„EILANDEN-NIEUWS"
Mijnliardljes'
De Familie Geuzenkamp
HONteis KEUKENSTROOPtóötóittfófeW
2e BlAD - ZATERDAG 7 JANUARI 1939 - No. 1004
BINNENLAND
OFFICIEELE CRISISPUBLICATIE^
M arktberichten
Aan boord van het s.s.
„Kern" is brand uitge
broken. De lading zal
worden gelost.
Het schip aan de
Handelskade te Amster
dam.
door M E V A H O R. ----------
Chr. Weekblad up Ger. Grondslag voor de Zuid-HoU. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgivevande N.V. .Ellanden-nleuws' MIddelharnla. Tel 17. Giro 167930, Postbu(8
„Moeder mag Ik Dienstbode worden?"
Een welkome maatregel vaü minis
ter Romme Het einde van de Din-
gaansvlucht De post laat zich niet
van de beste zijde zien De dooi en
de ijsgang Een kamp van Joodsche
vluchtelingen te Hellevoetsluis Twee
dooidslagen op Oudejaar. Varia.
IHJelt ïiieuwe jaar begint met eea welkomief
maa.tpegel voor de dienstbodfen in ons land.
Nu binnenkort 18.000 Duitsche diensti*
meisjes niet langer hier te lande mogen
vertoeven, heêtt üe minister van Sociale Za*
ken een maatregel getroïfea om te be)i/ordei«
ren, dat Nederlandsche meisjes de vacante
betrekkingen kunneni innemen. Er zal een
bepaling in 't leven worden geroepen, dat
het loon van een dienstmeisje, afkomstig
uit het gezin van een werklooze:, niet mag
gekort op het bedrag dat haar vadier van de
steünuitkeering ontvangt.
Voorheen was het zoo, wanneer een
meisje b.v. 2.40 loon ontving, aan werd
door de stenuitkeering twee derde, of f 1.60
ingehouden. De gezins#inkomsteni vermeer^'
derden dus practisch slechts met SO cent.
Nu ging moeder de vrouw zoo redeneeten,
dait haar dochter voor die 80 cent beter in
haar eigen huishouden kon blijven, óf dat
zij' naat de fabriek we|rd gezonden', waar
eeji hooger loon werd uitbetaald.
De arbeiosbeurzen hebben op dit euvel
vaak de aandacht gevestigd; de jongste
maatregel van minister Romme zal deze/
belemmering opheffen.
Van twje zijden brengt deze maatregel
voordeel: eerstens is het voor de meisjtp
beter dat zij in het huishoudelijk werk won»
den opgefeid dan het veelal geestdoode^dfe
■w'ack in de fabriek; ten tweede zuUien dfe
fabrieken noodgedwongen naai meei mani»
nelijke werkkrachten moeten omzien.
Of nu het dienstboidenKvraagstuk hiei*
médle g ei h e e 1 wordt opgelost valt nog
te bezien; echter zullen veel mejisjes vragen:
„moeder, mag ik nu dienstbode worden?"
lM|e!t Oudejaar is de „Reiger" van diei
K.Li.Mf.. die een extra vlucht heeft gemaakt
ter herdenking van den lOO'sten jaardag
van den „Grooten Trek" in Zuidi»Afrika.
op Schiphol teruggekeerd. NatuurHjk ging
dit met de nooidige formaliteiten gepaard
en heeft ook Dr. Colijn bij dia gelegenf^
h'esid-zijn beste wenschea voor de K.L.Mj.
geuit.
Een grootc hoeveelheid post is meegef
voerd, dat nu eens echt met Nieuwjaar bep
zorgd zou kunnen zijn. Helaas, was dat met
het geval. Eerst drie a vier dagen nadi'en
waren de geadresseerden in bezit van de;
poststukken.
'Tante Pos heeft zich in dezen niet van
haar beste zijde laten zien.
iNu de dooi is ingetreden, komen de get»
volgen achteraan. In onze rivieren is een
izware ijsgang te constateeren, die niet zon'
der gevaar is. Het drijfijs ditvan boven
de rivieren komt zet zich vast op bruggenf
hoofden en stuwen en dreigt groote schade
te brengen aan 'de wateTwe;rfcen. Zooi veri«
toonen zich op de OverSjsselsche Vecht
zware schotsen die de oude houten Berku*
merbrug, een ophaalbrug waarover het gei»
heele verkeer van Zwolle met Qjfctraar
Over^ijssel gaat en ook de rails van ói& De)»
demsvaartsche Stoomtram loopen, bed'rejgen.
iM'et geweld stroomt liet water, dat een
Sitand van vijf meter heeït bereikt, met
ee?i verval van 20 cm. onder de brug door,
ieefl ijsmuur van 1 a 2 meter dikte met
zich voereaid. De brug Is reeds dejrtig cenllp
meter verzakt, alle verkeer er over, is stop
gcizeit. Het wordt thans geleid over een an;»
dere 6rug, die op een hooger niveau ligt.
Uit Duitschand komt zeer veel water
onS land binnen. In het gebied' van den
ouden IJssel zijn tal van landerijen en bin*
nenwegen ondergeloopen.
Op de Zeeuwsche en Zuid!»HolI. stroo*
men zijn sedert Woensdag ook s^avcmdb
de diensten weer norm.'.al.
De betontiingen en gasboeieii wordeïi
fwieer op zijn plaats gebracht. Men kan daar
weer naar hartelust varen.
iDeze week hebben weer emkele hoindér>«
den'Duitsene vluc'ntelingetjes de grens ovei"
sahreden. Honderd»zestig zijn voor Eindho*
ven besteimd, honderd gaan er naar Ber^n
aan Zee.
Te Hellevoetsluis zijn 182 Duitscïhe Duitf
sthe vluchtelingen aangekomen; die onder
wierden gebracht in het vo,orma!lige rijkshos»»
pitaal. Dieze vluchtelingen zijn uit het kamp
te Veenhuizen, dat wordt opgehevem. In
alle stilte zij'n zij naar Hellevoetsluis ©.very
gebracht. Het varvoer vond pllaats via
Utrecht en Rotttewdam en wend strikt ge^
fieim gehouden. Het doolde plaatsje HeUei'
voieitsluis krijgt hiejdoor misschien eenigel
opleving. Althans voor'de bakkers en ktuv'
deniers zal dit internaat zeer zeiker welkom
zijn.
TWEE DOODSLAGEN OP
OUDEJAAR.
Tfe' Oostemijkerk in Friedand heeft de
IStójarige landarbeider J. v. d. Ploeg zijn
even ouden dorpsgenoot P. C. de Boer met
eeïi zakmes acht steken toegebracht, die zoo
diep Waren, dat het slachtoffer tijdens het
Vervoer naar een ziekeinihuis te Leeuwarden
is overleden.
Kort voor 12 uur op Oudejaarsavond
kregen de twee j ongans twist waarschijiif»
iijk om een 16»jarig melisje. De dader is
opgeslloten. M'eh meent, dat hij uit zelfi»
verdediging he;ft gehandeld.
Te Hellmond hebben de Slf^jarige A. V.
en de 45i»jarige G. S. op straat een twist
uitgevochten, nadat zij in een café aan de
Wolfstraat oneenigheid met elkaai hadden
gekregen. V. kreeg eenige stejken in den
buik, waaraan hij Zondagmiddag in het St.
Anthoniusgasthuis te Hellmoind is overlet»
den. Zijn. tegenstander Is te Roeirmonld in
verzekerde bewaring gesteld.
Minder faillissementen in 1938.
Volgens het weekblad Handelsbelangen
werden over 1938 in totaal 1277 (v.j. 1750)
crediteuienlijsten bij- de gezamelijke griffleji
in Nederland gedeponeerd.
Het totaal passief daarvan bedroeg
f 26.470.016 (v.j. e 25.279.183), waarvan pre»
fiarent t 4.439.306 (v.j. 5.875.004.
KOPLAMPEN VAN AUTO's.
Die datum van I Januari 1939 brengt
geen wijziging in de eischen voor kopfam»
taarns van in gebruik zijnde motorrijtuigen,
noch op andere wijze in de wettelijke ver»
keersvoorschriften. Er is slechts één uitzon^
dering op dezen regel ein deze gletldt uitl'
sluitend voor motorrijtuigen, die na 31
Diecember 1938 worden ingevoerd of hieï
te lande wotpden vervaardigd, schrijft de
K.N.A.C.
Indien deze zich bij nacht op een weg
bevinden, moeten zij voorzien zijn van
goedgekeurde gloeilampen die met Rijks-
keur zijn aangebracht.
Tot nu toe zijn van elf verschillende
merken koplantaains reeds zeventig gaedgew
keurde typen op de markt gebracht, terwijl
twlee fabrikanten van gloeilampen reeds 62
typen goedgekeurde gloejpeertjeis verkrijg»
Baar stellen.
Deze cijfers zullen geleidelijk nog uitbrei*
ding ondergaan.
fioiewell dus voor de thans reeds in gei»
Bruïk zijnde lampen geen nieuwe eischen
worden gesteld, kan het toch aanBeveïing
verdienen bij vervanging van een defect
gloeipeertje thans reeds over te gaan tot
aanscnatling van een goeagelceurae soort.
Immers zullen zij met ingang van 1 Janu
ari 1940 vervangen moeten zijn, zoodat on
gekeurde lampjes hoogstens nog één jaar
gebruikt kunnen worden.
HAD RHEUMATIEK IN AL
HAAR GEWRICHTEN.
Do«ft tfums haar ■wierk vmer met gemak.
Jy^iii vrouw kreeg een hevige aanval van
ifheuntetische pijnen, die zich uitbreidde
over al haar gewr.chten. Zy sch ijft: „Ik acht
mij verplicht alom luid de verdiensten van
Kruschen Salts bekend te maken, daar het
mij' vei'lbste van een eirnstigen en hard»
nekkigen aanval van rheumatische pijn. Ik
had het in mijn beenen en knieën en dit
bneiddle zich later uit tot in alle gewrichten
van mijn lichaam. Dit duuildle 13 weken;
to'en moest ik naar beid. Daajrna raa'dide
men mij aan, Rriuchen Salts te gaan gebrui!»
ken en vóórdat ik de tweede flacon Iseg
had, kon ik mijn gewone werk weer doen".
Mfevir. I. Dl
Rheumatische pijnen zijn het gevolg van
onvoldoende werking van Uw afvoerorga»
men, waardoor zich allerlei schadelijke afi»
valstoffen, zooals urinezuur, dat de oorzaak
kan zijn van de rheumatische pijn, ophooi»
pen. Kruschen Salts spoort lever, nieren
en ingewanden aan tot krachtiger werking,
Waardoor de afvalstoffen regelmatig worden
verwijderd en Uw pijnen zullen afnïmen,
om tenslotte voorgoed te verdw^ijnen. Kru>»
schen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij
alle apothekers en drogisten.
TOEWIJZING KAL-VEREN EN TOE'
KENNING BIGGENMERKEN 1939.
De Landbouw*Crisis'»Organisatie voor Z.
Holland deelt de by haar georganiseerde
v«e<» en varkenshouders mede^ dat de lijV
ten met de toewijzingen kalveren; voor
1939 vanaf heden tot 14 Januari a.s. en de
■lijsten met de toekenningen biggenmerken
vanaf heden begin Januari tot 28 Januari
a,.s. op de kantoren der Diistricjts^Secre*
■taiisseu, ter inzage zullen liggen.
Degenen, die meenen dat zij in verhouf
ding tot andere georganiseerden een te
lage toewijzing hebben ontvangen kunnen,
alvorens oen bezwaarschrift in te dienen
zich van de toewijeingen aan andere vee^
houders op de hoogte stellen.
'sf'Gravenhage, 31 December 1938.
SCHETTSING VAN KALVEREN.
Zooals reeds bekend werd gemaakt zuL<
len in de periode 1 Februari1 April 1939
:geen kalveren zwaarder dan 100 k.g. on»
.geschetst aangehouden mogen worden.
De Nederl. Veehouderijcentrale maakt na
der bekend, dat kalveren, welke in deze
periode ter schetsing worden aangeboden en
ten fijde van deze aangifte zwaarder zijn
dan 125 k.g., slechts geschets.t kunnen wori»
■den indien hiervoor een bedVag vxa f 30.
per kalf wordt gestort.
iDen veehouders, die kalveren, welker
:gewicht na 31 Januari 1939 hooger zal zijn
>dan 125 k,g., op de toewijzing 1939 willen
doen schetsen, wordt aangeraden, deze kal'
veren ten spoedigste, in ieder geval vóór 1
Februari 1939, bij de Landbouwcrisisor|»
ganisatie, waarbij zij zijn aangesloten ter
schetsing op fe geven.
VGravenhage, 3 Januari 1939;
STEUN VLAS OOGST 1937.
Van bevoegde zijde woifdt bekend ge*
maakt, dat de steunmaatregelen voor vlas
Van den oogst 1937 zullen wordeii ir:@et»
triokken, met dien verstande echter, dat
partijen vlas van den oogst 1937 nog wel in
aanmerking kunnen komen voor een bef
werkingspremie, mits deze partijen vóór 11
Januari a.s. schriftelijk aan de Nederlandsche
Akkerbouwoentrale, Bezuidenhout 15, den
Haag zijn opgegeven. Bij deze opgave dient
tevens vermeld te worden, o£ de partijen
ireeds in bewerking zijn genomen en reeds
in bewerking zijn genomen en reeds onder
controle der vlascontroleurs staan.
Ten genoege van de genoemde Ceratralti
zal dienen te worden aangetoonid, dat de
opgegeven partijen afkomstig zijn van den
oogst 1937. Voor partijen, welke thans
onder toezicht der vlascontroleurs staan,
kan te dien einde worden volstaan met een
vermelding van het perceelnummer en het
nummer van het herkomstbew'ijs.
Marktbericht van JAC. KNOOP, Ma
kelaar in aardappelen, groenten en
fruit. Admiraal de Ruyterweg 196,
Telefoon 81431, Amsterdam.
Vorige wieek toen de vorst afgeloopen
Was en eenige dagen slap weider, kwam
einde der week een tien»tal spoorwagons en
auto's aan met bonten, blauwen en poters
En was weder aanbod genoeg, zoodat de
prijzen even teiug gingen. Ook uit Friesland
waren ex direct weder Bintjes aan de markt,
Waair ook vraag naar was. M'et de eigenj»
heimers vril het maar niet gaan, vooral ais er
iets aan mankeert blauw in het schillen,
dit komt nu voor wanneer de vorst er over
is geweest. Toch zitten wij nog volop in
den winter en kan er nog veel gebeuren
voor wij M'aart hebben. Zeeuw. Bonten en
blauwen en dito potems zijn het meeste)
gevraagd of liep de prijs iets terug. In de
Ypolder en Haarlemmermeer zijn veel Bevtf»
landers bevroren bij verschillende boeren.
Ieder die nog aardappelen naar Amster»'
dam wil zenden, vrage Makelaar Jac. Knoop
om inlichtingen welke gegeven worden zoni»
dar eenige kosten of verbinding.
Makelaar Jac. Knoop wenscht alle lezers
en vele vrienden velel Heü ein Zegen in
het nieuw begonnen jaar.
Heden 2 Januari 1939 werden die vol"
gende prijzen per 70 kilo gemaakt:
Zeeuw. Bonten 3.503.75; Zeeuw, blauwen
1 „Mijnh'rdtje" 5 et. -12 „Mijnhardljes" 5öcl.
3.50—3.75; Blauwe poters 2.10—2.30; Z.
Bonten poters 2.10—2.30; Zeeuw. Blauwen
ien Bonten Bonken -2.60—2.40 gevraagd-
Alle scotren Zeeuw. Eigenheimers 1.90
2.20; Eigenh. poters 1.75—190; Ypolder Be#
velanders 2.10—2.25; Ypolder Blauwen 3.20
—3.40; Ypolder Bonten 3.25—3.40.
Verder per 100 kilo: Nieuwl. zand
eigenheimers 3.50—3.80; Donkere zand eigen
beimers 2.502.80; Hillegommer zandaard*
appelen 3.004.50; Anna Pauwlowna zand
eigenheimers 3.00—4.50; Friesche Bintjes per
baal 50 kilo 1.20—1.30.
ETTEN, 4 Januari 1959.
De aanvoer op de heden alhier gehouH
den veemarkt bedroeg 228 stuks.
De aanvoer van me'lkvee was voldoende!,
de handel tamelijk en de prijzen onverant'
derd.
Do aanvoer van muntig vee was ruimer,
de handel matig en prijshoudend.
De aanvoer van jongvee was iets minder,
de handel rederijk en de prijzen als de vof»
rige w^eek.
De aanvoer van biggen was gewoon, de
handel stil en de prijzen onveranderd.
Prijzen: Kalfkoeien van f 160—280; kalï
vaarzen van f 140270; melkkoeien van
f 170285; mager vee van f 120170; gras
kalveren van f 4085; vetvee van f 0.32
0.37 par K.G. levend gewicht.
Biggen van f 1517.
Oorspronkelijk historische gegevens vri| be
werkt, van het leven van den kleinen boer van
voor 30 jaar. Auteursrecht voorbeliouden.
38.
Weken gingem eir voorbij, dat hij niet in
de kerk kwam. Soms wel meeir dan een
maand. Of langer. Hij sdhaamde zich vof
wendigi maar ook voor zijn vrouw en voor
'Toos. Die wisten immie!^ ook, dat dit
Woorden waren, waarnaar hij zelf niet ham»
delde. 1
Ook deze gellegenheid. Üet Rijkamp zidh
niet ontglippen. -
Was hij niet bestuurslid van de fediera*
tie van de S.D.A.P. Neen, hij zou niet over
poljLtiek praten, dat had hij Toos van te
vonen moeten beloven. Hij zou er ook niet
aVer beginnen, maar nu deze man over de
jkerk ging praten, nu zou hij hem wel eens
een lesje geven.
lEn zoOi was het gekomen, dat Rijkamp
een soort propagandarede hield voor de
socialen.
'In fatsoenlijke Wooidfeln geducht af gaf
op den onzin, zooals hij het noemde van
te gelboven. Volgens hem was het geloof
niets dan verbeelding en om de menschen
in hun, rechten te onderdrukkcin.
Kerken, piriesters en domino's ze moesten
en niet wezen. En zoo ging hij voort.
En Geuzenkamp moest zwijgen. Zwijgen
Omdat hij zichzelf schuldig voeldt.
Niemand dwong hem tot zwijgen, Nocïi
zijn vrouw, noch Toos, noch Rijkamp, maar
fijn eerlijk gemoed dwong hem er toe^
omdat het hem voorhield dat hij woorden
had gesproken, Waar tegen zijin eigen daden
indruischten.
Rijkamp kende de oorzaak van Geuzeni»
kamps zwijgen niet. Mtogelijk schreef hij het
toe aan de kracht van zijn argumenten en
daarom ging hij voort: „Geuzenkamp je
imoiest het eens weten. Mssn wil het volk er
onder houden. Dom wil men het houden
Daarvoor gebruikt men de kerk. M'et een
wissel op de eeuwigheid' overtroeft men de
mienschen em doet ze de rechten vat» dfe ar»
beiders vergeten om ze uit te kunnen kr«j'*
|>en. Je moet eens naar Spfekman gaan
luisteren, of naar Heijkoop. Die kun je
hooren a'ls je wilt. Die klfmt zoo in een
lantaarnpÉal en spreekt de menschen zoo
tote. En dan J. ter Laan en Suze Groenïweg.
Die moet je gaan hooxen. Die zullen het
jel anders en beter vejrteKlem. Man je] bent
en je wordt dom gehouden. Uitzuigen en
uitloiijpen doet men de arbeiders. En daar»
voor gebruikt men de kerk. Om ze er on*
der te houden. Anders niet. Mten houdt
de menschen dom om geen last met ze te
krijgen.
Direigt ze met dood en hel. Maar er is
nooit iemand teruggekomen. Ze weten er
'«iets va,n. He* is alles verbeiel|ding van
priesters en domine's, om 'de brandkast van
ide rijke lui vetilig te steltón. Ik raad je aan
om eens naar onze voormannen te gaan
luisteren. Die bewijzen het je wel anders.
iMs je Spiekman en Heijkoop hoort dan
Isom je vviejU tot andere gedachten. Dan
Jaat je je niets ineer voorkletsen door de
domine's. Dood is dood, daar houdt alles
mee op. En om^ in het leven een menschp
"Waardig bestaan te hebben, daar komen
■We voor op. Daar vechten we voor".
Zooi redeneerde die aanstaande van Toos.
Hij had alleen het woord.
iM&air aan de gezichten van vader en moet»
der Geuzenkamp kon hij wel zien, dat ze
het niet met hem eens warein.
Het was een opluchting toen de visitÈ
teneinde was. i
Over Geuzenkamp was een minderwaar»
'digheidsgevoel gekomen, dat hij niet van
zich af zetten kon. En zich verdedigen dat
kon hij niet. Tegenover Rflkamp had hij
:geen woorden. En zichzelf moest hij veroor»
deden vanwege zijn levenshouding in de
stad. Een gevoel van onwil, van tegenzin te^
genover Rijkamp had zich van hem meester
gemaakt. Hij kon het niet in woorden uit»
dnukkcn, maar hij besefte het des te beter
dat de jongen van Toos bij alle be]|:efdid
vormen die hij in acht nam een onbelbelfidle
kerel was.
Eigenlek blijk had gegeven van een slechte
■opvoeding. Was dat een manier van doen?
Altjjd het woord hebben, een andieT nooit
aan het woord laten komefti en dan wat
een hooghartige eigenwijze manier van doen;
Het Was of hij de wijsheid in pacht had.
■Hij zou het eens vertellen, hoe het was.
Hij sprak met een houding of het uitge»
maakt zeker was, zooals hij het besprak.
Neen een sympathieke man was Rijkamp
niet. Hot mocht dan nog zoo'n goede partij
voor Toos zijn als het wilde, maar hij be(»
Haagde haar om met zoo'n eigenwijze hoog»
ha'rtige „alles en beterweter", opgeschee|pt
te worden.
Hij zou het Toos dan ook zeggen. Zoo
had Geuzenkamp onder de gesprekken zitten
denken. Zijn gevoel van tegencin ging over
in ergenis, toen Rijkamp zoo op de kerk
af gaf. Dat deed zijn gsmoed zeer en daarom
was het voor hem een opluchting toen ze
de deur uit waren. Hij was maar blij d^t dfe
anderen er niet bij waren geweest.
■Hij wachtte de jterugkomst van Toos
af om er al vast eens met haar over te prat»
ten. Maar och wat viel dat tegen.
i,Toos, ik had niet gedacht, dat je verkeei»
ring zoudt zoeken, met een socialist, met
een godloochenaar", zoo had hij tot haar
gezegd.
M'aar toen Was Toos losgekomen.
Rijkamp was net zoo goed als zij. Van
die vrome vezelarij moest ze ook niets hebi»
ben. Rijkamp was een eerlijke oppassende
Vent. Hij had groot gelijk. Zij, Toos dacht
er net zoo over als hij. En wat waren zij
beter? Geen zier. Of zij ook al in den
B|jbel lazen. Daar wairen ze niet beiter vAn.
M'et alles wat Rijkamp had gezeged was
ze het volkomen eenls.' FWatdeden zij zelf?
Ook vader, hij noemde zich godsdienstig
Maar het was bij hem ook maar om de
dubbeltjes te doen. En naar de kerk ging
hij ook zoo goed ais nooit".
Zob had Toos zich verweerd en was in
een huilbui uitgebarsten waarop ze er een
einde had gemaakt dojor naar haar slaap»"
kamertje te gaan.
Van slapen kwam dien nacht rétt veel
bij Geuzenkamp.
Een afgrond had zich Moor Zijn voeten
geopend. Een afgrpnd waarin alk huiselijk
geluk zich dreigde te storten. Wat hem
viioeger op het dorp had beangstigd voor
de groiote stad was nu weikeHikheid ge(»
Worden. De gevaren van de grfaote stad
welke zijn kinderen .bedreigden, hadden
hem toen mede met tegenzin vervidd om er
heen te trekken.
En nu waren ze komen opdagen.
Onverwacht? Neen niet onverwacht, zoo
hij slechts niet vervuld was geweest met dat
ééne: „Vooruitkomen in de wereld".
Dat zag hij nu in, dat had hem gegrepen
en zijn oogen doen sluiten voor al liet an»
dere.. Vooruitkomen in de wereld, dat
was het beginsel geweest van zijn huis. Dat
had allen gegrepen. Oppassen, spaarzaam
zijn en overleggen, dat waren de zakeli*
die hun aller leven hadden vervuld.
Zoo\vel van hem als zijn vrouw.
("Wordt vervolgd.)
