„EILANDEN-NIEUWS"
TRIUMPH
Simon Gieke
WIE KWALITEIT
WAARDEERT.
Ingezonden Stukken
DE 1? SIGARET
DIE OVERAL
Marktberichten
TRIUMPHEERT!
2e BIAO - ZATERDAG 17 FEBRDARI 1949 No. 1118
BINNENLAND
1007o WAARDE
BEGEERT. ROOKT
Öp zestig mijl bezuiden Bishop Rock,
aan de Westkust van Engeland, is
het Nederlandsche vrachtschip „Bui-
gerdijk" van de HolL-Amerika Lijn
door een duikboot getorpedeerd.
Centraie veiling Middelharnig
De ketter van Scherpenisse
Ghr. Weekblad op Ger. Grondslag voor de Zuld-Holl. en Zeeuwsche Eilanden,
Uitgavavande N.V. .Ellanden-nleuws* MIddelbarnis. Tel 17, Giro 167930, Postbus 8
De „Burgerdijk" van de Hollamd-
Ameritea-Ujn getorpedeerd. Win
ter van 1940 slaat alle records.
Koffie, suiker en benzine zwaarder
belast. Dr. Colijn naar Geneve
U ziet op nevenstaande foto het stoom
schip „Burgerdijk" van de Holland-Ameri-
ka-lijnj welke Zaterdagmiddag j.l. door een
Duitsche duikboot, 15 mijlen ten zuiden
van Bishop Rock is getorpedeerd. Eerst
ontving de directie van de H.A.L. bericht,
dat de Burgerdijk was aangevaren en ge
zonken, maar later is gebleken dat een
Duitsche duikboot het schip naar den bo
dem, had gejaagd. De kapitein, de beman
ning en de passagiers werden alle gered.
Ofschoon de lading van het s.s. „Burger
dijk" geen, contrabande inhield, maar voor
negen tiende uit graan en andere goederen
bestond, bestemd voor de Nederlandsche
regeering en afkomstig uit een neutrale
Amerikaansche haven, heeift de duikboot
kapitein zich niet ontzien het schip te la
ten kelderen^ De kapitein van de Duitsche
onderzeeboot weigerde inzage van de pa
pieren te nemen en slechts onder de bewe
ring dat het schip en de lading voor een
Engelsche haven bestemd waren is hij; na
dat de opvarenden in de reddingsbooten
waren gegaan, tot torpedeering overge
gaan.
Deze redelooze vernielingsdaad wordt
in den Haag en In bevoegde kringen volko
men onrechtvaardig geacht.
Voor dergelijke piraterij kan men niets
dan afschuw hebben. Naar wij vernemen
zal onze regeering bij de Duitsche regee
ring In de krachtigste bewoordingen pro
testeeren. Onze neutraliteit wordt door
deze euvele daad wel ten zeerste geschon
den. Hiertegen past een klemmend protest
Naar wij vernemen is aan Duitschland
volledige schade-vergoeding gevraagd.
H:
Wij Jeven wel in de koudste winter; die
Nederland ooit gekend heeft. Deze week
zijn de laagste teni,peraturen geregistreerd
welke ooit in ons land zijn waargenomen,.
Zelfs de beruchte winter van 1940 is voor
bijgestreefd. Volgens de directeur van het
Kon. Meteor. Instituut te De Bilt, kan de
ijswlnter het best tot de lentemaand uit
houden. Het gebied van hooge luchtdruk in
Scandinavië zit spijkervast en alle storm-
loopen van depessies stuiten daarop af.
Blijft die koude luchtdruk zoo sterk,
dan zullen wij voorloopig oostenwinden blij;
ven houden enj dus: Vorst. De volgende la
ge temperaturen werden in de meest „ou-
derwetsche" winters opgeteekend:
18 Februari 1855: 17.7 ^aden.
30 necember 1890: 15.8 graden.
13 Februari 1940: 16.7 gr^en.
Dinsdagochtend werd in Eelde 34 graden
vorstgeregistreerd
Gemiddeld was toen in ons land de vorst
16.5 graden.
Dat deze lange winter vele moeilijkhe
den meebrengt valt te begrijpen. Vooral
ook voor de boeren, die in 1890 om, deze
tijd reeds aan het zaaien waren! Toch
heeift de practijk geleerd dat op strenge
winters meestal een goede oogst volgde,
zoodat men zich daarover bij voorbaat
niet al te ongerust behoeft te maken. Er
ger is het voor de binnenscheepvaart die
door de dooi hoop op herleving begon te
krijgen, maar nu weer tot stilleggen is ge
dwongen. Het gevaar voor het
kruien van het qs
is ook weer bezworen, daar het ijs op de
rivieren, weer vast zit. Dat krijgt men
eerst wanneer het weer begint te dooien.
De werkloosheid was tengevolge van de
vorst over de maand Januari ook sterk ge
stegen. Extra brandstoffentoeslag wordt
nog steeds aan werkloozen verschaft, ook
aan ondersteunde kleine boeren en tuin
bouwers.
Valt het leven door de strenge vorst al
zooveel duurder uit er is een aankondiging^
dat
koffie, suiiker en benzine zwaarder
ziallen worden belast
en derhalve duurder worden.
Minister de Geer heeft een wetsontwerp
ingediend tot heffing van een aantal be
lastingen ter dekking van een uitgaafpost
over 1940 van f 18.1 millioen van het L,ee-
ningfonds-1940. Deze vier voorzieningen
zijn:
1. SUCCESSIEBELASTING.
De opcenten worden met 15 ver
hoogd. Geschatte opbrengst over een
jaar if 5.5 millioen
3. BENZINEBELASTING.
Verhooging met 1.368 cent per Li
ter. De pom,pprijs stijgt daardoor tot
1814 cent. Geschatte opbrengst over
een jaar f 7.6 millioen.
3. HEFFING OP KOFFIE.
Deze bedraagt f 20 per 100 K.G.,
koffie, hetgeen neerkomt o,p f 24 per
100 K.G. hier te lande gebrande kof
fie. Voor ingevoerde gebrande kof
fie bedraagt de heffing f 26 per 100
met 'n schitterende glans
door ze te poetsen met
In tuben van 60, 40 en 25 et. en doozen van 20 et.
DE STAATSLEENING.
Prospectus Vrijdag ^verwacht.
Naar ons bij geruchte ter oore komt, siou
het prospectus van de nieuwe staatsleening
zeer waarschijnlijk reeds heden Vrijdag
verschijnen onder voorbehoud van de
goedkeuring der Kamer en zou de stor
ting op de nieuwe obligaties 7 of 8 Maart
a.s. moetenl geschieden.
K.G. Geschatte opbrengst bij 40.000.
000 .G. jaarlijksch gebruik
f 8 millioen.
De nieuwe belasting beteekent dus
een druk van 12-13 cent per pond
koflfie, ongeacht van welke soort of
kwaliteit,
4. SUIKERACCIJNS.
Heffing van 10 extra opcenten. Ge
schatte opbrengst per jaar
f 5.5 millioen.
Een gelijk met de indiening van het
wetsontwerp afgekondigd Koninklijk Be
sluit bepaalt, dat de heffingen op koffie en
benzine reeds met ingang van Zondag 11
Februari van kracht worden. De verhoo
ging van den suikeraccijns en van de Suc
cessiebelasting gaan 1 Mei 1940 in.
En de minister kondigt aan, dat deze
nieuwe belastingen ten minste vijftien jaar
lang en waarschijnlijk nog wei langer
geheven zullen moeten wordenj!
DR. COLIJN NAAR GENEVE
Voor de Centrale Commissie voor
sociale en economische vraagstuik-
iken.
In een interview, over de samenstelling
van de Centr, Commissie voor economische
em sociale vraagstukken heeft Dr. H. Co-
lijn, voorzitter van de voorbereidingscom
missie medegedeeld^ dat hij over een dag
of veertien naar Geneve zal gaan om met
Avenol de voordracht voor de nieuw aan
te wijzen leden der commissie samen te
stellen en om het programma van werk
zaamheden te concretiseeren en het werk
op gang te brengen.
De grootte der commissie is nog niet be
paald. Voornamelijk zullen eenige zetels
voorloopig onbezet blijven voor eventueel
later te benoemen leden.
Geachte Redactie,
Beleefd verzoek ik U onderstaande in
Uw blad te willen opnemen? Bij voorbaat
dank.
Uit het verslag van de vereeniging Steun
bij ziekenhuisverpleging voorkomende in
Uw blad van Zaterdag 10 Febr. j.l. bleek
mij dat van der Slik als tegenvoorstel van
het bestuur de contributie met een cent
per lid en per week wilde verhoogen, het
voorstel liet een commissie in het leven
roepen om aldus te trachten, een regelinj^
te treffen) rekening houdende met de
draagkracht der leden.
Tot mijn verbazing, althans volgens ver
noemd verslag vond genoemd voorstel bij
het bestuur geen instemming, dit aan de
vergadering voor te leggen.
Ik zelif kon niet op de vergadering ver
tegenwoordigd zijntoch zou het mij zeer
aangenaam zijn, nog thans van het bestuur
te mogen vernemen, wat de oorzaak was
van de na mijn inziens zeer verkeerde hou
ding, tegenover een voorstel, dat zeker het
bevorderen waardig zou zijn.
Het is dimkt mij toch zeker niet zoo, dat
als men nu eenmaal tot een bestuur gevor
derd is ook maar het recht heeft (neemt)
elke invloed van een ledenvergadering uit
te wissen, zoo mag het toch niet zijn.
Mlddelharnis, 14 Febr. 1940.
BEN BELASTINGBETALER.
Mijnheer de Redacteur,
Verzoeke beleefd eenige plaatsruimte
voor het onderstaande.
Dinsdagmiddag j.l. kwam ik per R.T.M,
boot circa 3 uur aan het Havenihoofd te
Mlddelharnis aan. Voor ons als passagiers
was er direct doorverbinding naar Oud-
dorp, maar voor het vee schijnbaar niet.
Er waren eenige koeien en jonge kalf
jes van de markt te Rotterdam terugge
komen, die men open en bloot op de boot
liet staan. De tram, vertrok en deze dieren,
liet men zonder verzorging eenige uren
krepeeren van de kou. Waarom die beesten
niet direct opgeborgen in een gesloten, wa
gon? Menj wachtte er mee tot een volgen
de dienst.
Ook heb ik gezien dat het vee in open
wagons vervoerd werd. Als het te Rotter
dam gebeurd in open vrachtwagens is zoo
de politie er bij.
M. de R., als passagier heb ik me asin
zoo'n behandeling geërgerd. Ik protesteer
door middel van de krant en, ik hoop dat
men bij zulke hevige koude het vee wfit
menschelijker behandelt.
Ben passagier-
dierenbeschermer.
Aan de Bewoners van Goeree
en OverflaKkee.
Dezer dagen zult gij in de gelegenheid
wordeni gesteld. Uw bijdrage te offeren
voor Finland.
Dirksland gaf een prachtig voorbeeld,
daar werd in korten tijd meer dan if. 600
bijeengebracht.
Ook de andere dorpen van ons eiland
zullen niét achterblijven!
Hoe leven wij allen met Finland mee;
zet thans Uw sym,pathie om in een daad.
Helpt toch, want de tijd vergaat. Mis
schien is 't morgen reeds te laat. Pleegt
aan U zelve geen verraad.
Helpt, helpt terstond!
Geeft allen, geeft gul en geeft graag!
De gezamenlijke collectanten.
Uienveiling van Dinsdag' 13 Februari 1940
Gewone ui^n f 7.23; Drielingen if 1.56;
Picklers f 3.60; Stekuien f 0.61. Alles per
100 K.G. Aanvoer 60.000 K.G.
Veilingen van Donderdag 15 Febr. 1940.
UIEN;
Gewone uien f 8.57; Drielingen f 2.24;
Picklers !f 3.17—3.39, Stekuien f 0.65. Al
les per 100 K.G. Aanvoer 60.000 K.G.
EIEREN:
Kipeieren 48-50 kg. f 4.084.32; Kipeieren
58-60 kg. f 5.72—5.82; Kipeieren, 61-66 kg.
f 5.91—6.04. Alles per 100 K.G.
ETTEN, 14 Februari 1940.
De aanvoer op de heden alhier gehouden
veemarkt bedroeg 201 stuks.
De aanvoer van melkvee was normaal,
de handel matig en de prijzen onveran
derd.
De aanvoer van muntig vee was voldoen
de, de handel vlug en prijshoudend.
De aanvoer van jong vee was iets klei
ner, de handel tamelijk en de prijzen vast.
De aanvoer van vet vee was ruimer, de
handel bijzonder levendig en de prijzen
vast.
De aanvoer van biggen was voldoende,
de handel stil en de prijzen ongewijzigd.
Prijzen: Kalf koeien if 150^260; kalf vaar
zen van f 130^240; melkkoeien van f 160
265; mager vee van f 120^150; graskal
veren van f 4095; vet vee van f 0.33
0.40 per K.G. levend gewicht en biggen van
'f 14—20 per stuk.
TWEEDE DEEL.
De verdrijving van de Spanjaarden van
wuse eilanden.
Door MEVAHOB.
Naar een oud dagboek.
Auteursrechten voorbehouden.
74.
Plannen werden geopperd, maar even
snel weer verworpen. Men was niet sterk
genoeg om de bezetting t«' overrompelen
en de gevangenen te verlossen.
Dan moest men ook nog volkomenj ze
kerheid hebben, dat de ongelukkigen daar
gekerkerd zaten.
Hoe zou men aan die zekerheid komen?
En zoo men al die zekerheid verkrijgen
kon waar moest men de mannen van daan
haleni, om de bezetting te overmeesteren?
't Waren al vragen die zich opdeden en
die de drie mannen bezig hielden tot ver
in den dag, die ze gebruiken moesten om
zich de noodige rust te verschaffen.
Mem had eenige hoop om de gekerkerde
geloofsgenooten te verlossen, maar hoe zou
men tot de uitvoering kimnen geraken.
„We behoeven voorloopig 's nachts niet
meer over onze geloofsgenooten in het
eiland te waken.
Uit wat Simon heeift vemomea is wel op
te maken, dat, voorloopig althans geen bij
zondere gevaren voor hen te duchten zijn.
Ons zekerheid verschaffen omtrent de
verblijfplaats van de gevangenen is het eer
ste wat we moeten doen. Hebben we dié
zekerheid, dan kunnenj we verder maatre
gelen beramen," oordeelde Baayeszoon.
„Dat is goed gesproken, ,zei Simon en ik
ga me er mee belasten, om te trachten ze
kerheid te verkrijgen of ze werkelijk in
het oude kasteel van Poortvliet zijn opge
sloten."
Verdere besluiten konden niet genomen
worden. Eerst moest het verblijf vaii de on
gelukkigen bekend zijn eer plannen ge
maakt kondem worden om hen te verlos
sen. Van slapen kwam dien dag niet veel.
De vrienden waren daartoe te verblijd
'nu ze eindelijk wisten, dat hun broeders
nog in leven waren, ja dat ze waarschijn
lijk dicht in hun nabijheid waren en dat
daardoor de kans bestond om hen te red
den.
Dien nacht gingen) de drie vrienden ieder
een verschillende kant uit. Voshole had
ten doel de gedragingen van den waard en
zijn gespuis in het oog te houden. Simon
richtte zijn schreden in Noord-Oostelijke
richting om te trachten langs een grooten
omweg het kasteel van Poortvliet te be
spieden.
Baayeszoon achtte het meer dan tijd om
eens te gaan zien of de Kluppel ook éenig
nader teeken van de bende van Anthonio
had bespeurd. Zoo ging elk van hen een
afzonderlijke weg, maar hun doel was één,
de bevrijding van de arme gevangenen.
Moeilijk was hun werk. Ontbering en in
spanning moesten ze zich getroosten.
Het verblijif in de jagershut was voor
minder geharde mannen niet uit te houden
geweest. Nu in den herfst met zijn vele
natte en gure dagen zonder een vonk vuur
den heelen dag in de hut te moeten door
brengen was haast niet te doen. Wel wa
ren ze goed voorzien) van dekens, maar dat
kon het gemis aan verwarming en aan
warm eten en drinken niet vergoeden.
Zeker, menigmaal werden ze 's nachts
door hun geloofsgenooten, die ze bezochten
verkwiktj maar hoe vaak gebeurde het
ook niet, dat ze den heelen nacht moesten
rondzwerven of op den loer moesten lig
gen om iets van de beulen gewaar te wor
den.
Maar dat alles hadden ze over om hun
geloofsgenooten te helpen; in het geloof,
dat ze om Christus wille dit alles moesten
overkomen vonden ze telkens weer de
kracht om het zwervende en dolende leven
voort te nietten.
Toen Baayeszoon de hut van de Kluppel
eindelijk had bereikt trof hij den jager in
zeer opgewonden toestand aan.
De gehate Spekken maakten niet alleen
van dag tot dag inbreuk in zijn jachtge
bied, maar vandaag had hij het moeten ge-
doogen, dat ze zelfs zijn jachthond hadden
doodgeschoten.
Het trouwe dier, het eenige wezen waar
de jager zoo iets als liefde voor koester-
j3e had een door hem geschoten patrijs ge
rapporteerd.
Plotseling hadden twee schoten geknald
en van achter een wilgen boschje waren,
twee Spanjolen te voorschijn gekomen, die
lachend de patrijs hadden opgenomen en
hun vuurroeren op hem hadden aangelegd,
toen hij zich vertoonde.
Zoo'n beleediging vergaf de jager den
Spanjaarden niet eni onder een vloed van
de meest ruwe vloeken en verwenschingen
zwoor hij den dood van de Spanjolen.
Baayeszoon had de grootste moeite den
vertoorndeni man wat te kalmeeren. Toen
hem dat eindelijk gelukt was zei hij: „Klup
pel, je kunt ons helpen. Die Spanjolen hou
den eenige van onze m.enschen gevangen
om ae te dooden.
Wij willen ze verlossen. Maar we weten
niet eens waar ze gevangen zitten. Dat
moeten we eerst te weten konxen.
Wil je ons daarbfl helpen als je kunt?
't Gaat tegen de Sparijolen en hun vrlen
den."
,,Baayeszoon, jé kunt op me rekenen, Ik
zweer den dood van de Spanjaarden, die
in mijn handen vallen. En van allen, die
het met hen houden. Zeg maar wat ik
doen moet."
„Ja, dat is juist de moeilijkheid, dat we
ten we zelf ook niet. We moeten er achter
zien te komen, waar de gevangenen ver
borgen Worden gehouden en daarom kom
ik uw hulp inroepen om ons daarbij te hel
pen," zoo had Baayeszoon gezegd.
Na nog eenige nadere inlichtingen te
hebbent gegeven over het optreden van de
schurken, die de eilandbewoners zoo ver
ontrustten en na het aan den Kluppel dui
delijk te hebben gemaakt^ dat deze ge-
meene zaak maakten met de Spanjolen
overlegden ze samen hoe ze achter de ver
blijfplaats van de gevangenen zouden kun
nen komen.
Dat was uiterst moeilijk. Daarvoor wist
ook de Kluppel geen raad. Bn.toch was het
dringend noodig om die verblijfplaats uit
te vorschen. Eindelijk was de Kluppel met
een plan voor den dag gekomen.
Dat plan kwam hierop neer.
Men moest trachten een van het ge
boefte in handen te krijgen en dan hem
noodzaken om te spreken.
Maar was dat plan wel uit te voeren?
De voorzichtige Baayeszoon meende van
niet.
Het zou niet zonder geweld uitgevoerd
kunnen worden. En voor geweld was Baay
eszoon zoo bevreesd. Dat kon hun zaak
slechts meer bederven.
yVat moest er van hun geloossgenooten
worden zoo het gespuis wraak nam? Dat
kon de vreeselijkste gevolgen hebben.
Moord en doodslag door de Spanjaarden.
Hij was er van overtuigd, dat de geringste
aanleiding de Spanjolen te hoop kon doen
loopen om onder het geroep van „Spanje,
Spanje, te gaan plunderen, moorden en
branden).
