CHQWEEKBIADÖpGED.GDOnDSIAG vöÖRnZUID-HOairiZCClJWJCtlE EIIAHDEn
N.V. UITGEVERSMAATSCHAPPIJ „EIUNDEN-NIEÜWS"
STUURMANSKUNST
SIR HENRY DETERDING
plotseling overleden
Alle vertrouwenszaken
He Jaargang
WOENSDAG 8 FEBRUARI 1939
No. 1013
Uien export.
Rook- en
Pruimtabak
50 Sigaren 87'I2 et.
VERBRUGGE
Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoudheden
W A. DE BAKKER
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE E IL AND E.18e JAARGANG
UnCAVE VAN
ROERGANGER,
Bij Griep en Koorts.
R.T M.-bedrijf moet voortbestaan.
IN HET BELANG VAN DRIE GROEPEN.
Bond van Boerinneo en Platte
lands vrouwen opgericht.
OUDE SMA.AK
15 en ZO et. per half pond
MIDDELHARNIS
Voor Handel Bedrijf en Particulier
- OUnpoRp - -
Beëedigd Makelaar
in onroerende goederen.
Ook behandeling van Administi'fe-
fiën en Belastingen (gediplomeer d)
Gevestigd te Mtdddiumala Prins Hendiikstr. 122 C Giro 167930 i Postboz 8 Ttl. 17.
Adyertent]e«pit}s 20 ceat per regel. RecUmes 40 et.; Dieiist»
umvragen en aanbiedingen van 1—6 regels 80 <f.j Boelcaaii'
koindiging 10 cent per regd Contracten belangrgic lagK.
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdgk, Markt. Telef. 59.
AbonnementspiQs 85 cent per 3 maanden bf[ vooruitbetaling.
Vosch^t lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal f er week
Afzonder^jJ» nummeri 5 cent Buitenland 8 gulden pn Jaar
2. HET SLECHTE COMPAS.
Het sturen op het compas van Gods
Woord bij de opvoeding is niet alleen pro
fijtelijk voor het kind dat opgevoed wordt,
maar het is ook een gebod van den Heere,
Die het van ons eischt: „De verborgene din
gen zijn voor den Heere, onzen God; maar
de geopenbaarde zijn voor ons en voor on
ze ikinderen, tot in eeuwigheid, om te doen
al de woorden van Gods Wet".
„Deze woorden, die Ik u heden gebiede,
zullen in uw hart zijn. En gij zult ze uwen.
kinderen insoherpen, en daarvan spreken,
als gij in uw huis zit en als gij op den weg
gaat, en als gij nederligt, en als gij opstaat".
Welke verschrikkelijke toestanden open
baren zich als van dat compas wordt afge
weken; als een volk wordt opgevoed bui
ten het Woord van God'. Welk een ontstel
lend gemis aan Bijbelkennis! Dit laatste is
zoo tastbaar gebleken, dat er overal stem
men opgaan om de Bijbel op de openbare
scholen te krijgen. Brochures zijn er ge
schreven over de gebrekkige Bijbelkennis.
Het is een heel wonderlijke toestand dat in
de „beschaafde" kringen van ons volk ge
sproken wordt over de Grleksche en Ro-
meinsche godenleer; dat ze in die kringen
de verschillende goden van die volkeren als
oude bekenden begroeten; dat ze door de
theosophie in aanraking zijn gekomen met
groote figuren uit Indië en China, maar dat
de namen van Mozes, Elia, Jesaja slechts
klanken voor hen zijn.
Maar laten we voor 't gemak die hoo
gere" kringen even los en laten we afdalen
tot de zoogenaamde „kleine luiden". Hoe
zullen we een predikatie, gesproken of ge
lezen, goed kunnen volgen, als de onder
grond van de Bijbelkennis geheel of ten
deele ontbreekt? Voor een groot gedeelte
gaat het gehoorde immers verloren Ik zou
hieraan wel een vraag willen verbinden, en
dat is deze: Zou het hierdoor komen dat
zoovelen in verschillende kerken geheel of
halif slapend in de kerk durven zitten, om
dat het boven hun begrip gaat en ze niet
kunnen volgen waar de preek hen brengen
moet? En om nu ineens maar een opvoed
kundige les te geven, wil ik er dadelijk bij
voegen, dat zij, die zoo onder een predikatie
durven te verkeeren, wel een zeer slecht en
goddeloos voorbeeld geven aan de kinde
ren, die naast hen zitten. En laten we nu
onze mond dichthouden en niet met uit
vluchten komen van dit en dat: ik ken geen
beter woord dan te zeggen dat het godde
loos is. Is het door gebrek aan Bijbelken
nis, tracht die kennis dan te vermeerde
ren en zorgt er zeker voor dat uw kinderen
van jongsaf de Schriften kennen.
Als we zien naar het diep-treurige Rus
land, wat daar een ijver aan den dag wordt
gelegd om alles wat aan God en Christus
herinnert uit te bannen, wat moest er dan
bij ons een heilige ijver zijn om èn wij zelf
èn onze kinderen wijs te worden tot zalig
heid.
Ons hart moet ineen krimpen als we hoo-
ren hoe in dat satanische rijk der Russen
geijverd wordt om juist het verkeerde com
pas te gebruiken bij de opvoeding van de
jeugd. En de resultaten zijn voor hun doen
in één woord: schitterend. Hoor maar:
Ben Sovjet-Russisch blad heeft aan kin
deren tusschen de 10 en 15 jaar de vraag
voorgelegd: „Wat weet je over God?"
De antwoorden, die hierop binnenkwamen,
waren zonder uitzondering vreeselijk.
Een zoon van een employé in een coöpe
ratief bedrijf, een knaapje van 11 jaar, ant
woordde:
„Ik hoorde heel wat aardige verhaaltjes
van oude menschen, maar ik geloof er niets
van. In God geloof ik niet".
Een kind van 15 jaar, waarvan de vader
onbekend was, gaf tot antwoord:
„Ik denk niet dat hij bestaat'of ooit zal
bestaan. Darvin heeft bewezen dat de
mensch van een aap ajfstamt."
Een 13-jarige zoon van een vroegere com
mandant van het roode leger aan het Zui
delijk front, zei:
„Oude menschen gelooven in God. Ze heb
ben niets anders te doen, maar ik vind er
niets interressants aan".
Een dochtertje (11 jaar) van een chef
van een drogisterij deelde eenvoudig mee:
„Dat zijn allemaal maar kletspraatjes".
Een twaalf-jarig meisje van een lid van
een hoog rechtscollege- beantwoordde de
vraag:
„De wetenschap heeft uitgemaakt dat
God een mythe (verdichtsel, fabel sage) is."
Een timmermanszoon van 15 jaar gaf *t
droevige antwoord:
„In werkelijkheid is de heele zaak een ver
zinsel van de menschen zelf. Ik geloof niet
in God."
Een 14-jarige jongen van een machinist
zei, dat God een wezen is, dat verondersteld
werd, de aarde tehebben geschapen en zoo,
zooals de priesters de menschen probeer
den wijs te maken.
Een dochter van een ingenieur (14 jaar)
antwoordde:
„Als dochter van een lid der communis
tische partij, geloof ik niet in God en daar
om kan ik niet en zal ik ook niet probee-
ren hem me voor te stellen."
Een tienjarige zoon van een boekhouder
gaf ten antwoord:
„Er is geen God en ik kan toch niet ge
looven in iets, dat niet bestaat."
Ten slotte, om niet meer te noemen, was
het antwoord van een 10-jarige dochter
van een arts:
,,Ik geloof absoluut niet in God. Hij be
staat niet. Als hij wèl bestond, zou iemand
hem allicht eens gezien hebben, nietwaar?"
Aan dit droevig staaltje van god-loozen-
onderwijs behoeif ik waarlijk niet veel woor
den toe te voegen: het spreekt voor zich
zelf. De zielen en de gedachten van genoem
de Sovjet-kinderen zijn reeds geheel ver
giftigd en die Russische jeugd staat van
jongsaf al in dienst van den Vorst der duis
ternis, om met alles wat in hen is de god-
loozenleer te propageeren op alle manier.
Zoo wordt gepoogd de gansche aarde te be
smetten met het satanische gif.
Hoe groot is dan onze roeping om onze
kinderen zoo vroeg als 't maar mogelijk
is te onderwijzen in de leer die naar de God
zaligheid leidt. En al zijn de machten yan
on- en bijgeloof gfoot en al gaat de duivel
rond als een brleschende leeuw, wij weten:
Gods Woord houdt stand in eeuwigheid
En zal geen duimbreed wijken!
Mijnha'dijes maken U grien- en koorts^rij
Doos 30 en 50 tt
De ondergang van het Westen.
West Europa heeft in de historie een over
wegende positie bekleed.
In West-Europa werd het centrum der
beschaving gevonden.
Deze volken overheerschten de minder
ontwikkelde naties.
Thans is West-Europa bezig op langza
me wijze zelfmoord te plegen.
Door de groote daling der geboortecij-
ifers.
Ook in België richt dit kwaad ontzet
tende verwoestingen- aan.
Voor ongeveer een eeuw geleden telde
België ruim 4 millioen inwoners.
Thans meer dan het dubbele, bijna 9 mil
lioen.
En toch worden uit die 9 millioen van
thans niet meer kinderen geboren dan uit
die 4 millioen van ruim een eeuw geleden.
Het geboortecijfer is dus gehalveerd.
Het Westen van Europa speciaal ook Bel
gië worden arm aan kinderen.
Indien de geboortebeperking zoo door
blijft gaan zal over 50 60 jaar België te
rug zijn gevallen tot een bevplking van 4
millioen.
Die geboortebeperking is een ramp voor
de menschheid.
De economische toestand wordt er on
ongunstig door beïnvloed.
De pensioenlasten drukken te zwaar op
de jongere generaties.
De werkgelegenheid inzonderheid in de
consumptiebedrijven neemt af.
Kortom de volkeren verouden. Er is' een
te groot percentage van het volk te oud.
Daardoor wordt de volkskracht ondermijnd.
En wat men in het persoonlijke leven ziet
gebeuren, grijpt ook plaats in het leven
der volkeren. Oudere menschen hebben hun
durf, hun ondernemingsgeest verloren.
En zoo is het ook in het leven der volken.
De geboortebeperking voert tot langzame
zelfmoord van de volkeren van West-Euro
opa.
He
Zoo is de geest van den tp.
De geest van den tijd is zich uit te leven.
Wel lusten, maar geen lasten. Men vlucht
voor de verantwoordelijkheid. Inzonderheid
komt dit uit in het huwelijksleven. Wel
trouwen maar geen kinderen.
Dat is allewege de leus. We vonden in de
bladen daarvan een voorbeeld uit Zweden
Beschreven werd: de ideale woning," zoo
als men die in Zwedens hoofdstad vindt:
„Deze woning-huurprijs circa f 56.— per
maand heeft gasfornuis, koelkast, gor
dijnrails, ingebouwd bad, een electrisch por
tier; is van alle mogelijke comfort voorzien
maar heetft slechts een kamer, zoodat meiï
op divanbedden slaapt. Ruimte is er in de
Stockholmsche woningen niet of nauwe
lijks. De woningen voor de „groote" gezin
nen, met overheidssteun gebouwd, hebben
over het algemeen drie vertrekken.
Maar vele groote gezinnen telt Stockholm
niet.
De doorsnee-woningen zijn feitelijk alleen
geschikt voor oude lieden en voor echtpa
ren, die geen of hoogstens één kind hebben
Stockholm Is dan ook arm aan kinderen!
Het Nieuw-Malthusiainisme is troef.
Het Zweedsche volk dreigt aan zijn zucht
naar luxe, aanz ijn materialisme ten onder
te gaan. Tot zoover over de Zweedsche toe
standen.
Maar die zucht naar luxe en dat mate
rialisme wordt niet alleen in Zweden ge
vonden. Ook in ons land wordt het gevon
den. De oude eenvoud en degelijkheid ver
dwijnt. Een jagen naar luxen wordt ook
onder ons volk gevonden.
En het materialisme wordt door ons volk
in groote mate aangebeden,.
Helaas, hoevelen leven ond«r ons volk
voor de luxe.
Hoevelen leven onder ons voor het koude
materialisme.
Hoeveel zedelijke waarden ook onder ons
volk zijn gedood.
Critielc op Bestuursbeleid in
aandeelhoudersvergaidering.
In de dezer dagen te Rotterdam gehou
den vergadering van aandeelhouders der
Rotterdamsche Tramweg Mij is
op het bestuursbeleid nog al wat critiek
uitgebracht.
De heer Bernhard een van de acht
aandeelhouders, die van hun belangstelling
deden blijken zelde o.a. dat de directie
schromelijk nalatig is geweest. Door het
uitblijven van de jaf.rvergadering is bewe
zen, dat zij niet berekend is voor haar taak.
Ieder jaar moet immrs volgens de statu
ten in Juni een algemeene vergadering wor
den gehouden. Spr. meent, ziende op de in
de laatste 2 jaar gevolgde tactiek, dat di
rectie en commissarissen de liquidatie van
dit door en door verouderd bedrijf tegen
houden. Uit de jaarstukken leidt spr. af,
dat het Rijk geen subsidie meer geeft, ech
ter wel geld aan d,j Vennootschap leent.
Mocht dit juist zijn, dan is de Mij reeds
hoog en breed verloren, want in 1919 is de
Regeering reeds gaan bijspringen en tot en
met 1935 is f 3.418.823.— aan subsidie ver
leend. Wat heeft de Regeering er toe ge
bracht in 1936 haar subsidie te wijzigen in
rentelooze voorschotten? Uitvoerige critiek
levert spr. op de afschrijvingspolitiek, waar
na hij opmerkt, dat de toestand van de
R.T.M, zeer slecht is. Door het opsoupeeren
van hun kas en effecten gaat de eenige
reëele bate der Mij nog verloren. Het gaat
steeds sneller bergafwaarts.
Van de reserves, die in 19S6 nog f
1.343.568.l)earoegen, is een half mil
lioen al verdwenen. De R.T.M, is een
verouderd instituut. Binnenkort heeft de
Mij al haar bezittingen verloren en is voor
aandeelhouders niet meer te redden.
De Voorzitter, mr. J. H. Knottenbelt
erkende in zijn antwoord, dat de directie
met het uitbrengen van het jaarverslag in
derdaad in verzuim is geweest. Spr. ver
zekert echter, dat directie en commissaris
sen al hun best doen in het belang van de
JMij. In het belang van drie groepen, die
betrokken zijn bij de R.T.M, is het nood-
voer is de tram te missen.
Uitvoerige discussies werden hierna ge
voerd over het vervoervraagstuk. Met deze
gedachtenwisseling schoot men echter niet
op en zij werd dan ook gesloten met de ver
klaring van de zijde van het bestuur, dat
de tram niet kan worden gemist.
De jaarstukken werden hierna goedge
keurd en de heer G. P. J. Caspersz. tot com
missaris herkozen.
In de week van 30 Jan.3 Peb. werden
van Goeree Overflakkee onder keur verzon
den 41419 balen Uien 50 Kg. per baal of
2.074.550 Kg,
Hiervan zijn per 6 booten naar Engeland
vertrokken 26380 balen 50 Kg. of 1.319.000
Kg. De overige hoeveelheden zijn via Rot
terdam verscheept.
Over de maand Januari zijn van Goeree
Overflakkee onder keur verzonden 259756
balen Uien 50 Kg. per baal of 12.987.800
Kg. Hiervan zijn met 29 zeebooten over de
Rijkshaven te Middelharnis over Januari
naar Engeland vertrokken 142297 balen
50 Kg. of 7.114.850 Kg.
Donderdagmiddag is in hotel Spee de op
richtingsvergadering gehouden van een af-
deeling van den Bond van Boerinnen e.a.
Plattelandsvrouwen. De vergadering stond
onder leiding van den heer J. A. van Nieu-
wenhuijzen uit Ooltgensplaat, die in zijn
openingswoord er op wees dat de afdeelin-
gen van de Zuid-HoUandsche Maatschappij
van Ijandbouw gaarne hun medewerking
hebben gegeven om deze vergadering te hou
den; dat de toetreding niet beperkt is tot
leden van de Holl. Mij v. Landb., maar dat
alle vrouwen van het Platteland lid kunnen
zijn. Het doel is immers de samenwerking
van allen, die gelijke belangen hebben op
het platteland, welke samenwerking bevor
derd zal worden, door meer onderling con
tact in een vereeniging.
De Voorzitter roept allen een welkom toe
en richt zich speciaal tot de dames Mevr.
V. d. Torren-Veenhof en Mevr. Kroes uit
Waddingsveen, die de belangen van den.
bond zullen bepleiten. Mevr. v. d. Torren,
die dankt voor de medewerkinjj van de
Holl. Mij van Landbouw, bespreeltt dan de
wenschelijkheid van deze organisatie, waar
door het onderling contact wordt bevorderd.
Door uitwisseling van gedachten en inzich
ten zal den blik verruimen, wat het gezin
ten goede zal komen. Doel van den Bond
is, het brengen van meer ontwikkeling en
verdieping van eigen bewustzijn e;n bevor
dering van een economische verzorgjing van
huis en hof. De Bond stelt zich fcen doel,
het mooie en goede van het plattelands le
ven meer naar voren te brengen, opdat de
geestelijke kracht van het platteland wordt
bevorderd. De steun van alle vrouwen, zoo
wel van die uit de dorpen, als uit de pol
ders, is hierbij noodig. De Bond is volko
men neutraal, houdt zich buiten alle poli-
DE EX-LEIDER VAN EEN
PETROLEUM WERELDCONCERN.
HARTVERLAMMING NAM HEM
PLOTSELING UIT DIT LEVEN.
Zaterdagmiddag is aan een hartverlam-
ming in zijn villa te St. Moritz op 73-jari-
gen leeftijd overleden sir Henry Deterding,
ouct-directeur-generaal van de Kon. Neder-
landsche Petroleum Maatschappij.
Het overlijden is zeer onverwacht geko
men. Juist had sir Henry bezoek van zijn
dokter gehad omdat hij zich de laatste da
gen niet zeer wel gevoelde, doch tijdens de
visite voelde hij zich goed. Nauwelijks was
de dokter weggegaan of sir Henry kreeg
een hartaanval, die een einde aan zijn leven
maakte.
Henry Wilhelm August Deterding werd
in 1866 te Amsterdam geboren. Hij door
liep daar ter stede de Hoogere Burgerschool
en trad in 1882 bij de Twentsche Bank in
dienst. Daar bleef hij tot 1888, waarna hij
bij de Nederlandsche Handelmaatschappij
in dienst trad. In 1889 ging hij naar Indië
en werd voor de Handelmaatschappij waar
nemend agent in Medan; in 1891 volgde zijn
aanstelling tot sub-agent in Penang. Daar
werd hij in 1896 als het ware ontdekt door
den directeur der Koninklijke J. B. A. Kess-
ler, die hem verzocht bij hem in dienst te
treden. Toen was zijn fortuin gemaakt. In
1897 werd hij reeds waarnemend directeur,
in 1901 directeur, in 1902 directeur-generaal
Sir Henry Deterding is wel het voorbeeld
bij uitstek van de self-made man, den man
die zijn opkomst, middelijkervrijs te dan
ken heeft aan eigen energie en eigen werk
kracht.
Phenomenaal is die opkomst geweest,
met kleine schreden voorwaarts aanvanke
lijk, daarna met groote sprongen. Toch zou,
wat hij met den laatsten sprong bereikte,
het directeur-generaalschap van de Kon.
Ned. Petroleummaatschappij, niet zoo phe-
nemenaal zijn, als hij er zelf niet zeer veel
töe had bijgedragen om deze maatschappij
te maken tot het machtige wereldconcern
dat het thans is.
Ontzaggelijk veel heeft Deterding gedaan
voor de Koninklijke en voor de vele met
haar gelieerde concerns. Aan hem is het
voor het overgroote deel te danken, dat een
jonge, nog betrekkelijk kleine maatschappij
tot een van de allergrootste wereldconcerns
Dampo-verltoudheids-balseni, Pot 50. Doos 30 et Dampo-hoestbonbons, Doos '.15 et Dampo-neusdruppels, Flacon met druppelspuiije 60 et.
zakelijk het bedrijf voort te zetten:
1. De streek, die de maatschappij bedient,
kan voorloopig niet zonder deze tram. Voor
de streek zou het wegvallen van de tram
een calamiteit beteekenen. Een maatschap
pij als de R.T.M, heeft een moreelen plicht.
2. De maatschappij heeft een plicht tegen
over het personeel, bestaande uit 600 man.
Het ontslag zal zoolang mogelijk worden
tegengegaan.
3. Het belang van de obligatiehouders
eischt, dat de zaak wordt gaande gehou
den.
Spr geeft toe, dat het de bedoeling is het
leven van de onderneming te rekken.
De Directeur van de R.T.M, heeft vervol
gens de opmerking beantwoordt aangaan
de de afschrijvingspolitiek. Volgens spr is
de liquidatiewaarde van de Mij niet vol
doende om het renteloos voorschot en het
obligatiekapitaal te betalen. Het rekken van
het leven van de Mij geschiedt in het be
lang van de aandeelhouders zelf.
Toen de heer Bernhard opmerkte, dat het
geld bij de R.T.M, in een bodemloozen put
verdwijnt, zeide de Directeur dit standpunt
niet te deelen. Het geld wordt niet nut
teloos uitgegeven. De tram kan niet ver
dwijnen in het belang van de streek, voor
dat de Regeering iets geeift, dat beter of
minstens evengoed als de huidige tram en
dan nog goedkooper. Een particuliere onder
nemer kan hiervoor niet zorgen, daar deze
met te groote verliezen moet werken. Noch
voor het groote, noch voor het kleine ver-
tiek en heeft in de negen jaren van zijn
bestaan zijn bestaansrecht al bewezen, telt
nu 10.000 leden in 162 af deelingen. Vorig
jaar zijn er nog 15000 nieuwe leden toege
treden.
Verder worden statuten enz. besproken
en de inrichting en werkwijze. De plaatse
lijke afdeelingen vormen de provinciale ver
eenigingen, die weer verbonden zijn in den
Nederlandschen Bond.
Na de pauze was er gelegenheid vragen
te stellen en inlichtingen te vragen. Daarna
werd besloten tot oprichting van een aifdee-
lïng, waarvoor zich 24 dames opgaven.
Een voorloopig bestuur werd gekozen, be
staande uit de dames D. van Es, Nieuwe
Tonge; Mevr. Nieuwenhuijzen-Nooteboom,
Ooltgensplaat en Mevr. Buth te Herkingen.
uitgroeide.
Een zeer belangrijk jaar in het leven der
Koninklijke was 1907, toen de fusis tot
stand kwam tusschen de Koninklijke en de
Shell, wat de positie van beide zeer ver
sterkte. In den wereldoorlog heeft het con
cern den geallieerden en zichzelf onschat
bare diensten bewezen door deze mogend
heden van de volstrekt onmisbare petroleum
te voorzien, welke voorziening uitstekend
werd georganiseerd.
Thans heeft de Koninklijke Shell, met
uitzondering van Rusland, over de geheele
wereld aandeel in de petroleumproductie.
Overal heeft zij verkoop- en distributie-or
ganisaties en zij heeft een zeer groote tank-
vloot in de vaart.
Groote gebieden heeft de maatschappij
ontsloten voor de petroleum en daarmee
voor het wereldverkeer. Sir Henry Deter
ding kan de ontdekker van Venuzuela wor
den genoemd'. Curasao heeft aan hem zijn
opkomst.te danken.
Daarnaast bewoog hij zich op velerlei
ander gebied. Hij bekleedde jarenlang een
voorname plaats in het maatschappelijke
leven van zijn woonstad Londen, maar ver
gat, blijkens vele schenkingen en bijdragen,
ook zijn geboorteland niet.
In 1936, na zijn huwelijk niet mej. Char
lotte Minna Knaack, vestigde hij zich in
Duitschland. In hetzelfde jaar nam hij ont
slag als directeur-generaal; hij bleef echter
commissaris van de Koninklijke.
De Technische Hoogeschool had hem in
1928 benoemd tot doctor honoris causa.
