CHQWECKBiADöpGED.GROnDSlAG vöÖRDcZUID-HOUIriZEClJWiCIIE EHAMDEn N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EIIANDEN-NIEÜWS" HetliberalismeopFlakkee Ouderavond Groen van Prinstererschool te Middelharnis. VINDT BIJ PRESTO BAAT ''F U S A R I O L lie Jaargang WAS EN VAAT WOENSDAG 8 MAART 1939 No. 1021 OFFICIEËLE CRISISPÜBLICATIES PRESTO 7FFPPOEDER SLECHTS 5er. PER PAK N.V. Chem. Fabr. en Handeimij. v.h. Fa. JAN E. DE BOER, Den Haag WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDE;4" - 18e JAARGANG unCAVE VAN GcTCstlgd te MlddeUtamlc Ftins HendrlJcstr. 122 G Giro 167930 i Foftbox S Tal, 17. Bykanioor veor Zeekuxit: Sf. Maartensd^. Markl, Iele!. 59. De voordeeligste Droogontsmetter voor Graan- en Vlaszaad, etc. erkend en goedgekeurd door Wageningen. Telef. 11-63-38 (2 lijnen) Fabrieken te TIEL. Verkrijgbaar bij: C. GRINWIS Kr.z., Ouddorp, ^go'iSmSreT niEuws Advertentte»prf» 20 cent per regel. RecUme» 40 et.: Dienst» aanvragen en aanbledtogen van 1-6 regels 80 et.; Boek-aan- koodlging 10 cent per refd - Contracton belaagrflk Ia«M. AbonnementsptflS B5 cent pet 3 maanden bfi Tootuitbetallng. Vorschjint lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal ptx week. A£zondet1ike nummert 5 oetat Buitenland Sfulden jp«r laai In de bloeitvjd van het liberalisme heeft ook Plakkee ruimschoots ztjn deel gehad van de „zegeningen',, die deze politieke richting over ons land en volk heeft ge bracht. In de tyd, toen zij oppermachtig heerschte, een 40 50 jaar geleden nog, wa.- ren het ook op ons eiland overal de liberale regenten, die in ,de dorpen de lakens uit deelden. Alle burgemeesters wraren liberaal en de wrethouders evenzeer. Het was een kleine coterie, die over de burgerij regeerde en die dit deed onder het motto: wij regee- ren bt) u, over u. doch zonder u. Dank zö het census-kiesrecht, dat het recht om te stemmen bond aan een minlmum-belasting, had slechts een deel der burgerij, n.l. de meer gegoeden of de ménschen met be hoorlijke inkomens, stemrecht en aangezien deze personen uit hoofde van hun stand meestal tot de liberale partij behoorden, was het voor deze een klein kunstje, altijd de meerderheid te behalen. Wat in die tijd der liberale alleenheerschappij, die meest vanuit de sociëteit werd gedirigeerd, in onze dorpen is tot stand gekomen, ligt in het duister. Hun bewind kenmerkte zich door groote, soms overdreven zuinigheid. Voor werkloozen deed men niets en de taak der Overheid werd zoo beperkt mogelijk opge vat. Slechts op één punt heeft het liberalis me dier dagen zich monumenten gesticht, die nu nog aan onze dorpelingen verkondi gen, wat eigenltik de geestelijke inhoud er van is. Er werden overal openbare school- paleizen gebouwd, groot genoeg om de ge- heele schooljeugd van het dorp in te her bergen. De Openbare school immers Is steeds het troetelkind der liberalen geweest. Voor haar was niets te veel en te kostbaar. Nu geeft men fel af op een Chr. schoolbe stuur, dat een solide school laat zetten, doch het liberalisme heeft voor zfln „neutraal" onderwijsinstituut gebouwen neergezet, die voor die tyden met recht paleizen mochten heeten, ja meermalen is het gobeiwd, da«^ men openbare scholen bouwde, waar ten slotte niet één leerling in kwam! Plakkee heeft dus ook een periode ge kend, waarin het zich moest krommen on der het juk der vrijzinnigheid, zoowel in de staat als in de kerk. Imniers ging het ker kelijk modernisme hand in hand met het staatkundig liberalisme en hebben beide ge weldige geestelijke en maatschapplöke ver woestingen aangericht. Ook op ons eiland heeft in menige Hervormde Kerk een pre dikant gestaan van moderne richting, die door zijn „Evangelieprediking" zonder Christus de kerk verwoestte en het belijden de volk verstrooide. De liberale aristocra tie heerschte in die tijden zoowel in de kerk als in de burgerlijke gemeente en oefende een tyrannic uit, die wel in zeer scherpe te genstelling stond tot de leer der verdraag zaamheid, die men altijd van vrijzinninge zij,de zegt te huldigen. Het is met die liberale verdraagzaamheid altijd een wonderlijke zaak geweest. Eigen lijk is zij een stuk van de revolutie-leer van vrijheid, gelijkheid en broederschap, welke leuze ten grondslag ligt aan de liberale staatsleer. Vooral de vrijheid vormt er een voornaam bestanddeel van. Maar de natuur is altijd sterker dan de leer geweest, want er is schier geen partij' aan te wijzen, die meer met dwangmiddelen gewerkt heeft als ziJ. De volkskinderen moesten gedwon gen worden op de banken der openbare school plaats te nemen. Wat het liberalisme, ook op Flakkee, daartoe niet heeft gedaan, grenst aan het ongelooflijke. Laag of in 't geheel geen schoolgeld, prachtige gebouwen, economische druk op werknemers bij libe rale boeren of kapitalisten, onderwijswetten, die het christelijk onderwijs poogden te ver nietigen, in één woord, een politiek, die cul mineerde in het bekende woord van Kap- peyne: De minderheden moeten maar onder drukt worden. Voeg daarbij «Jan nog de ook op Plakkee hier en daar toegepaste tac tiek bij de stichting van Chr. Scholen, dat biJ de voormannen daarvan de ruiten wer den ingegooid, beleedigende pamfletten ver spreid en ouders van kinderen ontslagen en ge krijgt een wonderschoon beeld van wat het liberalisme onder verdraagzaamheid verstaat. En al deze ménschen, die deze „verdraagzaamheid" toepassen, zijn disci pelen van de Openbare School, die speciaal opleidt in „verdraagzaamheid." Gelukkig heeft ons Flakkeesche volk zich evenals het Nederlandsche volk in zijn ge heel, grootendeels aan de greep van het li beralisme ontworsteld. Omstreeks 1900 valt het keerpunt in de politieke historie van ons eiland. Toen begon de strijd van ons belij dend volk tegen de oppermachtige vrijzin nigheid en deze is geëindigd met haar ne derlaag. Toen het algemeen kiesrecht kwam, bleek duidelijk, dat de vrijzinnigen slechts een zeer klein deel van ons volk vormden en steeds hadden geregeerd door het linksche en rechtsche „proletariaat" uit te sluiten van het stemrecht. BiJ de Ka merverkiezingen bleek telkens weer, dat het liberalisme, waarbij we principieel genomen, ook de vrijzinnig-democratie kunnen indee- len, van een oppermachtige partij, die een maal in de Tweede Kamer bijna 60 van de 100 zetels innam, een groep werd, die er nu nauwelijks 10 kan halen (V.B. en V.D.) Ook op Plakkee is het liberalisme niet sterk meer. Bij de laatste 4 verkiezingen voor Staten en Kamer bleek, dat de Vrijheids- bond en de Vrijz. Dem. Unie tezamen een 1800 stemmen behaalden, alzoo slechts 14% van het totaal. Ons eiland, dat voorheen in de dagen van Patijn een liberaal bolwerk was, is dat nu zeker niet meer, dank zij het werk van een aantal mannen, die onze mén schen wezen op d,e principiëele tegenstelling tussohen de staatkundige beginselen van Gods Woord en Belijdenis eenerzijds en die van het liberalisme, anderzijds, dat in zijn wezen een product is van de Pransche revo lutieleer. Aan die principiëele vrijmaking van ons belijdend volk uit de boeien der vrijzinnigheid heeft niet het minst ook de A.R.-partij medegewerkt, die toen nog in haar volle kracht was en streed voor de beginselen, door Groen van Prinsterer haar voorgehouden. In die tijd konden dan ook allen, die daardoor wilden strijden, zich in die partij vereenigen, Het is echter merkwaardig, dat in vele dorpen op ons eiland nog steeds een sterke groep vrijzinnigen zit, die op het terrein der gemeentelijke politiek meer invloed uit oefent, dan men met het oog op de ver- kiezingscijfers zou verwachten. Van de 111 raadszetels op ons eiland zijn er 24 bezet door liberalen en van de 26 wethouders heb ben zij er 6, dit is 22 en 24%. Wel is aan hun alleen-heerschappij een eind gekomen. Liberale burgemeesters zijn er niet meer. En in Sommelsdijk, Stellendam, Ouddorp en Den Bommel zitten de liberale wethouders er slechts, doordat een deel der rechterzijde aan hun verkiezing meewerkte. Maar het schijnt ons toe, dat het liberalisme de laat ste tijd hier en daar weer poogt het verlo ren terrein te herwinnen, waartoe het in zonderheid de gemeenteraadsverkiezingen gebruikt. Mgt name in Goeree, dat geen partijver- fioudingen kent o schoon liberaal ideaal is het vrijzinnige stelsel nog zoo ingewor teld, dat zelfs de rechtsche pai-tijen, die er, wonderlijk genoeg, bij Kamer- en Statenver kiezingen de meerderheid hebben, geen .vas te grond onder de voeten kunnen krijgen in de vorm van eenige organisatie. Mid- delharnis, Sommelsdijk, Stellendam en Oud dorp, hebben blijkens de verkiezingscijfers van de Raden een flinke groep, die in geen geval rechts of socilistisch stemt. Als men nagaat, vanwaar de stemmen komen, die bij Raadsverkiezingen op liberale Candida- ten worden uitgebracht dan komt men tot de conclusie, dat zij afkomstig zijn van mén schen, die noch rechts, noch socialistisch willen stemmen, doch van wie er zeer ve len de „bevsmsten^' niet te na gesproken in 't geheel niet weten, wat het liberale beginsel eigenlijk inhoudt. Daaruit is ook te verklaren, waarom hier en daar kerksche ménschen liberaal stemmen. Een goed libe raal is modern in zijn godsdienst en hem is het nimmer kwalijk te nemen, dat hfl libe raal stemt. Het is zijn plicht, dit te doen en zijn beginsel te propageeren volgens libe rale methoden, d.i. met inachtneming der verdraagzaamheid. Maar wanneer mén schen, die van de moderne godsdienstleer niets moeten hebben, doch zich stellen op de belijdenis van het orthodoxe Christendom of het Gereformeerd beginsel, niettemin met het liberalisme meegaan, dan is er bij deze ménschen iets niet in orde. Dan ont breekt het hun aan consequentie en leven zij in een tweeslachtige positie. Zulke mén schen zijn er nog hier en daar op Plakkee. Wij hopen, dat zij zullen inzien, dat iemand, die de Schrift als leefregel aanvaardt, niet liberaal kan zijn. TUINBOUWSTEUN. Men d'eelt ojis van bevoegde zijde meidfe, dlat binnei» zeer konten tijd nog een steunuit» keering aan dtat» tuinbouw kan worden ver? wacht. Door allerlei omstandigheden is de financieele toestand waarin de tuinlders zijn komen te verkeeren slecht. Voorts zijl» van verscheidene producten de ter veiür^ aans gevoerde hoeveelheden zeer gering, of zul* len deze door de vorst gering zijr». De tot op heden uitgekeerde steuhtoeslagea hebben voor de telers dezer producten geen vol* dbende verlichting kunnen brengen. In de te verwachten steunuitkeering zal met deze moeilijkheden in de» tuinbouw rekening wor den gehouden en zal getracht worden een zoo juist mogeliJKe verdeeling van de nog beschikbaar gestelde steungelden, als regel te berekenen op den grondslag van de meer normale aanvoeren van het vorige jaar, over den ^ehcelen tuinbouw te bereitei. 's-Gravénhage, 3 Maart 1939. AANKOOP VAN VARKENS. Zooals einde Januari werd aangekondigd, heeft de Nederlandsche Veehouderijcentrale inmiddels een aanvang gemaakt met het af nemen van zware varkens. Ruim 12.500 var kens werden reeds uit de markt genomen. Met het verleenen van dezen steun aan de markt wordt nog voortg»;gaan en wel in die mate, dat de Centrale per week ongeveer 4000 zware varkens aankoopt voor slach ting en invriezing. Bovendien worden ook varkens in het ba- congewicht nog geregeld in groote hoeveel heden door de Centrale aangekocht, boven het aantal, dat voor uitvoer als bacon be stemd is. Van deze soort varkens zijn thans in totaal ongeveer 80.000 stuks opgekocht. De jaarlijksche Ouderavond der Groen van Prinstererschool is Vrijdagavond 3 Mrt. gehouden in het gymnastieklokaal der O.U. L.O.-School. Ds. Blok de Voorzitter opende met het laten zingen van Ps. 119 5 en 65 tn ging voor in ge bed. Daarna las hij Spreuken 3 van vers 1 —18. In zijn openingswoord schetste hij, hoe de Spreukendichter, nadat lijdeware Wijsheid heeft verheerlijkt in caj;. 22 tot de verma ning komt: „Leer den jj.>ngen de eerste be ginselen naar den eisch j'ns wegs," waarbij Spr. een oogenblik stil i.i! ;dtaan. Allereerst heet liij -iM Hanwezigeii wel kom, inzonderheid de sprekers. Ds. Laman en onderwijzer dhr. de Jager. De indeeling der onderwerpen op deze ouderavond is anders als voorheen; het moet niet om de sprekers gaan, maar w.aar- vóór ze spreken. Immers dient de ouder avond om de band aan de school te verste vigen, en het inzicht in het leven der school te vermeerderen. Aan de instandhouding, aan het bestuur, het beleid van een chr. school zijn moeiten, ook wel teleurstellingen verbonden, maar de arbeid is het dubbel waard.- Wanneer gevraagd wordt: „Zijn onze kin deren beter?" dan moeten we antwoorden, dat zijn ze niet. Maar uit kracht van de belijdenis zijn we geroepen om ze te on derwijzen in de eerste beginselen begin selen van gehoorzaamheid aan het Woord Gods. Leer ze zoo staat er naar den eisch huns weg, d.w.z. naar hun bevatting. Op de chr. school wordt het Woord Gods naar hun bevatting voorgesteld en geleerd. Van „beter-zijn" of ,,beter-worden" der kin deren, is geen sprake. Het is gehoorzaam heid, dat moet betracht, in het vaste ver trouwen, dat de Heere die arbeid zal zege nen. „Als hij ook oud geworden zal zijn, zal hij daarvan niet afwijken." De Heere be moedigt hier, dat die arbeid niet vruchteloos zal zijn. Op gegronde hope zaait de zaaier, zoo ook hier. Al is het, dat het niet op ieder persoonlijk wordt toegepast, toch ver bindt de Heere er Zijn zegen aan. Daarom zegt spreker dat Personeel, Bestuur, en ook de Ouders met die arbeid biddend en hopend voort moeten gaan, omdat God in Zijn Woord zelf zegt, dat Hij het zal zegenen. Vanwege de gehoorzaamheid aan den Heere is die arbeid de moeite dubbel waard. Na dit openingswoord volgt samenzang der kinderen, onder leiding van den heer Baadenhuijzen n.l. „Hoort gij die stemme, roepend in de verte.' Vervolgens wordt het spreekgestoelte be treden door Ds. Laman welke een rede uitspreekt getiteld: „Het brandend vraagstuk." In korte trekken ge ven we hier den inhoud weer. Misschien aldus spr. is de gedachte ge weest dat behandeld zou worden een inter nationaal vraagstuk, hoe b.v. .vrede en rust op de wereld zou weerkeeren. Op elk terrein des levens is „een bran dend vraagstuk," op ijiternationaal gebied de pacificatie op nationaal gebied de econo mie en werkverschaffing. Hier op deze ouderavond mag wel bezien worden het brandend vraagstuk, n.l. „Het Gezag." Met het gezags-vraagstuk immers, maakt elk opvoeder en onderwijzer kennis. Wordt het gezag losgelaten, dan volgt los bandigheid en slavernij., Spreker verwijst naar ,de Sovjet-staat, waar men zich in bandeloosheid uitleeft. Met voorbeelden toonde spr. aan, tot welke excessen men daar komt, zoo zelfs, dat men op de scholen leert, dat men geen gehoor zaamheid aan vader en moeder verschuldigd is. Nu men er de gevolgen van gezien heeft wil men terug tot het gezag, tot de orde in gezin, school en staat. Wel een be wijs dus dat de leuze van het atheïsme fa- likant is uitgekomen. Spr. wijst op onze Oosterburen die in het voeren van despotisme het gezag hebben verlaagd. Losbandigheid eenerzijds, slaver nij anderzijds is het gevolg, omdat gebroken is met het princiep der H. Schrift. Ze heb ben MiJn Woord verworpen, wat wijsheid zouden ze hebben? Wat is, vraagt spr. de oorsprong van alle gezag? Ze zetelt in God, den aller souverei- nen Souverein. Prijsgeven van God en Zijn Dienst voert tot losbandigheid en slavernij. Dat is ook zoo, zegt spr., wanneer men in de kleine cel van ons gezin Gods Woord prijs te geven. Spr. vraagt de ouders, of ze er van doordrongen zijn, dat ze het Ouder schap van den Schepper hebben ontvangen en Gods Woord dienen te handhaven? Dat ze in onderworpenheid aan dat Woord het gezag in handen houden en, dat het onge rijmd is, zooals in den tegenwoordigen tijd dat een ouder zijn kind iets ,,bid" inplaats van „gebied." In het kort staat spr. stil bij de tekst ,,Gij kinderen zijt Uwe Ouders gehoorzaam in den Heere, want dat is recht, Eer uwen vader en Uwen moeder (hetwelk het eer ste gebod is met een belofte) opdat het U wél ,ga en gij lang leeft op aarde. (Er. 6.) Spr. gaat deze tekst niet exegesiteeren maar doet slechts enkele grepen en wijst er op, hoe gezag komt van het woord zeggen schap-gehoorzamen." Spr. wijst op de onge hoorzaamheid van een mensch van nature door den val in Adam, de bakermat der on gehoorzaamheid. De vrijheid buiten God zint den mensch meer, dan de gehoorzaam heid aan Hem. Eerbied dient daarom ge kweekt voor Gods Woord en de huis gods dienstoefening: „voedt ze op in de vreeze des Heeren.' Gezag is er ook op de openbare scholen, maar daar ontbreekt het „pae deïa," het op voedkundige, de tuchtiging, de vermaning, tot den Heere. Tucht komt van het Duit- sche stamwoord ,ziehen,"-,,trekken' het kind moet opgetrokken worden, boven de onwe tendheid uit, ze moeten weten, hoe ze ge boren zijn. Dezelfde maatstaf in zekere zin moet aangelegd zooals de Heere Zijn Volk tuchtigt, opvoedt, een tuchtiging uit liefde. De dwaasheid in de opvoeding zal ieder rechtgeaard ouder moeten erkennen. In het „brandend vraagstuk" komen we met schuld voor den dag aldus spr., Die schuld zou ons moeten wegen, inplaats van ons afschud den. Spr. wijst op Hem, die de schuld heeft gedragen, vervolmaakt door het allervol- maakste Gezag: die met recht kan zeggen: ,,Je maintendrai", „Ik zal handhaven." De aanwezige kinderen vermaant spr. met een ernstig woord en spoort aan tot ge hoorzaamheid aan de opvoeders. Ook tot de ouders richt spr. zich en zegt dat hun.opvoeding, alsook die van het per soneel der school altijd moet staan in het teeken van Gods Woord en daarmede door trokken en doorzüurd moet zijn, met een bedelen om de bediening van Zijn Geest, opdat in huiselijk en schoolleven, men el kander ontmoeten mocht aan den troon der genade. Daarna zong men Ps. 103 4, waarna pauze en collecte volgde. Dan was aan de orde het onderwerp: „Vaderlandsche Geschiedenisonderwijs op de Chr. School" door den heer K. de Jager onderwijzer aan de school. Spr. begint met er op te wijzen, dat het vak Vaderl. Geschiedenis op school moet gegeven, omdat dit wettelijk is verplicht. Op de Chr. School dienen die geschiedenis vakken een eereplaats in te .nemen omdat in de volkshistorie de lijn wordt geteekend, die God met het volk van Nederland heeft gehouden. Lezen, schrijven, rekenen zijn practisohe vakken en zoo .dikwijls wordt ge- dacht ten onrechte wat heeft men er aan, dat al die historische (feiten den kinde ren worden bijgebrachtl Spr. somt dan eenige redenen op: ten Ie omdat het kind begrip zal krijgen van de wording en groei van den Staat, ten 2e om dat het heden met het verleden nauw ver bonden is en ook, omdat Vad. Gesch. won- derrijk is aan belangwekkende gebeurte nissen en boeiende verhalen. Nu gaat het niet om die boeiende verhalen, maar om daarin Gods leiding met land en volk te laten zien. Spr. illustreert met eenige voorbeelden uit de geschiedenis hoe bij soms oogenschijn lijk onbelangrijke gebeurtenissen de hand der Voorzienigheid merkbaar is en dikwijls zoo veel wendingen ten goede aan ons volk heeft gebracht. Ini de geheele geschiedenis wordt den kinderen de leiding Gods ge toond opdat zij Zijn daden niet zouden ver geten en Zijn geboden bewaren, Gewezen wordt den kinderen ook, indien Zijn geboden niet worden bewaard en God wordt verla ten, smart op smart te vreezen is. Als voorbeeld noemt hij hoe op de glorierijke 17e ir^;'.-„."de .t^,J Esuw 'Sslgfe met achteruit gang en verval. Het geloof was ons volk ontzonken, theoriën van, ongeloof en revo lutie vergiftigden de volkziel. waarop het oordeel van de Fransche dvringlandij volg de. Verzwegen wordt ook den kinderen thans niet, dat wegens de algemeene Gods- verlating Nederland wordt bezocht met oor- deelen. We leeren ze, aldus spr., dat een klein volk groot kan zijn, indien dat volk het geheim van alle zegen kent: „Vreest God en houdt zijne geboden.' Niet in overdreven Vaderlandsliefde maar eenvoudig en boeiend, naar kinderlijke geest dient de historie te worden weergegeven, op dat blijke dat de geschiedenis van het ge- meenebest de bevestiging is der belofte: „Zoekt eerst het Koninkrijk Gods en alle an dere dingen zullen U toegeworpen worden." De heer'Baadenhuijzen bracht daarna met de schoolklas ten gehoore het mooie lied „Maartsch Viooltje" en Ps. 138 1 en 4 (rythmisch gezongen.) De Voorz. Ds. Blok dankt beide spr. voor hun keurige onderwerpen en de heer Baa denhuijzen met de kinderen voor hun zang. Groote dank zrjn wij den Heere verschul digd aldus spr., dat we volledige vrijheid hebben om het Woord des Heeren op onze school te verbreiden zonder dat de vakken daarvan schade hebben. In de Ie plaats .toch moet er zijn de vreeze des Heeren, want de school moet geen machine zijn om maar geleerde kinderen te maken. Al zullen de lasteraars zich er aan erge ren, wil spr. memoreeren, dat de school ten spijt van vele dingen in groei is toegenomen. Begonnen met 79 leerlingen tellen we er nu 180. Die groei is niet no. 1, maar wel hoe de ouders staan t.o. de school. Van de te genpartij is beweerd dat ook in onze gelede ren vele lauwen zijn. Helaas is dat waar, Spr. bindt de ouders op het hart, wat Ds. Laman heetft gezegd: ,de school ligt in het verlengde van het gezin. De ouders dienen de onderwijzers daarom te steunen, ook t.o. van de straf aan hun kinderen. Tenslotte brengt spr. dank aan B. en W. voor het afstaan van de localiteit en wekt de aanwezigen die geen lid zijn op, om lid te worden van ,de Schoolvereeniging. Ds. Laman eindigt, na het zingen van Ps. 25 2 met dankzegging.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1939 | | pagina 1