CHDWEEKUADopGED-GDOriDSlAG N.V. üiïGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS" GEMENGD NIEUWS. 12e Jaargang WOENSDAG 25 OCTOBER 1939 No. 1086 Nederland en de Mobilisatie. Ruwe schrale huid RUROLÜ WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDE.^" 18e JAARGANG 2al een langdurige oorlog revolutie brengen in Duitschland? DOODELIJK VERKEERSONGELUK TE NOORDDIJK. AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN. Advertentie*prjlj!s 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst» janvragen en aanbiedingen van 1—6 rejels 80 et.; Boek*aan^ kandiging 10 cent per regel Omtracten belangt^ lager. UITGAVE VAN Gevestigd te Mlddelliamis Prins Hendrikstr. 122 O Giro 167930 R Postbox 8 o Tel. 17. Byk^ntooT voor Zeeland: St. Maartensid^k Markt, Telef. 59. Abonnementsprös 90 cent per 3 maandenbti vooruitbetaling. Verscl^t lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week. Afzonder£[ike nummeia 5 ceai Buitenland 8 gulden per jaar De Engelflche minister-president Cham- terlaln heeft als oorlogsdoel der Geallieer den aangegeven: de totale vernietiging van liet Hitlerregime., Hij is van meening, dat Europa geen rust zal kennen, voor het nazi- liewind in Duitschland is omvergeworpen en heeft plaats .gemaakt voor een regeering, die op normale wijze de problemen met an dere naties wenscht te bespreken en op te lossen. Ongetwijfeld pleit de geschiedenis der laatste jaren zeer sterk ten gunste van dit standpunt en kan men, ook zonder antl- Duitsch te zijn, de meening zijn toegedaan, dat de dynamiek van het nat.-socialisme met zich mede brengt, dat uit hoofde van de imperialistische doeleinden, welke het in aich draagt, een voortdurende agressie en onrust ervan te verwachten is, zoodat internationale beroering en onveiligheid zullen blijven, zoolang er een Hitlerregime bestaat. Het groote probleem voor Engeland en Frankrijk is dus hierin gelegen: hoe is het mogelijk, aan de nazi-dictatuur een eind te maken Dit is inderdaad een vraag, stuk, waaraan de Geallieerden wel begon nen zijn te werken, doch welks oplossing verre van gemakkelijk zal zijn. Zij, die in dit qpzicht optimistisch gestemd z^n, trek ken een parallel met de Wereldoorlog en dit nu is naar onze meening een groote ifout. De toestanden zijn thans zooveel anders, dat deze nieuwe oorlog zeker niet een dou- l)lure van die van ljÖ14 worden zial. Eers tens ziet het ernaar uit, dat de combina ties van landen, welke tegen elkaar stre den of zulien strijden, anders zijn. Voorts is de wijze van oorlogvoering zoodanig ge ëvolueerd, dat men uit de krijgsgeschiedenis van de Wereldoorlog niet al te veel con clusies kan trekken voor de huidige af loop. En tenslotte is het rcigime van Keizer Wilhelm II, ofschoon het ook tamelijk au toritair was, niet te vergelijken met dat van Hitler. Op deze en andere gronden meenen we te moeten zeggen, dat de gebeurtenis sen van 1918, die het gevolg waren van de nederlaag der Duitschers, niet zonder meer als logische consequentie kunnen worden genomen voor de tegenwoordige omstandig- lieden. In Engeland en Frankrijk en ook in de neutrale landen verkeert men veelal in de meening, dat het Hitler-bewind, omdat liet een dictatuur is, min of meer zwak staat, wanneer zich ernstige tegenslagen sullen voordoen en dat het daarom een oorlog van eenigszins lange duur niet zal overleven. Immers, in dat geval zal de be volking zoodanige ontberinigen moeten Ivj- fen, dat het <ie schuld daarvan gaat zoeken lij zijn eigen leiders, zoadat evenals in 1918 een revolutie pnvermfldelijk is. Daarom is er den Geallieerden alles aan gelegen, de oorlog te rekken, Duitschland te blokkee- 'en, zoo mogelijk uit te hongeren, de in voer van oorlogsbenoodigdheden onmogelijk 'e maken enz,, ten einde een toestand in het leven ite roepen als in .de zomer van 1M8, Zij zijn er blijkbaar van overtuigd, (lat Duitschland, zelfs alleen, militair niet 'e overwinnen is en daarom is hun toeleg 'en uitgehongerd en ontevreden volk te ma tes, dat straks een einde maakt aan het Hitler-bewind, z|Doals het in 1918 den Kei zer verjoeg. Om een defaitistische stemming in het fultsche volk te scheppen, werden door Engelsche vliegtuigen millioenen pamflet ten boven Duitsch grondgebied uitgestrooid en hield zelfs Chamberlain in eigen persoon een radio-rede tot het Duitsche. volk. Wij SeloDven, dat de Engelschen zich echter *er vergissen in de mentaliteit van de l'uitsciiers. Z^j zijn blijkbaar de meening '«egftdaan, dat het feit, dat zeer vele Duit- ^eliers moeilijkheden hebben met hun re- Seering, voor dezen aanleiding zou kunnen zon de Engelschen in de kaart te spelen en «ndsverraderlijk op te treden tegenover ™t naai-bewind. Natuurlijk zijn er onge- '■Hkl^ duizenden, wellicht millioenen, die Sfoote bedenkingen hebben tegen de binnen- '«ndsche politiek van Hitler. Dat de vroe- ^"■6 communisten, socialisten, democraten centrummannen allen overtuigde nazi's Sworden zijn, gelooft niemand. Dat alle uitschers de Jodenvervolgingen en aller!^ 'i andere grofheden, die hun regeering jsich *oorlooft, goedkeuren, kan niemand aan- etnen. Dat zij, die sympathiseeren met Ds. J'emöller, voor 100% het Hitlerisme ver- *gen, kan evenmin aanvaard worden. En net Duitsche volk met graagte ten oor- 8 trekt voor de verwezenlijking van Hit 's machtsidealen, mag met stelUgheid "f^en betwijfeld. Dat er zelfs in Duitsch- sch Gestapo nog ondergrond- Wtie is, zou niet onwaarschijnlijk zijn. En dat tenslotte vooral de geannexeerde ge bieden Oostenrijk, Bohemen en Polen zich slechts geveinsdelijk hebben onderworpen en wachten op een gelegenheid, hun vrijheid te hernemen, ligt voor de hand. Maar on danks dit alles gelooVen we toch niet, dat een revolutie in Duitschland erg waarschijn lijk Is. We baseeren deze meening op een tweetal overwegingen. In de eerste plaats is daar de specifieke psychologische geaardheid van den Duit- scher, die zich zeer onderscheidt van die van andere volken. Het Duitsche volk is een volk van orde en regel en strenge organi satie. Het verdraagt allerlei wetten en ver ordeningen veel gemakkelijker dan b.V. de Nederlanders en voelt heel veel dingen, die wij als een onduldbare dwang van hooger- hand beschouwen, in 't geheel niet als zoo danig aan. Het wordt gaarne „gemaszre- gelt." Onderdanigheid tegenover een meer dere zit het in het bloed. Het vrijheidsge- voel der Duitschers, althans tegenover eigen regeering, is weinig ontwikkeld. Daarbij is het in 't geheel niet democratisch aange legd; dit schijnt met de aard van den Duit- scher in strijd te zijn. Op deze wijzje is het veel gemakkelijker te regeeren dan een volk dat een sterk geprononceerd vryheidsge- voel heeft. Daarbij komt, dat de Duitscher een ietwat overspannen nationaliteltsbe- wustzijn heeft.^ Het vaderland is een soort afgod voor hem en de man, die Duitschland groot maakt, kan rekenen op zijn vereering. Voeg daarbij dan nog de aangeboren milltairis- tische eigenschappen, waardoor de Duit scher wellicht de beste soldaat ter wereld is, dan hebt ge de factoren, die in de huidi ge situatie van groot belang zijn voor de ontwikkeling van de toestand. Wtj weten weinig positiefs over de eigenlijke meening van het Duitsche volk zelf omtrent vele dingen. Lang niet alle berichten zijn be trouwbaar. Maar dit kan men gevoeglijk wel aannemen, dat ondanks allerlei bezwa ren, die bij velen leven tegen het Hitler-be wind, men in deze oorlog onvoorwaardelijk den Führer steunt. Hij was het, die Duitsch land verloste van de slavernij van Versail les, die het groot en gevreesd maakte. En waar de nazi-propaganda de Duitschers on. wetend laat omtrent vele dingen, leeft het volk in de waan, dat het vaderland in ge vaar is, dat Engeland en Frankrijk de knech ting ervan willen en dat het daarom als één man strijden moet. Dit verklaart, waarom vele Evangelische predikanten vrijwillig in het leger dienstnamen. Zij toch zouden wel de eersten moeten zijn, die oppositie gingen voeren, zou men denken. En hiermee komen we aan onae tweede overweging: een georganiseerde revolutie tegen het nazi-regime is oneindig veel moei lijker dan tegen dat van Wilhelm II. Er was toen een tamelijke vrijheid in Duitschalnd; de politieke partijen konden hun acties voe ren.. Het Hitler-bewind heeft echter een dus danig georganiseerde dictatuur geschapen, dat omverwerping ervan vrijwel uitgesloten moet worden geacht. Alle vrijheid is ge dood, alle vereenigingen buiten die der N S.D.A.P. onniogelijk gemaakt; de pers is slechts een echo van het Propagandamlnis- terle; de radio verspreit alleen wat de lei ders noodig en nuttig achten. Zoo leeft het volk in onwetendheid en wanbegrip. Wie het wagen durft, publiekelijk afwijkende meeningen te verkondigen, verhuist naar een concentratiekamp.. De Gestapo heeft overal haar spionnen en poogt elk verzet in de kiem te smoren. Door al deze geraf fineerde maatregelen is het inogelijk, dat zelfs een betrekkelijk kleine groep personen de macht behoudt over een geheel volk. De moderne dictaturen zijn geheel anders georganiseerd dan de vroegere en kunnen .daarom zich heel lang staande houden. Men ziet het in Rusland, waar de bolsjewlsten reeds 22 jaar hun schrikbewind voeren over een volk, .dat in groote meerderheid antin communistisch Is en In Italië, waar Musso lini reeds 17 jaat de scepter zwaait. Waar het in 't geheel niet vaststaat, dat de meer derheid van het Duitsche volk anti-Hitleri- aansch is en gezien de nationalisitsche men taliteit ervan, zal er wel een zeer ingrijpen de verandering in de waardeering van het Duitsche volk voor Hitler moeten plaats vinden, alvorens er eenige kans is op den regeeringsverandering.. Een eclatante mili taire overwinning van de Geallieerden schijnt uitgesloten, dus zg.! alleen een alge- heele uitputting van Duitschland misschien kunnen leiden tot ingrijpende wijzigingen in de binnenlandsche politiek. Of en hoe deze kan worden bewerkstelligd in verband met de verhouding tot Rusland, zal .de tg'd moe ten leeren. WIE GEEN GEHEIM KAN BEWAREN, KRIJGT NOOIT EEN VRIEND. SLECHTS DAT IS EEN GELUK, WAT MEN MET ANDEREN DEELEN KAN. 's-Gravenhage, 20 October 1939. RADIOTOESPRAAK VAN DEN MINIS TER VAN ECONOMISCHE ZAKEN. Op Dinsdag a.s. zal de Minister van Eco. nomische Zaken van 8 uur 10 tot 8 uur 30 voor de microfoon een radiotoespraak houden over de economische omstandighe den in den land- en tuinbouw onder de hui dige verhoudingen. Deze toespraak zal het karakter dragen van een persoonlijk woord tot de land- en tuinbouwers. 's-Gravenhage, 19 October 1939. DE BOTERHEFFING. Wij vernemen van bevoegde zflde, dat het bedrag van de heffing en steunuitkeering op boter, behoudens tusschentijdsche wijzi ging, voor de week van 19 tot 26 October 1939 is vastgesteld op 80 cent per kg. 's-Gravenhage, 19 October 1939. PRIJZEN AKKERBOUWPRODUCTEN. De Minister van Economische Zaken heeft besloten, de prijzen van verschillende akkerbouwproducten van den oogst 1939 te verhoogen, met het oog op de gewijzigde economische omstandigheden en de hooge re kosten, die de voorbereidin,gen van den oogst 1940 met zich mede brengen. De prijzen, die met terugwerkende kracht voor de reeds overgenomen granen zullen gelden, zijn: rogge f. 9.— wintergerst f 9.— zomergerst f 9.40 haver f 8.— aardappelmeel fclö.75 Alles per 100 kg. suikerbieten, geleverd aan suikerfabrieken f 11.25 per 1000 kg. De door den Minister aanvankelijk vast gestelde vergoeding voor bewaarloon van rogge, n.l. 3 et. per week na 15 December en 4 et. per week na 1 April 1940 blijft van kracht. Hiermede vervalt ,de regeling inzake den toeslag van f 1.per 100 kg. voor die land bouwers, die gewoon waren de rogge van het eigen bedrijf te vervoederen. Voor peul vruchten en enkele andere kleinere artikelen heeft nog overleg met de landbouw-organi- saties plaats. De prijzen voor granen gelden voor ge middelde kwaliteit gezonde, houdbare, marktschoone granen, geleverd aan het door den provincialen voedselcommissairs aange wezen pakhuis, met dien verstande, dat, in dien vervoer over meer dan 10 km. moet plaats vinden, de hoogere vracht aan den teler vergoed saall worden. In deze prijzen zijn begrepen de kosten van de commissionnairs. De gemiddelde kwaliteit zal vvorden be paald aan de hand vaneen monster, dat door de Nederlandsche Akkerbouwcentrale zal worden vastgesteld en dat zooveel mo gelijk het gemiddelde van den Nederland- schen oogst zal weergeven. Daar de omstandigheden en de gebrui kelijke wijze van levering in de onderschei dene provincies sterk van elkaar kunnen afwijken, zal de provinciale voedselcommis- saris onder goedkeuring van den Minister regelen .kuiuien treffen, die de algemeene richtlijnen in het voorgaande gegeven doen aanpassen aan de plaatselijke omstandig heden. De bedoelde functionnaris kan de hieruit voortvloeiende geldelijke gevolgen, onder goedkeuring van den Minister, in de uitbetaling verrekenen. 's-Gravenhage, 23 October 1939. VOEDER VOOR PLUIMVEE EN KONIJNEN. De Minister van Economische Zaken maakt het volgende bekend. Zooals bekend kunnen diegenen, die niet aangesloten zijn bij een landbouw-crisisorganlsatie en die minder dan 25 stuks groote hoerwiers of groote eenden bezittenof kalkoenen hou den en tevens alle houders van siereenden, dwerghoenders, sierduiven, postduiven, fa zanten, gajizen, zwanen, parelhoenders, pauwen en konijnen bij den provincialen voedselcommissaris of bij den plaatselijken bureauhouder geen toewijzin.gsbiljet voor veevoeder ontvangen. De winkeliers (vereenigingen), welke aan genoemde dierenhouders voeder willen ver strekken, kunnen voeder betrekken door zich te wenden tot de afdeeling Veevoeder distributie van het Rijksbureau Voedsel voorziening, Sectie Bijzondere Diergroepen van welke afdeeling de heer P. J. Wijk, Spelderholt 9 te Beekbergen de leider is. Deze afdeeling stuurt de winkeliers (ver eenigingen) een lijst, welke met de namen van alle klanten (leden) en verder volgens de daarbij gegeven voorschriften ingevuld, teruggezonden moet worden aan den, heer P. J. Wijk te Beekbergen. De winkeliers (vereenigingen) ontvangen dan een toewij zing, waarop zij een zekere hoeveelheid voeder kunnen betrekken. Op dezen gang van zaken wordt nogmaals de aandacht gevestigd, daar lijsten, welke na 1 November a.s. binnenkomen, niet meer aanvaard worden. ledere winkelier (veree- niging) dient dus ervoor zorg te dragen, dat vóór genoemden datum de klantenlijs ten door den heer Wijk zijn ontvangen. 's-Gravenhage, 23 October 1939. PRIJSVERHOOGING DROGERIJ GARNALEN. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, is de aankoopprijs van gedroogde garnalen, welke de Nederlandsche Centrale voor Eie ren en Pluimvee van de garnalendrogers overneemt, verhoogd van f 12.25 tot f 14.- per 100 kg. Ook de minimumprijs, voor welken de garnalenvisschers hun product aan de garnalendroogers verkoopen, heaft een verhooging ondergaan, n.l. van f 1.75 tot f 2.en van f 2.10 tot f 2.421/2 per 100 kg., respectievelijk voor ongekookte en ge-' kookte garnalen. Deze verhoogde prijzen gelden alleen voor die garnalen, welke de garnalenvis schers na 23 October hebben aangevoerd. Voor de overige garnalen zal nog ,de oude prijs worden vergoed. van handen en gelaat, schrale lippen, gesprongen honden genezen snel met Ooos30*ÓOet. BiiApoth.en Drogisten MIJNHARDTBO^iV REGEERINGSPLANNEN. Minister de Geer onthult eenige plaimen en voornemens in de Memorie van Ant woord op de algemeene beschouwingen: Inzake de handhaving van het geza,g en de bescherming van ,de geestelijke vrijheid wordt thans in het algemeen niet anders gedacht dan onder het vierde kabinet-Co- lijn. Terzake van de Zondagswet bestaat het voornemen, de totstandkoming van een nieuwe wet voor te bereiden. De ontwerpen betreffende de kinderbij slagverzekering en de echtscheiding zullen worden gehandhaafd, het laatste waar schijnlijk behoudens eenige ap,n te brengen wijzigingen. Omtrent de ontwerpen betreffende de openbare orde wordt een nader onderzoek ingesteld. Het ligt in het voornemen der regee ring een ontwerp ter jjake van een wette lijke vacantieregeling in te dienen, terwijl de voorbereiding van een wettelijke rege ling van de werkloosheidsverzekering krachtig zal worden voortgezet. NOORDDIJK, 23 Oct. Zaterdagmorgen is de 66-jarige heer H. Bolt uit Groningen onder de gemeente Noorddijk aangereden door een luxe auto. Het slachtoffer kreeg ernstige verwondingen en is in het zieken huis te Grjoningen aan de gevolgen over leden. De 36-jarige voerman van Reen uit Eer beek, die te Dieren bij de aanrijding van een boerenkar door een autobus van de Geldersche tram ernstig werd gewond is in het ziekenhuis te Doetichem aan zijn verwondingen bezweken. MOEDIG EN BESCHEIDEN REDDER. AMSTERDAM, 23 Oct. Gistermiddag om ongeveer vijf uur is een zesjarig jongetje bij het spelen in de Rijpgracht gevallen,. Weldra waren er verschillende menschen aan den walkant verzameld, doch niemand ondernam een reddingspoging. Gelukkig passeerde juist bijtijds de 18-jarige timmer man T.^ Van der Brom, wonende in de Ge- rard Callenburgstraat Deze aarzelde niet, maar sprong onmiddellijk te water en bracht het ventje op het droge. De redder heeft zich aan iedere poging tot belooning van de ouders van het jongetje onttrokken Wel wilde hij echter een gulden aannemen om zjijn horloge, dat door het wdter was blijvten stilstaan, te laten repareeren: BAAS MET SCHOP AANGEVALLEN. Op het Boschplan-werk te Amsterdam, waar steeds druk gearbeid wordt is een Vechtpartij ontstaan tusschen een der ba zen en eenige arbeiders, die blijkbaar niet tevreden waren over het loon, dat zij deze week zouden hebben verdiend. De baas, de heer Bakker, werd daarbij zoo ernstig gewond door iemand die hem met de schop te lijf ging, dat hij naar het ziekenhuis moest worden overgebracht. VADER EN ZOON VERDRONKEN. Bij Sambeek wilde de 44-jar.ige landbou wer F. Litjfens met zijn roeiboot, waarin ook gezeten waren zijn dertienjarig zoon tje en de negentienjarige H. van der Broek zjch naar zijn aan den overkant van de Maas gelegen weiland begeven. Door den sterken stroom van de rivier dreef het bootje naar de stuw van Sambeek. De boot sloeg met den stroom over een der openin gen vian de stuw en sloeg om en de drie inzittenden geraakten te water. Van der Broek wist zich te redden, door z|ch aan de stuwwerken vast te grijpen. Litjena en zijn zoontje verdwenen in het water. TWEE DAGEN BURGER. Wij vernemen, dat militairen, die met verL lof zijn, voortaan hun soldatenpakje thuis mogen uittrekken om het voor een burger, costuum te verwisselen. Tijdens de héen- en terugreis moeten verlofgangers echter hun veldgrijs blijven dragen. Dienstplichti gen, die voor eerste oefening zijn opgeroe pen zijn daarentegen uitzonderingsbepaling. Zij moeten nog wennen aan de militaire sfeer len kunnen dat niet beter doen dan door op hun vrije dagen maar eens flink te salueeren voor de verschillende superieuren, die zij op de wandeling tegenkomen. Voor oudere soldaten achten .de autoriteiten een dergelijke oefening blijkbaar niet meer nood zakelijk. Het spreekt vanzelf, dat dit be richt door alle gemobiliseerden mer vreug de is ontvangen. Nu zullen onze soldaten dus voortaan weer twee van de veertien dagen gewoon „mijn heer" heeten in plaats van „de dienstplich tige Jansen." Na twaalf dagen door de mi litaire s.feer te zijn opgeslokt, krij,gen zij twee dagen gelegenheid om de burgersfeer in te ademen en aan deze niet tè ontwennen. KOSTWINNERSVERGOEDING. 's-GRAVENHAGE, 21 Oct. De regeUng, welke vanwege het departement van De fensie in samenwerking met Sociale Za ken, zal worden getroffen in zake de toe kenning van .kostwinnersvergoeding aan gemobiliseerden, ia thans zoo goed als ge reed en zal in de eerste helft van de vol gende week gupubliceerd worden. De ver schillende gemeentebesturen zullen over eenkomstig deze regeling worden geinstru- eerdj Het onlangs (vastgestelde maximum vart f 3.— per dag zal gehandhaafd blijvten, Voorts zal rekening worden gehouden met de kolenbons, die sommigen, die in het-bur- gerleven onder de steunregeling voor werk loozen vielen, ontvangen boven de normale steun-uitkeeringen. Als regel zal voorts worden aangeno men, dat gezinnen die in het burgerleven een looninkomen van f 53.33 of hooger ic verteeren hadden, niet in aanmerking zul len .komen Voor koatwinnersvergoeding. Men blijft evenwel het stand,punt innemen, dat ieder aanvrage voor koatwinneraver- goeding op zichzelf beoordeeld moet wor den. Uitzonderingen op bovengenoemde norm zullen dan ook mogelijk blijven. PERS EN NEUTRALITEIT. Dat de positie van onzijdige, welke ons land in de huidige oorlogsomstandigheden inneemt, ook de noodzakelijkheid mee brengt van een zekere beperking van mee- ningsuiting in de pers, vooral wat den vorm aangaat waarin deze gegeven wordt, wordt <ioor de regeering in de Memorie van Antwoord op de Algemeene Beschou wingen beaamd. Verreweg de meeste orga nen der publieke opinie houden .daarmede ook in lofwaardige mate rekening. Indien de uitzonderingen, die hierop voorkomen, ten slotte een optreden van de regeering onvermijdelijk mochten maken, zal dit naar de bestaande wetgeving alleen af- .doende kunnen geschieden door de afkon diging van den staat va^n 'beleg. Indien noo dig, izial van idit nüdldlel worden igetojajib ge" maaikt.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1939 | | pagina 1