„EILANDEN^NIEUWS^^
Rechtzaken
Simon Gieke
Marktberichten
Laai nu
Koop eerst een andere tandpasta
2e BLAD
ZATERDAG 3 JUNI 1939
No. 1045
BINNENLAND
Centrale veiling JVÏiddelharnis
Op den boulevard te Scheveningen heeft het N.J.V. een krans
gehecht aan de plaquette van Gen. Snijders.
De ketter van Scherpenisse
CM. Wetkblid op Ger. Grondslag voor de Zuld-Holl. «n Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V, .Ellanden-nieuws' Middelharnig. Tel 17, Giro 167930, Postbu» 8
Verkeers-ongelukken.
Met Pinksteren was het schitterend zo
merweer en zulk mooi weer brengt groote
drukte op den weg, wat dan gewoonlijk
ooraaak is van ernstige of minder ernsti
ge verkeers-ongelukken. Tijdens de Pink
sterdagen waren een doode en zestien ge-
wjonden te betreuren.
Het slachtoffer dat het met den dood
moest bekoopen is de 45-jarige van der
Knaap uit Apeldoorn, die op den onbe-
waakten overweg in de nabijheid van het
Loo door den locaaltrein ZwoUe-Apeldoorn
werd gegrepen. De man kwam met zijn
vrouw uit de Loolaan aanfietsen: de vrouw
was iets voor en passeerde de rails zonder
een ongeluk, maar haar man werd op sla,g
gedood».
Nog had er een ongeluk plaats op een
ortbewaakte overweg n.l. te Jellum (Pr.)
waar een auto uit Dronrijp werd gegrepen^.
De bestuurder en diens vader, die mede in
den auto was gezeten,, werden ter plaatse
verbonden en naar het ziekenhuis te Leeu
warden overgebracht. Hun toestand is vrij
ernstig.
De overige verkeersongelukken die op
Pinkster plaats hadden,, zullen we niet alle
memoreeren. Het mefentl-mori staat over
al op geschreven. Zoo is vermeldenswaard
dat Pinkstermiddag te Haarlem iemand
van het spel In den itood
ging op de wedstrijd Edo-Hilversum voor
de promotie-degradatie competitie. De wed
strijd werd daardoor 10 minuten voor het
einde gestaalit.
Het stoffelijk overschot van
Generaal Snijders
loudl-opperbevelh.ebber van land- en zee
macht, grootbeschermer van de Neder-
landsche luchtvaart, vaii onze verbindin
gen met onze overzeesche gewesten en ve
le talrijke nationale Instellingen van aller
lei doel, is Woensdag ter ruste gelegd op
de begraafplaats „Oud Eik en Duinen te
's-Gravenhage. Dr. Col\jn was met den
rouwstoet meegekomen om op de be,graaf-
plaats de gevoelens van de regeering te
vertolken. Dr. Colijn schetste in zijn rede
de nationale beteekenis van den persoon
en den arbeid van den overledene.
De overleden generaal was geboortig van
Nieuwe Ton,ge. Hij is woon achtig geweest
in de woning van wethouder van Alphen
op de Molendijk. Een enkel jaar geleden
heeft hij zijn geboortegrond nog bezocht.
Onze igrenstroepen zullen
een maand verlof krUgen.
De minister van Defensie heeft bij be
schikking bepaald,, dat zoo spoedig moge
lijk als de omstandigheden zullen toelaten
een regeling zal worden ingevoerd, waar
bij telkens aan een tiende gedeelte van de
opgeroepenen aan de grenstroepen een
maand verlof zal worden gegeven. Het ligt
in de bedoeling voor dit verlof in de aller
eerste plaats in aanmerking te doen ko
men de militairen, die uit de burgermaat
schappij noode kunnen worden gemist.
Nader vernemen wij. dat het in de be
doeling ligt, dat deze regeling, welke nog
niet geheel is uitgewerkt, gedecentraliseerd
aal worden uitgevoerd. Verzoeken om voor
een maand verlof in aanmerkin,g te ko
men zullen t.z.t. gericht moeten worden
tot den desbetreflfenden korpscommandant,
/bij wien de beslissing zal liggen, al dan niet
na ingesteld onderzoek of gevraagd advies
bij de hiervoor in aanmerking komende in
stanties.
Drte honderd Hectare het is
■verwoest
door een heidebrand zoo groot als ons land
in geen jaren heeft gekend. De brand is
uitgebroken nabö het zweefvliegveld Ter-
let, op de grens van de gemeente Apel
doorn en Ede. Duizend man 600 militai
ren, 100 werklooze arbeiders, 200 jonge
wervloozen uit een R.K. jeugdkamp, bosch-
wachters en vele particulieren hebben ruim
acht uur slag geleverd tegen deze brand
en het gevaar 's-avonds om 9 uur bezwo
ren. Men vermoedt, dat een wandelaar de
schuld moet zijn van de brand van dit na
tuurschoon.
Weeikeind-retours bij de
Spoorwegen.
De Nederlandsche Spoorwegen, die de
laatste tijd vele wijzigingen in hun tarie-
venpolitiek hebben aangebracht, zullen met
de allernieuwste verandering het reizend
publiek bijzonder aan zich verplichten.
Er is namelijk een lang-gekoesterde
wensoh in vervulling gegaan: er komen
weekeind-maandretours.
Nu de strijd tegen de wilde bussen ge
wonnen is, waardoord e omzet der Spoorwe
gen duidelijk te merken is, aldus prof. Gou-
driaan, de directeur der N. S., is de moge
lijkheid tot prijsverlaging geopend. Verde
re ingrijpende vereenvoudigingen van het
tarief zijn nog vóór de zomervacantie te
wachten.
Bijzottder groot Kreeft.
Een bijzonder groot kreeift is te Wemel-
dinge gevangen. Het dier weegt 3 kilo en
8 ons en is 42 a 43 jaar oud. Veertien da
gen zal het dier te zien zijn te Hiversum,
in het zeewaterbassin van de fa. Holk.
VERBOD VAN TÜINBOUWEXPORT
NAAR ENGELAND.
Van 1 Juni toit 1 October! zal het ver*
boden zijn, uit ons land tuinbouwlpröducten
van dtn vollen grond naar Engeland te
ejfporteeren, wanneer deze producten afkom*
stig zijn uit gebied dat met koloradokevers
is besmet. Dit verbod zal o.a. gelden voor
een deel der Z.-Hollandsche eilanden, aan
gezien ook daar coloradokevers zijn waar*
genomen. i
Een lanidarbelder Kwam daiama verklaren;
kiat hij gezien had, dat de schippersknech't
ri|n vrouw bïj haar nek pakte, vervolgens
neerdrukte en haar een slag in het gezicht
gaf.
Nu ja, sptak de rechter met een blik
naar den officier, ze zijn nu weer verzoend.
De officier vroeg f 2.50 boeite, ,of 1 dag
hechtenis, een straf waartoe die rechter daar*
op den schipperknecht veroordeelde.
Zorg, dat het goed blijft met je vrouw
zoo sprak de magistraat.
De jongeman zou er zijn best voor doen.
per ttuk S er. 12 stuks 50 cf. Bij Apothekers en Drogisten.
DE LIEFDE WAS STERKER
DAN DE HAAT.
Een echtpaar in Den Bommel' koii het
slecht met elkaar virtd'en en besloot te schei*
den. V
De procedure begon en aan de jonge
vrouw werd voorloopig het kind toegewe*
zen.
Deze beschikking moet kwaad' bloed gezet
hebben bij den man, een 21*jarigera beurt*
schippersknecht.
Toen hij op een Aprildag zijn vrouw in
het dorp tegenkwam, hieldhij' haar aan,
het ééne harde woord kWam over het an*
dere en tenslotte vergat hij' zich zoover, dat
h'ijl zijn vrouw in het gezidht sloeg.
Weer naar dte politie. En verbaal.
Vanmorgen stond de schipperknecht voor
den rechter. Hij' beweerde alleen zijta vrouw'
een schop te hebben gegeven, wat natuur»
lijk even strafbaar is.
'Maar...... en nu komt het. Hij had zich
fntusschen weer mtt zijn vrouw verzoend',
een mededeeling, waarvan officier en rech*
ter opkeken.
De vrouw kwam voor het hekje en be*
vestigde de verzoening. Zij' maakte gebruik
van het z.g. verschooningsrecht, om niet te*
gen haar man te getuigen.
VEILING van Vrifdag 26 Mei 1939.
Sla f -.50—1.60; Bloemkool f 3.30—40.20;
Komkommers f 9.30—10.20.
Alles per 100 stuks.
Rabarber f 1.—4.90; Radijs f 1.50; Bospeen
f 8.70—9.—.
Alles per 100 bos.
Postelein f 7.40—8.80; Spinazie f 6.808.20.
Alles per 100 Kg.
Tomaten if -.37; Snijboonen f -.60.
Alles per K,g.
Druiven f -.79; Roode Bessen f -.22; Aard
beien f -.28-.53; Boter f -.64.65.
Alles per pond.
Veilinig van Dinsdïi;g 29 Mei 198^.
Spinazie f 7.70—9.10; Postelein f 11.—13.10
Tomaten f 26.Snijboonen f 58.
Alles per 100 Kg.
Sla f -.60—1.10; Bloemkool f 2.5C—31.40.
Alles per 100 stuks,
Rabarber f 0.80; Radijs f -.60—0.70; Bos
peen f 10.10—11.10.
Alles per 100 bos.
Boter per pond 62 cent.
Voer (geden. Aardappelen) p. H.L. if 0.35.
VEILING van Woensdag SI Mei 1989.
Spinazie f 2.50—6.90; Postelein f 9.10—
10.90.
Alles per 100 Kg.
Radijs f -.70; Bospeen f 10.70.
Alles per 100 bos.
Sla f 1.20—1.60; Bloemkool f 33.20.
Alles per 100 stuks.
VEILING van Dondei^g 1 Jwnl 1989.
EIEREN. Kipeieren 48—50 Kg. f 2.59—
2.64; Kipeieren 58—63 K,g. f 3.20—3.31.
Eendeneieren f 3.37; öanzeneieren f 7.
7.16.
Totale aanvoer 11500 eieren.
■i -------------"•"-
Marktbericht van JAC. KNOOP, Mar
keiaar in aardappelen, groenten en
fruit. Admiraal de Ruyterweg 196,
Telefoon 81431, Amsterdam.
Vorige week met het warme weder wa
ren de aardappelen bijna onverkoopbaar,
ledere vrinkelier zeide: Ik verkoop eerst
wat ik in voorraad heb en dan kunnen wij
weer zien. Voor Hollandsche nieuwe aard
appelen was veel vraag met oploopende
prijzen. Ook Malta aardappelen vaster. Ver
schillende verwaarloosde partijtjes aard
appelen komen aan de markt, maar zijn
niet te verkoopen. Ook Vlaamsche Indus
trie, Bevelander Bintjes eigenheimers en
andere niet gangbare soorten. Alleen Z.-
Bonten gaan voor alle prijzen; voor Z.-
Blauwen bijna geen vraag.
Ik moet de verschillende zenders waar
schuwen, maar niet op goed .geluk te ver
zenden, want een overvoer van de markt
drukt de prgzen en dan zijn alle aardappe
len moeilijk te plaatsen. Zierikzeesche Bon
ten zijn minder waard, dan de Bonten uit
groot Zeeland, Noord en Zuid Beveland.
Roodstar weinig gevraagd, ook hiervan is
de aanvoer te groot en veel aanbod direct
van het land (Texel).
Vraag Makelaar Jac Knoop om inlich
tingen zonder eenige verbinding of kosten,
wanneer U nu nog aardappelen heeft en
wil verzenden naar Amsterdam.
Heden 30 Mei werden de volgende prij
zen gemaakt per 70 Kilo: Zeeuwsche Bon
ten f 1.902.40; Zeeuwsche Blauwen f 1.50
2.40; Bonten en Blauwen Poters f 1.30
1.40; Noord Hollandsche Blauwen en Beve
landers verwaarloosde aardappelen 90 cent.
Zandaardappelen if 1.401.75; Bintjes f 1.-
—1.50; Zand Roodstar f 1.501.80; Alvas
f 1.40—1.60; Friesche Bintjes f 1.40—1.60;
Vlaamsche Industrie f-.90—1.10; Zeeuwsche
Bintjes f 1.401.60; Zeeuwsche Blvelan-
ders f 1.401.60; Noord Hollandsche Be
velanders t -.901.20.
Verder per 100 Kilo: Nieuwe Malta-aard-
appelen f 13.14.Westlandsche Muizen
f 12.—14.—Westl. Drielingen f 16.-17.--
Westl. Kriel (f 10.—11.—
Alle soorten afwijkende aardappelen
moeilijk te verkoopen.
Uw rijwiel geheel schoonmaken en
goed lakken. Het wordt dan weer
als nieuw, voor slechts f 2.75.
D. HOEK
RÜwielhandel
Ouddorp
ETTEN, 31 Mei 1939.
De aanvoer op de heden alhier gehouden
veemarkt bedroeg 193 stuks. De aanvoer
van melkvee was iets minder, de handel
flauw en de prijzen lager.
De aanvoer van muntig vee was voldoen
de, de handel matig en de prijzen als vorige
week.
De aanvoer van jong vee was korter, de
handel stil en de prijzen vast.
De aanvoer van vet vee was ^e^oon, de
handel redelijk en prijshoudend.
De aanvoer van Biggen was voldoende,
de handel vlug en de prijzen onveranderd.
P r ij z e n-Kalf koeien van f 150260.-
Kalfvaarzen van f 120.—225.Melkkoei
en van f 160.270.mager Vee van f
110.190.Graskalveren van f 35.90.—
Vet Vee van if 0.300.37 per Kg. levend
ge'wicht; Biggen van f 15.19.
HULDIGING Dif. DE LAIVE.
Chirurg Paulini» v. Weel Ziekenhuis
fe Dirksland.
Middelharnis, 26 M'ei.
Alhier werd een alg. vergadering van de
Centrale van de S.B.Z. vereenigingen in ho*
tel Zaaijer gehouden.
De voorzitter der vereeniging, de heer J.
de Wilde uit Nieuwe Tonge opende de ver*
gadering en heette in het bijzonder welkom
Dt. de Laive, chirurg aan het van Wd'el*
Ziekenhuis te Dirksland.
De voorzitter deelde mede dat deze spe*
dale algemeene vergadering is ibielegd ge*
worden om afscheid te nemen van Dr. de
Laive, die het eiland gaat verlaten. Met U
aldus de voorzitter hebben wij' steeds
op een buitengewone prettige wijze mogen
samenwerken. Flakkee was van het besluit
van uw heengaan zeer onder den indruk,
Ook de centrale van S.B.Z., want wij wisten
aan wien wij onze patiënten toevertrouwden.
Gij waart de rechte man op de rechte plaats
en wij' brengen u namens de S.B.Z.*vereien|.
onzen oprechten hartelijken dank voor al
datgene wat gij voor Flakkee en de S.B.Z.'s
zijt geweest. Als bUjk van waardeering en
jhaogachting bood spr. een i schilderij van
Willem Kl.z. Heda, een Nederlandsch stil*
leven^schilder, geboren te Haarlem in 1594
aan.
Dr. de Laive dankte in zejer hartelijke
woorden voor dit zeer fraaie geschenk. Splr.
zeide, dat het hem zeer moeilijlk' is geval*
len van Flakkee heen te gaan en hij he(e(t
dan ook zeer aangename herinneringen wel*
ke hem naar zijn nieuwe standplaats zullen
vergezellen.
De heer van Heuvel uit Ooltgenjs'plaat
dankte mede namens de vergadering dr. de
Laive voor alles wat hij in die afgeloopen
jaren voor de lijdenide menschheid heeft ge*
daan.
Daaroip dankte de voorzitter nogmaals dr.
de Laive en sjjrak den wensch uit dat het
hem in zijn nieuwe stankJplaats in elk op*
zicht zeer wel moge gaan.
en Uefst de diwirste idle er is en probeer daarna Ivorol. Dan neemt U waar hoe Ivorol
in reinigend-, witmakend- en schuimend vermogen alle andere verre overtreft. Tube
60, 40 en 25 cent.
TWEEDE DEEL.
De verdryving van de S'PanJaarden van
onze eilanden.
Door MEVAHOR.
Naar een oud dagboek.
Auteursrechten voorbehouden.
16.
Zoo groot/ was het verzet, dat de hef
fing niet doorging. Hoe Alva ook dreigde
om de weerbarstige gewesten en de steden
te verwoesten en te plunderen het gelukte
hem niet om de heffing doorgang te doen
vinden.
Tenslotte werd de heffing voor twee jaar
afgekocht.
Deze termgn liep in Augustus 1517 af.
Nu zou Alva zijn plannen doorzetten.
Maar de tegenstand tegen den tienden pen
ning was er niet minder op.
Integendeel het gansche land verzette
er zich tegen.
De vidnkeliers sloten hun zaken.
Om het verzet te breken gelastte Alva
dat ze in hun eigen deuropening zouden
worden opgehangen.
Tot de uitvoering kwam het niet, want
plotseling ging de tijding door het land
„De Watsergeuzen hebben den Briel geno
men".
Dit re'dde het leven van de winkeljeirs.
Alva had nu wel wat anders te doen, al
zei hiji dan ook: „no is nada^ n,o is nada",,
het is niets, het i|sl niets. Maar uit dit „het
is niets'', werd de( vrijheid van ons volk ge*
boren. Aan de Watergeuzen was het vei*
blijf in EngelandI ontzegd. De toestand op
hun vloot was' ver van Tooskleurig. Opi den
rand van volslagen, gebrek. Plan was Enk*
huizen te nemen. Dit maakte on'dferdeel uit
van een algemeen plani door Oramje in sa*
menwerking met uitgeweken ballingein ont*
worpen. De wind was tegen. Men kon het
Marsidiep niet binnen zeilen. Een barre wilnd
wind dreef hen naar den mlomd van. |de
Maas. Den Briel werd genomen en werd
vastgehouden.
Tegen de ooTSpronkelïjke bedoeling in.
Plan' was de stad ^te plunderen en, dan
weer het ruime sop te kiezen. Evenwel viel
het besluit om den Briel in den naam van
den Prins van Oranje in bezit te nemejn..
De stald werd zoo goed en zoo k'waad
als het ging in staat v^n verdiediging) ge(>
biilcht. Dat Was ook wel nookEg, want eenige
dagen later komen de vSpMijwrden onder
Bossu d'e stad opeischen. De aanval van de
Spanjaarden wordt afgeslagen, De'n Briel
blijft in handen der Geuzeb.
IDit was de dageraad van ©nze vrijheid.
De tweede stad die volgde was Vllssingen
Werd' den Briel door de Watergeuzen in*
genomen, de burgers van Vlissingen wierpen
eigener beweging het Spaansche juk af.
Was er een gewest, dat anti Spaansch ge*
noemd kon worden, het was voorzeker Zee*
land. De Reformatie had er na 1560 diepe
wortelen geschoten wat wel blijken kan uit
een der eerste vonnissen van den Bloedf»
raad waarbij' niet minder dan honderd voor*
name personen voornamelijk uft Middelburg.
Vlissingen en Veere werden verbannen met
verbeurdverklaring van hun goederen.
OiOfc de tiende penning was er uiterst ge*
haat, de regeering van Middelburg protes*
teerde e'r reeds in 1570 tegen en noemde
d'e 10e penning: „de groote exorbitante «n
allerlastigste propositie van den Hertog".
En wanneer dan het strenge plakkaiat van
24 Februari 1572 betr«ffend'e de 10e plenning
komt weigeren de burgers van Zeeland te
k'oöpen en te verkoopen en sluiten ze hun
winkels.
De Prins van Oranje had Viele vrienden in
Zeeland'.
Reelds in 1571 correspöndeende (hij met
Jonkhr. Smit van Baarland, he«r van Brig*
damme om Vlissingen te veroveren.
Dat Vlissingen een uitermate gunstige stra?»
Hej^Che positie beza,t was c-?^]Va ook' ni'?t
ontgaan. Vandaar z^jn plan om te Vlissingen
een sterk kasteel, een geweldige citadiel te,
bjouwen.
Met den bouw er van was men reeds be«
gonnen.
In den winter va,n 1571 op 1572 had 4f
bouw stil gelegen. Nu met het voorjaar zou
men vportgang maken met den bouw.
De bewoners van Vlissingen waren met
den bouw van dit kasteel alldrtmnst in*
genomen. Ze begrepen wel dat het kasteel
zoogenaamd' om hen te beschermen, in wer*
kelijkheid een bre|del was om 'hen ondsjj*
den duim te houden. Daarom was de opzet
van de burgerij' van Vlissingeni om van del
Spanjaarden, die men zeer haatte, af te zijn
voor het kasteel gereed was.
Daar komt de tijding van de inneming
van den Briel.
Het zeevoUc van Vlissingengeraakt in
groote opwinding, die van dag tot dag to^
neeimt. i
Aanhangors van den Piins va|n Oranje ptni*
der anderen Jan van Kuyk', heer van Erpt
maken van deze opwinding gebruik om de
bevolking tegen de Spanjaarden' op te zet*
ten.
Paasdi Zondag 6 April 1572 Idomt een
Spaansche vloot van 17 schepen on'd'er be*
vel van Osorio de Angulo voor Vlissin*
gen. De vloot waCht slechts op gunstig tij'
om de haven binnen te varen.
Het volk komt in hevige beroering.
Laat men deze vloot binnenvaren dan is
de kans verkeken om zij'n vrijheid te ver*
krijgen.
Dan zal de bouw van het kasteel voort*
gang vinden en, dat beseft men wel is het
kasteel gebouwd, dan is men geheel geknecht
De bevolking van Vlissingen is naar de
wallen getrokken. i
De vloot ligt in het gezicht.
Straks keert h«t tj|\
Dan zal de vloot de haven binnenvaren
en is het met de vrijheid gedaan.
De vrienden van Oranje doen al het mo*
gelijke om de bevolking te bewegen de Span
jaarden niet toe te laten.
Men holt naar het stadhuis.
Daar zyn de Spaansche kwartiermakers
reeds in onderhandeling met de zeer Spaan*
sche regeering.
Een burger krij'gt ruzie met een der Spaan
sche soldaten.
Hij^ loopt van deze een gevoelige slag op.
Dat laat de driftige burger van Vlissin*
gen niet op zich zitten.
Hij' is nu ongewapend. Maar hij' zal thuis
zijn wapens halen.
In groote drift vliegt hij' naar huis. Jan
Alman, zoo heet deze burger van Vlissin*
gen laat zich niet door een Spanjaard slaan.
De verwarring wordt steeds grooter.
Te vergeefs tracht de Magistraat de bur*
gerij tot kalmte te bewegen.
Het gehikt hem niet.
De Vhssingers weten wel dat hun rege«<
ring Spaansch gezind is.
De magistraat heeft het vertrouwen van
de burgerij niet.
De drukte en verwarring wordt grooter.
Later aangekomenen willen weten wat er
aan de hand is.
Een concreet feit is.
Jan Alman is om zijn geweer geloopen.
Dit wordt geroepen van de een naar den
ander.
Wordt vwvolgdi
