ChDWECKEUADöpGED.Gn()nD^IA6vöoRclZUiD-HOLLInZCEUWSCH CILAMDEn
ABDÜSIROOP
N.V. üffGEVERSMAATSCHAPPlJ „EILANDEN-NIEÜWS"
De lijdensweg der Joden
Collecten voor de Joodsche
vluchtelingen brengen
geweldig veel op.
VoorJong
en Oud
He Jaargang
WOENSDAG 7 DECEMBER 1938
No 996
Dif nummer bestaat uil 2 bladen
UIEN-PROEFVELDEN
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN"
18e jaargang
Huldiging Dr. Huisman
AKKER'S
i}e^isdè^Lkbe.
IIAnOEII
UITGAVE VAN
Adver(entie»pr|js 20 cent p«r regel. Reclames 40 et.; Difr.ït»
eanvragen en aanbiedingen van 16 regels 80 et.; Boek»aaa*
koodiging 10 cent per regel Contractcu belangrijk Ugec.
Gcvesdgd te MiddeUiamis i Ftins Hendiikstr. 122 C Giro 167930 i Fostbos S Td. 17,
Bijkantoot voor Zeeland: '&'i. Maartensdafc, Markt, Telef. 59.
AbonaemenisprQii 85 cent per 3 maanden bQ Tooroitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal jper week,
Afjonderljjke nummer* 5 cent Buitenland 8 gulden per jaaz
V.
Het Joodsche volk heeft sedert zijn ver
strooiing over de aarde, de verscliillende
volleen, onder welke het leeft en dat zijn
alle cultuurvolken der 5 werelddeelen
voor een probleem gesteld, n.l. dit: hoe zal
de verhouding zijn van het volk, dat asyl
verleent en de Joden. Zullen deze laatsten
als volkomen gelijkberechtigde burgers be
schouwd en hun rechten ook grondwette
lijk woEden vastgelegd, of zullen zij in ean
meer of minder uitzonderlijke positie wor
den geplaatst. Wij zagen, dat in zeer vele
landen de Joden als paria's werden behan
deld, van de gilden waren uitgesloten en
schier uitsluitend op de negotie waren aan
gewezen, in ghetto's bepaalde wijken der
steden moesten leven, herhaaldelijk wer
den vervolgd en verdreven naar andere
landen. Gedurende de gansche geschiedenis
van Nero af tot Hitler toe zijn schier de
pogroms niet van de lucht geweest. Geen
enkel volk stelde prijs op hun aanwezig
heid. En omdat ze de geldhandel hadden en
reeds woeker namen, toen het rekenen van
rente voor geld nog verboden was door de
Roomsche Kerk, werden zij gehaat en ver
acht. Het anti-semitisme is ongetwijfeld
door henzelf in de hand gewerkt. Wie b.v.
weet, welke toestanden in Weenen heersch-
ten, toen daar na de oorlog het Marxisme
de lakens uitdeelde,, behoeft er zich niet
over te verwonderen, dat in die stad ve
len anti-semiet werden. Dr. Locher, Ned,
Herv. predikant te Leiden en goed kenner
der Duitsche toestanden, schreef onlangs
daarvan:
„Laat mij zeggen, dat ik het anti-semi
tisme in Duitschland wel kan begrijpen.
Wie zich in die streken heeft opgehouden,
vooral in Oostenrijk, heeft moeite om niet
anti-semiet geworden te zijn. Men zag, hoe
het Oostenrijk en Duitschlandsche volk
vergeven werd door een pers, die voor 't
meerendeel geredigeerd werd door perso
nen van Joodsche afkomst. Men zag, hoe
de zedelijkheid ondermijnd werd, hoe de
beurs, de pers het politieke leven onder de
sterke invloed stond van Joden. Hitler is
ook in Weenen geweest en heeft daar veel
van gemerkt! En het is zeer begrijpelijk,
dat een volk als het Duitsche, met zulk
een sterk rasbewustzijn, een dergelijke
ovei'heersching door het Joodsche element
op poUtiek, economisch en cultureel gebied
op de duur niet dulden zou en de reactie
niet konuitblijven. Deze is gekomen en ze
was zeer radicaal, zooals alles, wat het
nationaal-socialisme doet, radicaal is. Op
een vreeselijke, onmenschelijke wijze poogt
het nazi-regime het Jodenprobleem op te
lossen en de jongste gebeurtenissen too-
nen overduidelijk aan, in welke richting
deze oplossing gezocht wordt. Geen plaats
voor de Joden in Duitschland!
En andere landen hebben dit voorbeeld,,
/ij het minder gewelddadig, gevolgd. Italië
■proclameerde eveneens rassenwetten en
ontsloeg de Joden uit alle openbare func
ties. In Polen hebben ze het eveneens zwaar
te verantwoorden en in Hongarije en
ftoemenië openbaart zich de laatste jaren
een sterk anti-Joodsche tendenz, ook in de
wetgeving. Zoo leven in Midden- en Oost
fiuropa ongeveer zes en een half millioen
Joden onder zware druk en is het Joden-
vraagstuk actueeler dan ooit. Steeds meer
zoeken vele volken, met name die, welke
.autoritair geregeerd worden, de oplossing
y'iSi dit vraagstuk in een ,,rüchsichtslose"
.terugdringing der Joden uit hét geheele
opeisbare leven.
Het kan wellicht nuttig zijn, eens na te
gaan, )n.o& hier in Holland in de loop der
eeuwen ,de positie der Joden is geweest.
Omstreeks 1550 waren er nog bijna geen
Joden in pns land. Wettelijk werden ze niet
geduld: bij meer dan één plakkaat heeft
Karel V hun het verblijf in de Nederlan-
den ontzegd. Het was ongeveer in 1590,
dat hier de eerste Portugeesche Joden kwa
men, die gevlucht waren voor de Spaan-
sohe inquisitie. De Amsterdamsche schout
i, ontdekte in 1595 op een speurtocht door
de stad, dat een kleine vergadering van
Joden de Groote Verzoening vierde. De Re
geering besloot echter, ze ongemoeid te
laten, mits ze beloofden, in stilte te le
ven en voor land en overheid te bidden!
Drie jaar later stichtten ze hun eerste sy
nagoge in Amsterdam. Ook iiit Duitsch
land kwamen er, deze waren veel armer
dan die uit het Zuiden. En het spreekt
vanzelf, dat dit verleenen van asyl vele an
deren aanlokte.
Toch meene men niet, dat hun toestand
hier zoo rooskleurig was. Zij werden met
minachting behandeld, ze werden geduld,
megr niet. In 1619 kregen ze van de Sta
ten van Holland vrijheid van godsdienst.
Ook kregen ze hier en daar vergunning
een eigen kerkhof aan te leg'gen. Maar dé
burgerlijke betrekkingen bleven voor hen
gesloten. Een in 1658 in derechten gepro
moveerde Jood werd niet toegelaten als
advocaat voor het Hof van Holland. Ge
durende de gansche tijd der Republiek wer
den ze dus als een vreemd volk buiten de
eigenlijke volksgemeenschap gehouden.
Eerst de Fransche Revolutie bracht hun
emancipatie, gelijk ze die ook van de
Roomschen heeft gebracht. De leuze: vrij-
lieid,. gelijkheid eu broederschap, op de
Joden, toegepast, beteekende liun burger
rechtelijke gelijkstelling met alle Neder
landers. En deze democratische maatregel
bleef van kracht ook na de Napoleontische
tijd en ging over in de grondwet van 1814
van het Koninklijk der Nederlanden. Se
dert hebben de Joden het in ons land goed
gehad. Ze hadden het er trouwens ook tij
dens de Republiek ondanks alle discrimi
natie veel beter dan hun Volksgenooten in
andere landen. Vooral uit Duitschland ves
tigden velen zich in de toop der jaren hier,,
zoodat in 1930 (laatste volkstelling) het
aantal Joden in ons land 110.000 bedroeg,
waarvan meer dan de helft, n.l. 65.000 in
Amsterdam woonde. Deze stad heeft dus
een bevolking met bijna 10% Joden, wat
ook uitkomt in 't gemeentebestuur, waar
van de secretaris en twee wethouders Jo
den zijn. In het publieke leven hebben ze
een vooraanstaande positie weten in te
nemen, met name in de geld- en diamant
handel, terwijl ze inde politieke partijen,in
't bijzonder in de Communistische Partij,
de S.D.A.P. en de Vrijz. Democratische Par
tij zeer veel invloed uitoefenen. In de Twee
de Kamer hebben ook een 5-tal Joden
zitting, allen afgevaardligd door de linker
partijen. In de Arbeidspers hebben ze een
zeer groote invloed. De Roode is de fel-
marxistisclie buitenland overzichtschrijver.
Kleerekooper verzorgt zijn oproerige krab
bels en Dr. Henri Polak geeft z|jn Kronie
ken. Op deze wijze is de invloedssfeer der
Joden veel en veel grooter dan men uit
hoofde van hun getalsterkte verwachten
zou, maar ze is toch nog niet zoo groot,
dat men zooals voorheen in Duitschland en
Weenen, van een Joodsche overwoekering
zou kunnen sprelcen.
Dit is echter zeker, dat een al te ster
ke toename van het aantal buitenlandsche
Joden, waaronder zeer velen, die sterk
links-georiënteerd zijn, ongetwijfeld het an
ti-semitisme in ons land zou versterken,
zooals Dr. Colijn bij de jongste debatten
in de Tweede Kamer heeft opgemerkt. Voor
al economische factoren spelen hier een
rol, daar een al te groote invasie van Joden
de bestaansmogelijkheid van vele midden
standers nog kleiner zou maken, dan ze
reeds is. In ons land kan nog niet, althans
niet in die mate, als in Duitschland, van een
Jodenvraagstuii gesproken worden, maar
het zou te betreuren zijn, zoowel voor de
politieke rust ons volk en een mogelijke
versterking van het nationaal-socialisme
als terwille van de Joden zelf. indien dit
probleem ook hier in een acuut stadium
zou treden. Daarom dieïit wel terdege over
wogen te worden, wat ertoe strekken kan
om te verhinderen, dat het anti-semitisme
ook hier de kop gaat opsteken. Dat de Jo
den zelf daartoe in de eerste plaats moeten
medewerken, spreekt wel vanzelf.
(Slot volgt.)
HEI VERKEERSFONDS.
Dei R.T.M.
De onderhandelingen met de maatsohap='
pij! om tot een reqrgaaisatie te gerakem
zïjii zonder succes geeiindigid, o-radat fi*
nancieele reorganisatie nieit wel mogelijk
b&ek. Atdus de minister in de Memode
Van, Antwoord inzake de be^rooting van
heit Verkeersfonds. Op dien 'gitioind witrd
voortzetting van de subsidie gedurentfe de
reorganisatie der maatschappij; na 31 Dec.
1938 gew^eigerd.
Thans is echter de maatsohap^pij in cms>
derhandeling met een combinatie, die als»
nog de mogelijkheid eener financieele regeB-
lïïng in studie heeft. In verband d'aarmedte
nog een beperkte verlenging vant de sub""
sjidit toegezegd.
Van een actje van obr^atieihouders is
tot nog toe niets gebleken.
De ministeir zal, zoo eienigzins moge*"
]|'ijk, bevorderen, dat de maatschapp'q' haiei
uit de concessie voortvloeiende pensioeni»
vlerplichtingen naleeft.
Het aanvul^ingspensioen is in de diensti»
voorwaarden niet geregeljd en kan. iweK
g:eacht worden daairvan deel uit te maken.
■Aansipraken van het personeel de
door de maatschappij vötar aanvullingspeni^
slioen gedurende een aantal jaren Verrichde
sjtoriiingen en op het in 1925 besdhikbaair
gesüi'elde bedrag van f 30.000 bedreft een
rechtsipunt, dat niet ter beslissihg van den
ministerstaat.
MELISSANT
De gemeentehaits Dr. Huisman vferde
Donderdag 1 December zijn zilveinen ambts*'
jubileum en is bij deae gefegenheid ttex
gemeentehuize openbaar gehuldigd.
De raadzaal was keurig rr^et bloemen en
dennegroen Versierd en de oranjelampen
gaven het geheel een feestelijk aspect.
Te ongeveer acht uur wterd de familie
van Dr. Huijsman en daarna de jubilaris eint
Mevrouw zelf, de feestzaal binnengeleiid,
wiaar de voltallige raad en meerdere noitaf*
beien uit de gemeente aangezetejn waren.
Burgjemeiestar Visscheif
nam als eerste sprekeor Ket wooird en schef
ste de goede hoedanig^edien van den gem.a
arts, die het Vollje vertroiuwlen van zijlm
palKnten genoot, Vertrouwien, dat vooral
vooï een dokter van zoo grioiote beteekenis
is. Namens den Raad danktle sï)T. dien jubila'
rj® Voor de wij'ze waarop hij' deze 25 jaair
zijh taak had opgevat en ooimpümenteerde
hem en mevrouw van harte met dit zilVejen
jubileum.
Ben dronk werd ingeleid op dfc gezond}'
heid Van den dokter en zijln gezijnt, waarna
de Weer Baart
hei) woioird voerde namens S.B..Z. en Wij'k«"
veltlpleging, dus feitelüjik namens, alle ge»
meentenaren.
In mooi gekozen woorden teekende hij de
arfisi als een man, die in de afgeloo^ien 25
jaar zijb taak met liefde heeft vervuld naar
de gaven en krachten hem geschonken. In
het Vereenigingsleven is zijn persoowlïjkhejd
van groote beteekenis geweest, de E.H.B,.0.
de afd. S.B.Z., de Wijkverpleging is vooiral
mede dootr het toedoen van den jubilaris
tot stand gekomen.
Ook Mevlrouw is iemand die den arbeid
van haar man tei» vosirV steunt en e»n
vlrjiendelijk woord heeft Voor ied'er. Het is
aldus spr. een behoefte, U namens de ge-*
meentenaren toe te wenschten, dat de Al*
maditige God Uw' leven spane tot in hoo*
gen ouderdom, om Uw taak die lief is,
tot heiil der menschheid to|t in hoogen oudfcp'
do,m te vervullen..
Aan Mevrouw werd namens de ingezetlc
nen een bloemenhulde aangeboden en aan
de dokter een Philips^«i;dio[<t|oestel van de
nileuwste seiric'.
Wethouder v. d. Bosch'
sl0|0Ï! zich aan bij de vorige sprekers en
Complimenteerde den jubilaris in zijn kwaï*
litleit als lid van het Burg. Armbestuur.
De hee* Vogelaoï
(raadslid) noemde de dokter de Techte man
op de rechte pjaats. en prees het gemeen»»
fiebestuur van een kwarteeuw geleden, die
hen zulk een echte dokter bezorgd had-
Als U, aldus spr., het oojt zou wagen van
Melissant weg te gaan, zullen we de hekken
sl'uiten.
Het raadslid
de hteer Tieleman
richtte een meer persoonlijk woord tot den
jubilaris en Mevrouw, waarna
de feer Touw'
^dhoonvader van den jubileer^nd'en artis
een aardige causerie hield, wiaiarin de hu-*
moristische toon niet ontbrak. In ean krant
had spr. eens een artikel gelezen ovéit „het'
wondere ambt", waarmee de dominé's be»
doeld waren. Spr. vindt dit niet juist; het is
niet „het" 'wondere ambt, maar „een" won*
der ambt, want het ambt van een dokter is
pok een wonder^ambt. Een dorpsmödicus
moet immers van alles doen, kiezen trekken,
gebroken beenen zetten, hij moet speicialitelit
In alles zijn. Zijn leven lang h'eeft; hij de
strijd met ongelukken, ziekte en ellende, e»
ook de strijd met de dood. Die strijd moet
hiji dik^vijls verliezen en dat is hajrd.
Het ambt heeft 2 zijden: de idieeële zij!d(e,
waarvan spr. schildeit hoe schoon het is,
w'anneer een dokter zijb. aangewende mid'«
delen met zegen ziet bekroond. De 2e zijde
is de materieele kant, het wterk moet betaald
worden,waarvan spr eendge verbluft
fende staalttjes naar voren brengt, welke
pleitfen vooir de humaniteit van dezen Me«
lasisantschen geneesheer.
Uit naam van patiënten ook uit Stellen»
dam brengt spr. dank voor al hetgeen hij
in den loop der jaren gedaan heeft en hij'
hoopt, dat zij altijd op zijn hulip kunnen
irekenen.
Dr. Huiisman
dankte den Raad hartelijk Voor de w'aan»
deouende wioiorden tot heini gericht en d«
stoffelijke blijken yaxi. belangstelliing.
Vijf en twintig jaar geleden bij' zijn be*
noeming, vroeg de toenmalige burgemeester!
hem, of hij foch wel een paar jaar zou
blijvien. Het antwoord moiest spr. daarop
sidhuldig blijven. Had men toen gezegd', U
zult Uw' 25»jairig jubil(eum in Melissanl;
Vieiren, hij had het niet kunnen gelooven.
Zoo ziet men, aldus spr., de mensch
■wikt. God beschikt.
Het is spr. een Voorrecht, dat hij een
siteentje heeft mogen bijdraigen aan S.B..Z.,
Groene Kruis en Wijkveirpleging voor de
goede samenwerking zegt hij dank. Op spr.
voorsltel wordt een dïonk gewijd aan d!e
Wijkveirpleging, waarbij vanzelfsprekend de
Wijkzuster in het middelpunt der belang»
sltell(ing kwam te staan. (Applaus.)
De plaatselijke Muziekv'ereeniging bracht
den jubilaris en diens gezin een serenade,
Voioir het gemeenteliuis, w'aarbij bet cecAstof
feen Bengaalsche vuur een sprookjesachtig
affect boodt.
In verband met de groote beteekenis
van de uienteelt, speciaal voor het klein
bedrijf op de Zeeuv/sche en Zuid-HoUand-
sche eilanden, geven we een verkort uitrek
sel uit het offioieele rapport van den rijks-
landbouwconsulent is. Droogendijk.
Het uienproefveld was aangelegd op het
landbouwproefveld Zeeland." De grond
soort was zware klei; de voorvrucht zo-
mertarwe. Als bemesting werd aangewend
400 kg. sup. 18 pet.; 200 kg. kaU 40 pet.;
en 250 kos. per h.a. Er werd gezaaid op
een rijenafstand van 18 cm. Alle selecties
werden in 4-voud uitgezaaid, behalvede se
lecties de Bruin, Van Zielst, Bakker, van
der Werf, Ras en Tieman, die slechts in
2-voud voorkwamen. In het begin van Mei
werd, waar zulks noodig was. gedund,
waardoor de uien voldoende konden uit
groeien.
Behalve een geringe aantasting door de
larv«n der uienvlieg kwamen geen bescha
digingen at ziekten voor.
De verschillende selecties gedroegen zich
ongelijk ten aanzien van het tijdstip, waar
op het geloof ging strijken, dus ongelijke
'rijping.
In verband met deze ongelijke rijpheid,
werden de verschillende selecties ook op
ongelijke tijdstippen opgetrokken. Het op
trekken had plaats in de periode van 7 tot
19 Sept.
De gemiddelde opbrengsten bedroegen per
are inkg.:
Selecties 35 m.m. 35 m.m. Totaal uitschot
Voogd
Favoriet
Mijs
Produka
Perijka
Bola
v. Nieuwenh.
De Bruin
V. Zielst
Ras
V. d. Werf
Bakker
Tieman
356.8
382.4
324.7
399.1
363.8
372.9
393.3
285.5
359.6
308.0
349.0
409.0
376.7
63.3
27.2
25.8
43.8
38.9
29.7
32.4
44.7
29.2
63.3
53.6
28.3
31.3
419.1
409.6
350.5
442.9
402.7
402.6
425.7
330.2
388.8
371.3
402.6
437.3
408.5
6.5
3.0
2.0
3.Ö
6.0
20.0
16.0
0.5
0.5
0.0
2.0
2.5
4.0
Van alle selecties werden nog bewarings-
proeven genomen.
Bola en Van Nieuwenhuijzen zijn laat
rijp. Hierbij heeft men ook de meeste pij
pers en uitschot. De hoogste opbrengsten
gaven: Produka, Bakker en Van Nieuwen
huijzen. Bij vergelijking der diverse op
brengsten moet men er rekening mede hou
den, dat de cijfers van de selecties die
slechts in twee-voud werden beproefd, min
der betrouwbaar zijn dan die, waar dit in
4-voud plaats had.
VOLKSGASMA&KER VOOR f 5.-.
Naar wordt gemeijd is té Amsteridam
een bankierssyndicaat gesticht, dat zich'
den verkoop en de distributie van volkse"
gasmaskers, zonder het maken van winst
ten doel stelt.
Het) hiervoor noodige kapitaal is door
een aantal banken renteloos beschikbaar
gesiteld.
Hec zal hierdoor mogelijk worden, dat
men zich voor f 5.een volksgasmaskep
zal kunnen aanschaffen.
Bui^meester verbie)dt collecte.
De burgemeeste|r Van Bameveld, de
heer J. West|rik, heeft geen toestemming
verleend voor het houden van. een CoUecte
voor de Joodsche vluchtelingen.
Diiit besl;uit is gemotiveerd met de oveiri»
weging, dat een dezer dagen in de ge=»
heel!© gemeente te houden üaUecte voor
kerstgaven aan behoeftige Barnevelders niet
geschaad mag worden door andere collecten.
eischen Hoest en Verkoudheid op
de borst dadelijk goede verzor
ging. Hoe licht kan een kleine
verergering groote gevolgen heb
ben en oorzaak zijn dat men ge-
ruimen töd het bed moet houden.
Wacht dus niet, maar neem in zoo'n
geval dadelijk de beproefde Abdü-
siroop. welke de voortgang stuit.
Abdüsiroop heeft een dubbele wer
king, want zö bevat kruiden
extracten en de beste hoestbe-
dwingendestof „codeïne". Daardoor
slijmoplossend en hoeatstlUend,
tegen hoest, griep, oronchitis, asthma
Flacon 90 et., f 1.50. f 2.40, f 4.20. Alom verkrijgbaar
1913 1 December. 1938.
DE JUBILEERENDE DOKTER.
Te Melissant, daar heeft de dokter
Vijf en 'twintig jaar gestaan.
Het jong geslacht zag hij eir koimen;
Het oud geslacht zien henengaan.
Hij heeft veler smart gielenigd.
Menig lijden ook Verzïkckï.
Hij' w?s steeds gereed ter hulpe
's Morgens, 's avonds, midd'emachit.
Het is zeldzaam als oen dokter
Op een klein dorp jubileerit.
Meestal is een jonge dokter
Hem na een paar jaartjes (gesmeerd).
Maar de Melissantsche dokter,
Is aan volk en plaats geh'edit.
En het volk heeft hun waardeerülig
Feestelijk spontaan gezegd.
Is er soms ook nog een enkele.
Die het huldebl'ijk niet prijst
Misschien heeft die Wel van de dokter.
Het onmoog'Ujke geëischt.
Ik w'ensch de dokter met de zijnen
Lang nog voor elkaar gespaaard.
En hun aangeboden hulpe
In dank door 't volk mag zijn aanvaard.
Tenslotte wensch ik dat de. dbkter,
Nog menig jaartje bij ons blijft.
Ik denk dat elk der medleburgers
Dit klein gedichtje onderschrij'ft.
Een ingezetene Van Melissai»^.
Men hoopt de vierhonderdduizend
gulden te halen.
De inzameling die ten bate der uitgewe
kenen om geloof of ras, n.l. voor de Duit
sche Joodsche vluchelingen is gehouden
overtreft alle verwachtingen.
Hoewel nog niet het totaal cijfer bekend
is, verwacht men aan de vier honderd dui
zend gulden te komen,
Wij geven hieronder een uittreksel van
collecten uit verschillende gemeenten-.
Amsterdam heeift bijna 94.000 opge
bracht, een respectabel bedrag, maar toch
geen record, zooals aanvankelijk gedacht
werd. De hoogste opbrengst welke een col
lecte te Amsterdam heeft bereikt, was die
ten bate van de slachtoffers van den wa
tersnood, welke op 8 Februari 1926 werd
gehouden. Toen werd 152.580 ingeza
meld.
Rotterdam bracht 35.000 op, Den Haag
25.000; Utrecht 13.000; Groningen
10.000; Haarlem 7000., Alkmaar ƒ1743,
Zutfen niet minder dan 7000, Apeldoorn
8000, Schiedam 35000, Arnhem 5000,
EJnkhuizen 1100, Zierikzee 1600.
Over Zierikzee werd geschreven, dat de
ze plaats een record sloeg, maar dan is
toch MIDDELHABNIS vergeten, waar f
1000.is geteekend. Naar verhouding van
het aantal inwoners spant men hier de
kroon.
