„EILANDEN-NIEUWS"
MÜtfhardtjes
Simon Gieke
Marktberichten
S. D. Z,
Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoudheden
2e BIAO - ZATERDAG 10 FEBRDAM 1940 Wo. 1116
BINNENLAND
Op hel' crematorium Westerveld had de plechtige bijzetting
plaats van de urn met asch van het stoffelijk overschot van
wijlen Anthony Fokker. Namens de moeder (op achtergrond,
zittend) wordt een bloemenkruis bij de urn gelegd. S^'
Centrale veilingMiddelharnis
ze heetettt
De ketter van Scherpenisse
Cbr. Wetkblid op Ger. Grondslag voor de Zuid-Holl. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nleuws' Middeibarnis, Tel 17, Giro 167930, Postbus 8
De dooi. Kruiend ijs op de rivieren
Generaal ReUnders vraagt ontslag
-- Generaal H. G. Winkelman lot op
perbevelhebber van Land-enZeemacht
benoemd Drie nieuwe slagkruisers
Een ontzettend ongeluk. Ver
schillende berichten.
Zaten we eerst volop in het ijs en de
sneeuw, we zitten nu in de nnist. Deze
mist bracht wel dooi mee, maar heeft aan
de andere kant bezwaren, omdat het beet
je vervoer te water er leelijk door werd
gehandicapt en ook het .vervoer te land er
zeer onder leed. De eilanden in de Wadden
zee zijn daardoor geheel geïsoleerd ge-
'weest en ook het eiland Goeree Overflak-
kee was daardoor deze week twee dagen
lang van post verstoken. Nu de dooi zoo
doorgaat zal wellicht dit euvel spoedig ver
holpen zijn. Bij mist valt nog wel te varen,
maar dan moet men open water hebbem.
Bange bezorgdheid heerscht weer op on
ze rivieren. Daar heeft het zware ijs lan
gen tgd vast gezeten, maar daar komt nu
beweging in en dat is zeer gevaarlijk. De
Duitsche waterstaats-autoriteiten hebben
het tjs in de Moezel over een lengte
van 90 K.M. laten breken. Deze enorme
ijs massa's komen in snelle vaart de Rijn
afzetten. In 1929 geschiedde de aifvoer van
het ijs zonder moeilijkheden. Toen was
echter de stand der rivieren laag en nu is
hij aanzienlijk boveq normaal. Als
de rivier gaat kruien
wordt de toestand verontrustend voor dij
ken en kaden, voor pijlers en. bruggen.
Hoe ontstaat „kruien,?" Bij vorst ontstaan
eerst schotsen in de rivier. Af enj toe gaat
ze „'zitten" (populaire term voor dicht
vriezen), komt ook wel weer eens vrij,
maar 2!it op een gegeven moment, wat nu
is gebeurd, weer onherroepelijk vast. De
onderstroom, voor zoover nog aanwezig
heeft geen kracht meer. Nu komt er hoo-
gerop" (in Duitschland of Zwitserland)
dooi. De onderstroom krijgt een enorme
kracht, wil zich een weg banen', kan niet
en beukt het ijs zoodanig, dat het met ge
weld in en op elkaar wordt geschoven;
het ijs kruit! Wie het eens zag, vergeet
het nimmer. Het is een machtig schouw
spel. Imponeerend ook door de vaak
uiterst gevaarlijke situaties, die dit kruien
voor dijken en brugpijlers schept. De
kracht van het ijs is dermate vernielend
dat opblazen met springstof noodzakelijk
wordt
Een der belangrijkste gebeurtenissen van
deze week is, dat het Opperbevel van
Land- en Zeemacht is gewijzigd. Generaal
Reflnders is op zijn verzoek eervol ontslag
verleend uit den militairen, dienst; onder
dankbetXiiging voor de uitnemende diensteni
door hem in gewichtige betrekkingen en
in buitengewoon moeilgke omstandigheden
bewezen. Dit plotseling heengaan uit deze
.zeer gewichtige functie, doet de vraag rij
zen, vraarom is de heer Reijnders afgetre
den? Daarover zijn deze week in de groo-
te pers heel wat pennen, in beweging ge
bracht. Allerlei vermoedeiïs zyn geopperd,
als zou generaal Reijnders met de regee
ring van inzicht verschillen ten opzichte
van de oplossing der vlootkwestie in In-
dlë, anderen weer, dat generaal Reijnders
voor het geheele land den staat van beleg
wenschtte^ dus alles onder de militaire
macht, waardoor ook een. groote censuur
zou kunnen worden toegepast op publica
ties in de pers. Dit zijn echter alle slechts
vermoedenis: het oSficieele communiqué
van de regeering formuleerde het, dat de
oorzaak te zoeken was in verschil van mee
ning over vraagstukken van technischen-
militairen aard. Daaraan hebben we ons
dus te houden. In de Tweede-Kamerverga
dering van Dinsdag heeft over dit punt
niemand der leden geïnterpelleerd, wat in
deze omstandigheden ook niet zou aan te
raden zijn.
Maandag is het Opperbevel van Land- en.
Zeemacht in andere handen overgegaan.
De heer H. G. Winkelman is benoemd tot
opvolger van Generaal Reijnders. Generaal
Winkelman is 64 jaar oud en heeft in 1934
den militairen dienst verlaten. Bij het in
treden van den mobilisatietoestand werd
de generaal benoemd tot commandant van
den lucht-verdedigingskring Utrecht-Soes-
terberg.
Nog een mutatie hy den staf.
Het ontslag van generaal I. H. Reijnders
als opperbevelhebber van Land- en Zee
macht en de benoeming in zijn plaats van
generaal H. G. Winkelman, is gepaard ge
gaan met een andere mutatie in de hoog
ste bevelvoering van ons leger. Bij K.B, van
3 Februari is de generaal-majoor H. F. M.
baron van Voorst tot Voorst, van den staf
der cavelerie eervol ontheven uit zijn func
tie van commandant der lichte divisie, te
vens inspecteur der cavalerie en der wiel-
rgders. Hij is in z^jn rang en ouderdom van
rang overgeplaatst naar den generalen
staf.
Drie nieuwe slagkruisers
De ministerraad heeft Maandag j.l. de
belangrijke beslissing genomen, Indlë ma
ritiem te versterken; en drie nieuwe slag
kruisers te bouwen. Ook vernamen wij, dat
wat de vlootbasis betreft, besloten is, voor
te stellen de marinebasis te Soerabaja
te versterken. Men heeft dus de keuze niet
op Batavia laten vallen.
Een zeer droevig ongeluk,
dat drie dooden eisch^.
Een wel zeer droevig ongeluk speelde
zich Dinsdagmiddag af op den onbewaak-
ten overweg ,te Bergentheim (Overijssel)
De familie Helleman uit Bergentheim uit
Overijssel keerde per auto terug van de
begrafenis van een 18-jarigen zoon. Nabij
den overweg verliet de chauffeur de auto,
teneinde na te gaan of de passage vrij was
Hij zette eerst de motor af. Het was mis
tig, hij zag geen trein moest alvorens hg
verder kon rijden de motor eerst warm la
ten draaien. Intusschen naderde de trein
Zwolle-Coevorden, die den, inmiddels juist
op de spoorlijn bevindende begrafenis-auto
greep. De bestuurder van de auto, de 45-
jarige Mergenburg, MIevro.uw Hellemanen
haar 25-jarige dochter werden op slag ge
dood. De man van Mevrouw Helleman, die
achter de auto-stoet aanliep, zag het onge
luk voor zijn oogen gebeuren. Deze man,
wiens 18-jarige zoon juist was begraven,
was radeloos, nu ook zijn vrouw en groo
te dochter te moeten missen. Vreeselijk,
zulk een ophooping van ellende. De ande
re inzittenden werden slechts licht gewond
NEDEBLANDSCHE HULDE VOOR
PRINS PAUL VAN JOEGO-SLAVIE
's-GRAVBNHAGE. 7 Febr. Het be
stuur van de vereeniging „Nederland-Joe-
go-Slavië" heeft in verband met den voor
den vrede in Zuid-Europa gunstige uitslag
van de Balkanconferentie een telegram
gezonden aan Prins Paul van Joego-Slavië
waarin Z.K.H, hulde wordt gebracht voor
haar voortdurende bemoeiingen ten behoe
ve van den vrede in Zuid-Europa, welke
zoo in dit telegram wordt gezegd zoo
veel hebben bijgedragen tot den gunstigen,
toestand van dit oogenbllk.
PROF. Dr. J. R. SLOTEMAKEB DE
BRUINE NAAR GENEVE.
's-GRAVENHAGE, 7 Februari. Prof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine is gisteren
naar Geneve vertrokken ter bijwoning van
een zitting der commissie van kerkelijke
leiders uit neutrale landen, welke de gees
telijke verzorging van krijgsgevangenen in
«verschillende landen ter hand zal nemen.
De commissie werd onlangs uitgenoodigd
door de centrale commissie uit den oecu-
menischen wereldraad der kerken met de
bedoeling om het werk der kerken onder
de krijgsgevangenen, gelijk dat bestaat
samen te vatten en waar dit noodig mocht
blijken, zielzorgers voor dezen arbeid be
schikbaar te stellen. Daar Duitschland
niet in dezen raad vertegenwoordigd is en
Frankrijk en Engeland wel, bleek het ge-
wensoht dat deze commissie verder geheel
op eigen verantwoordelijkheid zal hande
len.
ETTEN, Februari 1940.
De aanvoer op de heden alhier gehouden
veemarkt bedroeg 223 stuks.
De aanvoer van melkvee was ruimer, de
handel levendig en de prijzen vast.
De aanvoer van muntig vee was voldoen,
de, de handel matig en prijshoudend.
De aanvoer van jong vee was normaal,
de handel bijzonder vlug en de prijzen on
veranderd.
De aanvoer van vet vee was ruimer, de
handel vlot en de prflzen iets hooger.
De aanvoer van biggeni was voldoende,
de handel levendig: en de prijzen vast.
Prijzen: kalf koeien van f 150255; kalf-
vaarzen van f 140240; melkkoeien van f
160265; mager vee van f 130170; gras
kalveren van f 4595vet vee van f 0.32
—0.40 per kg. levend gewicht en biggen
van f 1520per stuk.
Veilingen van Donderd^aig 8 Februari 1940.
UIEN:
Gewone uien f 4.35—4.51; Drlelingen f 1.
Plcklers f 3.64; Stekuien f 0.32. Alles per
100 kg. Aanvoer 80.000 kg.
EIEREN:
Kipeieren 50-52 kg. f 3.683.86; Kipeieren
59-60 kg. f 4.67—4.70; Kipeieren 62-67 kg.
f 4.81—4.96. Alles per 100 stuks.
Marktbericht van Jac. Knoop, Make
laar in aardappelen, Groentien ei«
Fruit, Admiraal de Buyterweg 196,
Telef. 81431, Amsterdam.
Heden 5 Februari werden de volgende
prijzen gemaakt:
Regeerings aardappelen ruimen sterk
en bij geen verandering van weder zullen
deze spoedig uitverkocht zijn.
Zeeuwsche bonten f 4.15; Zeeuwsche
blauwen f 4.15; Friesohe bintjes geenl voor
raad; Ypolder bintjes f 3.40; Ypolder be
velanders f 2.90; ,Zandaardappelen f 3.90;
Blauwe eigenheimers f 2.60; Polder blau
wen geen aanvoer; Polder bonten f 3.70;
Poter soorten f 2.80.
Ieder die zijn aardappelen naar Amster
dam wil zenden vrage Makelaar Jac.
Knoop om inlichtingen zonder eenige ver
binding of kosten.
Fruitprijzen per 100 kilo: Goudreinetten
f 10.tot f 24.Belief leur if 10.— tot f
14._; Sterappelen f 10.— tot f 14.— Win-
terjannen f 8.— tot f 10.—. Vraag mij de
prijzen van andere soorten. Bericht wan
neer IJ afzendt vooruit.
de ideale pijn-, kou- en griep-verdrijvers.
Twaalf stuks 50 cent. Twee stuks 10 cent.
Zijn niet rond, maar hartvormig van model.
KAMER VAN KOOPHANDEL VOOR
VVESTEL. N. BRABANT EN ZEELAND.
WIJZIGING IN ZAKEN:
G. M. Roozemond. St. Philipsland, Anna
Jacobapolder, Noordweg C 91;j Smederij
Uitgetr. eig.: G. M. Roozemond Nieuwe
eig.: J. Zuidweg, die geen zaak heeft in
den zin der Handelsregisterwet.
M. W. Kesteloo en Zoon. Poortvli^t,
Markt 179 Smederij autoverhuring. De sme
derij is overgegeven aan J. A. Kesteloo, die
geen zaak heeft in den zin der Handelsre
gisterwet.
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
AlgCmeene ledenvergadering iwan de
Vereeniging „Steunverleening by Zie
kenhuisverpleging te Middelhamis-
Sonmnilsdyk.
Dinsdag 6 Februari 's-avonds 7 uur.
Kwestie aftreden Voorss. en, verhoo
ging contributie doet stof opwaaien
en verwekt rumoer in de S.B.Z. ge
lederen.
De zaal in Hotel Spee is stampvol als
dhr. L. Koote de vergadering opent.
De vergadering zal vreemd opkijken al
dus dhr. Koote, hier een man te zien staan
die hier niet behoorde te staan, daarvoor
zijn twee oorzaken, ten eerste dat onze
eminente voorzitter heeft gemeend te moe
ten bedanken;,, een feit wat ons ten zeerste
spijt en in de 2e plaats heeft onze tweede
Voorzitter dhr. J. Vroegindeweij het niet
kunnen halen om in 2 dagen van Rotter
dam hierheen te komen.
Spr. roept vervolgens de clementie Van
de vergadering in, daar de leiding van de
ze vergadering hem slechts enkele uren
van te voren is opgelegd en hij dus on
voorbereid ihier staat.
Met genoegen ziet hij de groote opkomst
wat bij deze weersgesteldheid boven ver
wachting is en hoopt dat de belangen der
vereeniging die alle leden zeker aan het
hart gaat, door eendrachtig samenwerken
zullen worden bevordert.
We zijn niet Hier om critiek uit te oefe
nen of om elkaar vliegen af te vangen.
Dan leest de Secretaris dhr. J. C. van
Loo de notulen, welke zonder op of aan
merking worden goedgekeurd en geteekent
JAARVERSLAG 1989.
Geachte Vergadering,
Eindigden we het vorig jaarverslag met
de wensch, dat het de Vereeniging in 1939
in alles goed mocht gaan, dan kunnen we,
nu het jaar achter de rug is, helaas slechts
oonstateeren, dat deze wenschj hoe goed
ook bedoeld, niet in vervulling is gegaan.
Zoowel bij U zelf als bij Uw kinderen Dampo-verkoudheids'-balsem, hiermede 's avonds keel, borst en rug invroijven, dit lucht op
en 's morgen^ is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40 et.. Doos 30 et. Dampo-bon'bons bij schorheid, pijnlijke keel
en hoest. Doos 25 et., Dampo-neusdruppels bij neus-oatarrh en verstoptheid in het hoofd. Flacon met druppelspuitje 60 et. Uw
Waarborg: 't Komt van Mijnhardt!
TWBEDE DEEL.
De Teidryvtng van ide S^pamjaarden van
onze eilanden.
Door MEVAHOB.
Naar een oud dagboek.
Auteursrechten voorbehouden.
73.
Te oordeelen naar het blaffen van den
hond zouden ze, zoo het inderdaad men-
schen waren geweest en z;oo ze deze rich
ting uitkwamen, over een goed kwartier
hem kunnen passeeren.
Met de hand aan zijn oor en de andere
hand aan de greep van zijn matrozenbgl
zat hfl achter het boschje gereed in de
uiterste spanning.
Maar hij behoefde minder dan een kwar
tier te wachten.
Reeds van ver hoorde hij in de nachtelij
ke stilte een hooge overslaande stem, die
haast zonder ophouden zich hooren deed.
Hoe Simon ook in z^n geheugen terug
zocht, die steni herkende hij niet.
Lang duurde het, noe hij zich ook in
spande, om iets te verstaan, maar toen
het geluld nader kwam hoorde Simon na
men, noemen, die hem met de grootste be
langstelling vervulden.
Wat er gezegd werd kon hü nog niet
voldoende" hooren maar gedurig hoorde hij
den naam noemen van Anthonio en ook
een) enkele maal den naam van Baayes-
zoon. Eindelijk was de stem dicht genoeg
nabij OKI alles te kunnen hooren.
„Bij alle heiligen vader Anthonio is veel
te zacht. Ging het naar mö, 'khad ze al
lemaal al lang in hun ketterbloed doen
smoren.
Dat zeg ik je, dat zeg ik je Daneszoon,
die niet rusten .Zal voor het laatste ketter-
sche gespuis zijn loon heeft ontvangen.
Neen Anthonio moet ze dooden, dat had
hij al lang moeten doen-
Als hij het niet durft zullen wg het doen
of de Spanjaarden.
't Schijnt wel, dat hij ze mesten wil.
„Ha,l ha, een gebraden ketter, die eerst
goed gemest is. Zoo waar als ik Daneszoon
ben, zij zouden niet lang meer in die kel
ders zitten. Of 't moest wezen om ze er
in dood te hongeren. Wat beweegt vader
Anthonio om ze hier op dat vervloekte
eiland te houden?
„Simon herkende de stem niet, maar hij
beefde van ontroering, toen hij terwijl ze
hem juist passeerden de waard van Scher
penisse hoorde zeggen: „Ziezoo Daneszoon,
over eenj paar minuten zijn we thuis.
Een stevige brok en een warme teug uit
de kan zal ons smaken. En wat vader An
thonio aangaat stel je maar gerust, die
weet wel wat hij doet.
Hem ontsnappen ze niet. Als hij maar
eerst gelegenheid heeft om deze ketters
naar Bergen op Zoom te vervoeren, dan
zal hij wel opruiming houden onder de an
deren.
Komt voort man, je kruipt als een, slak,
was ik alleen geweest, dan zat ik al meer
dan een uur thuis.
Je ratel is beter dan je beenen, dat heb
ik je al meer gezegd."
Een stortvloed van verwenschingen en
vloeken en aanroepen van de heiligen was
hierop gevolgd. Nog lang had hij de opge
wonden overslaande stem gehoord, zonder
dat hij echter kon verstaan wat er gezegd
werd. Maar dat was niet erg. Hij had kos
telijke inlichtingen verkregen.
De gevangen genomen broeders en zus
ters leefden nog. Ze bevonden zich ook nog
op het eiland.
Waar precies, ja dat was hem nog niet
gebleken'
Ergens in kelders. Maar dat was licht
wel te ontdekken. Hoofdzaak was, dat ze
nog leefden en dat ze nog op het eiland
waren.
Dan was er ook nog eenige mogelijkheid
om ze te redden.
O, wat zou dat heerlijk zijn. Als ze daar
toe in staat waren. Maar men naoest wel
vlug zijn.
Had de waard niet gezegd, dat als die
valsche priester maar gelegenheid had, hij
ze wel naar Bergen op Zoom zou voeren
en dat dan de tijd gekomen was om, oprui
ming onder de anderen te houden.
Dat moest men voorkomen. Waar het
langer blijven nu voor Simon geen zin
meer had, haastte hij zich op te staan en
zich naar zijn jachthut te begeven.
Een heele poos voor de anderen had hg
de hut bereikt.
Voshole en Baayeszoon hadden niets ge
zien. Met blijdschap vernamen ze van Si
mon wat hij gehoord had.
„Ja, dan is er nog kans om ze te red
den," zei Voshole.
„Maar eerst moeten we zien te weten
te komen waar de schuiten hun slachtof
fers bewaren."
Hebt u daar geen gedachten van Baayes
zoon, waar dat zou kunnen wezen, vroeg
Simon aan den Thoolschen schi,pper. Zou
het ook in de stad Tholen zijn? Misschien
in de kelders van het stadhuis?"
,jNeen, daar zijn ze absoluut niet. In de
heele stad Tholen zijn ze niet te vinden.
Daar kunt ge zeker van zijn.
De schout van Tholen zou zulks niet toe
laten. Die heeft geen ander doel, dan de
bevolking in rust houden. Dat jagen op
ketters, hindert hem genoeg. Neen in de
stad van Tholen, daar zijn de ongelukkigên
niet, daar kunnen we wel verzekerd van
zijn." Maar waar zouden ze dan kimnen
zijn? Te vergeefs spanden de drie mannen
hun gedachten in.
„Maar dat moet, dat zal wel hun gevan
genis zijn, ja op geen andere plaats. Het
kasteel te Poortvliet."
Daar ligt een kleine Spaansche bezet
ting. Het is bekend, dat daar groote diepe
wel hulp van de Spanjaarden gehad heb-
kelders zijn. Ook moeten de booswichten
ben. Die bevelhebber, dien Hernandez is
er juist de man naar om .öch door dien
valschen priester Anthonio voor zulk laag
werk te laten gebruiken. Als die maar
bier en wijn heeft, dan Is het hem al lang
goed. Daarvoor wil hij alles wel doen.
Het grootste gedeelte van den dag is hg
dronkeui
En zijn volk is niet veel beter. Dat zgn
juist de geschikte lieden om als werktuig
voor Anthonio te dienen.
Hoe meer de drie mannen er over dach
ten hoe meer hun veronderstelling aan ze
kerheid won dat daar de ongelukkige men-
schen opgesloten werden gehouden om te
wachten tot ze verder vervoerd zouden
worden.
„Maar dan moeten we ze helpen," zei
Simon.
Ja, dat moet, maar op welke wijze?
De Spaansche bezetting was niet sterk.
Een verbindingspost tusschen het gar
nizoen van Tholen en de detachementen
aan de kust. Hoewel nïeer een ruïne dan
een sterk kasteel kon het toch nog wel
verdedigd worden.
Muren en poorten hoewel zeer bouwval
lig stonden nog overeind. Ook de gracht
was nog aanwezig.
Hoe zou men de gevangenen kunnen ver
lossen
(Wordt vervolgd.)
