CHQWCCK&LiX)ÖpGED.GR0nD51A6 vöÖRDlZUID-HOLLInZEEUWi^^^ EHAHDEn
45 JAAR
Irodwkeuvels
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EILANDEN-NIEÜWS"
Pro- of anti-Duitsch
Gemeenteraad Sominelsdijk
ElSDKR^ JUBILEERT
lie Jaargang
WOENSDAG 17 MEI 1939
No. 1041
Dit nummer bestaat uit 2 bladen
Rechtzaken
Marktberichten
I M. VAN LOON, v.h.J. de Korte
Aclvertenaen«f» 20 cent per uegd. R*cl*ines 40 et,! Dienst»
wmvragen en MaWedtogea van 1-6 regeb 80 d.i Boelo-aaa*
kméi^ai 10 cent per regel - Contractea belaJJ«rafc bftr.
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDE.^" - 18e JAARQANQ
unCAVE VAN "im^^^amamimmÊÊ^Êi^mÊmmÊÊmmmwÊm^m^
Gevestigd te MiddelianOi Priiu Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Pottbox I Tel. 17,
Bpanioor tooi Zeeland! St. Maartensdp, Markt, Telcl. 59.
Verschfat lederen Woensdag ta Zaterdaf 2 maal f«r «ede.
Afzonderlike nummert 5 ceat Buiteslasd SfukteK ptr ]a«i
Gevolg *gevend aan de herhaalde verzoeken onzer geachte Clientèle,
hebben wij onze JrBIl.EUM AAXBIEDIBfO'n week verlengd.
Tot en met 20 Mei 1939, geven wij bij aankoop
boven f. 10.van onze ter gelegenheid van ons
jubileum aanzienlijk in prijs verlaagde artikelen
een fraai I>ames- of Heeren Horloge of 'n klokje cadeau.
Dat is echter onherroepelijk de laatste week.
Men p'rofiteere dus van de gelegenheid.
IfliiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiHiHiitiiitiiiHiiiiniiHiuaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
3 bij ons U ook Keurig ge-
g maakt. In drie kwaliteiten ver-
g krijgbaar.
1 Prijzen naar kwaliteit.
I Kerkring 4 - OUDE TONGE
I Telefoon 52.
MiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiuiiiiiiQinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
Hemelvaartsdag
niEuws
-,•_,,..., e,;:".;-.' u: Ic^ora, cTlc de periode
van de wereldoorlog nog. bewust hebben
meegemaakt, zullen het zich levendig her
inneren, dat in die tijd ons volk, hoewel
Nederland neutraal was, in twee kampen
was verdeeld. Een deel was pro-Duitsch en
een ander deel pro-Engelsch, Ook in de
dagbladen was de sympathie en antipathie
der redacties meestal duidelijk merkbaar,
al was men uiteraard voorzichtig met zijn
uitlatingen. Zoo is het bekend, dat b.v.
Dr. Kuijper, die toen geen leidende positie
meer bekleedde in de Staat, zeer gepronon
ceerd vóór Duitschland was, terwijl andere
vooraanstaande personen in hun hart hoop
ten op een eclatante overwinning der En
tente.
In de dagen, die wij beleven, schijnt de
geschiedenis zich ook in dit opzicht weder
om te herhalen. Al verkeert Europa nog
niet in een formeele staat van oorlog, de
situatie is toch onwedersprekelijk zoo, dat
we eVenmin van een echte vrede kunnen
spreken. Eigenlijk is de toestand zóó, dat
de Europeesche oorlog al eenige jaren aan
de gang is, zij het dan zonder veel bloed
vergieten. Latere historieschrijvers zullen
ongetwijfeld in de periode, waarin wij thans
verkeeren, het voorspel zien van een gewel
dige catastrophale gebeurtenis, die Europa
en de wereld zóó zal veranderen, dat inter
nationaal, geestelijk en maatschappelijk
het aangezicht dezer aarde radicaal zal
worden veranderd. Door het agressief op
treden van Duitschland, Italië, en Japan,
die zoogenaamd meer levensruimte noadig
hebben, verkeert de wereld in een perma
nente oorlogsdreiging en kan ieder oogen-
blik de bom barsten.
Het is dan ook geen wonder, dat ieder Ne
derlander, die meeleeft, met de gebeurtenis
sen op internationaal gebied en wie doet
dit nu niet? bij het aanzien van de di
plomatieke en militaire acties der groote
mogendheden, onwillekeurig partij kiest in
dQ strijd. Ook nu is het van het allergroot
ste belan,g, dat de Nederlandsche Regee
ring, haar onzijdigheid handhaaft in een
conflict en daarover zullen wel vrijwel
alle Nederlanders het eens zijn maar dat
verhindert nu zeker niet, dat ieder onzer
toch zijn meening heeift over de politiek
van Duitschland en Engeland en zelfs met
de beste wil van de wereld er niet in sla
gen zal, zijn sympathiën en antipathieën
het zwijgen op te leggen. Ieder heeft zijn
eigen beschouwing over de internationale
verhoudingen en het is iets zuiver men-
schelijks, dat men bij het lezen van de be
richten omtrent de ontwikkeling van de
toestand een gevoel van onbehagen of er
gernis krijgt, al naar gelang de communi
que's der bladen voor de ééne of de andere
partij een versterking der machtspositie
melden.
Er zijn menschen in ons land. die liefst
zouden zien, dat de Nederlandsche pers en
het publiek zich geheel onthielden van een
beoordeeling der Duitsche toestanden en
van de Duitsche politiek. Degenen, die dit
wenschen, zijn zelf natuurlijk pro-Duitsch
en pogen alles goed te praten, wat het Hit-
lerregime doet. Het is echter te veel .ge
vraagd om aan onze gelukkig nog vrije
pers en meeningsuiting terwille van een
buitenlandsch bewind, dat tenslotte het
eigen land en heel Europa door zijn machts
politiek in de ellende zal storten, het zwij
gen op te leggen. Het is toch al grenzeloos
aanmatigend, dat Hitler, die in zijn eigen
land alle vrijheid vermoord heeft, somwij
len blijk geeft, ook de internationale pers
te willen beheerschen. Ons dunkt, dat heel
de wereld zich daartegen met kracht moet
verzetten en dat de pers niet alleen het
recht, maar ook de plicht heeft, de volken
in te lichten omtrent het ware karakter
en de gevaren van de dictatoriale politiek,
die tenslotte alle vrije volken bedreigt.
Wanneer wij nu in ons land de meenin
gen hooren, dan kan daaruit worden gecon
cludeerd, dat slechts een zeer klein per
centage van ons volk pro-Duitsch is. Dit
zijn natuurlijk in de eerste plaats de man
nen van de N.S.B., de partij, die van Ne
derland niets liever zou maken dan een
copie van Duitschland, wat Voor hen blijk
baar zeer aanlokkelijk is. Doch buiten die
Hollandsche nazi's kan men ook in andere
kringen een merkwaardige pro-Duitsche
stemming opmerken en wel daar, waar
men deze wel het allerlaatst verwachten
zou. We bedoelen bij onze eigen menschen,
die van Gereformeerd beginsel zijn. De
overwegingen, die tot dat standpunt ge
leid hebben, zijn meestal de volgende:
Het nationaal socialisme heeft het bolsje-
wfsme vernietigd.
Duitschland is in 1919 te Versailles
schandelijk behandeld.
Engeland wil geen grootmacht op het
vasteland dulden.
Wij hebben nimmer oorlog met Duitsch
land gehad, wel met Engeland.
De Boerenoorlog heeft ons de Engelsche
politiek doen kennen.
Duitschland heeft levensexpansie en Icolo-
niën noodi,g.
Wij willen over elk dezer punten in het
kort iets zeggen.
(Wordt vervolgd.)
VEEKIEZINGSBABBELTJES.
De verkiezingen voor de Prov. Staten
liggen achter, die van den Gemeenteraad
voor ons. Eerst genoemde hebben ons iets
te zeggen. Zeer zeker wordt geconstateerd
dat het kiezercorps de laatste tien jaren
meer getraind ter stembus komt, maar toch
kan de opvoeding no.g verder gaan, want
het aantal stemmen, dat óf van onwaarde
óf blanco is, is op onze eilanden nog te
groot.
Als toeschouwer bij het opmaken van
den einduitslag in één der stembureaux op
19 April, dus bij de verkiezing van de Prov.
Staten, viel het me op, dat er nog zooveel
stemmen voor rechts verloren gaan, omdat
het biljet verkeerd wordt ingevuld.
Wat zijn dan wel de fouten
AU'ereersi), denken nog enkele l^^iezets
dat ze een roode stip moeten zetten achter
den persoon hunner keuze. Oif wel, men zet
er een streep door, een punt boven, een
dikke, vuile veeg achter, of men maakt 2
hokjes rood, of men gebruikt, inplaats van
het roode potlood, in 't stemhokje aanwe
zig, een eigen meegebracht zwart potlood,
waardoor de stem ongeldig wordt, of
't is haast ongelooflijk, men zet een
mooie, ronde stip aan de voorzijde van 't
biljet, waar absoluut geen namen staan.
Het is voor vele menschen nog een ze
nuwachtig werk in tegenwoordigheid van
de leden van 't stembureau- een hokje rood
te maken. Door nerveusiteit kan men 't
biljet niet open krijgen. Valsche schaamte
weerhoudt den mensch vaak inlichtingen in
te winnen.
Laat men daarom op scholen en overal,
waar het pas geeft, door doen en nog eens
doen trachten, die tientallen verloren stem
men te winnen. Bezoekt Uw vrienden en
werkt met ons mee om het aantal ongel
dige stemmen tot een minimum te be
perken.
Tenslotte deel ik nog i\ <5e, dat ieder, die
in 't stemhokje zijn biljet verkeerd heeft
in.gevuld een nieuw biljet va^' den voorzit
ter kan ontvangen.
Mocht iemand zijn oproepinskaart kwijt
zijn. Geen nood.
Ga gerust naar 't stembureau en alles
komt in orde.
EEN SLAGER VAN OUDE TONGE
VOOR HET HAAGSCHE GERECHTSHOF
Valschheïd in geschrifte.
Drie weken gevangenisstraf had de Rot-
terdamsche Rechtbank opgelegd aan den
slager J. C. A. van M. te Oude Tonge, ter
zake valschheid ingeschrifte driemaal ge
pleegd.
Ik zou graag een voorwaardelijke
straf hebben, verklaarde Van M., toen hij
in hooger beroep van dit vonnis kwam bij
het Haagsche Gerechtshof.
De president verklaarde:
Dat kan ik begrijpen.
De slager had een koe gekocht, die aan
een achterbeen niet erg in orde was, reden
waarom noodslachting moest worden toe
gepast.
Toen hij het dier aangaf voor de accijn
zen, stond echter op de kwitantie vermeld,
dat F. van M. de kooper was, hetgeen in
strijd was met de waarheid.
Verdachte zeide, dat dit eigenlijk niet van
beteekenis was, omdat wel vaker andere
handteekeningen worden gezet dan van den
kooper.
De president merkte op:
Ik weet wel, waarom de naam van
F. van M. er onder werd geplaatst: dat was
om de omzetbelastiAg te ontduiken, omdat
hij niet als slager bekend staat met een
verkoop van f 300 per jaar.
Verdachte ontkende echter beslist, dat die
ontduiking in de bedoeling lag. De kantoor
houder der Posterijen te Oude Ton,ge, te
vens sub-ontvanger der belastingen, de heer
Th. Holleman deed mededeeling van de
aangifte, die was gedaan. Op de kwitan
tie stond de naam van P. van M., doch
dit had voor getuige geen beteekenis, eers
tens omdat die onderteekenin,g overeenstem
de met den naam in den aanhef van het
iformulier als kooper vermeld en tweedens,
omdat de handteekening niet ten kantore
behoeft te worden geplaatst. Het gebeurde
wel vaker, dat iemand anders de aangifte
komt doen, dan de kooper zelf.
De procureur-generaai vond de handeling
v^n verdachte toch fout; hij heeft het laten
voorkomen; alsof F. van M. kooper van de
koe was. En ook de procureur-generaal was
van oordeel, dat het de bedoeling was de
omzetbelasting, te ontduiken. Hij zag geen
reden om in het opgelegde vonnis wijziging
te brengen en vorderde daarom bevesti
ging.
De verdediger pleitte vrijspraak, subs,
clementie.
Uitspraak over 14 dagen.
(Rott. Nieuwsbl,)
DE OIID BURGEMEESTER VAN
OOUTGENSPLAAT VEROORDEELD.
Knoejisrijen bij de Eilaniïcii-Bank.
's-GRAVENHAGE, 15 Mei. Het Haag
sche gerechtshof bevestigde heden in hoo
ger beroep het vonnis van de Rotterdam-
sche rechtbank, waarbij de 57-jarige W.
J. D., oud-burgemeester van Bommel en
Ooltgensplaat wegens het uitlokken van
en medeplichtigheid aan valschheid in ge
schrifte is veroordeeld tot een gevangenis
straf van twee maanden.
PASGEBOREN KIND VERMOORD
In verband met de raadselachtige ver
dwijning van een pasgeboren kindje, heeft
de politie te Barneveld den 61-jarigen land
bouwer H. K., uit de buurtschap Kootwij-
kerbroek en zijn 35-jange huishoudster J.
B. gearresteerd. Uit de verhouding, die tus-
schen beiden ontstond, is eenige dagen ge
leden een kindje geboran, waarvan thans
bemerkt werd, dat het spoorloos verdwe
nen is.
Het vermoeden bestaat, dat het kindje
om het leven is gebracht, maar het onder
zoek door de politie bjacht hierover nog
'.geen voldoende aanvdj:,'r,g aan, het licht.
De man en de vrouw zijn voor den burge
meester van Barneveld geleid. Zij ontken
den het hun ten laste gelegde, maar kon
den geen aannemelijke verklaringen afleg
gen voor de zonderlinge verdwijning van
het kindje.
De burgemeester heeft zich met den offi
cier van justitie te Utrecht in verbinding
gesteld, waarna beide verdachten naar
Utrecht zijn gebracht, In verband met het
verdere onderzoek kon de politie ,geen ver
dere inlichtingen verschaffen. De beide ver
dachten hadden in de buurtschap een goe
den naam (N. Rott. Crt.)
J.l. Vrijdagochtend half elf kwam de
Gemeenteraad in openbare zitting bijeen.
Tegenwoordig alle leden.
De VOORZ. Bur,gemeester Den Hollan
der opent met gebed, waarna de notulen
worden vastgesteld.
Onder de ingekomen stukken is de haven
verordening, die met a.s. wordt aangeno
men.
Een ingekomen verzoek van verschillen
de vereenigingen, Zan,gkoren, enz. om te ko
men tot oprichting van een muziektent,
wordt ter fine van onderzoek naar B. en
W. gerenvoyeerd.
De omwisseling van een aandeel bij de
Mij. Gemeente-crediet tegen obligaties bij
de Algem. Friesche Levensverz. Mij,, vindt
in tegenstelling met een vorig besluit de
goedkeuring van den Raad.
De gemeentebegroot.ing 1939 is met en
kele opmerkingen van Ged. Staten terug
gekomen en wel om het presentiegeld voor
de leden van het stembureau terug te bren
gen van f 4.op f2.per zitting, en ver
der het uit te trekken bedra,g voor school
reisjes te verminderen van f 100.op f
60.als voorheen.
De heer Ie COMTE kan zich er niet bij
neerleggen, dat het presentiegeld daar
voor wordt verminderd. Wanneer een raads
lid van half acht 's-morgens tot 's-av. half
zeven moet zitten en dan nog ,geld toege
ven voor meerder verlet, is ongehoord. Spr.
kan niet gelooven dat dit een algemeene
maatjregel is van Ged. Staten.
De VOORZ.: In andere gemeenten is het
toch ook zoo.
De heer BLOK vindt het ook totaal on
gemotiveerd en het bedrag van if 4.ver
antwoordt.
De heer DIJKERS voert aan, dat het
vroeger voor niks gebeurde. Hij vindt, dat
de goedkeuring van de begrooting daar
niet op mag blijven steken, vooral nu er
zoo weinig aanmerkingen zijn.
De heer Ie COMTE krijgt de indruk, dat
Gedeputeerden maar iets zoeken om aan te
merken.
Weth. A. A. MUS wM trachten verlet in
rekening te brengen.
Öe SECR.: De kieswet spreekt alleen van
presentiegeld.
In verband met de overstelpende drukte in onze magazijnen gedurende de middaguren, wil
len w# onze Clientèle met aandrang adviseeren zooveel mogelijk des morgens te koopen.
DRAAGT
HOOFDSTEEG
^^'■^'^^—^^^^^"^^^^^^^^^^ROnERDAM
De VOORZ. vindt het beste de Griffie op
te bellen en in verband met de goedkeu
ring der begrootin,g te vragen hoe in dat
punt te voorzien.
Bij volgende begroeting zou er meer aan
te doen zijn.
Weth. DIJKERS; Om de be,grooting daar
voor te laten liggen, moeten we slechts in
de uiterste instantie doen, te meer daar
het een persoonlijk belang is.
Wordt gestemd om dit eerst te informee-
ren en indien het een uniforme regeling is,
de 'begrooting toch in te zenden.
Wordt goedgevonden met 56 stemmen.
Tegen de heeren Knape, Blok, Ie Comte,
Koote, V. d. Boom. Rest voor.
De schoolreisjes-vergoeding moet nood
wendig van f 100.op f 60.worden te
ruggebracht.
Weth. MUS stelt voor op te merken, dat
de Raad niet begrijpt dat hierop aanmer
kingen worden gemaakt.
Weth. DIJKERS: Het is zoo dat het al
tijd f 60.lis geweest en niet verhoogd
ma,g worden.
Komt in stemming om al dan niet aan
merkingen daarop te maken., wat door al
len wordt goedgevonden.
5. Steunverleening B. Wordt vastge
steld op 110 belanghebbenden t 5.78,
waarin liet Rijk f 3.78 te,goed komt.
Wordt goedgevonden.
6. Bebouwing z.g.n. Weesboomgaard.
In de naaste toekomst is een .gedeelte
daarvan voor weg bestemd, waarop een
bouwverbod zal worden gelegd.
De VOORZ. geeft een uiteenzetting aan
hand van een teekening.
Nu staan langs de Molenweg etc. en
langs de Kreek vele varkenshokken^ waar
op de heer Knape attendeert, dat dit voor
de werkende stand een strop wordt, "wan
neer djie weg moeten. Spr. zou een terrein
daarvoor beschikbaar willen stellen aan de
Molenlaan. Hij is er zelf bij betrokken, maar
dat komt in de 2e instantie pas.'
De VOORZ. is het eens met deze moeilijk
heid. Bij de uitbreiding van de gemeente
staan ze eigenlijk overal in de weg.
De heer KNAPE: De bebouwing gaat
naar de Oostel. zijde van de Dorpsweg,. De
terreinen door hem .genoemd, zouden daar
voor geschikt zijn. Bovendien is het renda
bel. Zou B. en W. zich niet in verbinding
stellen met de Landarbeiders-Vereeniging
Spr. zou spoed willen betrachten.
De heer Blok juicht het toe wat de heer
Knape zegt, maar terwille van de schuur
tjes kan men toch die bebouwing niet la
ten stagneeren.
De heer BUTH vraa,gt of het niet goed
zou zijn alleen aan de Molenlaan te bouwen
De heer KNAPE houdt het bij zijn voor
stel, waarop de heer JOPPE zegt dat de
vraag is wat het zwaarste weegt, bebou
wing of de hokken laten staan.
Weth. MUS ze,gt dat wordt afgedwaald.
Het Burgerl. Armbestuur heeft grond be
schikbaar om te bouv>ren en nu zijn we bij-
elkaar om daarover te beslissen. De var-
kenshokken-kwestie kunnen we er aan vast
knoopen, wat bekeken kan worden.
De heer BLOK is het daarmee eens. Het
gaat over het principe om te bouwen. Wat
dhr. Knape zegt daarover kan met klein-
grond-bezit overleg .gepleegd worden.
De heer KNAPE wil dan toch evenals
dhr. Buth zegt, alleen aan de Molenlaan
bouwen.
De heer LE COMTE: Het B.A. krijgt
door ons besluit machtiging om beide stroo
ken te laten bebouwen.
Weth. MUS: De beschikbaarstellin.g van
varkenshokken, mestputjes en schuurtjes
staat hier los van. Dat kan apart bekeken
worden.
Het voorstel B. en W. wordt daarna m.
a.s. aan,genomen.
Sluiting.
ROTTERDAM, 15 Mei. Ter veemarkt wa
ren heden aangevoerd totaal 2021 dieren,
663 vette runderen, 251 vette kalveren, 16
nuchtere id., 240 schapen oif lammeren, 799
varkens, 14 bokken of geiten, 38 zuiglam-
meren.
Prijzen per kilo: vette koeien 76, 62, 38,
50 et., vette ossen 68, 60, 38, 48 et. vette
kalveren f 1.10, 90, 60 75 et,, varkens (le
vend .gewicht) 47, 46, 45 et., schapen 45.
4'1,28 et. Prijzen per stuk van mager vee;
.oohapen f 19, f 16, f 14,. zuiglammeren f
7, f 5 f 3.
De aanvoer van vette koeien en ossen
was iets ruimer met matigen handel en de
prijzen van de .koeien iets stijver, ossen on
veranderd in pcijs. Een prima koe ging nog
tot 80 en een os tot 72 cent. Vette kalveren
iets .grooter aanvoer, tamelijken handel en
de prijzen van de vorige week waren goed
te handhaven. Schapen korter ter markt,
slechten handel en niet geheel prijshoudend.
Zuiglammeren aanvoer als vorige week met
tra.gen handel en de prijzen als vorige week
Dinsdag. Varkens aanmerkelijken handel
en iets lager in prijs.
ROTTERDAM, 15 Mei: Aardappelen. Prij
zen: Brielsche eigenh. f 1.402.Zeeuw
sche bl. f 2.80—3.20; id. eigenh. f 1.30150
id bonte if 2.803.20; id. kl bonte en bl.
f 1.80; Bev).slanders f 1.502.; bintjes f
1.80—2.10; kl. eigenh. f 1.20—130; redstar
f 2,502.90, alles per hl.; zandaardappelen
44% et., kl. id. 3 et. Malta spring 12
13% et., alles per kg. Aanvoer redelijk,
vraag kalm.
Velen koopen hun
H.H. Correspondenten, vooral in Zeeland,
gelieven er rekening mee te houden dat zij
voor ons nummer van Vrijdag a.s. reeds
Woensdagavond copij (Predikbeurten etc.)
opzenden. Doordat Hemelvaartsdag een of-
ficieele feestda.g is en de Posterijen Zon
dagsdienst hebben, is anders mogelijk de
copij te laat in ons bezit.
REDACTIE,
