CtinWEEKBLADÓpGED.GD0nD5iAG vöÖRDcZUID-HOLLIriZEEUWiCliE EHAMDEn
ABDimROOP
Adrerteert in dit Blad
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
Elke Lepel
helpt J
STICHTELIJKE
OVERDENKING
12e Jaargang
ZATERDAG 14 OCTOBER 1939
No. 1083
Uit het Kijkvenster
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD ..ONZE El LAND E.4" 18e JAARGANG
UITGAVE VAN
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
,Want Hij is onze vrede."
Efeze 2 14a.
Dagen va,n vreugde en leed wisse
len gedurig in het leven, dat onder
vinden alle menschen zonder onder
scheid van stand en rang, rijk of arm
wijzen of onkundigen-
Onze Nederlandsche vrienden heb
ben de vorige maand blijde dagen
doorleefd bij de geboorte van de twee
de prinses, al is het ook, dat de blijd
schap bij velen eenigszins getemperd
werd, daar de geheele natie hoopte,
dat het ditmaal een prins mocht we
zen.
Dit is geen wonder, al waardeert
Nederland hetgrootelijks, dat zij een
Koningin heeft, die toont haar volk
lief te hegben en met dat volk mede
leeft, doch gezien dat vroegere kroon
prinsen al jong werden weggenomen
en dat vooral het ware Oranje-volk
zoó vurig wenscht, dat het Vorsten
huis in mannelijke hjn over de natie
mocht regeeren.
Al groeit ook het Socialisme en
Communisme in Nederland en vallen
velen van de waarheid af en leven
niet meer uit de beginselen onzer god-
zahge Vaderen, toch blijkt gedurig
dat Nederland en Oranje één is.
Ik hoop, dat dit nog vele jaren zoo
mag bhjven. Het zoude ook anders
kunnen worden. Nederland heeft
schandelyk zijn God verlaten en ge
broken bakken uitgehouwen, die geen
water kunnen houden.
Dat het Oranjehuis maar veel den
ken mag dat haar Doorluchtige Voor
vader, wijlen Prins Willem I, toen hij
gewond door het doodelyk schot van
den sluipmoordenaar neerviel, sterven
de bad: O God, ontferm U over Mij
en dit arme volk."
Ook in Amerika zjjn nog vele Hol
landers, die er blijde waren met de
geboorte van de Prinses en velen van
andere nationaliteit vertelden elkan
der van het heughjke nieuws, en voeg
den er aan toe: „Nederland is geluk
kig dat zij een Monarchale Regeerihg
heeft. Dus ge hoort vrienden dat Ame
rika groot belang stelt in het kleine
Nederland met zijn vele dijken en
slooten.
Doch het trok mijn aandacht toen
ik de „Eilanden" kreeg van 9 Aug.,
dat de nieuwe loot aan de oude Oran
jestam als eerste naam Irene draagt,
welke vrede beteekent.
Als H.H.M.M. de Prins en Prinses
als Ouders gedacht hebben (en dit be
twijfel ik geenszins) aan de schrikke
lijke beroering, onvrede en oorlogs-
toebereidselen, dan is dit een gepaste
naam. Geen beter naam die de Vor
stelijke Ouders aan hun Kind geven
konden.
Het is als ik het gevoelde niet al
leen de wensch geweest van Oranje en
Nederland dat het Vrede mocht
blijven in Europa en worden in het
Ooaten, maar het is een indrukwek
kende prediking aan alle volken.
Elk mensch, handelaar en Regee
ring wil wel vrede hebben, als elk zijn
zin maar krijgt en de vrije hand heeft
en kan doen en laten, ongehinderd
wat hij wil. Doch dat is den waren
vrede niet geliefde vrienden.
Toen dacht ik aan de woorden van
Paulus: „Want Hy is onzen vrede."
Dit is het aangenaiamste woord in
ons taalgebruik. Vrede. Het is de
tegenstelling van oorlog en beteekent
de goede verstandhouding tegen over
elkaar, als personen, familie, kerk en
Natie. Elkeen begrijpt dan is het
Woord vrede zeer ruim genomen. Pau-
lus spreekt ook zoo van den vrede,In
dien het mogehjk is zooveel in U is
houdt vrede met alle menschen." Rom
12 18. Een oprecht Christen is geen
ruzie-maker, maar een vrede-maker.
Hij wil graag de minste wezen en
de meeste menschen, ook soms nog
van Gods volk willen de meeste we
zen. De discipelen van den Heiland
waren niet vrij van die kwaal. Hoe
meer genade de bekeerde zondaar van
den Heere krijgt, hoe meer dat hij
naar beneden gaat en hoe hooger de
Heere rijst in Zijn schatting.
Den Apostel Paulus schreef aan de
Ef ezen over de grootste weldaden die
de Heere aan nietige zondaren
schenkt.
Van geestelijk dood, levend ge
maakt, door Zijne groote barmhartig
heid, uit genade zalig geworden, op
gewekt met Christus en in Hem gezet
in den hemel. Wat een kostelijke ge-
loofstaal geliefden, kunt gij dat ook
gelooven
Van nature is de verstandhouding
tusschen God en den mensch niet
goed. Door de zonde zijn alle men
schen. Joden, Christenen en heidenen
van nature in een onverzoende betrek
king met God.
Al is men geboren en leeft men onder
den invloed van beschaving, weten
schap en godsdienst, de mensch is vij
andig tegen God en Zijnen naaste,
echte hatelijke menschen.
Dus ingevolge die toestand bestaat
er een groote verwijdering, verlating,
onkunde, on- en bijgeloof, groote duis
ternis en onmacht. Gij zoudt denken
hoe zal daar nu ooit iets goeds van te
recht komen. De mensch staat op
voet van oorlog met zijnen God en
Weldoener, die Hem nooit geen kwaad
maar altijd goed doet.
Hebt gij dat al eens gezien geliefde
lezers, de Heere opene Uwe oogen.
Wat onmogelijk is bij de menschen
is nog mogelijk bij God. De Heere kan
van een leeuw een lam maken en van
een verwoede tegenstander van de
Waarheid en van God, een voorstan
der.
De Heere heeft maar te gebieden,
het is maar een woord dat met kracht
goddelijke toepassing gepaard gaat en
dan erkent een Manasse dat de Heere
God is en vraagt een Saulus, „Wie
zijt gij Heere" en bevende en verbaasd
zynde, zeide hij: „Heere wat wilt Gij
dat ik doen zal?" O, als de Heere met
Zijn Geest werkt kan niemand het vol
houden. Dat weet gij toch ook wel 1&-
zer toen de Heere U te sterk werd.
Dan gingt gij in verborgene plaats
jes hé en vroeg den Heere om U te be-
keeren. Toen kondt gij niet langer in
die onverzoende betrekking met God
leven.
Die oorlog met God en Zijne zaak,
die opstand tegen Zijnen Gezalfden
kon niet langer voortbestaan. Dan is
de ziel gelijk die Koning die bewust
van zijn zwakheid gezanten uitzendt
om dien sterkeren Koning te vragen
wat tot den vrede dient.
Dikwijls zoekt Gods volk grond,
troost en vrede, waar het niet is en
heeft zij geen oog waar deze weldaden
wel zijn. Och, als-de ziel van al haar
eigen gronden vermeende troost en
vredemakers wordt afgebracht, krijgt
zij wat anders noodig.
Paulus en de geloovige Efezers heb
ben dat ook door genade ondervon
den. „Want Hij (namelijk Jezus Chris
tus) is onze vrede."
Ja, geliefden, die is de eenige Per
soon die bemiddelend kon en is opge
treden. Aardsche bemiddelaars, gelijk
ons gebleken is gedurende de dreigen
den oorlog tusschen Duischland en Po
len, staan menigmaal in een vijandi
ge gezindheid tegen hunnen mede-
menschen.
Al zijn het Vorsten, Dicta
tors of personen van Adel, zy kun
nen in sommige gevallen, met al hun
kennis, geslepenheid of bedreiging
geen vrede bewerken. Weet gij lezer
waarom?
De schuld die bij God openstaat is
zoo groot, de breuke is zoo diep, het
oordeel Gods rust op alles zoo zwaar,
dat God alleen kan en moet tusschen-
beide komen. En dat heeft de Heere
genadiglijk, voor zijn volk gedaan.
Dat heeft Hij al bekend gemaakt
in het Paradijs, dat Hij vijandschap
zoude zetten tusschen het zaad der
vrouw en het zaad der slang.
Christus en Satan, ziedaar de te
genstelling geliefden. Doch Gode zij
dank, God heeft in en door Christus,
dien opstandeling, die verrader en
moordenaar, de Vader van alle leugen
zyne vaten ontroofd, zijn macht ver
broken, de vrede verworven, de vijand
schap in zijn vleesch te niet gedaan,
en opdat hij die beiden, met
God in een lichaam zoude verzoenen,
door het kruis, en de vijandschap aan
hetzelfde gedood.
Dat is de weg dei" verzoening door
Christus. Vrede door recht.
Och, als de begenadigde dat mag
ervaren en daarna overdenkt zinkt hij
in verwondering en aanbidding soms
neer en roept uit: „Gerechtigheid en
gerichte zijn de vastigheid Uws
troonsgoedertierenheid en waarheid
gaan voor Uw aanschijn henen." Ps,
89 15,
Want Hij is onze vrede. Ja dat mo
gen Paulus en de begenadigde Efezers
zeggen. Wat is dat toch aangenaam
als wij dat kunnen zeggen met toe
passing op onszelven, maar ook met
toepassing op onze mede broederen
en zusters.
Dan is de scheidingsmuur,gevallen,
dan haten wij elkander niet, dan kun
nen wij ook in geen vijandige gezind
heid met onzen naaste leven, dan zien
wij niet meer zooveel op elkanders ge
breken, doch meer op de genade, die
de Heere in het hart heeft gelegd.
Die vrede gaat alle verstand te bo
ven en bewaart de harten en zinnen
in Christus Jezus.
Geliefde vrienden die God vreezen,
denk vele malen om de woorden van
Jezus. Zalig zijn de vreedzamen (eigen
lijk vredemakers), want zij zullen
Gods kinderen gr-naamd worden.
Matth, 5:9,
Denk gij niet dat Irene een mooie
naam is? Nog mooier is het, als het
is: Irene trough Christ Jesus, De ge
nade zij met U allen.
DRAISlflA-vaN-VALKENBURq 'S-;
C A .iLEVER"
-"ZACHT VAN SMAAK - PRUS 70 Cl
AKKER 'S v&vstè/iJet&
Eenige
der 20
geneeskr.
kruiden
niEuws
Advïrtentie^r|j« 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienste
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 et; Boekmaan»
kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager.
Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 »i Postbox 8 Tel. 17.
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensidijk Markt, Telef. 69.
Abonnementsprtia 90 cent per 3 maandenbtj vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlyke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per jaar
Db, Jacob C. Wlelhouwer.
Grand Rapids, Michigan U,S.A,
Wie hieelft d« schuia? Afschi^ven van
idfi sicbolid ligt in den aard 'van den
mensch. De oofflogvoerend© landen wer.
l)en d^ 6ch<aM op elkaar. Men dOet veel
moorden. Niet die personen, maar de
Ideëen, De zonde is de oorzaak. Bij
naarstig zoeken naar de schuld komt
men tot het woord „allen" en zoo men
(verder igaat dian verandert „allen" in
„ik," Dan mogen alle menschen bleven
leven, Zulke menschen moiet men zelfs
op klaar lichten dag zoeiken met een
lantaamtje.
De schuldvraag voor den oorlog wordt
ook nu wederom gesteld. Het is weer net
als bij den wereldoorlog van nu 26 jaar ge
leden dat er weer over gedebatteerd wordt
wie de schuld heeft van dezen oorlog. Ook
hierin verloochent de aard van den mensch
zich niet. Men vsrll geen schuld hebben. Men
werpt <ie schuld van zich en op een ander.
Zoo is de mensch van af zijn diepen val
in het Paradijs. Ontiettend is de verant
woordelijkheid voor het ontketenen van een
oorlog. Het is geen wonder, dat men de
schuld voor den oorlog van zich afwerpt.
Het dooden van zoovele jonge menschen-
levens op de slagvelden. En welk een dood
der verschrikking!
Hoe gruwzaam door zijn ontzettend lijden!
Het gruwzaam verminken van zoovelen
voor hun leven Schoone krachtige lichamen
als een wrakhoop van ellende uit den oorlog
weergekeerd. Dan de naamloos groote ver
woestingen van landen en steden en dorpen.
De iHanblik er van moet gruwelijk zijn.
Zoo ook: Warschau een stad van meer dan
een millioen inwoners, een mooie stad, zoo-
als ze wordt beschreven. Voor drie vierde
deel verwoest door het toijgsgeweld.
Wat een verwoesting!
Oorlog het beteekent een niet te beschrij
ven ellende. Een zee van kommer en ellen
de. Een vloed van bloed en tranen.
Wie zou daarvoor de verantwoordelijkheid
Willen dragen?
De één werpt de schuld op den ander.
In den vorlgen oorlog was het zoo en by
het sluiten van de vrede van Versailles werd
aan Duitschland de schuld voor het ontke
tenen van den wereldoorlog opgedrongen.
Bij verdrag moest Duitschland erkennen
verantwoordelijk te zijn geweest voor
het ontketenen van den wereldoorlog. Ook
nu weer het opwerpen van de schuldvraag.
Geen enkel land wil de verantwoordelflk-
heid op zich zien gelegd. Engeland werpt
de schuld ver van zich weg en werpt die op
Duitschland.
En dit land wil ook allerminst als
de schuldige zijn aangewezen, neen, daar
spreekt men van de oorlogsophitsers en be
doelt daarmede de staatslieden van Enge-
land,met name Inzonderheid een Churchll
en Eden en meer anderen.
Spreekt men over de schuld van den oor
log, och,dan verneemt "i^^i ^oo vaak:,,Die
Hitler heeft het gedaan." Als die er maar
niet was, Ja dan zou het beter gaan. Men
vergeet maar al te aeer, dat een man als
Hitler, als Stalin, als Churchll exponenten
^tjn van hun volken.
Een bewering: als die er niet was, raakt
kant noch wal. Immers, was zoo'n met na
me genoemd persoon er niet, er was wel een
ander, die misschien noch veel erger was.
Het persoonlvjke moet men niet op de
voorgrond schuiven. De persoon doet het
hem niet, neen, de persoon is de drager van
de idee. Geeft uiting slechts aan den geest,
die het volk bezielt. Dat wordt maar al te
vaak uit het oog verloren. Men ondervindt
moeilijkheden in zijn zalken. Door gebrek
aan grondstoffen wordt onze fabriek,
onze werkplaats gesloten. Men komt zon
der werk, of de dreiging daarvan doet zich
voor. En dan; „Ze moerten die of die, die
men dan als oorzaak van den oorlog houdt,
doodschieten."
We schrijven het hier in gekuischte woor
den. Maar de uitspraak is vaak zooveel
heftiger, en afschuwelijker. Men verwenscht
zoo iemand en zou hem duizend dooden doen
sterven. Ach arme! Zonder dat men er
erg in heeft is men een doodslager. Een
moordenaar.
Neen, niet met de daad, want daartoe
verkeert men In de onmogeltJkheld. Maar
met ^'J'i woorden, met zfln hart. Zoo worden
er wat moorden gepleegd. En dat alles, om
dat men de schuld voor den oorlog zoekt
bij een ander.
Omdat men er geen erg in heeft, dat
de personen, die genoemd worden slechts
de resultante zfln van wat in het volk
broeit, gist en kookt.
Het is de sjtrijd der Ideeën, der geesten,
die het aanzijn geven aan de oorlogen.
Men doodt in ziJn dwaze verwenschin-
gen de personen, maar beseft niet, dat
dat slechts de uitvoerders, uitwerkers z'^n
van de ideeën, van hetgeen in de wereld
der geesten, in de denkwereld naar voren
komt.
Als men daar erg in heeft, dan blijft men
zich niet blind staren op sommige met ^i^,-
me genoemde personen. Neen, dan leert
men beseffen, hetvreeselijke, dat over den
menschkwam Moed- en vrijwillig. De zon
de, de haat, de afval van God. Dan ziet men
als oorzaaik van het gebeuren der tijden de
afval in het Paradijs. Zie, de zonde is de
oorzaak. De afval van God. Die vreesel^ke
daad in het leven der geesten krfgt dan
zijn belichaming in de volkeren, in de
Staatslieden En gaat men dan in dat
spoor door, dan komt men dichter bij huis.
Ja, tot zichzelf. Als zondaar. Als bedrij
ver van de zonde staat men mede schuldig
aan den oorlog. Zulke menschen doen geen
moorden. Die redeneeren niet en zeggen
niet die moest dood, en .die moest dood,
want die is de oorzaak.
Neen, als er over de schuld gesproken
wordt, dan zwijgen ze, omdat ze beschaamd
ztjn vanwege hun eigen aandeel. Die kunnen
dan de vooraanstaanden des volks slecl^ts
beklagen^
Neen, zij leiden niet, ze worden geleld als
de resultante, als de exponent van wat in
het volk leeft..
De vermenigvuldiging van de zonde en
ongerechtigheid in de wereld, de vreeselij-
ke ontkerstening der volkeren sedert de
Pransche Revolutie, in het openbare le
ven doorbrekend en in de laatste tiental
len van jaren overal met kracht en geweld
doorbrekend, daar ligt de oorzaak, daar ligt
de schuld.
En als men dan naarstig zoekt, och, dan
komt men by het bepalen van de schuld
tot het woord: „allen," biyft daar niet staan
maar komt tot het woord: „ik!"
En dan laat men alle menschen leven.
Hitler, Stalin, Mussolini, Chamberlain,
Churchll en hoe ze allen verder ook heeten
mogen. Dan houdt men op te moorden.
Helaas, menschen die van dien geest
zijn, waar vindt men ^e? Men moet ze
zoeken op klaarlichten ,dag. Met een lan
taamtje. 'k Hoop, ze mogen er nog zijn,
want daaraan hangt de welstand van land
en volk.
WAARNEMER.
Zoodra U een lepel Abdijsiroop hebt
Ingenomen voelt U al direct de ver
zachtende, slUmoplossende werking.
Na elke lepel bemerkt U dat de slum
loskomt, dat Uw hoest minder scherp
en minder veelvuldig wordt. Ge zult
U prettiger voelen, minder afgemat.
Binnen enkele dagen zal Abdijsiroop
dien haren hoest verdreven hebben.
Deze werking dankt AKKER's Ab
dijsiroop aan haar samenstelling
uit oude beproefde geneeskruiden,
waaraan nu nog is toegevoegd de
krachtig hoeststillende stof codeïne.
Terecht zegt men thans dan ook
„'s-Werelds beste Hoestsiroop" Is
tegen hoest, erien.'^^^fcfybronchltis. asthma
Flacon 90 et., f 1.50. f 2.40. f 4.20. Alom verkrijgbaar
EEN BLIK OP SOHOOLOEBIED IN
'T EILAND THOLEN.
Wie op ons eiland geen onbekende is, kan
weten, dat de menschen over 't geheel niet
warm loopen voor christelijk onderwas. Men
blijft in de oude sleur, denkend, dat bet uog
net eender gaat als in hun jeugd.
En toch is er veel veranderd. De neutrali
teit der onderwijzers in 't algemeen is veel
gewijzigd op godsdienstig terrein. VersohiL
lenden gelooven absoluut niet atm ,t bestaan
van een God. Slechts enkele christelijke
scholen zfln er op ons eiland. De meeste ztJn
nog klein. En op enkele plaatsen ontbreekt
nog bijzonder onderwijs..
Toch zien we de laatste jaren vreemde
dingen. Vrijzinnige ouders sturen hun kin
deren naar het Roomsche Lyceum te Roo
sendaal. Vrijz. en Chr. Hist, en A. Rev.
ouders sturen hun kinderen naar de Room
sche H.B.S. te Bergen op Zoom, hoewel
hier ook een Rijks H.B.S. is. En al laat men
de kinderen dan het Godsdienstonderwijs niet
volgen, ze zgn toch bfl het gebed, bfl aan
vang der school en verschillende vakken,
denk aan geschiedenis en de literatuur, z^n
toch doorzuurd met een Roomschen geest.
Vreemd, dat ouders daar geen bezwaar
tegeij hebben.
Maar er is meer. In Bergen op Zoom
kwam een opleiding van Christelijke zijde
voor opleiding van onderwijzer. Weldra was
er een zoogenaamd neutrale naast. De laat.
ste bestond maar vier jaar. De Christelijke
bleef bestaan. En alle leerlingen, van alle
godsdienstige schakeeringen gaan naar d«
bestaande opleiding.
De inwoners van 'teiland hebben dus te
gen dat Christelijk onderwijs niet dat be
zwaar, dat ze zoo vaak voor geven.
Zoo gaat het ook met het U.Lp. onder
wijs.
In Tholen staat een gemeentelijke U.L.O.
School. Verschillende kinderen van vrijzin
nige ouders bezoeken niet laatstgenoemde
school, gaan ook niet op de neutrale U,L.O
te Bergen op Zoom, maar op de Christelijke.
Men ziet zoo vreemde dingen Waar is het
geroep, dat me nog tegenklinkt van verga
deringen van Volksonderwijs. Want op zoo'n
Christelijke school worden toch verschillen
de vakken anders behandeld.
En al wordt de school gevormd door de
onderwijzers en lykt me de godsdienstige
legging van een onderwijzer, onverschillig
of hy by 'tbyzonder of 't openbaar onder-"
Wfls werkzaam is, by zyn algemeen ontvrtk.
kelend onderwys geven van reusachtig be
lang, op de Christeiyke school kan dit to(t
zyn recht komen wat op de openbare niet
mogeiyk is.
By ,dit al biyft het van veel belang of on
derwijzers kerkeiyk en dan liefst intens
meeleven. Ge kondt dezer dagen vanwege
de Z.L.^, een geroep zien voor hoofd,
aan de te openen lagere Landbouw-,
school te Middelburg, En wa,t stond er by
De sollicitanten moeten orthodox-protestant
zyn. Men ging dus mee met de ligging van
zoo'n streek.
Of er collicitanten weet ik niet, maar 't U
toch teekenend.
Hieraan ontbreekt in 't eiland Tholen heel
wat. Zie maar rond en vul zelf In,
Hoe lang nog?
