CmWECKfilADopOED.GROnD51AG vöördIZUID-HOUqïZEEUWJCIIC EIIAMDEn
N.V. UiïGEVERSMAATSCHAPPU „EILANDEN-NIEDWS"
De oorlog in een
nieuw stadium
Vifrage's
Fa. H. Braber Dirksland
Buitenland
De striid in het Noorden
Gemeenteraad Goedereede
12e Jaargang
WOENSDAG 17 APRIL 1940
Nö. 1134
onze
Mooie ramen met
J. Taaie Tel 95 Sommelsdijk
Gemeenteraad Nieuwe Tonge
WAARIN
mmoÊmm
SEDERT 1
NOVEMBER1935 OPGENOMEN HET
^maBKOBm^m^^^ÊÊ^^Êi^^^^m^Êi^^^mi UITGAVE VAN
Abonnementsprfls 90 cent per 3 maandenbg vooruitbetaling.
BLAD .O NZ E E ILAND EN" - 1 8E J A A R G A N G
Verschgnt lederen Woefisdag en Zaterdag 2 nuud per week.
Atzomderl^e bummen 5 oeat Buitenland 8 gulden per'jaar
èn gratis gemaakt.
Zeer ruime keus.
GOEDEREEDE
Gevestigd ie MlddeUianxis Prins Heudiikstr. 122 O Giro 167930 i Fottitbox 8 f Td. 17,
Biyiktuitoor voor Zeelimd: St. Maartenatdyk Marlilt, Telet. 69.
AdvertentieKpri^ 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienstt
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 R^eb 80 et.; BoeIyaan«
kondiging 10 cent per regel Contracten belan^k lager.
De oorlog tusschen Duitschland en de Ge
allieerden heeft gedurende de eerste 7
maanden wel een zeer eigenaardig karak
ter gehad en is als zoodanig zeker een
unicum in de wereldgeschiedenis. Er zullen
toch immers wel heel weinig oorlogen zijn
geweest, waarbij zoo weinig gevochten
werd als bij deze. De geheele militaire be
drijvigheid bepaalde zich tot wat nuttelooze
patrouilleschermutselingen, raids van de
luchtmacht met betrekkelijk weinig positief
resultaat en een duikbootactie, die de laat
ste weken, naar het sch^nt, haar kracht
heeft verloren. Het was dan ook geen won
der, dat men zich zoowel in de oorlogvoe
rende als in de neutrale landen ging afvra
gen, wanneer de eindbeslissing nu komen
moest. De Algemeene verwachting was ge
weest, dat Duitschland ook tegen de Gealli
eerden de bliksemoorlog zou toepassen,
doch in dit opzicht verliep de oorlog geheel
anders.
Wanneer men de oorzaken tracht na te
gaan van deze trage gang van zaken,
komt mew tot verschillende conclusies. Al
lereerst is daar de dubbele linie op de gren
zen van Frankrijk en Duitschland, die een
herhaling van de snelle opmarsch van 1914
zoowel in de ééne als in de andere richting
uitsluit. Daarbij komt, dat Engeland bij het
uitbreken van de krijg nog lang niet al zijn
militaire kracht had gemobiliseerd, zoodat
een uitstel van de botsing aan de Gealli
eerden zeer welkom moest zijn. Boven
dien schijnt het wel, dat deze in de meening
verkeeren, de beslissing niet allereerst op
militair, doch op economisch gebied te kun
nen forceeren, terwijl ze ook de hoop niet
laten varen op een wijziging in de binnen-
landsche toestanden in Duitschland en wel
licht hopen op de val van het Hitler-regi
me van binnen-ult. En tenslotte speelt uiter
aard in deze kwestie ook deze overweging
een groote rol, dat eeni massale aanval een
geweldig bloedbad tengevolge zal hebben,
waarvoor men begrijpelijkerwijze huiverig
is.
Wat Duitschland aangaat, dit staat er in
zekere zin gemakkelijker voor dan de
Geallieerden. Immers, indien het erin slaagt
de status quo in Europa te handhaven en
de oorlog met „remise" te doen eindigen,
dan heeft het daarmede tevens het pleit
gewonnen, want dan behoudt het zijn ver
overingen en zijn domineerende positie in
Midden-Europa. Zelfs wanneer Duitschland
het zoover weet te brengen, dat de Gealli
eerden de oorlog met een compromls-vrede
moeten beëindigen, dan beteekent dit, dat
het een eclatante diplomatieke ovenvinning
heeft behaald. Het doel, dat Hitler zich
stelde, althans voorloopig, is dan bereikt.
De hegemonie over Midden-Europa is ge-
vesügd en vanuit deze positie kan verder
worden opgerukt om „de nieuwe wereld
orde" te scheppen, die op het program der
dictatoren staat. Het is derhalve zeer be
grijpelijk, dat Duitschland eigenlijk geen
zin had om oorlog te voeren. Het wilde wel
heel gaarne het ééne land na het andere,
ieder afzonderlijk, usurpeeren, doch dan in
het ongestoorde bezit of de rustige „pro
tectie" ervan gelaten worden, gelijk Rus
land thans, na de roof op Polen, de vreed
zame knechting der Baltische Staten en
de amputatie van Finland ook liefst met
rust gelaten wordt en geen oorlog met de
Geallieerden] wil.
Deze laatstén echter kunnen pas van een
overwinning spreken, wanneer zij de Duit-
sche macht hebben vernietigd en de ver
overde landen hebben bevrgd. Dan alleen
hebben zrj ook pas hun positie voor de toe
komst veilig gesteld. Zoolang dit niet is
gebeurd, verkeerenj zij als imperia zelfs in
het grootste gevaar.
Intusschen bleven tot voor enkele dagen
de fronten ongewijzigd en was men nog
even ver als toen de oorlog uitbrak op 3
Sept. 1939. Het lag echter voor de hand,
dat dit zoo niet blijven zou. Ook in de We
reldoorlog is na de aanvankelijke succes
sen der Dultschers het front bijna 4 jaar
stabiel gebleven en brachten de krijgsbe
drijven in Rusland, de Balkan en Italië
ook de beslissing niet. De ineenstorting van
het Duitsche Rijk werd tenslotte slechts
mdirect door de militaire overwinningen
der Geallieerden veroorzaakt. De voedsel-
nood en de revolutie, benevenls de hulp van
vele andere mogendheden, met name van
de Vereen. Staten, hebben de overwinning
mogelijk gemaakt.
Ook in Engeland en Frankrijk ziet men
nog al te veel in deze oorlog eenj doublure
van die van 1914. Zij gelooven blflkbaar
niet, dat Duitschland militair klein te krij
gen is, gezien de getalsterkte, geoefendheid
en uitrusting van het leger. Daarom hoopt
men evenals in 1918 ojf een economische
uitputting, een ineenstorting van het regi
me en een uitbreiding van het conflict tot
andere mogendheden.
Ofschoon we eigenlijk bitter weinig we
ten van de economische positie van Duitsch
land, lijkt het ons wel zeer optimistisch,
te gelooven aan een spoedige debacle. Uiter
aard heeft de Engelsche blokkade groote
invloed op het bedrijfsleven en de volks
huishouding en is het een geweldig pro
bleem, 80 millioenj menschen in het leven
te houden, maar zoolang Rusland, Zweden,
Roemenië en Italië Duitschland blijven
voorzien van petroleum, graan, ijzererts
etc, is een ineenstorting niet erg waar
schijnlijk. Evenmin gelooven we voorals
nog in een revolutionaire beweging. De
vraag is, of het anti-nazi-element wel van
beduidende sterkte is. Gezien het nationa
listische in de Duitsche mentaliteit, dat
door Hitler zoo geweldig is gecultiveerd en
de vrees, dat na hem de chaos zal komen,
is dit zeer twijfelachtig. Het dictatoriale
bewind zit trouwens zóó in elkaar, dat ver
zet ertegen vrijwel onmogelijk is. Het wil
ons dan ook voorkomen, dat de Geallieer
den op deze dingen maar niet te veel hun
hoop moetenl stellen en er zich op moeten
instellen, langs militaire weg hun tegen
stander eronder te krijgen. Voor hen ligt
in een uitbreiding van het conflict tot an
dere fronten een mogelijkheid om Duitsch
land van een andere zijde te bestoken.
Veel animo om vrijwillig zich aan de zij
de van één der oorlogvoerenden in de strijd
te storten, is er echter niet. Dat was in
de Wereldoorlog, toen tientallen landen
meestreden tegen Duitschland, heel anders.
Zoowel de landen, wier belang en sympa
thie aan de zijde der Geallieerden liggen,
als die, welke zich met Duitschland hebben
gecoaliseerd, blijven tot dusver terzijde
staan. De neutraliteit wordt ten top ge
voerd. Zij wordt een dogma, waaraan de
kleinen wel eens te gronde konden gaan,
want ingeval van een overval wordt hun
neutraliteitspositie hen noodlottig, daar ze
dan zonder hulp staan of deze te laat komt.
De wereld ziet in spanning toe, hoe de strijd
verloopt en ieder land heeft belang bij de
afloop, maar men laat het de 3 oorlogvoe
renden uitvechten. Alleen dan, wanneer
een nieuw land het slachtoffer wordt, zoo-
als Finland, Noorwegen en Denemarken,
komt er een verhoogde belangstelling, doch
oorlogshul,p wordt niet geboden. Men is en
blijft „neutraal."
Verleden week Dinsdag trad het nieuwe
stadium in deze oorlog in, toen Duitsch
land Denemarken bezette en verschillende
punten in Noorwegen. Uit een krijgskun
dig oogpunt bezien, was dit een schitteren
de prestatie. Of de Denen en Noren er iets
schitterends in kunnen ontdekken, staat
evenwel te bezien. Het was een voorbeeld
van de bliksemsnelheid, waarmee de Dult
schers optreden en van hun machtig orga
nisatietalent. Echter ook van de totale min
achting voor de rechten der kleine volken.
Met Denemarken hadden ze al zeer gemak
kelijk spel. De socialistische regeeringen in
dat land hadden het weerloos gemaakt,
waarvoor de Dultschers hun wel zeer dank
baar zullen zijn. De versterkingen waren
afgebroken en het leger beteekende niets,
zoodat het land open: lag en verzet inder
daad onzinnig was. Nu worden de Deen-
sche militairen door hun eigen volk bespot,
maar kunnen zij'het helpen? Laat het
Deensche volk het socialisme afzweren, dat
mede oorzaak is van alle ellende in de we
reld, van de opkomst van de dictaturen en
van hun eigen ongeluk. Met de holle ont-
wapeningsfrazen heeft het het pad geëffend
voor de machthebbers van de jongste tijd,
zoodat nu nog Engeland zucht onder de
dwaasheden van Mac Donald.
In Noorwegen ging het niet zoo gemak
kelijk. Daar is een strijd ontstaan, die Van
ingrijpende beteekenis kan zijn voor het
verloop van de oorlog. Dat het Duitsche
optreden een reactie is op de Engelsche
mijnversperring in de Noorsche territoriale
wateren, is zeer onwaarschijnlijk. De ex
peditie moet reeds veel langer voorbereid
zijn. Dat het hierbij voornamelijk gaat om
de ertsverscheping via Narvik, kunnen we
ook niet aannemen. Deze staat nu geheel
stop en blijft ook wanneer Noorwegen In
Duitsch bezit blijft, zeer riskant, terwrtjl
over enkele weken de Baltische Zee weer
ijsvrij is en de verscheping over de Oostzee
kan geschieden. Naar onze meening betee
kent deze „verrassing" iets anders. De
duikbootoorlog is voor Duitschland een fi
asco geworden^ De laatste weken zijn er
immers bijna geen schepen meer getorpe
deerd. Daarbij moeten ook de Duitsche ge
neraals wel van m,eening zijn, dat de oorlog
zóó niet kon blijven voortduren, daar
Duitschland het zeker niet zoo lang kan vol
houden als de Geallieerden. Er moest dus
iets gebeuren, mede met het oog op de bin-
nenlandsche propaganda. Het bezit van
Noorwegen had verschillende voordeelen,
ook deze, dat vanaf de Noorsche kust de
Schotsche havens gemakkelijk te bereiken
zijn dan vanuit Duitschland. In hoeverre de
expeditie tegengevallen is, valt moeilijk te
zeggen. Wellicht was gerekend op een ge
ringe tegenstand. De Noren verdedigen ,zlch
echter na de eerste vekrassing zeer goed
en hebben met name aan de Duitsche vloot
ernstige verliezen toegebracht. De vraag
zal echter zijn, of zij met hun kleine leger,
dat in de verwarde toestand moeilijk goed
gemobiliseerd kan worden, het Duitsche
expeditieleger zullen kunnen tegenhouden.
Men is geneigd de Geallieerden te Verwij
ten, dat ze ook nu weer een slag achter
zijn bij de Dultschers. Men vergete echter
niet, dat zij tegenover een vijand, die zich
van de regelen af,n het volkenrecht, van
gesloten niet-aanvalspacten, van neutrali-
teitsverklaringen niets aantrekt, steeds een
slag achter zullen komen. Het oorlogstoo-
neel is intusschen tot Noorwegen uitge
breid en dit staat wel vast, dat de Duitsche
vloot groote verliezen leed, dat transport-
schepen met duizenden soldaten .zijn ver
gaan en dat het behoud van Noorwegen
voor de Dultschers niet gemakkelijk zal
zijn gezien de groote afstand. Op het oogen
blik, dat we dit schrijven, is het aan de
Engelschen nog niet gelukt, in Noorwegen
te landen en daarop wachten de Noren met
spanning, omdat dit hen alleen reddeni kan.
De wereld ziet met groote belangstelling
dit oorlogsschaaktournooi aan en vraagt
zich af, hoe deze episode in de titanenwor
steling eindigen zal.
Openbare r^adsvengadering der ge
meente Goftdereede, op Vrijdag 13
April, des avonds 7 uur.
Tegen(woordig alle leden.
De VOORZ. Burg. Keijzer opent en spreekt
in deze eerste vergadering van het jaar den
wensch uit, dat de ware belangen der ge
meente in 1940 zullen worden gezocht en
Gods zegen op den' arbeid mag rusten.
Notulen worden gelezen en vastgesteld.
2. Ingekomen stukken en, mededeelingen.
Procesverbaal kasopname gemeente op
22 Dec. In kas f 4860.20. Burgerlijk Armbe
stuur in kas f 91.56. Op 28 Mrt. j.l. in kas
f 2473.83; Burgerl. Armbestuur f 49.S3.
Goedgekeurd terugontvangen eenige goed
gekeurde raadsbesluiten.
De leden commissie wering schoolver
zuim hebben alle hun benoeming aangeno-
|men.
De distributie-verordening (kasgelden)
wordt ingetrokken, aangezien alles wel
over de gemeentekas kan loopen.
Aangehouden wordt de gemeenschappe
lijke verordening Vleeschkeuringswet.
Goedgekeurd wordt de begrooting 1940
der Emgo.
Aan de Bijzondere School wordt een voor
schot verleend groot f 724.50. zijnde voor
63 leerlingen f 11.50 per leerling.
De verordening regelende de elschen en
benoembaarheid van den gemeente veld
wachter wordt opnieuw vastgesteld. Con
cept daarvan is den ledenj rondgezonden.
Alleen is nog een nadere vrijziglng noodig
inzake den militairen dienst, waarbij aan
ongehuwden 70% van het salaris wordt
uitgekeerd.
5. In de plaats van den overleden ha
venmeester v. d. Sar, wordt m.a.s in de
zelfde functie benoemd de heer v. Houwe-
lingen gemeente-veldwachter.
6. Het ambtenaren-reglement wordt ge
wijzigd inzake bepaling betreffende den
militairen dienst.
7. Eenige wijzigingen worden aange
bracht in de begrootingenl 1939 en 1940 en
goedgevonden.
Daarna gaat men in besloten zitting om
te spreken over benoeming geneesheer.
Na heropening wordt besloten dit punt
aan te houden tot een volgende zitting,
welke nog deze week Zal plaats hebben,
omdat nog enkele sollicitaties worden ver
wacht.
Sluiting.
Narvik op de Dultschers heroverd.
Britsch leger in Noorweigen geland.
De Noorsche regeering heeft een commu
niqué uitgegeven, waarin wordt gemeld,
dat de Britsche strijdkrachten thans op ver
scheiden punten in Noorwegen) aan land zijn
gegaan. In hetzelfde bericht wordt mede
gedeeld, dat de Noorsche troepen, in sa
menwerking met de Geallieerden, Narvik
en de naaste omgeving op de Dultschers
heroverd hebben.
De Parijsche „Temps" weet te melden,
dat het Britsche expeditie-leger de Lofoten-
de eilanden ten Westen van Narvik
bezet heeft. Dit laatste acht men in Ber-
lijnsche kringen wel mogelijk, maar men
spreekt daar tegen dat de stad en haven
van Narvik in Britsche handen zijn.
Waarschijnlijk zal Narvik nu een basis
worden voor de Geallieerden, die door vloot
eenheden zal worden beschermd en Van
waaruit de operaties naar het binnenland
zullen uitgaan. Volgens Havas kan men
er zeker van zijn, dat de Geallieerden niet
alleen Narvik maar ook andere punten in
hun vast bezit hebben en dat deze steun
punten niet ontrukt zullen worden.
tn Amerika
reageert men sterk op de gebeurtenissen
In Noorwegen). Amerika's belang acht men
meer bedreigd dan in 1919. „De oorlog na
dert de Vereenigde Staten, zoo zijn de com
mentaren in de kranten.
In een rede tot de Pan-Amerlkaansche
Unie heeft President Roosevelt gezegd, dat
Amerika op alles voorbereid is en in staat,
elke gebeurtenis het hoofd te bieden. Roo
sevelt liet geen twijfel over, hoe hij over
de jongste ontwikkeling in Europa dacht.
In ifelle bewoordingen richtte hij zich tegen
de dictaturen en stelde de principes vast,
waarop de vrede in de nieuwe wereld rust,
in tegenstelling van hetgeen voorvalt in de
dictatuurlanden.
Engeland en Frankrijk hebben officieele
vergunning gekregen van het Amerikaan-
sche departement van oorlog om bestel
lingen te doen van het nieuwe type van
deni tweemotorigen Douglas aanvalsbom-
menwerper (maximum-snelheid van 680 ki
lometer per uur.) Naar men gelooft is dit
het snelste toestel in zijn soort ter wereld.
DR. COLIJN TE BRUSSEL.
Oudpremier dr. H. Colijn is op doorreis
naar Geneve te Brussel aangekomen, waaï
hij met verschillende persoonlijkheden van
gedachten zal wisselen over economische
vraagstukken!. Dr. Colijn zal dan verder
over .Parijs reizen.
VLIEGTUIG IN ZEE GESTORT.
Bij het beoefenen van nachtvluchten is
het Ned. tnarinevliegtuig W. 9 ter hoogte
van Petten in zee gestort. De inzittenden,
de offioier-zeewaarnemer Ie klasse der
Kon. Miirinereserve, H. E. G. Langendorff
en de sergeant-vlieger C. H. J. Knaapen
zijn daarbij omgekomen. Het lijk van den
sergeant-vlieger kon geborgen worden.
LUCHTGEVECHT BIJ LOBITH.
Engelsch vliegtuig neergeschoten.
Zondagmiddag om 4 uur werd Lobith op
geschrokken door vliegtuiggeronk en mi-
trailleurvuur. Blijkbaar werd een luchtge-
vecht geleverd. Wegens de laaghangende
wolken kondeni de machines niet waargeno
men worden.
Plotseling kwam een vliegtuig uit de
wolken te voorschijn, achtervolgd door 2
anderen. Het eei^te bleek niet bestuurbaar
en viel nagenoeg loodrecht naar beneden
terwijl een groote vlam zichtbaar was.
Het vliegtuig is neergekornen bij Bab-
berich op Nederlandsch gebied, ongeveer
300 meter van de Duitsche grens in de na
bijheid van een boerderij.
Het neergeschotfin vliegtuig bleek een
Engelsch bombardementsvliegtuig te zijn.
Naar verondersteld wordt van 'tBristoll
Blenheim type. Ooggetuigen berichten dat
het vliegtuig 2 tot 3 meter in den grond
is gezakt. Zij zagen een geweldige steek
vlam uit het toestel slaan, waarschijnlijk
het gevolg van een ontploffing.
Llchaamsdeelen van de inzittenden wer
den in den omtrek gevonden waar even
wel niet uit af te leiden valt hoeveel
leden der bemanning zijn omgekomen.
AUe Carrosserie en Spatschermscha^
de worden onzichtbaar gerepareerd.
Ook van andere meriien.
OPGEPAST!!
Scherper toezicht op de acherlich-
ten van Motorrljfluigen en fietsen.
Door de minister van Justitie is aan de
procureurs-generaal een schrijven gezonden.
Daarin wees de minister er op, dat de
naleving van 't voorschrift, dat motorijtul-
gen op meer dan 2 wielen voorzien moeten
zijn van één of twee achterlichten, welke
achterwaarts duidelijk zichtbaar voor het
achterkomend verkeer een rood licht uit
stralen, te wenschen overlaat.
Men ziet auto's, waarvan het achterlicht
hetzij niet brandt, hetzij zulk een zwak
licht uitstraalt, dat het door het inhalend
verkeer niet tijdig wordt opgemerkt, voor
al op de moderne autowegen, waar snel ge
reden wordt, 0f daar, waar het motorrijtuig
zonder deugdelijk achterlicht stilstaat.
Op de naleving van dit voorschrift moet
een nauwkeurig toezicht zijn!
Evenzoo ten opzichte van de verblindende
lichten.
Ook moet er op toegezien worden, dat de
hoogte van de lading van motorrijtuigen
of aanhangwagens niet hooger is dan 3%
Meter.
Deze bepaling wordt meermalen overtre
den, met gevolg, dat schade aan viaducten
ontstaat. Bovendien kunnen voertuigen met
te hooge lading, vooral bij het uitwijken op
wegen met tonronding, licht omkantelen.
Hierop wil de minister een strenger toe
zicht, evenals op achterlichten van de fiet
sen.
Ten aanzien van het voeren van roode
achterlichten door wielrijders is den minis
ter de wenschelijkheid gebleken, terug te
komen, op de niet te strenge, en soepele
regeling, daar de practijk heeft uitgewezen,
dat hoewel deze regeling ten aanzien van
te goeder trouw zijnde overtreders .zleer
voldoet, deze regeling tengevolge had, dat
'n deel der wielrijders hiervan misbruik
maakte, met gevolg, dat het aantal wiel
rijders, in het bijzonder in de grootere ste
den, dat zich na zonsondergang bij den weg
bevindt, zonder voorzien te zijn van een
rood licht uitstralend achterlicht, nog vrij
aanzienlijk is, hetgeen, gelet op de ver^keers
veiligheid, als eeni ongewenschte toestand
moet worden beschouwd.
Mede wordt als een bezwaar tegen be
doelde regeling aangevoerd, dat dit tege-
moettredend optreden op den duur het poli-
tiegezag niet ten goede zou komen.
In verband hiermede heeft de minister
thans bepaald, dat in den vervolge ook dan
verbaliseerend moet worden' opgetreden, in
dien de in overtreding zijnde wielrijder ter
plaatse van aanhouding en binnen korten
tijd er niet in slaagt, het achterlicht in be
hoorlijk brandenden toestand te brengen.
De geschiedenis van het barrepaard
van de reinigingsdienst Centrale
verwarming Gemeentehuis Regeling
gemeentewerk Ambachtslieden Elec-
trlcitelt te Battenoord Piarticullereii
weriken voor electrilflcatie van geheel
Oost Flakkee Varia.
Openbare Gemeenteraad op Vr(jdag 12
April, des nam. 2 uur.
Tegenwoordig alle leden.
De VOORZ. Burg. Sterk opent de verga
dering met gebed, de notulen worden daar
na vastgesteld.
1. Ingekomen Stukken:
Het stukje grond voormalige vuilnisbelt
verhuurd aan Klapmuts f 7.daarvan
is de huurtijd verstreken. Wordt besloten
opnieuw te verhuren voor 7 jaar tegen den-
