Ct1DWECKBLADÖpGED.GD0nD5IAG vöÖQDEZUID-HOaiïiZCClJWSCliC EHAHDEn
TABAKSPIJPEN
GRIEP?
Din -n Mijnhardtje
N.V. üiïGEVERSMAATSCHAPPU „EttANDEN-NIEÜWS"
HOUTEN
12 cent
IJs op onze rivieren
12e Jaargang
WOENSDAG 17 JANUARI 1940
No. 1109
De betee^enis van de
FJDSche Oorlog
VERBRUGGE
f
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 53910PGENOMEN HET B LAD.,ONZE EILANDEN" - 18E JAARGANG
UITGAVE VAN
M I D DELH ARNIS
De militaire maafreifelen in
Nederland en België
niEuws
Abotmementspiijs 90 cent per 3 maanden bt) vooruitbetaling.
Verscl^Jnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afeoaiderlijke «ummer. 5 ceat - Buitenland 8 gulden per jaarl bevestigd te MJddelhamis Prins Hendrikstr. 122 C - Giro J67930 Postbox 8 TeL 17,
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdyk Markt, Telef. 69.
Adv«rtentie»prys 20 cent per regel. Reclames 40 et.: Dienst»
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 et; Boek«aav
kondiging 10 cent per regel Contracten belangr^k lager.
De oorlog, welke sedert 30 November
over Finland is losgebroken, is van meer
dan locale en incidenteele beteekenis en is
niet alleen van groot belang voor de oor
logvoerende landen zelf, maar ook voor
alle andere landen van Europa, ja voor de
geheele wereld. Het is dan ook nu reeds
zóó; dat de aandacht der wereld meer
wordt getrokken, door de heldenstrijd der
dappere Finnen, dan door de oorlog van
de Geallieerden tegen Duitschland. Eens
deels is dat natuurlijk hieraan toe te schrij
ven, dat deze geen bijzondere en sensatio-
neele wendingen oplevert, maar toch ge
voelt men allerwegen, dat de strijd in de
sneeuwvelden en de bosschen van het land
der duizend meren wel eens van doorslag
gevende beteekenis kon zijn voor de Euro-
peesche oorlog.
Op zichzelf ia de heldhaftige en taaie
strijd van het kleine Finsche volk, dat
nog geeni 4 millioen zielen telt, tegen het
kolossale rijk der Sovjets met zijn 178 mil-
Uoen bewoners de bewondering der gan-
sche wereld waardig en zou alleen reeds
het aanschouwen van deze worsteling van
een klein volk om zijn vrijheid en onaf
hankelijkheid voldoende zijn om aller aan
dacht gespannen te houden. In hët alge
meen is de sympathie van de volkeren] der
wereld steeds aan de zijde der kleine, aan
gevallen en verdrukte naties. Hierin
spreekt het aangeboren rechtsgevoel der
gansche menschheid duidelijke taal. Toen
Abessynië, Oostenrijk, Tsjechië, Albanië en
Polen overweldigd werden, gevoelde men
allerwegen, dat deze zelfstandige staten
met een ethnografisch of cultureel eigen
soortige bevolking werden aangetast in
hun primordiale rechten en elke nieuwe
staat, die deprooi v^erd van eeni impera
tor, was wederom een opgericht teeken
voor de andere groote, maar vooral kleine
natiën, dat verkondigde: de heerschappij
van het recht is verdwenen om plaats te
maken voor die van geweld. En thans ziet
de wereld, na de vreedzame euj geluidloo-
ze wurging der onafhankelijkheid van de
3 kleine Baltlsche staten Bistland, Letland
en Litauen een nieuwe geweldpleging,
door het Stalinistische regime der Russi
sche bolsjewisten tegen het Finsche volk,
dat geen andere misdaad beging dan dat
het zich niet evenals de 3 genoemde land
jes op vreedzame wijze wilde laten ontne
men datgene, waarvoor ruim 20 jaar gele
den de Finnen hun bloed hebben gestort,
n.l. hun vrijheid en hun godsdienst. Zoo is
de Finsche oorlog een episode, een hoofd
stuk uit het boek der geweldenarijen, waar
mee de usurpators de laatste jaren tel
kens weer de wereld in opschudding brach
ten. En zoo is ook deze strijd een aanma
ning tot de volken, welke nog in vrijheid
leven, om zich te prepareeren en tot de
tanden toe te wapenen, teneinde al wat
hun lief en dierbaar is, te kunnen verde
digen tegen hen, die in machtswaanzin
voortgaan de volkeren in het ongeluk te
storten.
De Finsche kwestie heeft wel zeer dui
delijk de ware gedaante van het Russisch
communisme geopenbaard. Al moge de di
recte aanleiding tot het imperiaUstisch op
treden van Stalln gelegen zijn geweest
in de mogelijkheid, die het verdrag met
Duitschland schiep, om rondom de Oostzee
Zijn slag te slaan, vast staat, dat het bols
jewisme, dat steeds zoo vredelievend was
opgetreden eni vooral de laatste jaren zich
aan het hoofd scheen te willen stellen van
de actie tegen de agressie, in wezen even
oorlogszuchtig, miUtairistisch en imperi
alistisch is als de staten, die op een an
dere ideologie zijn gebouwd en waarvan
het scheen, dat zij de volstrekte antipo
de van het bolsjewisme waren. Dit laatste
Is een tyranniek systeem, dat zich slechts
kan handhaven door stroomen bloeds en
dat niet alleen, eigen volk tot slavernij
voert door het te houden onder een dicta
tuur, die in wreedheid zijns gelijke niet
heeft in de moderne geschiedenis, maar
dat ook de pretentie voert, alle volkeren
der wereld te willen bolsjewiseeren. Dit is
de groote tragedie voor de voor dictaturen
onderworpen volkeren, dat zij niet alleen
hun vrijheid verliezen» maar dat ze ook
in het onduldbare dwangbuis der dictato
riale ideologie worden geperst, waardoor
ze op de duur, indien ze niet over een ster
ke geestkracht en vooral over een diepge
wortelde godsdienstige overtuiging be
schikken, geestelijk worden vermoord.
Hierin nu schuilt het groote wereldge
vaar, dat indien Finland de strgd tegen
het bolsjewisme verliest, de Scandinavi
sche landem eerst en daarna de Balkan
voor de Stahnistische penetratie openlig
gen, waarop onvermijdelijk een verder door
dringen tot in het hart van Europa volgen
moet. Daarmede zal dan vanzelfsprekend
een sterk verhoogde activiteit van het com
munisme in de andere landen gepaard
gaan, tengevolge waarvan onlusten en re-
vohities voor de noodige verwarring kun
nen zorgen om daaruit de wereldrevolutie
en de uitroeping van Stalln tot werelddic
tator te doen voortkomen. Dit is het groo
te gevaar, dat de wereld bedreigt, indien
Rusland wint. .Men vergete toch niet, dat
in schier alle groote en kleine landen) een
groep menschen woont, die bereid zijn,
aan den bolsjewistischen usur,pator de be
hulpzame hand te bieden. Men weet toch,
dat de communistische partijen in de diver
se landen niets anders zijn dan filialen van
Moskou en dat hun partijleiders de ge-
dweeë dienaren en slaven zijn van den groo
ten Stalin, wiens bevelen zij gaarne opvol
gen, ook al zijn deze in strijd met hun
plicht als vaderlander. Hun Vaderland is
Rusland, hun koning de bolsjewistische
Czaar van het Kremlin. Ook hun financi-
ëele afhankelijkheid is zoodanig, dat wan
neer de Comm. Partij in Nederland een te
legram van g^elukwenpch stuurt aan Sta
lln ter gelegenheid van diens zestigsten
verjaardag (dat terecht door de militaire
overheid werd opgehouden), dat telegram
in Moskou door den jarige zou worden be
taald! Een normaal denkend mensch kan
zooiets niet vatteru. Er blijkt alleen uit,
hoever de ideologische verdwazing gaan
kan van sommigen, die buitenlandsche
staatssystemen verheerlijken en in plaats
van heen te trekken naar het land hunner
bewondering, eigen volk zouden overleve
ren aan dezelfde ellen4e als waarin het
arme Russische volk gedompeld is. Zelfs
in het zoozeer aaneengesloten Finsche volk
bevindt zich nog een groep, die landsver-
raderlijk optreedt en leest men van een
Kuusinen, die zich ertoe leent als zooge
naamd minister-president op te treden, van
een communistische tegenregeering, die
niets anders is dan een politiek instru
ment in de handen van Stalin.
Met het oog op dit alles is het geen won
der, dat in verschillende landen de com
munistische partij verboden is en zij als
landsverraderlijk aan de kaak wordt ge
steld. Haar prestige, voorzoover men daar
van althans bij zulk een groep spreken
kan, is overal vernietigd en duizenden
„proletariërs," die nog eenig gevoel voor
recht hebben overgehouden, hebbeni met
haar gebroken. Zoo doet zich de weerslag
van het optreden van Stalln in zijn ver
bond met Hitler, en tegenover Finland in
de heele wereld gevoelen en gaat er een
vloedgolf van antipathie en/ afgrijzen door
de volken bij het aanschouwen van de wa
re gedaante van het bolsjewisme. Alom
wordt gehoopt, dat het dappere Finsche
leger erin slagen zal, zich de Russen van
het lijf te houden. Beter zou het nog zijn,
indien men het niet alleen bij sympathie
betuigingen liet, maar van alle zijden
daadwerkelijk steun verleende. Het schijnt
wel die kant op te zullen gaan. Zouden
de Pinnen in staat zijn de strijd vol te
houden, dan kon het wel eens zijn, dat het
prestige van Stalin in binnen- en buiten
land zoodanig was verminderd, dat zijn re
gime wankel kwam te staan en bij een
flinke stoot van binnen af buitenaf in
elkaar stortte. Wanneer dit geschiedde,
zou Finland het graf van het bolsjewisme
worden en zou het moedige Finsche volk
de dankbaarheid der geheele wereld ver
dienen.
Behalve de ideologische kant zit echter
aan de Finsche kweste ook nog een zuiver
internationaal-politieke. Rusland is in ze
kere zin de bondgenoot van Duitschland.
Voor de Geallieerden is er zeer veel aan
gelegen dezen bondgenoot aan Hitler te
ontnemen. Ook voor Roemenië en Tur
kije is de afloop van de Finsche strijd van
groot belang. Wanneer Rusland wordt uit
geschakeld, is het lot van Duitschland be
zegeld. Het zou dus niet te verwonderen
zijn, als de Geallieerden van Finland een
nieuw oorlogsfront te hunnen bate poog
den temaken. Men ziet dus, dat de afloop
van de oorlog in Finland de strijd in West
Europa buitengewoon kan beïnvloedea.
INTREKKEN VAN VERLOVEN.
Och 't is eigenlijk erg om het neer te
schrijven, maar 't is niet anders, we zijn
weer al aan de mobilisatie gewoon.
Alles went. Ock de mobilisatie met zijn
vele moeilijkheden en zorgen. En zijn leed
en ellende. Neen we ^rjn niet in den oorlog,
daarvoor mogen we den Heere wel erken
nen, nog mogen we in rust en vrede leven,
nog gaan de dagelijksche werkzaamheden
hun gang. Maar dat neemt niet weg, dat
de mobilisatie tal van moeilijkheden en el
lenden met zich brengt. Die weken - en
maandenlange scheiding van de gezinnen
is zwaar te dragen. Hoe menig huisvader
is er niet, die in de eentonigheid van den
dienst zich afvraagt, „waartoe ben ik
hier?" In de slentergang van den dage-
lijkschen dienst wordt het geval zijn plicht
tegenover het vaderland te moeten doen
wel eens op den achtergrond geschoven.
Vooral wanneer de dienst gemakkelijk is
en de noodzakelijkheid niet al te zeer in
het oog opspringt. Hoe gelukkig is de sol
daat wanneer hij met verlof kan gaan.
Een goede verlofregeling is van uitermate
groote beteekenis voor den goeden geest
van de troep. Helaas thans is het verlof
weer ingetrokken. Een groote teleurstel
ling voor de soldaten. Ja als er bij buur
vrouw brand is dan loopt ons huis ook ge
vaar. Zoo is het ook met den oorlog. Wel
ke redenen de Regeering er voor heeft de
verloven in te trekken weten we niet.
Allerminst zijn we bekwaam of geroepen
de daden van de Regeering te beoordeelen.
Het stemt tot vertrouwen, onze Regeering
wakker, paraat is.
Och 'tis net als bfl een brand, om dat
beeld' even vast te houden. Het eene oogen
blik dreigt het gevaar meer dan het an
dere. Als de wind zich verheft of draait
wordt het gevaar grooter.
Zoo ook bij den oorlogstoestand. Als de
internationale windeö' zich verheffen of
van richting veranderen, dan kunnen de
gevaren meer dreigen.
De Regeering kan geen enkel risico ne
men. Ze is verplicht haar maatregelen te
nemen. Voor paniekstemmingen moet men
zich wachten. Het oor niet leenen aan al
lerlei gissingen of rauwelings getrokken
conclusies. Niet wat men denkt, of gelooft
is basis van de mededeelingen aan ande
ren, maar slechts wat de feiten vermelden.
Dat is noodig, anders werkt men, hoe on
gewild dan ook mee aan paniekstemmin
gen. En dat is den slechtsten dienst, die
men aan het land kan bewigzen.
Twee stuks 10 et. - Twaalf stuks 50 et
Zondag zijn .ztoowel in Nederland als in
België een aantal militaire maatregelen
genomen, zulks in verband met een ver
scherping van de internationale situatie
in Europa.
Teneinde op mogelijke gebeurtelijkheden
voorbereid te zijn is in Nederland besloten
tijdelijk geen periodieke verloven te ver-
leenen.
België heeft zijn leger in phase „D" ge
bracht nadat eerst alle verloven werden
ingetrokken.
Het volgende communiqué is door de
Nederlandsche Regeerings persdienst uitge
geven:
„In verband met eenige mingunstige
„symptomeni in de internationale situ-
„atie, heeft de Regeering, teneinde
„ook thans op alle gebeurtelijkheden
„voorbereid te zijn, besloten, tijdelijk
„geen periodieke verloven te verlee-
De reactie in Nederland.
Men heeft het radiobericht vrij kalm op
gevat over het algemeen. Wel ontstond
eenig misverstand, doordat men nogal eens
hoorde: „de verloven zijn ingetrokken,"
terwijl duidelijk was, dat de reeds loopen-
de verloven, normaal konden worden be-
ëlndingd. Wat de zakenverloven betreft,
hierop had het regeeringsbeslult geen be
trekking. Van een angstige spanning als
in de Novemberdagen was niets te bespeu
ren.
Dpitschland geeft Frank
rijk de schuld.
De bovengenoemde militaire maatrege
len, door Nederland en België genomen,
hebben te Berlijn ontstemnriing teweeg ge
bracht. Zij verklaren het zoo, dat Frank
rijk en Engeland aan den Westwal toch
niets kunnen uitrichten en derhalve sto
ken, om een uitbreiding van het front el
ders te verkrijgen, in dit geval aan de Ne
derlandsche en Belgische grens.
Een Nederlandsche verïdaring.
Naar aanleiding van het bovenstaand be
richt kan zoo meldt het A.N.P.
krachtens informatie ter bevoegder plaat
se worden medegedeeld, dat van de ver
spreiding van berichten als hier bedoeld,
door de Engelsche en Fransche regeerin
gen hier niets bekend is.
Overigens, zoo wordt opgemerkt, pleegt
de Nederlandsche regeering haar Inzicht in
de internationale situatie te vormen op
grond van berichten, waarvan de her
komst en betrouwbaarheid door haarzelve
gecontroleerd kunnen worden.
Uit Brussel is een ongeveer gel^kluiden
de verklaring gegeven.
Wat Buitenlandsche Bladen schreven
De Parijsche bladen schreven dat Neder
land en België die maatregelen heeft ge
nomen, omdat Hitler den datum van 20
Januari zou genoemd hebben om een offen
sief tegen Nederland te beginnen. Weer
een ander blad schreef over Duitsehe troe
pen-concentraties aan de Nederlandsch-
Belgische grens. Engelsche bladen schre
ven, dat Duitschland een „zenuwen-oorlog'
bedoelt tegen de neutrale landen, Scandi
navië inbegrepen, om hen te dwingen alle
Duitsehe verlangens in te willigen.
Het zijn altemaal dreigingen, maar geen
vaststaande feiten. Welk land ook den
strijd tegen Nederland zal aanbinden, het
Nederlandsche leger is klaar. Maar het is
te hopen, dat het nimmer zoo ver komt en
dat de neutraliteit strikt zal blijven ge
handhaafd.
De vaarroute Ooitgensplaat-Dintelsas
normaal.
Veel uienvervoer over dit veer.
Wij hebben gisteren (Maandag) een trip
gemaakt naar de veerdienst van de N.V.
Reederij v. d. Schuyt, te Ooltgeneplaat
(Sluishaven) om daar de drukte van het
verkeer in oogenschouw te nemen.
Een lange file van vrachtwagens, gela
den met uien bestemd voor Rotterdam, als
mede personen-wagens, stonden te" wach-
tea om naar den Brabantschen wal te wor
den overgezet.
De veerboot voer af en aan, zooveel mo
gelijk vrachtwagens werden er op gestuwd
waarna de boot direct naar de overzijde
vertrok.
Terwijl aan de andere zijde van het
eiland (Middelharnis-Hellevoetsluis) de
veerbooten met veel moeite heen en weer
varen, gaat hier de dienst ongestoord
voort. Wij hebben de vaarroute meege
maakt en kwamen daarbij tot de conclusie,
dat het traject in den gewonen tijd werd
afgelegd, daar er hoegenaamd geen ijs op
de rivier was.
Ook met de strenge vorst van 1929 was
er op deze route minder ê'sdan op het Ha
ringvliet.
Het scheen dan ook, dat alle vrachtwa
gens op Flakkee waren gerequireerd om
langs deze zijde de landbouwproducten te
spuien. De uien-bootjes zitten, nog vast, de
R.T.M, vaart matig, zoodat dit momenteel
de eenigst frequente overzet dienst is, die
Flakkee en den Landbouw vooruit helpt.
De veerbooten van de Reederg van der
Schuyt zijn groote en gemakkelijke boo
ten vooral voor auto-vervoer en de Flak-
keeërs mogen zich gelukkig prijzen, dat
aan die zijde van het eiland een veerdienst
is, die ook bij ijsgang het isolement verre
houdt.
TWEE SCHAATSENRIJDERS
OMGEKOMEN.
Drie jongelieden, Jan Schilstra en Sybren
Koen, resp. negentien en achttien jaar,
beiden afkomstig uit Hemelum en de zeven,
tienjarige Jan de Jager uit Rijs, waren op
de schaats binnendoor naar Molkwerum
getrokken om daar naar de hardrijderij
voor vrouweni te gaan kijken. Bg deze
baan gekomen, kwamen zfl tot nadere ge
dachten en gingen er op eigen gelegenheid
op uit, Dit werd hun noodlottig. Zij waren
in dit gebied niet bekend en, wisten derhal
ve niet, dat zij, het IJsselmeer oprijdend,
al spoedig bij de vaargeul Stavoren-Har-
llngen zoud enzijn. Wel Is waar is deze
dichtgevroren, maar het ijs is hier niet be
trouwbaar.
Het drietalwas naar schatting 600 me
ter uit de kust en nog maar als stippen
te zien, toen zij op eens verdwenen bleken.
Andere schaatsenrijders begrepen, dat er
een ongeluk was geschied en snelden toe.
De 16-jarlge Douwe Zeldenrust en Jisk
Bijmin slaagden er in Jan de Jager op het
ijs te brengen. Schilstra en Koen kon men
niet meer bereiken. Zij zijn verdronken.
Later is men van den wal met een ijsvlet
te hulp gekomen. De lijken der beide
slachtoffers konden toen worden geborgen
Ze zgn naar de ouderlijke woning vervoerd
IN EEN WAK GERAAKT EN
VERDRONKEN.
AALSMEER, 15 Jan. Gistermiddag Is de
dertigjarige schaatsenrijder J. W. van
Geen uit Alphen aan den Rijn op het Braas
semermeer in een wak gereden en verdron
ken.
De heer VAN Geen bevond zich alleen
op het eenzame gedeelte van de plas, dat
door de ijsclub was afgezet, omdat het ijs
daar zwak was.
Uit de verte zagen schaatsenrijders de
heer Van Geen in het wak rijden. Zigwaar
schuwde de gemeentepolitie van Rijnsater
woude, die aan het dreggen ging en na 2
uur het lijk ophaalde.
's-Gravenhage, 12 Januari 1940.
TEELT VAN FIJNE ZADEN, VLAS,
UIEN, SUIKER- EN VOEDERBIE
TENZAAD.
De Minister van Economische Zaken
maakt bekend, dat ten aanzien van de in
artikel 3 van de Bodemproductiebeschlk-
king 1939 verboden teelten de volgende
gedragslijn is vastgesteld voor het oogst
jaar 1940.
Blauwmaanzaad. Toegestaan wordt de
uitzaai van een oppervlakte, gelijk aan
het gemiddelde over de jaren 1937, 1938
en 1939. Aangeraden wordt, deze teelt hg
voorkeur tot een nog kleinere oppervlakte
te beperken.
Geel Mosterdzaad. De teelt van geel
mosterdzaad blgft verboden. In bijzondere
gevallen kan de teelt als noodgewas wor
den toegestaan.
Bruin Mosterdzaad. Toegestaan wordt
de uitzaai van een oppervlakte, gelgk aan
het gemiddelde over de jaren 1937, 1938
en 1939.
Kaïrw^'zaad. Overeenkomstig het bepaal
de in artikel 3 der Bodemproductiebeschik
king 1939 wordt geen voorschrift gegeven
voor den oogst 1940. Voor den oogst 1941
mag een oppervlakte uitgezaaid en/of aan
gehouden worden, gelijk aan het gemid
delde over de jaren 1938, 1939 en 1940.
Aangeraden wordt deze teelt bij voorkeur
tot een kleiner oppervlakte te beperken.
Vlas. Verwacht kan worden, dat de aan
gevraagde oppervlakte ook zal worden toe
gewezen, hoewel uitzonderingen om be
paalde redenen mogelijk blijven. De teler
zal -yvorden varplicht tot deni verbouw van
de toegewezen oppervlakte, indien de toe
wijzing beneden de aangevraagde opper
vlakte blijft. Nader zal worden bekend ge
maakt op welke wijze de aanvragen moe
ten worden gedaan en tot wie zij moeten
worden, gericht.
Ten aanzien van de vlasprijzen in 1940
kan worden gemeld, dat ook hier op de
door den Minister in het uitzicht gestelde
redelijke belooning kan worden gerekend.
In geen geval zullen de^e prijzen naar
verhouding gunstiger zijn dan de opbrenigst
van andere akkerbouwproducten.
Uien. Toegestaan wordt de uitzaai van
een oppervlakte, gelijk aan het gemiddel
de over de jaren 1937, 1938 en 1939. Aan
geraden wordt de teelt bg voorkeur tot
een nog kleinere oppervlakte te beperken.
Onder deze uien dienen uitsluitend te
worden verstaan de zgn. zaaiuien, met
dien verstande, dat de teelt van zilveruien
daaronder niet wordt begrepen. De teelt
van zllveruien, blijft vr^j.
Sullkerbietenziaad, voederbietienzaad. Voor
den oogst 1940 zijn deze teelten op grond
van artikel 3 der Bodemproductiebeschik-
king 1939 vrij. Voor oogst 1941 wordt toe
gestaan het gemiddelde over de jaren 1938
1939 en 1940.
