CHDWEEKBIADÖpGED.GQ0ti[)l5IA6 vöÖRÖlZUID-HOaEnZEEUWSCIIE EHAMDEn
PRESTO
PRESTO
kbrWs
N.V. ÜITGEVERSMAATSCHAPPU „EILANDEN-NKÜWS"
Buitenland
STICHTELIJKE
OVERDENKING
12e Jaargang
ZATERDAG 8 JULI 1939
No. 1055
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Het verstandelijk letten op de
goedertierenheden des Heeren.
Uit het Kijkvenster
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDE/^"
UITGAVE VAN
18e JAARGANG
I.
Deze woorden zijn de slotsom van
den geheelen Psalm. Wat den mhoud
aangaat, sluit deze aan met de vorige.
De 106e Ps. stelt het gevangen Sion
voor in balUngschap, doch m waar
schuldbesef. Het erkent daar zijne
zonde. Het buigt zich ootmoedig voor
God. Het smeekt geloovig om verlos
sing. De 107 Psalm getuigt van de
verhooring dezer gebeden, en de ver
lossing aan dat schuldige Zion ge
schied. Het mag zich aldaar verlus
tigen in de terugbrenging in eigen
land. Het mag daar weer deelen m
geestelijke blijdschap en verheuging
in God en in uitwendige welvaart.
Maar nu is het ook noodig dat het
deze zegeningen na zooveel bangen te
genspoed nimmer vergete. Daarom
gaat de dichter den weg overdenken
tot onderwijzing van Zion, welken de
Heere met 't zelve gehouden heeft.
Die weg is diep beschamend. Want
telkens komen daar de zonden in voor
waarom de Heere Zijn volk bezocht
met bittere plagen, terwijl daarop
weer volgde een genadige verlossing
op het terugkeeren van 't zondige pad
en 't wederkeeren met smeeking en
geween in ootmoedig gebed. Zoo
wordt de gansche geschiedenis voor
oogen gesteld.
Om de zonden geslagen, om de goe
dertierenheden des Heeren weer ge
bracht op 't rechte pad, is de voor
stelling van den dichter aan des Hee
ren volk. Deze handeling des Heeren
is duidelijk en voor aller oogen zicht
baar. De oprechten zien het en
verblijden zich. Doch alle tegenstan
ders van de ware vreeze Gods willen
het niet erkennen en stoppen daarom
hun mond. Zij zien liever dat volk in
blijvende ellende. Zij haten God, mits
dien Zijne gunstgenooten. Zij schrij
ven die gang van zaken liever toe
aan samenloop van omstandigheden.
Zij leeren daaruit niets.
Daarom worden zij dwazen ge
noemd, die het Godsbestaan en Zijn
bestuur zelfs tegen beter weten in
blijven ontkennen. Daarom vraagt de
dichter: „Wie is wijs? die neme deze
dingen waar". Daarmee wordt niet
bedoeld de wijsheid dezer wereld,
want die is dwaasheid voor God. De
wereldwijze wordt gevangen in zijne
arglistigheid. Nu dat zien wij genoeg
rondom ons en ver daar buiten. Wat
wordt er al niet gedaan om de alge-
meene ellende van onzen tijd het
hoofd te bieden en de oordeelen te
keeren.
En met dat al gaat de Heere met
Zyne oordeelen door. Als men meent
dat er een keerpunt op til is, komt er
van andere zijde weer zooveel tegen
over, dat alle pogingen ook van de
grooten der aarde op mislukking uit-
loopen. Ook ons land, dat onder de
oordeelen te lijden heeft, al is er nog
zooveel dat verzacht, is rijk aan lie
den, die buiten God om trachten ons
volk uit de chaos te redden met geen
ander resultaat dan dat het nog
steeds daarin blijft. Men bewijst daar
mee, dat men 's lands historie ver-
ge(et, en niet let op de daden des
Heeren van oudsher.
Daar is echter ook een volk, dat
daarop gedurig het oog heeft, dat in
de geschiedenis, in 't leven der vade
ren naspeurt het bestuur Gods, 't zij
daarin voorkomt de straf op de zonde
of de verlossing op 't wederkeeren
tot den Heere. Want in vele opzichten
is Neeflands historie gelijk aan dat
van Israël. Er komen in onze volks-
historie reeksen voor van gerichts-
handelingen ter oorzake dat men den
Heere en Zijn Woord verlaten had.
Derhalve kunnen v/ij met deze woor
den „Wie is wijs die neme deze din
gen waar enz.", tot onszelf inkeeren.
De groote massa van ons volk doet
het niet. Zij bewijst met daden, dat
haar de ware wijsheid ontbreekt.
Want de ware wijsheid is het begin
sel van de vreeze des Heeren. Deze
wordt alleen bij Gods volk gevonden.
Dat wil niet zeggen, dat die wijsheid
bij Gods volk steeds aanwezig is. Met
droefheid moet geconstateerd worden,
dat daar in onze dagen veel aan ont
breekt. En omdat deze nog zooveel
zoek is, ondergaat men de gevolgen
van Neerlands en 's werelds zonden
veelal met sombere berusting, zoodat
het geen stap dichter brengt bij God.
Men tuurt onder dat alles naar poli
tieke en staatkundige gebeurtenissen
van heinde en ver, en verwacht daar
telkens het heil van. Wanneer hier of
daar weer een andere bewindsman
aan 't roer staat, heeft men weer
hoop dat er nu spoedige verandering
ten goede komt. Wij herhalen het: dat
doet niet alleen de wereld, maar ook
Gods volk dat innerlijk wel beter
weet, doet daaraan tot eigen schade
nog zoo veel aan mee.
Dat komt omdat het niet de ware
wijsheid in beoefening brengt. Ware
dit zoo, dan zou Gods volk in 't alge
meen daarvan afzien, wetende en ge-
loovende dat het de Heere is, die al
deze dingen doet. Men zou dan letten
op 't Godsbestuur van vroeger en
thans.
Wordt vervolgd.
R.
G.
PRESTO, NEERLANDS
FABRIKAAT, IS VOOR
ELKE WAS PROBAAT
HET BETERE ZEEPPOEDER VOOR SLECHTS 5 CENT
niEuws
Advertentie'prijs 20 cent per regel. Reclames 40 et.; Dienst*
aanvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 et.; Boekmaan*
kondiging 10 cent per regel Contracten belangrijk lager.
Gevestigd te Middelhamis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Postbox 8 Tel. 17,
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartenstayk Marjit, Xelef. 59.
Abonnementsprijs 90 cent per 3 maandenbij vooruitbetaling.
Verschijnt iederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden per 'jaat
Wie is wijs? die neme deze dingen
waar; en dat zij verstandelijk letten
op de goedertierenheden des Heeren.
Psalm 107 43.
Beperldng van geboorten De leer
van Malthas heeft gefaaM Ons
volk veroudiert De „mensch-bin-
nen" en de „mensch-buiten" Is dte
ziel van den mensch sterfelijk?
Sinds jaar en dag vsrordt ook in ons land
een voortdurende propaganda gevoerd voor
een beperking van geboorten,, Dat is een
kw^aad, dat vastten voet heeft verkregen en
bedenkelijken omvang heeft aangenomen.
De statistiek virijst uit, dat sedert 1875 het
aantal geboorten per honderd Nederlanders
in voortdurend dalende lijn is gegaan. Nu
is het wel zoo, ,dat de doorsnee-leeftijd der
Nederlanders hooger is geworden en kwan
titatief niet zoo opvalt maar kwalitatief
wordt de volkskracht er sterk door
ondermijnd. Men heeft gemeend, dat de
economische toestand zou verbeteren, wan
neer men het bevolkingsvraagstuk in ande
re banen ,zou leiden. Zelfs heeft men ge
tracht verband te leggen tusschen de wer
keloosheid en de normale toename der be
volking. De berekening van Stridiron in
het prae-advies van prof. Goudriaan, uitge
bracht voor de Vereeniging van Staathuis
houdkunde en Statistiek (1937) logenstraf
fen deze beweringen echter ten eenenmale.
Daarbij is vast komen te staan, dat de
jeugdklasse van O15 jaar (dat zijn dus
zij, die nog niet aan het productie-proces
deelnemen) haar eigen vraag en haar eigen
werkgelegenheid medebrengt, door de con
sumptieve kracht van deze jeugd,groep. Het
verschil voor het groeiende volk van Ne
derland op basis van 1930, vergeleken met
een stilstand stationnair volk, bedraagt
niet minder dan 300 millioen gulden aan
consumptieve kracht! Dat is 5 6% der
consuniptie van de geheele bevolking! Pro
fessor L. van Vuuren, hoogleeraar in de So
ciale aardrijkskunde te Utrecht, heeft eens
uitgedrukt: „De toename van het aantal
is de groote motorische kracht' geweest,
die de gemeenschap voortdurend noopte tot
inspanning des geestes, teneinde door om
zetting en verandering van het productie
proces in staat te zijn de spanningen, die
door de toename van het aantal ontstonden
op te vangen."
De leer van Thomas Robert Malthus, ge
boren in 1766 in Surrey en overleden 1834,
heeft dan ook gefaald. Hij meende dat de
voeidselproductie op de wereld tenslotte
niet voldoende zou zijn, wanneer het men-
schen-aantal zich ongebreideld zou vermeer
deren! Ten tijde van Malthus telde Europa
nog slechts 175 millioen inwoners; thans le
ven 500 millioen Europeanen ongetwijfeld
in veel gunstiger omstandigheden dan de
175 milUoenen ten tijde van Malthus.
Er is nog een ding, waarbg we hier de
aandacht op willen vesti,gen. Öoor vermin
dering van geboorten verandert de leeft^ds-
opbouw van een volk totaal. De bezetting
der jeugdklasse wordt op den ^\\mr minder,
de ouderen moeten de plaatsen innemen.
Kort uitgedrukt' kan men zeggen, dat daar
door een volk veroudert. Bij 'voortgezette
daling van geboorten ond'er ons volk, waar
door onvermijdelijk een sterkere bezetting
der oudere leeftijdsklassen moet intreden,
zal onherroepelijk op een gegeven oogenblik
het stertftecijfer hooger wordfcn. Dan pas
zal blijken welke gevaren de geboortebe
perking voor de volkskracht beteekenan.
De jeugdklassen zullen te zwak zijn om de
verliez;en aan t(e ■vullen; het zal leiden tot
een verzwakking van ,den eenmaal zoo vi-
talen Nederlandschen stam.
Zooals in de natuur voortdurend vernieu-
■wing plaats vindt, zooals in de Maatschap
pij blijkt dat noodi,g is, dat zich telkens
jonge krachten met nieuwe en frissche
denkbeelden voor de opbouw op alle gebied
geven, zoo is het ook noodig, dat het jonge
leven voor de vernieuw^ vaji de volksr
kracht moet zorgen.
Dit te ondermijnen is een gruwelijke zon
de, die helaas in ons christelijk Nederland
veel wordt gevonden en die zich niet onge-
straftl zal laten. Het is goed, daar van tijd
tot tijd eens op te wijzen. Want het Is zonde
te,gen Gods gebod, zonde ook, tegen lichaam
en ziel beide.
Onze lichamen behooren naar het woord
van den Apostel, tempelen des Heiligen
Geestes te z^n, en in „lichaam en ziel" be3-
de, behooren wij Gode te verheerlijken.
De groote gezinnen in ons laid,-ze worden
Zeldzaam,, Drie S, vier kindere,',; rekent men
thans tot een groot gezin, ter>'ijldat -vroe
ger 7 of 8 of meer was. I)a& hapert dus
liets. „Een Jongen en één meiaj. is een rijke.
lui's wensch" zei men vroeger? maar dat is
nu schering en inslag, Mh- tj.''oeft dit
euvel niet ,te zoeken onder henp'^e met God
en Zijn .dienst gebroken hebben, neen, ter
dege ook onder de meest-godsdienstigen.
De statistieken laten ons in deze niet in het
onzekere. Het is hard om het te zeggen,
maar waar.
Ons zijn christelijke scholen bekend, die
door de daling der geboorten binnen een
enkel jaar een leerkracht moeten missen.
Da,t valt nu al te berekenen,:
Er is één groep, die instede van achter
uit, staag in hun aantal vooruitgaan. Dat
zSjn ,de Roomschen. Zij geven ten .dezen de
protestanten een voorbeeld. Hun kinder
aantal ligt al ver boven de 40%. Ziender-
oogen stijgt het, terwijl dat der protestan
ten daalt. Is dat niet een aanklach,t tegen
het christelijk Nederlandsche volk?
Zooals we zeiden ligt in het aantal de
volkskracht. Als er van lieverlede een te
kort komt in de bezetting van de jeug,d-
klassen, wie zullen dan de plaatsen inne
men? De Roomschen. Rome speculeert er
op. Straks zullen we er door onder den voet
worden geloopen. Nederland zal door dat
„aantal" verroomscht worden.
We noemden het zonde tegen lichaam en
ziel beide. Want immers die twee vormen
den completen mensch.
Over ,de „ziel" van den mensch is al heel
wat geschreven en gewreven. Da,t Is een
studie-object van jaren, om niet te spre
ken van eeuwen. De psychologische beschou
wingen zijn talloos, evenzoo het aantal boe
ken en geschriften over .dit puntt. Men is nu
zoover gekomen, dat men beweert, dat de
!flel van den mensch „sterfelijk" zou zijn.
De heer A. Janse, hoofd van een chr.
school te Biggekerke is een bekende auteur
over dit onderwerp. De gereformeerde broe.
ders moeten zijn „wetenschap" maar slik
ken, hoewel ze het gelukkig niet) alle doen.
Och, in zijn verdwaasdheid werpt hij hier en
daar weer zijn eigen stellingen omver! In
het ,tij,dschriift „Op den Uitkijk" (Jaarg.
IX, blz< 762) zegt hij .dat de gansche
mensch sterft." Lichaam en ziel beide dus,
In Zijn: „Van Idolen en Schepselen" geeft
hg Weer een stteep door die stelling, want
op blz. 83 zegt hrj: „als de mensch zijn le
ven hier verliest, als zgn lichaam „de
mensch buiten" wordt gedood, dan heeft
hij zijn „ziel," zijn bestaan-hier als levende
ziel verloren, maar als „inwendige mensch"
,,de mensch binnen" blijft hij leven
„bij den Heere" Hier brengt hij dus niet
heel de mensch het graf in, maar alleen
de mensch buiten". „De mensch binnen"
gaat de heerlijkheid in.
Wij blijven liever bij het eenvoudige
Woord van God en houden het daarvoor,
dat de Heilige Schrift zeer beslist leert,
dat de mensch bestaat uit stof en geest,
lichaam en ziel beide. En dat volgens den
Heldelberger Catechismus bö den dood van
den geloovige de ziel van stonde aan tot
iJ:i*w.rH.»^
Christus haar Hoofd wordt opgenomen.
Geen .voorburg van den hemel, geen vage-
■vuur zooals de roomschen leeren, maar ook
geen soort zieleslaap, zooals Janse het wil.
WAARNEMER.
Woensdagmiddag en avond heeft het
Eofgelsche Kabinet
in totaal vier en een half uur vergaderd. In
deze zitting zijn de mogelijkheden weike
uit de huidige politieke toestand kunnen
ontstaan besproken en bestudeerd.
Inzake Dantzig is eenige ontspanning in
getreden. Wellicht is het juiste tijdstip om
door te zetten nog niet aangebroken.
Momenteel schijnt de toestand wel zoo te
zijn, dat indien Duitschland de stad
Dantzig
zon bezectfin een oorlog onvermijdelijk is,
want iedere bedreiging zou noodzakelijker
wijze OP de Poolsche bajonetten stuiten.
Gesproken wordt nu dat Polen-Bngeland
en Frankrijk aan Duitschland een nota zul
len overhandigen, waarin zij hun standpunt
duidelijk uiteen zullen zetten.
Alles hangt nu af van de vraag, wat zal
de Führer doen. Is er nog een uitweg om
aan de Duitsche verlangens tegemoet te
komen Duitschland -wil alles wat het voor
den oorlog van 1914 bezat terug, en e.v.
zooveel van andere gebieden, als noodig
is, voor het bestaan van het Duitscho volk.
Moet daarom .gevochten worden? Het gaat
er meer en meer op lijken, want de grenzen
zijn al een paar maal overschreden, op ge
vaar af van een oorlog, en het schijnt dat
indien Duitschland nu weder opnieuw zoo
doorzet, het beslissende oogenblik zal zijn
aangebroken.
DuTtven id.e moigendheiden het daarop
laten aankomen?
Tot op vandaag niet, maar wie zal ze,g-
gen, wat de komende .da,gen, weken of
maanden brengen? Want de stad Dantzig
wordt militair versterkt, en alles wordt ge
daan om zoo bedekt mogelijk, de stad in
staat van verdedi,ging te brengen. Hoe lang
zal Polen ditl toelaten? Totdat het te laat
is?
Want er blijft nog steeds een factor, wel
ke een groot vraagteeken is.
Rusland
en Engeland kunnen maar niet tot overeen-
stemmi'n.g komen. De besprekingen staan
op het doode punt. Vooral waar dit plaats
heeft in ,zulke ernstige dagen van span
ning, moet hier niet te licht over gedacht
worden. Rusland mee of tegen, -wil in een
komende oorlog toch heel wat zeggen. Al
gemeen zegt men, dat Rusland aan Fran-
sche zijde staat, omdat het door een ver
drag met Frankrijk verbonden is. Dit is wel
zoo, als Frankrijk rechtstreeks woi'.dt aan
gevallen, maar het is nog niet zeker, als
Frankrijk tn een oorlog .gewikkeld -"vordt,
terwille van Polen.
Als reden van de moeilijkheden wordt op.
gegeven, dat Engeland en Frankrijk een
paar bij'iondere wenschen naar voren bren
gen en nu Rusland, dit van zijn kant ook
doet.
In het te sluiten verdrag zouden ook de
grenzen worden gegarandeerd vaa Neder
land en Z'witserland. Hoewel deze landjes
beiden neutraal blijven, tegen eeü e.v. in
val van Duitschland vermo,gen zij niets.
En wat verlangt Engeland, dat een in
val in Nederland zal worden beschouwd,
rechtstreeks tegen Engeland bedoeld is, en
een e.v. inval in Zwitserland, rechtstreeks
tegen Frankrijk.
Engeland wil het dus niet zoo ver la
ten komen, dat Duitschland eerst Nederland
bezet, en als ons land dan in voldoenden
staat van verdediging is gebracht, een oor
log tusschen beide landen uitbreekt Zoc
staat het ook eenigszins met Zwitserland
ten opzichte van Frankrijk. Duitschland en
Italië zouden dan een front vormen tegen
Frankrijk met mogelijk Spanje incluis. De
situatie zou van den aanvang af dan zoo
hachelijk worden, dat menschelijker wijs
.gesproken, Frankrijk het niet houden kan
en verloren is, en het machtige Britsche
rijk, als het op het vaste land van Europa
niets meer te vertellen heeft, een vernede
rende vrede zou moeten sluiten en op kolo
niaal gebied een geduchte veer zou moeten
laten. Begrijpen on2{e lezers nu wat er op
het spel staat. Duitschland is vernederd
,gewor.den. Het eischt algeheel eerherstel en
volledige medezeggenschap als groote mo
gendheid.
Zou hierom gevochten moeten worden,
dan gaat het opnieuw
erop of eronder
en daarom ontzegt Duitschland zich nu in
vredestijd zooveel als maar mogelijk is, om
als de nood daar zou zijn, zoo machtig en
sterk te zijn, als het maar immer kan. Al
les Wal n.aö'èveïikëm, Werkt vooï* het le-
gei<.
Moe en afgemat thuisgekomen?
Neem vlug een "AKKERTJE"!
U is dan spoedig weer irisch
en fil, als door een wonder l
En hoe staat Rusland daartegenover?
Wij zouden haast zeggen, uitkijkende wat
het voordeeligst is. Het wil Engeland ge
noegen geven, als Polen vriendschap sluit,
en juist dit wil Polen niet. Polen vertrouwt
zijn buurman niet, want wat heeft Rus
land met Polen in den zin?
Zoo ziet men, hangt de politiek aan el
kander op een wijze, die, als wij ze goed in
en doordenken, ons doet zeggen:
„Wat Is de mensch?''
Menigmaal denken wij nog aan de felle
aanvallen op ons Blad, omreden ■wfl ons ja
ren terug op Bijbelsche gronden stelden te-
,gen de „Nooit meer oorlog. campa,gne"
Waar zijn en blijven nu de personen, die
ons toen als zeer achterlijk beschouwden
en het beter meenden te weten, als Gods
Woord? Al die leuzen van meer en betere
beschaving, het zijn zeepbellen en niets
meer.
Helpen en nog geld toe, zouden wij de
garantie van Engeland kunnen noemen.
Polen, Roemenië, Turkge en Griekenland
hebben allemaal om bijstand gevraagd en
volgens de bladen zou de Engelsche regee
ring
100 millioen
pond sterling beschikbaar willen stellen
voor credietverleening.
In Zuid Tirol wat na den oorlog van 1914
-1918 aan Italië gekomen is, wonen
300.000 perso.DtMi
waarvan er slechts 90.000 Italiaansch spre
ken en de rest Duitsch.
Als bewijs van goede vriendschap wordt
nu medegedeeld, dat onderhandelingen v/or
den gevoerd, waardoor de Duitsch spreken
de Tirolers, bij Duitschland zouden worden
ingelijfd.
