CtiDWEEK&IADopGED.GROn[)lSfAG vöÖRDcZUID-HOUoiZECUWJC^^ CHAMDEn
TABAKSPIJPEN
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
Na de Wasch
HOUTEN
12 cent
Gemengd Nieuws
Buitenland
Het probleem van de oorlog
12e Jaargang
WOENSDAG 7 FEBRUARI 1940
No. 1115
VERBRUGGE
Flakkee geïsoleerd
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD .O N Z E E I L A N D E N 1 8E J A A R Q A N Q
UITGAVE VAN
MUTATIES HANDELSREGISTER
DORDRECHT
M ID DELHARNIS
EXTRA VLEESÖH EN GROENTE VOOR
ONDERSTEUNDEN.
NED. S.S. LAERTES
OP MIJN GELOOPEN.
Landbouwers
Middenstanders
W. A. DE BAKKER
voor
Handel, Bedrijf en Particulier
niEuws
Aboimementaprtis 90 cent per 3 maandenbg vooruitbetaling.
VcKchgnt lederen Woensdag en Zat((rdag 2 maal p<Sr week.
AfzonderIj|ke *umniieii 5 ceni Buitenland 8 gulden per jaar
Gevestigd te Mid<Ielliainis Prins Hendiikstr. 122 G Giro 167930 i Postbox 8 Td. 17.
Bfpantoor voor Zeeland: St. Maartenadiyk Marlrt, Telef. 69.
Advertentie«pi^ 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienste
aanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek'aan^
kondiging 10 cent per legel Contracten belangi^lc! lager.
«I»
III.
Ten opzichte van het oorlogsprobleem
kan men in hoofdzaak drieëerlel standpunt
innemen. Men kan de oorlog onder alle
omstandigheden bestrijden, men, kan hem
verheerlijken en men kan hem in bepaalde
gevallen voor noodzakelijk houden. De
eerste categorie van personen wordt ge
vormd door allerlei schakeeringen van pa
cifisten,, die door alle eeuwen heen bestaan
hebben. Vanaf de Gnostieken uit de eerste
tijd der Kerkgeschiedenis hebben er steeds
secten en groepen bestaan, die weigerden
de wapenen te dragen, veelal op grond van
het gebod: Gij zult niet doodslaan. Tot
hen; kan men rekenen de Doopsgezinden,
de Kwakers en de huidige anti-milltairis-
ten of dienstweigeraars. De eerstgenoem-
den gaan uit van een verkeerde beschou
wing van de verhouding van natuur en ge
nade en zijn op grond daarvan principiëele
tegenstanders van elke oorlog. Ook zijn er
mienschen, die van meening zijn, dat het
natlonaliteitsbesef en( de vaderlandsliefde
de oorlogen in de hand werken, waarom
zij alle heil verwachten van een losmaking
van alle historische banden aan de voor
vaderlijke grond en een wereldburgerschap
vrtllen stichten, waarbij de mensch geen,
vaderland heeft, doch cosmopoliet in de
ware Zin des woords is geworden. En dan
zijn daar de vurige pacifisten, die de gru
welijkheid van de oorlogsellende in aan
merking nemende, doch zich baseerend op
een al te optimistische en onschriftuur-
lijke beschouwing van de natuur des men-
scherii van meening zijn, dat het mogelijk
is, de oorlog geheel uit te bannen en hier
op aarde een eeuwige vrede te bewerkstel
ligen, terwijl anderen wel niet zoover gaan,
maar toch meenen dat men door alge-
meene of eenzijdige ontwapening de oorlog
kan wegnemen. De pacifistische bewe
ging met haar onvervulbare idealen
dateert reeds van enkele eeuwen
terug. De eerste, die de leuze van de eeu
wige vrede aanhief, was in 1713 de Fran-
sche abt de Saint-Pierre, die een ontwerp
schreef van een eeuvrige vrede onder de
vorsten van Europa. Zeer bekend is ook
het geschrift van den Duitschen philosoof
Immanuël Kant (1795) Zum ewigen Frie-
den. Ook Hugo de Groot, Voltaire en
Rousseau hebben zich met soortgelijke
denkbeelden beziggehouden. In het laatst
der 17e eeuw was het de Oostenrijksche
schrijfster Bertha von Suttner, die met
haar wereldberoemde roman: Die Waf f en
nieder een sterke anti-oorlogsgeest kweek
te, tengevolge waarvan zelfs vredesconfe-
renties werden gehouden te Den Haag, de
eerste in 1899 op initiatief van Czaar Ni-
colaas n van Rusland.
Het behoeft geen betoog, dat de pacifis
tische theorieën geen steun vinden in de
werkelijkheid en dan ook steeds weer op
nieuw op de egoïstische instrumenten van
het menschdom stuk slaan. Ze zijn het re
sultaat van een verkeerde anthropologie.
In 1914 was het de wereldoorlog, die alle
vredesdroomen in rook deed opgaan en
toen daarna het pacifisme met verjongde
kracht herleefde en Volkenbond en Ont-
wa,pening zouden zorgen voor een storeloo-
ze vrede, werd ook deze hernieuwde op
bloei der vredesactie door de opkomst van
militairistische regimes totaal vernietigd
en zien we ons na 25 jaar wederom ge
plaatst in een wereld, waarin de oorlogs
geest zijn trumifen viert. De gansche we
reldhistorie bevrijst, dat een eeuwige vre
de op aarde een| utopie is en de Schrift
vertelt ons helder en klaar, waarom dit
zoo is. Zij leert ons, dat er tot in het laat
ste der dagen toe oorlogen zullen zijn als
een uitvloeisel van het radicaal-zondige
der menschelijke natuur.
Natuurlijk vril dit ganschelijk niet zeg
gen, dat we daarom in liet andere uiterste
moeten vervallen en de oorlog moeten gaan
verheerlijken, zooals de volbloed militairis-
ten gedaan hebben en nog doen. Zij zeggen,
dat de menschheid nu eenmaal zonder
strijd niet leven' kan. en dat oorlog in het
klein en in het groot de wet is van alle
menschelijke ontwikkeling. Hü is daarom
nuttig en doelmatig. Zelfs wijsgeerenj heb
ben zich in dit kamp geschaard. De be
ruchtste van hen is zeker wel de Italiaan
Macchiavelli, die de staatsalmacht huldigde
en daarom de staat ontsloeg van alle wet
ten) van recht en moraal. Ook het philoso-
phisch systeem van den Joodschen pan
theïst Spinoza was aan deze leer niet
vreemd. In de 19e eeuw was het de Duit-
sche philosoof Hegel, die met zijn wijsbe
geerte van de Staat de grondslag legde
voor de Staatsvergoding en machtsverheer
lijking, welke thans één der fundamenten
is van het nationaal-socialisme. Hij leerde,
dat oorlogen noodig zijn voor de souverei-
niteit van de staat, dat zij een volk bewa
ren voor stilstand en inzinking en dat der
halve eeiii eeuwige vrede volstrekt geen
ideaal is.
De Hegeliaansche ,philosophie heeft met
name in Duitschland groote invloed uitge
oefend,, ook op staatslieden en legeraan
voerders. Bismarck sprak gaarne van zijn
„Realpolitiek," daarmee te kennen geven
de^ dat hij zich in zijn staatkundig stre
ven alleen liet lelden door de eischen der
werkelijkheid. De historicus Freitschke
schreef zijn „Deutsche Geschichte" vanuit
het standpunt van die militaire staat,
wiens belang tevens zijn moraal aangeeft.
De generaal Bernhardi en de exkroonprins
waren doorgewinterde' militairisten (de
laatste zal het nog wel zijn.) Van hem is
bekend, dat hij in 1914 verlangde naar „een
frissche en vroolijke krijg." En behalve He-
gel is er nog een ander Duitsche wijsgeer
geweest, n.l. Friedrich Nietzsche, die op
dit gebied wel alles overtroffen heeft en
door zijn leer van de „Übermensch" de
promotor werd van de politiek, die macht
boven recht stelt,niet slechts incidenteel,
gelijk altijd geschiedde, maar systematisch.
Al deze oorlogsverheerlijkers beweren, dat
de krijg nuttig kan zijn, hoe verschrikke
lijk hij ook moge wezen, dat hij verschil
lende deugden aankweekt, zooals vader
landsliefde, heldenmoed, offervaardigheid
en eendracht en dat hij zelfs in belangrijke
mate bijdraagt tot verhooging der cul
tuur!
Het spreekt wel vanzelf, dat deze theo-
riën tenj eenenmale in strijd zijn met de
fundamententeele beginselen van het Chris
tendom. De leer van Christus met betrek
king tot het leven der menschen en der
volken is gebaseerd op de drie pijlers van
liefde, waarheid en recht.'En met deze drie
nu is de machtsleer in flagrante strijd. Zij
ziet in de liefde weekhartigheid en senti
mentaliteit,, zij stelt de leugen zoo noodig
in dienst van de macht en het recht vindt
bij haar evenmin een plaats. Het conse
quente militairisme vindt dus in de Chris
telijke leer zijn volstrekte anti,pode. En elk
staatkundig stelsel, of het bolsjewistisch
is of fascistisch of nationaal-socialistisch
of imperialistlsch-democratisch (Engeland
tegen de Transvaalsche Boeren), dat in zijn
machtswellust door oorlogen het recht
verkracht, staat op gespannen voet met
het Christendom. 'We leeren uit dit alles
zoo heel duidelijk, dat hij, die de vaste bo
dem der Schrift verlaat óf in een onwer
kelijk pacifisme óf in een antichristelijke
machtsverheerlijking terechtkomt.
Tusschen deze beide stroomingen in
staat de opvatting van het Christendom.
Augustinus en Calvijn, om slechts deze
twee groeten te noemen, hebben eenerzijds
een op valsche gronden berustend vredes-
ideaal, een weerloosheidsprediking en een
niet aan ethische normen gebonden oor-
logspractijk verworpen, doch anderzijds
het recht van de oorlog gehandhaafd, zij
het dan, dat deze aan eenige voorwaarden
moet voldoen om rechtvaardig genoemd
te kunnen worden. Zij gingen niet van
het standpunt uit, dat alle oorlog af te keu
ren is, omdat hij een resultaat der zonde is.
Dit toch is ook het geval met de overheid,
die er is om der zonde wil en welke wij
niettemin als rechtmatig accepteereni. De
Schrift leert ons, dat de Overheid het
zwaard draagt, niet alleen tegenover de
kwaden onder de eigen burgers, maar ook
tegenover allen, die de levensbelangen van
het volk bedreigen. Calvijn verdedigde de
rechtvaardige oorlog en bond hem aan de
ze voorwaarden: hij moet uitgaan van de
wettige overheid, hij moet gevoerd worden
om een rechtvaardige zaak, hij moet in
gezet zijn met een rechtvaardig doel en
gevoerd worden op een rechtvaardige wij
ze.
'Wordt vervolgd.)
STILTE.
Na de veelbewogen dagen in September,
gevolgd door een hevige spanning in No
vember en een vernieuwde spanning eeni
ge weken geleden is er thans weer een
zekere rust ingetreden.
Toch is de toestand niet veranderd, ze
ker niet verbeterd. Ons klein land met
zijn strategisch zoo belangrijke mogelijk
heden voor de billigerenten te midden van
de oorlogsterreinen, maakt een gevaarlij
ken tijd door.
Het is of dat niet genoegzaam door
dringt tot ons volk. Als de spanning wat
gewekenj is,, is het net of ons volk denkt
dat het gevaar weer voorbij is. En dat is
allerminst waar. We gebruikten onlangs
het beeld van het in brand staan van buur
mans huis. Zoo is de toestand en dat nog
wel naar twee zijden. Toch komt er over
ons volk maar al te zeer een zekere rust.
Het is alsof ons volk denkt „De vorige mo
bilisatie hebben we het er af gebracht, 't
zal ook met deze mobilisatie wel goed af-
loopen. Niets is gevaarlijker dan een zoo
danige rust, want daaruit konden we wel
eens heel onzacht worden wakker geschud.
Ons volk neemt de gevaarlijke toestand zoo
kalm, zoo uiterst kalm op. Dat is op zich
zelf wel goed. Een paniekstemming is het
slechtste dat we hebben kunnen.
Maar de rust kan ook te groot worden
als het wordt een vrijwel vast vertrouwen,
dat we wel uit den oorlog zullen blijven.
En vooral wanneer onze levenshouding zoo
stil en gerust wordt, dat we leven alsof er
geen gevaar dreigt. Bovenal wanneer daar
mee gepaard gaat een zich toomeloos uit
leven in de zonde en ongerechtigheid. Het
is aoo stil in het land, het is alsof er geen
gevaar dreigt. Zoo'n stille welverzekerde
rust. En dat bij zoo dreigende gevaren.
Het gevaar wordt weinig beseft. Mien
leeft voort. In zonde en ongerechtigheid.
Op den rand van de oorlogsverschrikkin
gen. De Heere moge er ons voor bewaren,
dat we niet in den oorlog worden meege
sleurd. Dan zou het ontwaken zeer on
zacht en vreeselijk zijn.
heeft men vaak last van schrijnende han
den. Dit schrijnen houdt dadelijk op door
Purol.
HET VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE
COMMISSIE VAN RAPPORTEURS
(Eerste Kamer der Staten Generaial) over
de ontwerpen van wet tot vaststelling van
de begrooting vam het Verkeersfonds voor
het dienstjaar 1940 (d.d. 25 Januari 1940)
vermeldt het volgende betreffende de
ROTTERDAMSCHE TRAMWEG
MA ATSGHAÏPÏJ
Verscheidene leden verklaarden, de ver
dere ontwikkeling van den toestand der
Rotterdamsche Tramweg Mij. niet zonder
bezorgdheid tegemoet te zien. Deze leden
brachten in herinnering, dat in de laatste
vijftien jaren regelmatig conmiissies van
onderzoek en reorganisatie aan het werk
zijn geweest, zonder dat zulks eenig resul
taat heeft gehad. Zij stelden de vraag,
waarom alleen het rapport nopens het on
derzoek, ingesteld naacr het beheer van de
vorenvermelde maatschappij, ter kennis
van de leden der Staten-Generaal is ge
bracht. Huns inziens zou dit kunnen leiden
tot het trekken van ongewenschte conclu
sies ten aanzien van degenen, die met het
bestuur dier maatschappij zijn belast. De
leden hier aan het woord;, waren van oor
deel, dat in een bedrijf, hetwelk zoozeer
het stempel draagt van een semi-Overheids
bedrijf en waarin zoovel geld, van de open
bare kassen afkomstig, is belegd, iedere
handeling moet worden openbaar gemaakt.
Voorts werd met klem er op aangedron
gen, dat de Minister naleving zou eischen
van de bepaling omtrent de pensioenrege
ling, welke in de concessie-voorwaarden is
opgenomen.'
Weer andere leden vestigden de aan
dacht op eene onvolkomenheid in het Reg
lement Dienstvoorwaarden voor de Rotter
damsche Tramweg Mij., zooals dit door den
Minister is goedgekeurd. Het is namelijk
mogelijk gebleken, dat die maatschappij
personen in haren dienst heeft, die geen
loon ontvangen. Weliswaar verrichten de
ze geenen arbeid, doch de directie geeft
hun nochtans geen ontslag, waarschijnlijk
om aldus te ontkomen aan de verleening
van de bij reglement bepaalde uitkeering
bij ontslag.
OPGEHEVEN ZAAK:
Eerste Flakkeesche Incasso-Bureau, eige
naar J. dé Later, Voorstraat 247 Middel-
harnis.
De ministers van Sociale Zaken' en van
Economische Zaken hebben wegens de nog
steeds aanhoudende koude besloten, dat
aan alle ondersteunde gezinnen gedurende
drie achtereenvolgende weken boven, de
vastgestelde kwanta tegen den geldenden
prijs één blik vleesch per week extra
mag worden verstrekt.
Voorts zullen die gemeenten, welke deel
nemen aan de distributie van blikgroente,
tevens desgewenscht in de gelegenheid
worden gesteld reeds thans vatgroente
voor de ondersteunden beschikbaar te stel
len).
Alleen matea-ieele schade.
Het Nederlandsche s.s. Laertes van de
Ned. Stoomvaart Mij. Oceaan te Amster
dam is Zaterdagavond omstreeks half 12
op vier mijl beoosten het lichtschip Royal
Sovereighn niet ver van Dover op een mijn
geloopen. Het schip zonk niet, en de be
manning, die eerst in de reddingsbooten
was gegaan, keerde spoedig aan boord te
rug. Het schip kan op halve kracht naar
Londen opstoomen.
Niemand van de 52 opvarenden is ge
wond.
Het Noorsche tankschip Buccaner be
vond zich in de nabijheid voor het verlee-
nen van assistentie.
De sleepboot Zwarte Zee van L. Smit
en Co's internationale Sleepdienst werd te
Vlissingen gereed gemaakt om naar de
Laertes te vertrekken en de noodige hulp
te verleenen, doch op grond vail de ont
vangen berichten besloot de reederij later
de Zwarte Zee niet te doen vertrekken.
De Laertes, eenl schip van 5825, bruto
ton, dat in 1919 te Hongkong werd ge
bouwd, kwam uit Batavia met een lading
stukgoed en was, na een betrekkelijk kort
oponthoud in een der Engelsche controle-
havens, op weg naar Amsterdam.
De machine van de Laertes is in tact ge
bleven. De opgêloopen schade, waarvan de
omvang nog niet bekend is, verhindert het
cchip echter op volle kracht te varen.
De afstand van de plaats van het onge
luk naar Londen, welke het schip lang
zaam varende moest afleggen, bedraagt
134 mijl. Gezagvoerder van de Laertes is
de heer C. Koningstein uit Haarlem. Aan
boord bevinden zich o.m. een hoeveelheid
regeeringsgoederen en een belangrijke par
tij Delltabak.
ARBEIDER TE NIJMEGEN ONDER
40 TON STEENKOOL BEDOLVEN.
Zaterdagmiddag is de 40-jarige Ariaans
employé aan de gemeentelijke electrlciteits
werken te Nijmegen op noodlottige 'wijze
om het leven gekomen.
De man assisteerde bij het bunkeren van
steenkool. De inlaat van den koker bleek
verstopt te zijn door een laag sneeuwijs.
Ariaans trachtte deze laag door te steken
en slaagde hierin inderdaad,/ doch verloor
daarbij het evenwicht en viel in den veer
tien meter diepen koker.
Niemand had het ongeval opgemerkt en
zoo kon het gebeuren, dat de kraandrijver
zijn grijper boven de koker ledigde en bleef
ledigen. Ariaans werd op deze 'wijze onder
veertig ton steenkolen bedolven.
Toen men hem miste ging men op on
derzoek uit. Tenslotte vond men het lijk
van het slachtoffer in den koker.
Hij laat een vrouw met twee kinderen
achter.
OPGEPAST!
De Burgemeester van Etten-Leur vestigt
er de aandacht op en waarschuwt, dat voor
zichtigheid geboden is, alvorens in relatie
te treden met J. M. A. Adriaansen, wonen
de te Etten ca., per adres P. van Bekelen,
Bredascheweg, A. 183-1; voor wat betreft
de handelsonderneming Prosperitas te Ede
waartegen, herhaaldelijk is gewaarschuwd
door verschillende politie-autoriteiten.
Bedoelde handelsonderneming beoogt
het verkoopen op afbetaling of contant
van rijwielen, naaimachines, kinderwagens
e.d., waarbij men tevens lid of deelnemer
wordt in een loterijcombinatie.
De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat
thans of na verloop van eenigen tijd een
zelfde onderneming uitkomt onder een an
deren naam bijvoorbeeld: „De Ster, „De
Atlas" e.d.
Het koopen van dergelijke stukken, zon
der vooraf ter bevoegder plaatse inlichtin
gen te hebben ingewonnen, moet ten sterk
ste worden ontraden).
i
Laat Uw bedrijfsadministratie in
richten, controleeren, af geheel bij
houden op uitsluitend vakkundige
en practische wijze.
Uw bedrijf loopt beter onder voort
durende adm.-contróle en bedrijfs
voorlichting, door ass-accountanU
OUDDORP
voor Landboiuvi'bedrijven-Midden-
staindszaken en Vermogens.
(Ook voor-de Zeeuwsche eilanden.)
BIJNA ANDERHALF MILLIOEN RADIO
ONTVANGTOESTELLEN IN
NEDERLAND.
Het aantal radioluisteraars dat b 1 ij k e n S
aangifte een eigen ontvangtoestel be
zit, bedroeg 31 December j.l. 1.025.876.
Het aantal aangeslotenen op r a d 1 o-d i s-
tributie-inrichtinge n bedroeg op
dienzelfden) datum 411.720, zoodat een to
taal aantal van 1.437.596 radioluisteraars
of 163 op 1000 inwoners is geregistreerd.
DE STRIJD IN FINLAND.
Een Russische aanval
met goed overleg.
Op de Karelische landengte, heerscht
voortdurend een geweldige strijd. Het Rus-
siche leger doet daar herhaalde pogingen
om door de Mannerheimlinie heen te bre
ken. De laatste aanval, die door de Rus
sen is ondernomen» is op zulk een weten
schappelijke wijze gedaan, dat de Finnen
er verbaasd over stonden. Met vliegtuigen,
een spervuur van de artillerie, vele tanks
en een regelmatig oprukken, ging de aan
val gepaard. Er was een samenwerking
kenbaar, die tot nu toe In de Russische
strijdmethode ontbrak. In militaire krin
gen in Duitschland denkt men ook, dat
Duitsche officieren in het leger zijn inge
deeld om leiding te geven.
Toch is het den Russen niet gelukt om
door te breken. Zij moesten wederom met
groote verliezen terugtrekken. De Finnen
strijden onder enorme ^panning, maar we
ten hun posities te handhaven. Des nachts
groeven de Finnen zïch in en bestookten
de Russische tsinks met handgranaten:.
Het offensief moet den) Russen 3000 doo-
den hebben gekost.
Een stad van de aarde verdaian.
Met bommenwerpers trachten de Russen
de Finnen te demorallseeren. De stad Viip-
rl is- met 47 bommenwerpers bestookt, die
500 bommen uitwierpen. Persoonlijke ver
liezen werden niet veel geleden^ daar de
bevolking voor 85 PCt. was geëvacueerd.
Maar de stad zelf werd zoo goed als ver
woest. Tien burgers schijnen gedood te zijn
en 20 k 30 gewond. Alle publieke bureaux
zijn reeds lang onder de grond gehuisvest
en de meeste mienschen slapen zelf iederenl
nacht in de schuilkelders. De oude stad
Wiborg bestaat niet meer. Eerst wanneer
Door de mist en de ijsgang is Flakkee
Maandag den geheelen dag (aan de zijde
van Hellevoetsluis) geïsoleerd geweest.
De tramboot voer geen enkele maal. Bij
het afdrukken van onze courant (Dinsdag)
was nog geen vaart mogelijk. Alleen aan
de Zijde van Ooltgensplaat-Dintelsas (Ree
derij V. d. Schuyt) was verkeer mogelijk.
Geen post.
Sinds twee dagen is er op Goeree-Over-
flakkee geeni post en geen couranten. Van
onze correspondenten buiten het eiland zijn
de berichten nog niet binnen, zoodat we
uit Zeeland weinig plaatselijk nieuws kun
nen geven.
Ook advertentiën voor dit nummer be
stemd, welke onder weg zijn/ zullen, ten
zij op het laatste moment vóór het af
drukken nog een post komt, in dit num
mer moeten achterwege blijven.
