„EILANDEN-NIEUWS"
TRIUMPH
VERWEND
IN SMAAK..?
ROOK
1 GENT
VIRGINIA
mmmimsKEUKEHSTRoopa&mmms/
2e.4LAD - ZATERDAG 24 DECEMBER 1938 - No. 1001 I
-•N TRIOMF
VAN SMAAK!
I
De Familie Geuzenkamp
BINNENLAND
Marktberichten
OPENING Nieuw Veilinggebouw
VERVOLGVERHAAL
door M E V A H O R. ---------
Chr. Weekblad op Ger. Grondslag voof de Zuid-HoU. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nieuws' Mlddelhamis. Tel 17. Giro 167930, Postbus 8
Kerstmis 1938. Nieuwjaar in 't zicht
Nederland in den greep van liet ijs
Armoede en gebrelt Groote scha
de in het Westland. Stagnatie In de
bedrijven. Branden en ongelulilcen.
Varia.
Keir|5tmis 1938. Mistljetoe, hukt, deanef^
groen, kaarslithtjes! Zoo viert de onge'loo*
vijge werel|d Kerstfeest, bij een spar, wat
Koode linten en geschenkewl
Dat het de hemdenkijig is van de komst
in de wweliii van dien Christus dkr Schrifl»
ten, om onze schuM en zonde,, dat Hij
Zijn Majesteit en Heerlijkheid heeft verla»
ten,' in diepe aimoedè in .een sital werd ge^
bonen, om onze eitf" en da,deijke schuld,
ach, wat wordt dat weinig beleefd! Recht
plaats voor Hem in het hart is er eerst
'dan, ajs de eljibïidte woiidt gekemd de
zonde worft beweend ein giezien wordt, dat
de zaligheid zelf niet kon wordtn verwcr*
ven. Dan is er geen behoefte aan hulst^»
veasieringen, maar meer een vraag in het
harte, zou het mogelijk zijn, dat Hij ook
voor mij, voor mij is geboren?
Eex is er dan somberheid over tal van
vitagen die zich over eigen leven in dte
ziel voordoen, en is er een walg^ing vam
kerstboomen en wat dies meeir zij, omdat
van het ,,God geopenbaard iin het vleeschT
niet het minst wordt verstaan, zelfs de ge'=
dachten er niet eens beenvoere»!
Met het Keinstfeest belsluiten we look
haast het jaar. Nog enkele dagen scheiden
ons van de jaarwisseling. VrooJijke klanken
kunnen, ook daarbij niet wördeïo vernomejn.
('^''R^ks schatkist is ledig, terwijl er van
alle kanten extra bijdrage worden gevraagd
Terecht en niet terecht.
Terecht bijvoorbeeld wanneer er verzoe>'
ken komen als deze week doioir den burge*
meester van Amsterdam gedaan, die aan dien
Minister van Sociale Zaken het volgende
telegraim verzond: „Verzoek met het oog
op de feilt kouide, waardoor uitgaven onder*
steunden aanmerkelijk stijgen, bijsüag op
ondersteuning zoomede voor kleine zeif*
standigen en armlastigen met rijksbijdrage
in kosten daarvan". Zoo'n verzoek wordt
niet onnoodig gedaan.
In de felic koude van deze dagen wordt
nijpende atmocde geledfen. Te kort aan
deksel, te kort aan stooksei', te kort aan
Voedin?. Geen verdienste, dan een weinig
steun, waatfvan alleen het alleirnoodigste
kan wtorden gekocht. Het is dan ook te ho^
pen, dat de vorst spoediig tot het verleden
behoort of althans matiging intreedt.
In het Westland is van een bloememdé*
bade sprake, doordat groote hoeveelheden.
chrysanten en fresia'is gewilde artikelen
met de feestdagen in ie kassen, zijn be*
vroiren.
Nederland zit met recht in de greep
van de vorst. De vaart is gestremd, did
virachtgoederen hoopen zich op, de industrie
stokt. De treinenloop heeft ook vertraging
door sneeuw' en ijs. Huiverig en schuife*^
lend bewegen de menschen zich door de
straten, waarbij in de groote steden de ge*
neeskundige dienst handeia vol werk heeft
:o.m door koude bevangen menschten te
vervoeren.
De koude heeft ook slachtoffers geëischt:
te IJsselmonde vond een echtpaar den dood',
dooï vergiftignig van brikettenidamp, die
ter verwp.rming bij hun bed waren, neerge»
zet. Tragischer nog was een gasverstikking
te Honselerdijfe, waarbij drie menschen den
dood vonden. Zware branden bebbea on=»
dermeer gewoed, o.m. in seHertogenbosch
waarbij een pand van Vroom en Dreesmaiis
en een hotel verwoest zijn.
In Utrecht vertoonde zich dezÈ week ook de
r.oode haan. Wat vragen ia de Tweede
Kameir, verzo.eken van de directie der Nef
de!r.landsChe Spoorwegen niet vermochten,
noch tientallen ingezooden stukkep van ge*
meentenaien, zal nu doop die» geweldigen
brand een feit worden. Utrecht krijgt een
nJeuW station.
Dat gaat dikwijls zoo met biranden; bo*
venmenschellijke inspanning wordt dikwijls
verricht om den brand te blusschein, terwijl
de omstanders in him vuistje lachen.
Schrijver dezes maakte het in een Noord*
Hollandsch stadje mee, dat midden in dten
nacht een groo.te hotelhrand uitbrak. Met
eenjige vriendein was hij toevaiUiger wijze
juist bij het brandspuitenhuis toein alarm
werd gemaakt. Zonder te aarzelen aanpak*
ken en hollen met de spuit naar de plaats
des cvnheilsslangen uitoolilen, ij^ stuk
hakken enz. In een minimum van tijd was
er water en toen alles go:ld en wel aan den
gang was, werden de vriemden met een»
schrobeering van het terrein wieggestuurd.
Ze behoorden niet tot de brandwteer! En
het akeligste van alles was, dat een groiot
publiek zich stond te vermaken om de
loeiende vlammen!
Door den brand uit den brand! Dat
schijht ook zoo te Utrecht te zijn. Verzekes*
ring dekt de schade, ongelukken zijn niet
te betreuren, men kan elkander gelukwe»''
sdhen. Maar het doet ons onprettig aan en
Ihiet is toch wel disharmonisch, aan die^
eene kant Wusschen, aan de andea^e kant
blij zijn, dat het verbrand!
EEN MILLIOEN STEUN.
wordt dagelijics door ons opgebracht.
Op de vragen van het Tweede Kamerüid
de Marchant et d.Ansembourg, betreffende
het houden van een Kerstilnzamelimö van
regeeiringswege, heeft Dr. H. CoÜjn geant*
woord:
Bij den minister bestaat de overtuiging,
dat het NederlaiudsCbe volk door hetgeen
ook óók viijw'iüig bij voortduring
vooir de armen en noodhjid'snd'etni in eigen
land doet, bij geen .enkel volk achterstaat.
Daa.m.evens valt acht te geven op het
feit, dat het Nederlandsche volk, door re*
ge-eringsmaatregeilen, .eiken dag van het jaar
meeir dan een mjitlioe'n aan steunt in olndfir*
scheidene vormen opbreingt.
Indien het paa-iiculier initiaüelf een col*
lecte als bedoeld zou willen organiseeren,
dan bestaa,t daairtegen, behoudens de goed*
keuring der llocafc, autoiriteitem uiteraard
bij de regeering geen eakel bezwaar. Op de
opbrengst daarvan kan bezwaarlijk invloed'
worden uitgeoiefend, wijl deze uitsluitend'
afhankelijk is ya,n hebeen —.vrijwillig
gegeven wo.rdt.
De minister is niet beireid van regeeri'ngs*
wege een KerstLnzameling te organiseere» en
het aanbod van Mussert toit het beschikbaar
stellen van collectanten te aanvaarden. j
Geein verhooging brandstioffepbiMag-
Bedrag van f 1.50 is vol'^aende.
DEN HAAG, 22 Dec. Het Departe*
ment van Sociale Zaken meldt:
In verband met de heerschende koude
bereikten den Minister van Sociale Zaken
eeniige verzoeken om den brandstoffenbij*
slag voor 'werkloozen te verhoogen.
De Minister heeft gemeend, daartoe nitet
te moeten overgaan, zulks op grond van 't
feit, dat 'de brandstof fenbijilag, welke oor*
spronkelijk f 1.per Week bedroeg, be*
nekend is op gemjiddelde ko.udle, waajrin
uiteraard ook vorst voorkomt. Daar dit be*
dpag van f 1.reeids sedert het vorige jaar
gedurenidle de periode 27 November tot 11
Maart is gebracht op. f 1.30 «en aainzjeni*
lijke verhopgüig derhalve is 'de Minister
van meenilng, dat kleze uJMuitead voo*
brandstof bestemd'e bijslag in zijn geheel
voldoende moet wordiein geacht, om ook
aan de moeilijkheden, zooals zij zich by'
de thans heerschende koude voordoen, 't
hoofd te bieden..
OESTERS DOODGEVROREN.
Als gevolg van den fcMen Oostenwiind
heeft het water in de Ooster Schelde op
de oesterperceellen te Yerseke eein abnoi'"
maal lagen stand bereikt. Hierdoor hebben i
op verscheidene plaatsen meer dan drie
uur de oesters bloot gelegen, ten prooi aan
de strenge vorst. Vele oesters zijn doodge*
vroren. De vorst heeft voor duizenden gul*
dens schade aan db oestercultuur toiege*
biTiacM.
VLASROTERIJ.
Nieuw systeem zou v<^ordeiel gieven.
Naast de tot nu toe gevolgde warmwater*
roting van vlas is bij parüculïeren te St.
Janssteen een proef genomen met een niieui*
we methode volgens de uitvinding van den
heer Delen. Vanwege de buitengewoon
slechte weersomstandigheden was het nog
niet mogelijk het gerote vlas te. zwingelen-
Met een klein gedeelte van beide rotingswijl*
zen werd een proef geaiiomen en volgens
deskundigen werd een beter rendement en
een aanmerkelijk hoogere prijs verkregQn
met toepassing van het procédé Delen. De
meeTwaarde van 100 kg. vezel werd getax»
eeid op f 20 a f 25.
Het gemeentebestuur van St. Janssteen
heeft zich gewend tot den miiaüster van
Economische Zaken met het verzoek om de
riegeering te doen vertegenwoordigein bij
het bepalen van irendement en prijzen van
het bewerkte vlas. De resultaten der proe*
ven zullen thans door de vlasstudiecom*
missie onderzocht worden.
DE EERSTE ASPERGES!
Een, bos vBioir H.M. de Koniins{n.
NAALDWIJK, 20 Dec. Ten Paleize
aan het Noordeinde te Den Haag zijn he"
idenmiddag H.M. de Koningin de eerste
aspierges van den nieuwen oogst aangeboden
door den proeftuin Zuid*HolIan'dsch Glas*
^district. Asperges te kwieeken, wanneer het
zeventien graden vriest, is wel een bijzon*
dere kwtoekprestatie.
BRUG TUSSCHEN NOORD< EN
ZUID r:BEVEL AND.
Ged. Staten fcewrem het vopirstel giOed.
MIDDELBURG, 21 December. In de
giiS'teren gehouden vergadering van de Prov.
Staten van Zeeland, kwam aan de ordfc het
voorstel van Ged. Staten om over te gaan
tot het bouwen en exploiiteerem van ee»
brug tusschen Noord* en Zuid*B.evelaind,
op de plaats waar thans het veer over de
Zandkreek ligt. De kosten worden geraamd'
op 1.320.00O gulden. Na eenige koirte dis*
cussies werd dit voo.rstel zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Het Groot Noord-HoUandsch Kanaal ligt vanaf Den Helder tot aan Amsterdam ge
heel dicht, hetgeen alleen bij zeer strenge vorst kan voorkomen. De overzetponten
kimnen alleen in dienst worden gehouden doordat het personeel de pont vooraf gaat
en de geul open houdt.
ETTEN, 21 Decemebr 1938.
De aanvoer op de heden alhier gehou*
den veemarkt bedroeg 107 stuks.
De aanvoer van melkvee was klein; de
handel slap en de prijzen als vor. wjeek.
De kanvoer van muntig vee was gering;
han.del tamelijk en de prijzen .dalend;
De aanvoer van jongvee was iets korter,
de handel flauw en de prijzen gedrukt.
De aanvoer van vetvee was voldoende;
handel matig en de prijzen prijshou'denid.
De aanvoer van biggen was klein; handel
stil en de p.rij'2en al(s de vorige week.
Prijzen: kalfkoeien van f 170—280; kalf*
vaarzen f 120260; melkkoeien van f 160
270; mager vee van f 120170; graskal*!
veren van f 35—85; vetvee per kg. levend
gewicht f 0.31—Q.37.
;en van f 1517.
en in bedrijfetelUng van het electr.
Afinijntoestel van dei Oejntïale Vei»
Ung voior GoiEiBee ein Overflakkee te
Middelhariiits.
Vrijdagmiddag 16 Dec. j.l. 3.30 uur hM
de opening van het nieuwe veilicegebouw
plaats en werd tevens als proef het daarin
geplaatste nieuwe el\ectrisdie afmijnto'estel
in werking gesteld.
Vrijwel alle commissionnairs in landbouw*
producten, benevens de vertegenwoordigers
van de sorteerstations ein het voltallig Bei*
stuur waren aanwezig, toen de Voorz. dhr.
A. A. Mijs zijn openingsrede uitsprak.
Hij memoreerde in korte trekken het ont*
staan van de veiling en de eerste moeilijk*
heden. Vooral de eerste jaren. Welke moes*
ten worden doorgeworsteld in een tijd van
distributie en oorlog waren moeilijk en de
maatregelen van de regering in die tijd wa*
ren niet mials. De boeren waren ndet steeds
ingenomen met de hun van hogerhand op*
gelegde verplichtingen zodat, toein de vei*
lir^vexpli'chting in 1919 werd opgeheven,
vrijwel geen landbouwproducten meer wer*
den geveild. Alle middelen werden nadien
geprobeerd om het vrijwillig veilen ingang
te doen vinden, doch het moest nog bijna
20 jaren duren, alvorens het juiste systeem
w'as gevonden.
Sorteerstations werden op vele plaatsen
op Flakkee ppgericht, waar de uien werden
gesorteerd -en op monster te Middelharnis
weriden geveild. Eerst ia bal'e|n. met .de
merken van de Landbouw. Dit was den
kooplieden een doorn in het oog, zodat dit
systeem moest worden opgegeven. Toen. wer*
den de uien enige jaren voor eigen reikd*
ning naar Engela.nd geëxporteerd.
Spreker constateert ruiterlijk, dat dit een
fout is geweest. De handel kan niet v/ox»
den gemist en de erkenning idaarvan komt
tot uitdrukking in het nu gevolgde systeem
van veilen, waarbij' de zel^export is vaarwel
gezegd en geleverd wondt in balen van d'e
kopers. De verstandhouding tussen veiling
en kopers is als gevolg daarvan zover ver*
beterd, dat geen wanklank meer wordt ge*
boord. De uienveilingen ver],open op pret*
tige Wijze e«i spr. hoopt, dat dit in de toet»
komst bestendigd mag blijven. Nu de in*
richting van de veiling door bijbouW en
eleCürjsch afmijhtoestel meer op moderne
leest is g.es<;hoeid, hoopt en vertrouwd hij,
(dat dooir aller meidewerking de i veiling
moge groeien en bl,oeien tot heil van haj*'^
del en landbouw.
De Heeir B. Jongeling, Voorzitter der
Commissionnairs*verenjging op Flakkee n:emt
vervolgens het woord en feliciteert het Bei«
stuur met de nieuwe inrichting. Hij' consta*
teert, dat op de meidewerking van de han*
del steeds kan worden gerekend, wannser
maar Wordt gezorgd, dat er altijd' flink
Wordt aangevoerd. Een veiling, waar zo nu
en dan eens wat te koop is, zal] voor de
handel geen aantrekkelijkheid bezitten.
Alleen een flinke veiling met flinke
aanvoelen trekt de handel. Als zodanig ligt
dus het wiel of wee geheel bij de Flakk.
Landbouwers. Uit naam van de hanide'll
wénst hij de veiling een voojrspoedige ont*
wikkeling toe.
Dan wordt gepauzeerd en oen consump*
tie en een rokertje aangeboden, waarna
enige tijd gezellig werd doorgebracht met
het prijsdrukken. Bij deze gelegenheidmoest
25 maal op een zelfde prijs worden afge»>
drukt, waarbij hij, die zijn nummer het
meest als winnaar te voorschijn zag ko*
men, beztiter werd van een kistje sigaren.
Het was inmiddels half zes geworden en
de gasten verdwenen groepje voor groepje
De genodigden kunnen op eein gelnoeglijken
middag terugzien.
Oorspronkelijk historische gegevens vrij be
werkt, van het leven van dan kleinen boet van
voor 30 Jtar. Auteursrecht voorbehouden.
Voor zulke en tientallen gelijksoortige
dingen was de zaak van den water* e» vuur*
baas de aangewezen zaak.
^Vlaar dat was toch niet zoo erg, zoo had
vrouW Geuzenkamp zich gerustgesteld. En
ook Kees en vader haddten er zich bij neer*
gelegd. Neen op hejt dorp hadden ze dten
Zondag altijd geëerbiedigd. Maar hier kon
jei toch t«geu de klanten, die op Zondag
verlegen zaten todi geen neen verkoopen.
Die moesten toCh ook geholpen wtorden.
A],s je op Zondag „neen" zei dan kon
je er gerust op rekenen, dat je ze in de
week] óók niet meer zag. Dat was nu tem"
maal het leven in de stad. Daar kon men
niet buiten, zoo dacht men. En men kon
toch evel wel Christellijk zijn. Net als op
het dorp. 's Avonds konden vader en Kees
en de andeern wel naar de kerk gaan.
En dat deed men ook. Tenminste in het
begin. Vader had het niet lang vol gehou*
den. Tenminste niet geregeld. Het was hem
Sr zoo vreemd, Geen enkel bekend gezicht
zag je er. De dominé, hy had er zoo weinig
aami. Hij begreep hem nief. En van liever*
Itsde was hij thuis gaan bhjven. Geheel on*
kerksch was hij niet. Neen, dat niet, maar
een geregelde kerkganger, zooals op het
doiipi w'as hij niet meer. En moeder ook
niet. Die gevoelde zich met haar boeren*
dnaCht tusschen al die juffrouwen in de
kerk niet op haar gemak.
Ook de kinderen waren langzamerhaisd
minden naar de kerk gegaan. Vooral toen
ze groot geworden waren.
Kees ging er wel heen als het hem paste,
maar! er was met deze of gene, die in de
week 's avonds weinig tijd had vaak wat te be
sp,rieken, en dat kon zoo gesthikt op Zon'
dagavcnd, zoodat zijn kerkgaan hoe langer
hoe zeldzamer werd.
En de anderei kinideren.
Aanvankelijk naar de kerk, later g-iige»
ze wel tegen kerktijd de deur uit, maar ift
dei kerk kwamen ze niet.
Waar ze de Zondagavond doorbrachten
vertelden ze vader en moeder niet en deze
gaven er ook geen acht op als ze maar tij*
dië thuis waren en daar zorgdan ze wel
voor. Overigens hield mien vast aan de ge'
wlOiomten die men op het dorp had gehadl.
Bidden en danken vo;or het eten' eenmaal
per dag in den Bijbel lezem. Men hieH
en zich aan en stelde er zich mee gerust.
't Ging hen zoo goed. Geen zorgen, geen
zjiiekte, geen leed. Alles ging naar wensch.
Wie lette er o.ok op hen in de stad.
In het begin was er iemand van de kerk
geweest. Benige formeele ialichtingen had
'hij gevraagd en daarvan aanfeek'enirfcfen
gemaakc in zijn boekje. En verder was het
gezin aan zichzelf overgelaten.
Ook Geuzenkamp was ziih belofte, dat
"het in de stad beter zou worden vergeten.
De zaken namen hem geheel: in beslag.
Aanvankelijk de moeilijkheden om aan
zijn werk te wennen en later had de harts*
*oCht oim vooruit te komen hem zoo in de
gweep, dat hij nergens ainders aan dadht.
De zaken gingen goed. Wat kon men
meer wensch en. De verhoudingen in het
gezin, waren goed. Er hêersdhte liefde ein
eenheid. Iedereen deed! Wat zijn hand vond
om te doen. Allen Waren oppassend e-n
ij'vecjg. En men ging vooruit in de wereld.
Wat zou men meer wenschen. Daar*'
vopr wa^ men immers naar de stad gegaan.
'Dankbaar mocht men wezen, dat het
doel Was bereikt.
HOOFDSTUK XI.
Het geweten ontwaakt.
tWas een lieele gebeurtenis. Toos zou
met haar jongen voor het eerst thuis ko*
men. 't Was op een Zaterdagavond, dat
deze belangrijke gebeurtenis zou plaats viin!«
de(n<
Geuzenkamp en zijn vrouw waren be*
njieuwd hem te ontmoeten.
Ze kenden hem nog niet. De anderen
wel', die had.den ei Toos wel mee gezien
in de stad. En zot» za,ten ze dan in afwach'
ting! in de huiskamer.
Als je dan zoo rondkeek, dan kon je
wel zien, dat het gezin Geuzenkamp tot
grooite welvaart was gekomen. De oude meu*
beltjes van het dorp een kast zoo,, een
tafell weer anders, en sto.elen van verschil*
lende soort waren vervangen door een net
en deugdelijk meublement.
De spullen van het dorp vs^aren geleide*
lijk veidwienen, 't zij dat ze heelemaal wa*
ren afgedankt of dat zij verhuipd Waren
naar den zolder of een slaapkamertje of
ook wel opt den zolder waren opgeborgen.
Virouw Geuzenkamp had wel lang tegen*
gestribbeld maar ja met zulke groote m-eis*
jesi kom je van het een in het andere en
toen de zaak eenmaal voor elkaar was had
zei er toch ook wel schik van. 't Zag er
keurig uit bij Geuzenkamp. Dat kon men
aan wouw Geuzenkamp wel overlaten.
Haar spullen verzorgen en in orde houdfen
daid Was haar lust en leven. En zoo. zaten
zei dan in afwachting hoe die jongen van
Toos en wel uit zou zien en welke indruk
hij op hen, maken zou. Als ze afgingen op
Wat Toos er van vertelde, neen maar dan
Was de zaak in orde, dan deed Toos beslist
een goede partij.
Heelemaal een heer, een klerk van een
druk handelskantoor, die zeker al was hij
nog maar twintig jaar wel veertig gulden in
de week verdiende.
Volgens Toos en de andere kinderen was
het een hecle mijnheer, ook voor wat het
uiterlijk aanj^aat. Te^n acht uur wo^en z«
gekomen. Nu de eerste kennismaking Was
vader en moeder bepaald meegevallen. Een
knappe jongen, zoo hadden ze bij zichzelf
vastgesteld. En oiOik aardige manieren. Hoe
beleefd. Wat zulke jongelui uit dc| stad todh'
vrij Waren. Geen spoop van verlegenheid
of bedeesdheid.
In sitilte moest Geuzenkamp ei zich todi
over verwonderen. Als hij terug dacht, hoe
hij voor het eejrst naar de ouders van zijn
vrouwi was gegaan. Hoe hij daar tegen op
had gezien. En toch kende hij ze goed.
Maar toch Was het voor hem een heele
karwei geweest. Daar hadden die stads*
heertjes heelemaal geen last van. Makkelijk,
jai maar toch bevredigde het Geuzenkamp
en ook zijn vrouw niet geheeL Eenige be*
scheidenheid past idan toch wel. En daar
merkten ze niets van. O, aan beleefdheid
geen gebrek. Het was mijnheer Geuzenkamp
hier en juffrouw Geuzenkamp daar.
lEagenUjk schaamde Geuzenkamp er zich
voor. Dat iedere keer mijnheer stelde hem
niet op zijn gemak.
Hij voelde zich allerminst mijnheer, vooral
niet als hij zoo eens naar zijn grove werk*
handen keek en bedacht, hoe hij de heele
week sjouwen moest.
Hoe levendiger en hoe drukker d'e jon»"
gen van Toos werd, hoe meer verlegen en
beschaamd Geuzenkamp werd.
Waar moest Geuzenkamp oiok met hem
ovei;. praten?
(Wordt vervolgd.)
