 1940
No. 1135
BINNENLAND
ÜcRÊME
Marktberichten
Ingezonden
sf
een weldaad
voorlhvhtJid
Centrale veilingMiddelharnis
De ketter van Scherpenisse
Cfar. Weekblad op Ger. Grondslag voor de Zuld-Holl. en Zeeuwsche Eilanden
Uitgave van de N.V. .Ellanden-nleairs* Mlddelharnls, Tel 17. Giro 167930, PoetbuaS
De „Kemphaan," het vliegtuig van de
K.L.M, dat, toen de oorlog uitbrak juist
op het vliegveld Oslo in Noorwegen was, en
geen permissie meer kreeg om op te stijgen
voor de thuisreis, is thans veilig en wel
op het vliegveld Schiphol te Amsterdam
aangekomen. De bestuurder de Oceaan-vlie
ger Evert van Dijk vertelde, dat de Duit-
schers zeer hoffelijk en welwillend waren,
era hem hielpen zooveel in hun vermogen
was. Groote angst stonden zij uit, dat bij
een bombardement op het vliegveld ook
hun machine getroffen zou worden, maar
waarschijnlijk door de Oranjebeschildering
zijn zij gespaard gebleven. Met veel moeite
hebben zij gedaan gekregen naar Neder
land terug te keeren, natuurlijk geheel op
eigen risico. De terugreis is uitstekend ge
slaagd en bij de tussohenlanding te Ko
penhagen, was er voor gezorgd, dat zij di
rect verder konden vliegen.
Wat de bezetting in Nooi-wegen betreft
vertelde de Nederl. Gezagvoerder, dat de
Duitsche soldaten zich zeer gedioiplineerd
gedroegen, dat de bevolking henj verdraagt,
al is het niet van harte.
De Noren, een zelfstandig volk, loopen
met een verbeten gezicht. Zij waren
zeer bedroefd htin land niet te kunnen
verdedigen en ondervonden nu de na-
deelen van hun ontwapenings-poUtiek.
Ik hoop, dat Nederland, daar leering
uit zal trekken
Leering uittrekken! Dat is noodzakelijk.
De Nederlandsche regeering neemt dan ook
alle maatregelen, die onze neutraliteit kun
nen veilig stellen. Zoo is er ook eeni de
creet uitgevaardigd om niet In het publiek
te spreken over militaire zaken, verdedi
gingswerken of anderzins, want: de muren
hebben ooren! Ook niet gehoor te hechten
aan booze geruchten die soms onverwachts
de ronde doen, of die helpen verspreiden,
want dit bevordert een paniekstemming.
Dat is in de loop dezer dagen maar al te
zeer gebleken,. Een Amerikaansche courant
opperde de veronderstelling, dat een En-
gelsch ejqjeditie-leger wel eens zou Jcunnen
bestemd zijn voor... Nederland. Hoe zq er
aan deze bewering kwamen mag Joost we
ten, zou de volksmond zeggen, maar gre
tig werd het zinlooze bericht verspreid.
Duitsche bladen haasten zich, het praatje in
pers eni radio te verspreiden, waarbfl het
commenitaar werd gevoegd, dat de Dult-
schers wel zouden zorgen een slag voor te
zijn! Het zou dus met Nederland als met
Noorwegen gaan!
Onze regeering heeft echter Zaterdag
avond dit bericht met klem tegengespro
ken. Van Engelsche zijde verklaarde men,
dat het „(fantastische onzin" was. Maar het
had intusschen veler gemoed in heftige be
roering gebracht.
Nederland waakt met alle kracht voor
schending van zijn neutraliteit en is op al
les voorbereid. Wanneer een vreemde hand
het zou wagen om ons grondgebied te
schenden, zullen zij een geducht militair
verweer tegenover zich vinden. Nederland
zal zich niet maar zoo laten „nemen" zoo-
als met Denemarken en Noorwegen ia ge
beurd.
Een andere maatregel, welke la genomen
Is de
verhooging van straf voor splonnage.
De minister van Justitie heeft bij de
Tweede Kamer eeni wetsontwerp ingediend,
bevattende nadere voorzieningen tegen het
bekend maken van staatsgeheimen, verhoo-
gmg van de maximumstraf op een aantal
misdrijven tegen de veiligheid van den
Staat.
De spionnagezaken, van de plaatste maan
den hebben aangetoond, aldus de Mem. van
Toelichting, dat onder bepaalde omstandig
heden de maximum-straf, in art. 98 van het
Wetboek van Strafrecht gesteld op open
baarmaking of aan buitenlandsche mogend
heden bekendmaken van zaken, waarvan
de geheimhouding door het belang van den
Staat wordt geboden, te laag is te achten.
Hij is tot de conclusie gekomen, dat een
verhooging tot vijftien jaar, gezien de an
dere artikelen van dien titel in het bij
zonder de artikelen met hooge straf-maxi-
ma verdedigbaar is, mits gelijktijdig
de andere lagere straf-maxima in dezen
titel wordeni verhoogd.
BUITENGEWONE VERLOVEN WORDEN
THANS WEER VERLEEND.
De regeeringspersdienst meldt:
De minister van defensie heeft bepaald
cat de buitengewone verloven, bedoeld in
art. 61 van het reglement voor de militaire
ambtenaren der Kon. landmacht en in pa
ragraaf 10 van bijlage C van het aanhang
sel van het reglement van' den inwendigen
dienst der Kon. landmacht, weer worden
verleend. Dit zijn verloven, die worden ver
leend in geval van ernstige ziekte, huwe
lijk, overlijden, voor het afleggen van exa
mens, enz.
JAPANSCHE WOORDVOERDER OVER
HET ONDERHOUD MET DEN NEDER-
LANSt'HEN GEZANT.
Inzake het onderhoud van Dinsdagmid
dag tusschen den Japanschen vice-minis
ter van buitenlandsche zaken en den Ne-
derlandschen gezant te Tokio, deelde de
woordvoerder van het Departement van
buitenlandsche zaken Woensdagmorgen,
In de gebruikelijke persconferentie mede,
dat het onderhoud niet in verband stond
met de verklaring, welke de Japansche mi
nister van buitenlandsche zaken Maandag
had afgelegd, betreffende de Japansche
houding tegenover de mogelijkheid dat Ne
derland betrokken zou worden bij den Euro-
peeschtn oorlog en de weerslag, welke dit
zou hebben in Nederlandsch-Indië, doch dat
beiden, integendeel, over dagelijksche aan
gelegenheden hadden gesproken.
LAGE EIERPRIJZEN TE BARNEVELD.
BARNBVELD, 17 April. De jongste
Duitsche maatregel: het stopzetten vanden
import van Nederlandsche eieren, zij het
dan misschien tijdelijk, heeft in de kringen
der groote pluimveehouders in Barneveld
en omgeving groote ontsteltenis teweeg ge
bracht.
Het gevolg zal onvermijdelijk zijn, zegt
men hier, dat de eierenprijzen in de eerst
komende dagen op de groote en kleine
markten abnormaal zullen daleni, hetgeen
een nieuwen tegenslag voor de pluimveebe-
drijven zal beteekenen, omdat de prijzen
thans reeds aan den zeer lagen kant waren»
Van een eenigszins loonende exploitatie,
mede in verband met de zeer verhoogde
prijzen van het voedergraan, zal in de eerst
komende maanden geen sprake meer kun
nen zijn.
In aansluiting hierop kunnen) wfl nog me-
dedeelen, dat de prijzen van eieren op de
markten op de Veluwe, die heden z^n ge
houden, gemiddeld 60 90 cent per 100
stuks lager waren, dan de vorige week.
Dr. H. COLIJN CONFEREERT
TE BRUSSEL.
Ook handelsbesprekingen?
BRUSSEL, 16 April. De Nederlandsche
oud min. pres. dr. H. Colijn heeft besprekin
gen gevoerd met den minister van Econo
mische Zaken Deschrijver, den minister van
Buitenlandsche Zaken Spaak en den, secre
taris-generaal van diens departement Van
Langenhoven, en waarschijnlijk eveneens
met den voorzitter van de Kamer, Van Cau-
welaert.
Volgens United Press zou dr. Colijn met
minister Deschrijver voornamelijk, bespre
ken een mogelijke uitbreiding van de han
delsbetrekkingen tusschen Nederland en
België... in verband met de bezetting van
Denemarken, dat België van vleesch en bo
ter voorzag.
ETTEN en LEUR, 17 April 1940.
De aanvoer op de heden alhier gehouden
veemarkt bedroeg 377 stuks.
De aanvoer van melkvee was voldoende,
de handel redelijk en de prijzen onveran
derd.
De aanvoer van muntig vee was normaal,
de handel levendig en de prijzen als vorige
week.
De aanvoer van jong vee was ruimer,
de handel matig en de prijzen iets lager.
De aanvoer van vet vee was voldoende,
de handel vlug en de prijzen vast.
De aanvoer van biggen was ruimer, de
handel redelijk en de prijzen iets dalende.
Prijzen: Kalf koeien van f 130240;
kalfvaarzen van f 130230; melkkoeien
van f 150260; mager vee van f 110—170;
graskalveren van f 3595; vet vee van f
0.310.42 per kg. levend gewicht en big
gen van f 16^22 per stuk.
VEILING van Dinsdag 16 April.
Witlof Ie soort f 10.70—13.10; Witlof 2e
soort f 8.40—10.10; Spinazie f 12.40—14.20;
Sint Remie f 10.7011.20. Eigenh. aard. f
2.40—2.60. Alles per 100 kg.
Boter 7980 et. per pond.
VEILING Donderdag 18 April.
Kipeieren 48 Kg. f 2.57, Kipeieren 5760
Kg. f 3.06—3.20; Kipeieren 62—65 Kg. f
3.233.39; Eendeneleren f 2.933.15; Gan
zen eieren 5.99—6.Alles per 100 stuks
INDIE R0|5PT.
SIMAVI betekent „kteun In Medische
Aangelegenheden Voor Inheemsen."
Het doel is dus medische hulp te verle
nen aan de inlandse bevolking in onze
Overzeesche gewesten.
18 DAT NODIG?
Ons uitgestrekt Indische eilanderv-rijk
telt 65 mlUioen inwoners en beschikt
slechts over 1200 artsen.
Nederland met 8 miUioen inwoners heeift
circa 4500 artsen.
Tegen de verschrikkelijke ziekten, die de
inlandse samenleving vaak teisteren; zo
als framboesia, lepra, pokken, pest, mala
ria, e.a. staat de inlander machteloos.
Hoe rijk is daartegenover het Westen.
Rijk, omdat wg, bevoorrechte Westerlin
gen, beschikken over zoveel kundige art
sen, toegewijde verpleegsters en prompt
werkende geneesmiddelen.
R\jk, ook omdat wö reeds met kleine ga
ven schrijnend leed en namenloos lljdem kun
nen helen of verzaichten.
DE TAAK, DIE HET WESTEN HEEFT
TEGENOVER HET OOSTEN, IS GEWEL
DIG!
Wist ge, dat voor slechts één Jiwartje
een framboesia-lflder gered kan worden van
ondragelijke pijnen en| dikwijls zware ver
minkingen
Wist ge, dat voor één dubbeltje een me-
De Duitsche Weemiacht in Denemarken. Duitsche en Deen-
sche schildwachten voor het Koningsslot Amaliënborg,
laatse meer dan een dag verzorgd wordt in
een lepra-landbouw-kolonie
Wist ge, dat een inlandse zieke voor één
gulden per dag verpleegd kan worden in
een ziekenhuis?
NU GE HET WfEET, WILT GE HEDEN
ZEKER WEL EEN OFFER DER DANK
BAARHEID BRENGEN, OMDAT GE
ZELF GEZOND ZIJT EN IETS GEVEN
KUNT.
STEUNT DAAROM .SIMAVI!"
Binnenkort worden in verschillende dor
pen op het eiland speldjesdagen gehouden
en wij vertrouwen, dat U dit gezegende
werk naar vermogen zult vrilleni steunen en
mogelijk maken.
Het Bestuur.
CHR. NAT. ZENDINGSFEEST.
He moderamen van het Bestuur van het
Christelijk Nationaal Zendingsfeest heeft,
gezien de bijzondere tijdsomstandigheden
besloten, het groote Zendingsfeest dit jaar
niet te houden, o.a. om deze reden, dat een
in den voorgenomen t\jd van het ifeest op
tredend oorlogsgevaar en daarmee gepaard
gaande beperking van den treinenloop de
geheele voorbereiding van het feest en de
daaraan besteede uitgaven nutteloos zou
maken. Het vestigt nu met te meer nadruk
de aandacht op de plaatselijke en classicale
Zendingsfeesten, die nu mede de taak ver
vullen van het Chr. Nat. Zendingsfeest.
UIT DE PROVINCIE ZEELAND.
Balkikersexamen.
Blj het te Goes gehouden examen ter
verkrijging diploma. Bakkers-vakbekwaam-
held, slaagden onderstaande heeren: A.
Mol, G. F. van den Berge, G. A. Felius, R.
A. Hirdes en J. J. de Waal te Bruinlsse, M.
Meerman, Oosterland, J. Quant, ZIerikzee
J. D. Reinhoud, Serooskerke; J. A. Slager,
St. Annaland; M. A. Stols, St. Phllipsland;
P. W. Stoutjesdijk, Oud Vossemeer en J.
Pipping te Stavenisse. Er werden 21 afge
wezen en 4 waren er niet opgekomen.
ni4inen aangespoeld.
Nederlandsche mijnen zijn aangespoeld
tusschen de haven van Cadzand en het
strand-hotel; ook tusschen Breskens en
Nieuwe Sluis, en zijn door de marine ge
demonteerd.
Brandstichting
>s-Heer Hendriksiküideiten.
Naar wrj vernemen, is, in het bijzijn
van dhr. Ledden Hulsebos, deskundige uit
Amsterdam, door de justitie uit Middelburg
in verband met de hier plaats gehad heb
bende brand bij den caféhouder O, in dat
perceel een onderzoek ingesteld, met het ge
volg dat O. werd aangehouden.
NIET DE MACHINE MAAR DE MENSCH
'd Oorlogsfakkel is ontstoken.
Brandt verzengend om zich heen.
't Stalen ros met zijn bestuurder
Vliegt door gansch Europa heen.
't Luchtruim davert en de vogels
Strijken op de aard ter neer,
Durven 't plekje niet behouden
Hun geschonken door den Heer'
Voor het dreunen in de hoogte
Vlucht het menschdom in den nacht
En om zijne komst te weten.
Houdt steeds ieder land de wacht
Want hij telt geen menschenlevens
Gooit met ijzer vuur en lood.
En verspreidt naar alle kanten
Gruwelen veelzijdig groot.
Ja in 't felle van zijn woeden
Spot hij met den ouderdom.
En met pas geboren levens
Springt hij als een tijger om.
Zelfs met zwakken en met vrouwen
Weten wij van zeer nabij
Dat hij voor de zulke koestert
Niet het minste medelij.
Van beschaving recht en vrvjheid
Weet men in zijn binnenst niet.
Want zijn woede geldt een leder
Die hem in de oogen ziet.
Durft men hem slechts wederspreken.
Dan valt hij meedoogloos aan
En verplettert met zijn bommen
Alles in zijn vrtlden waan.
Stroomen bloeds deed hij reeds vloeien
't Menschdom siddert als het hoort.
Dat het ros met zijn bestuurder
Vliegt weer over menig oord.
Ook inwendig is zvjn streven
Niet alleen op d' aard gericht.
Hg wil trachten of de Hemel
Ook voor zijn geraas niet zvrtcht.
'kHoop dat ieder zal beseffen
Dat zijn gansche wreed bestaan
Wordt ontketend door het menschdom
't Welk hem spoort tot daden aan.
Voor de wreedheid van zijn daden
Treft hij niet de minste schuld.
't Is de mensch, die de machine
In een rooden mantel hult.
Daarom laat het misbruik maken
Van de vliegmachine weg
Dan is er in 't vUegerleven
Misschien nog veel minder pech.
van L. te S.
TWEEDE DEEL.
De verdb^fvins van Spanjaarden van
onze eilanden.
Door MEVAHOB.
Naar een oud da.gboek.
Auteursrechten voorbehouden.
83.
Daarop hadden Simon en Voshole zich
naar de plaats des onheus gespoed.
Misschien leefde hg nog. Mogelgk was
de wonde niet doodelijk en had htj slechts
het bewustzijn verloren.
Na eenig zoeken hadden ze den dwerg
gevondenu Helaas er was geen redding
meer mogelijk.
De man was dood eni zijn lichaam was
reeds koud en verstijfd.
Dit had Simon weldra bemerkt, toen hij
's-mans kleeren; had losgemaakt om te voe
len of zijn hart nog klopte.
Een groote leeren beurs was bij het los
maken der kleeren te voorschijn gekomen.
„Laat ons die in bewaring nemen, mis
schien zön er voor ons waardevolle stukken
in verborgen," had Simon gezegd terwijl hij
voortging met het Uchaam te betasten.
Helaas er was geen twijfel mogelijk de
man was dood.
Diep waren Simon en Voshole onder den
indruk.
Dat de zaak deze wending zou nemen,
hadden ze niet verwacht.
Hadden we den Kluppel maar niet ter
hulp geroepen, nu zijn we mede oorzaak
van deni dood van dezen man.
We hadden door Baayeszoon er toch zoo
op laten aandringen dat er geen bloed
mocht vloeien.
Het staat te vreezen, dat het gevaar
voor onze broeders nog grooter wordt.
Die priester geholpen door de Spanjaar
den zullen bloedig vreaak nemen eni wellicht
al de gevangenen dooden zoo de dood van
dezen man bekend wordt.
Ook ons verder verblijf op het eiland zal
nu Wel onmogelijk worden.
De Spanjolen zullen het geheele eiland
ajfpatroulUeereni oin de daders te vinden en
dan staat het te vreezen, dat we op den
duur ontdekt zullen worden.
Aan dergelijke overwegingen gaven de bei
de Geuzen zich over. Als verslagen man
nen waren ze bij het lichaam neergeknield,
en bespraken ze op zachten toon dit droe
vig geval dat zoo een onverwachte wen
ding gaf aan hun pogingen om de gevange
nen te verlossen. Zoo zaten beide Geuzen
als een sombere doodenwacht bij het lijk
van den dwerg.
De gewelddadige dood van dezen 'man
kwam hun voor ook de dood te zullen zgn
voor hen aan wier verlossing ze reeds zoo
veel inspanning hadden ten koste gelegd.
Die zouden zeker gedood worden als wraak.
In sombere gepeinzen waren de belde
mannen daar bgeent gezeten. Him onderne
mingsgeest, hun veerkracht, hun wils
kracht scheen geheel verlamd.
Geruimen tijd zaten ze zoo bijeen. De
vrtnd was opgestoken en joeg somber door
het riet, de regen plaste op belde mannen
neer. Hier kunnen we niet blijven, we zijn
te dicht bij den weg.
Laten we den verslagene een eind verder
in den polder dragen. Hij mag niet ontdekt
worden. Daarop is ook geen kans want de
neerplassende regen; zal spoedig alle sporen
uitgewlscht hebben."
Zoo sprak Simon en het was of met de
beweging ook weer de vWlskracht terug
keerde. Daarop hadden beide Geuzen het
lijk opgenomen en in den gierende wind en
stroomerwie regen het een eind verder in
den polder gedragen. Ze gevoelden zich
als waren ze misdadigers, die het slachtof
fer van hun moord verstoppen gingen.
Ze bedekten het lijk met wat riet, dat ze
op den tast uit een sloot afrukten en wacht
ten nu op de komst van Baayeszoon. On
derwijl deze nog op zich liet wachten
stonden de beide Geuzen sprakeloos in den
«donkeren nacht. De dood van dezen man
had hen zeer neergedrukt. Het was alsof
ze zich verantwoordelijk voelden voor den
dood van dit slachtoffer van den Kluppel.
Neen geen slachtoffer Van de Kluppel maar
van hen, die den vreeselgken man als werk
tuig hadden gebruikt. Alle hoop op verlos
sing van hun broeders was hen ontgaan
integendeel de dood van dezen man drukte
hen als een schuld, als een niet uit te wis-
schen smet op hun streven om hun vrienden
te verlossen- Eindelijk was Baayeszoon dan
gekomen. Hij vroeg waar het lijk door hen
was verborgen en stapte er toen heen. Zoo
nauwkeurig mogelijk onderzocht hij den
doode om te zien of deze ook papieren bij
zich droeg, die voor hen van belang konden
zijn.
Inderdaad haalde hij van tusschen^ de
kleeren een opgerold ,pakje te voorschijn
waarin naar hij vermoedde zich belangrijke
papieren konden bevinden. Daarop begaf
hö zich weer naar Voshole en Simon die
niet begrepen wat Baayeszoon nog bij het
Igk te verrichten had. „Komt vrienden, de
tijd roe,pt, een oogenbllk van beraad en dan
moeten we aan het werk." Èaarop vertelde
hij wat hij van den waard had vernomen.
Dat de gevangenen werkelijk op het kas
teel te Poortvliet vertoefden en dat ze vlug
verlost moesten worden, want dat ze spoe
dig naar elders stonden vervoerd te worden
Hen verlossen acht ik onmogelijk, inte
gendeel hun dood hebben we verhaast door
den dood van dezen man. De priester An-
thonio zal vreeselijk wraak nemen op onze
geloof sgenooten. Ons heele plan is door den
dood van dezen man verijdeld." Neen Si
mon, dat is niet het geval, integendeel de
verlossing van onze broeders is dichter bfl
gekomen.
We weten nu waar ze opgesloten zijn en
voor nog Anthonio en zijn gespuis kennis
krijgt van den dood van zgn handlanger
moeten we ze in veiligheid hebbenj ge
bracht." Baayeszoon sprak met overtuiging
Een plan begon bij hem te rijzen. Miaar
we moeten onmiddellijk aan het werk.
Daaiop deelde hij de beide mannen moe
hoe de Kluppel slechts ternauwernood aan
den dood was ontkomen en slechts in uiter
ste noodweer den spion en handlanger van
Anthonio had gedood, die zich verraderlijk
op hem geworpen had. Van de lijst met ver
dachten gevonden bij den waard en wie
weet welke onthulUngen we nog krijgen
uit hetgeen Ik op dezen man heb gevonden.
Laten we vlug aan het werk gaan. Nog
dezen nacht moeten we de menschen die op
de lijst staan waarschuwen. Liever van
avond nog, maar dat kan niet meer, want
het is al ver na middernacht, maar uiterlijk
morgenavond moeten ze van het eiland wog
gebracht zijn. En ook de gevangenen moe
ten dan in veiligheid zijn. Die moeten we
voor dien tijd in vrijheid hebben gesteld.
Maar wat staan we hier langer te praten.
Dringend moeten we onze broeders ge
waarschuwd hebben voor het dag wordt.
Dan pas kunnen we in de hut verder over
leggen. Baayeszoon noemde nu de namen
op van de geloofsgenooten die ze moesten
waarschuwen.
Nog werd de afspraak gemaakt dat ze
wel alles goed moesten maken maar dat
ze in de komende nacht bericht zouden krij
gen op welken tiJd en waarheen ze zich
moesten begeven.
