„EILANDEN-NIEUWS
Fa. H. BRABER
Verduisteringsproeven
De Familie Geuzenkamp
HONIQ's ¥.E\J\^EHSTnOOPcetstHézcnMs/
I Wintertijd - Leestijd!
2e BLAD - WOENSDAG 5 OCTOBER 1938 - No. 978
Korte inhoud der gebeurtenissen
van de laatste dagen.
Dames-pullovers
ff
BUITENLAND
Duitscbers nemen het Sudefen-
land in bezit. - Hitler als een
bevrijderin Egerland ontvangen.
- Ook de Poolsche troepen
overscbtijden de Tsjecho-Slo-
waaksche grens. - Tsjechische
Kamer beklaagt zich Btitsche
Minister van Marine afgetre-
dsn-
Telef. 166 DIKRSLAND
Ontvangen schitterende col
lectie
in WOL de allergrootste sor
teering
üjiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiioinijiiiiiiijiiiiiiiijijiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiil
DAMESREGENMANTELS
ll.ïS - ia.*» - l^.^S lO.yS - 32.75 37.75 toogen
Speciale afdeeling Dameskïeeding naaf maat^ Exdmiece stoken.
Abonnementsprijs 85 cent per 3 maanden.
VERVOL CWE RH AAL
door ME V AH OR. ----------
16.
Cbr. Weakblad op Ger. Grondslag voor de Zuid-Holl. en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .Eilanden-nleuws* Mlddelharnis, Tel 17, Giro 167930, Postbus 8
Zaterdagmiddag om 2 uur Hebfeen 'de eeiy
ste Duitsche troepen de voormalige Tsjecho*
Slowaaksch^Duitsche grens overschreden.
Zondag is de tweede zone bezet van het
aan de Dwitschers toegewezen ge,bied, n.l.
dat gedeelte w'aaiin de belangrijke; stad
Reichenberg is gelegen. In dm. oimtpek hiiei»
van is een groot deel van het Sudet&ni»
Duitsche industrie^'gebied gevestigd.
Van dag tot dag neemt men de gebieden
in bezit, alles in de volmaakstde orde. De
Tsjechische troepen trekken zich van liep
verlede terug en zorgvuldig Wordt er voor
gewaakt dat het niet tot botsingen komt.
M'en blijft steeds 3 K.M. van elkaar verwij*
derd.
Het zoogenaamde Egerland, waarin Eget
en Asch is gelegen is ook, on<fer veel' en's
thousiasme van de bevolking in bezit ^ei*
nomen.
Asch is de woonplaats van Konrad Hen*
lein, die door Hitler tot Rijksoommissaris
voor het Sudetenland is berujemdl en er het
bewind reeds heeft aanvaardt.
Gisteren, M'aandag is de Führer, het Eger<=
land binnengetrokkem. De klokken luiden
plechtig en het enthousiasme van dt bef»
volking kende geen grenzen. Het geroepi
„Sieg heil" en het spreekkoor „Wir danken
unsrem Führer is niet van de lucht af'.
Komad Henlein heeft aan Hitler een ooiw
konde aangeboden uit d'e 14e eeuw, waaiw
bij de hertog van Beieren zSjn Tand aam'
den koning van Bohem verpandtj. HenieJni
zeide daarbij: „nu krijgt het land zijn recht**
matigen heerscher weer ea dat is Diuitschp
land onder U, mijn Führer."
De Ceschische len Joodsche winkels- in
het nieuwe Duitsche gebied' zijn gesloten,
op de wegen ziet men nog auto's en karreja
met vluchtelingen. Die vrede wordt nu wej
uitgebazwnd, maar als men dezje sombere
gesloten zaken en die triestige vluchtende
menschen ziet vormt dit wel een schril conf
trast met het juichendie en zingende volk'
«n teekent het, dat er in feejt die!p|s|t; vanl
de harten, eigentlijk toch geen vrede woont
Ook de Poolsche troepen zijn de Tsjecho*
Slowaaksche grens overschreden. Zij hebben
de stad Teschen in bezit genomen. Volkss»
stemmingen zullen hier moeten beslissen
over het lot van verschillende gebiejden.
Zoo heeft de Tsjechische regeering in
alles toegegeven. Dat dit niet mqevalt is te
begrijpen. Dan moet er bewondering zijn
voor hun vastberadenheid en kalmte. Niet*
temin laat de Sudeten*regeling een pijtólijke
wonde na. De Voorzitters van dé beidt
Kamers van het Tsjechische parlement heb*
ben een telegram gezonden aan den Voorz.
van het Lagerhuis en de Fransche Kamer.
Daarin beklagen 2ij zich dat het afstaan
van het grondgebied ovier zoo korten tijd
is verdeeld en geen rekening is gehoudiein
met de economischie levensbelan^n. Er is
ïwrn regeling getroffen voor een vergoeding
inzake de eigendommen van de staat en de
belangen van duizenden. Het vraagstuk der
minderheden is geheel in het duister gelaten.
Er zijn meerderen, die het met die gevoerd
de politiek niet eens zijn.
De Britsche eerste Loid van de Admirali*
teit. Duff Cooper, heeft zijn ontslag uit
het kabinet ingediend, omdat hij zich met
de buitenlandsche politiek van Chamberlain
niet kon vereenigen. Het is evenwel fnriet
te verwachten, dat dit onitslag aanleiding
zal geven, voor uittreding ook van anderen.
De massa staat achter Chamberlain, die de
gevierde man is, niet alleen in Groot*Brit-!
tannië, maar over de geheele wereld.
Tenslotte zij nog gemeld dat Praag ook
aan de Hongaren zelfbeschikkingsrechtheeft
toegekend, ofschooïi dopr een gemejigdie
commissie over de uitwerking daarvan, nog
in bijzonderheden zal moeten worden be?»
raadslaagd.
Koloniën voor Duii^chliapid
Een k<y]io;nia}te conferentie
Het Londensche Zondagsblad! de „Sunday
Referee" meent te Weten dat de kwestie;
der Koloniën ter sprake gekomen is, in het
onderhoud van Hitler en Chamberlain te
M'unchen op Vrijdagmorgen 1.1.
De beide staatslieden schijnen öp dit punt
overeenstemming bereikt te he'bben Cham*
berlain heeft Hitler toegezegd, dat hij er
voor zal zorgen, dat de Britsche regeering
een conferentie bijeen zal roepen, waarin
dit probleem besproken zal worden- EngCi*
land, Frankrijk, Nederland, Portugal Italië
en België zouden voor deze oonferelntiie!
worden uitgenoodigd.
Het ligt in de bedoeling Om al deze
koloniale machten te verzoeken een klleiin
deel van hun koloniaal gebied aan
Duitschlarid af te staan. Hitler heeft van
zijn kant aan Chamberlain de verzeke»
ringi gegeven dat de koloniale kwestie nooit
de oorzaak kan worden van een gewapend'
conflict tusschen Duitschland en Engeland.
OUDDORP
Naar aanleiding van den wensch van den
Min. van Binnenl. Zaken, tot het binnen
den kortst mogelijken tijd te houden oefep
ning in döoving en afscherming der verUch*
ting e.a., besloot de Burgemeester onzter ge*
meente om Donderdagavond j.l. een dergte*
lijke oefening te houden.
Des morgens werd door hem bij alge'
meene publicatie de bevolking bekend ge*
maakt met deze te houden oefening en de
maatregelen waaraan moest worden voldaan.
In den namiddag werd namens hem een
circulaire, welke reeds in het „Eilanden*
nieuws van Zaterdag 1 October aan de
Redactie van welwillende zijde ter hand
gesteld als algemeen bericht oggeno*
men aan alle inwoners der gemeelntjej
verzonderi. Nadat dan eerst des avonds ge*
legenheid Was gegeven tot het aanhooren
van de iadio*nieuwsberichten werd om 8
uur 10 het Electrisch licht uitgeschakeld en
verkeerde Ouddorp alzoo in volkomen düis*
ternisi. Alleen het licht van autojampen en
ïïetslantaarns sojnmigen BescKermd
viel nog waar te nemen, en hoewejl de tijd
van voorbereiding en bekendmaking aan
de burgerij zeer kort Was is deze proe|
zeer goed geslaagd. De van vele zijden on*
dervonden medewerking heeft er veel toe
bijgedragen dat de oefening aan haar doel
beantwoordde.
Daar het de eeïste maal was dajt in
onze gemeente een dergelijke oefening werd
gehouden, werd deze door de burgerij
meer van den gemoedelijken kant btekeken,
in den Ring en omgeving van het dorp
heerschte een opgewekte stemming velen
hadden hun huizen verlaten, om Ouddorp
nu niet bij nacht maar bij dönlder
te zien. i
Door den Burgemeester en de politie
werd een inspectietocht door de gemeente
gemaakt, aan enkele bewoners die niet aan
aan het verzoek om de lichten te dooven,
alïhans deze niet naar buiten te laten
schijnen, hadden voldaan vooral was
vergeten de afscherming aan de achterzijde
van de woningen werd vefzocht dit licht
af te schermen, waaraan zoo mogelijk direct
werd voldaan.
Bij latere te houden oefeningen mis*
schien dan op grooter schaal zullen nog
voorzieningen en fouten die door de bun*
gerij werden gemaakt worden herzien en
zoo mogelijk hersteld. Dit kan ook zger
goed en zonder toepassing van de Wet
of verordening wanneer ieder Oudd'or*
per aan de bij dergelijke oefeningen uitge*
vaardigde voorschriften stipt voldoet en op*
volgt, dan zal zoowel de tweede oefening
nog meer kans van slagen hebben dan de
eerste. Laat nu niemand zeggen zooals
wel eens wordt gehoord, 't zal ioo'n vaart
niet loopen, deze zegswij'ze en m'eening
is verkeerd, want met een beietje goeden
wil wij hebben het Donderdagavond
gezien en de noodige samenwerking van
de geheele burgerij kan in het belang der
Luhctbescherming veel goeds tot stand wor*
den gebracht. Zelfbescherming is daarom
noodzaak en eisch, in samenwerking ligt
onzer aller kracht op elk terrein des levens.
Niet alleen den Burgemeester als
Hoofdleider dezer oefeningen, maar ook
de geheele burgerij mag ondanks de ge*
maakte fouten die toch later te herstellen
zijn tevreden z'ijn met deze welgeslaag*
den Luchtbeschermingsavond.
h
MOIDDELHARNIS,
Ook te MiddeUiarnis is Maandagavond
een verduisteringsproef gehouden, die goed
geslaagd mag heeten.
Het Was nu wel niet een bïjzonderi
geschikte avpnd, omdat er gedeeltelijk maan*
licht was, maar door de bewolkte regen*
achtige lucht was het toch vrij donker.
De bewoners hebben ook hier goed ge*
volg gegeven aan de voorschriften; enkelen
moesten echter worden gewaarschuwd het
licht goed af te dekken.
Het is te hopen dat het slechts spel blijft
en het nimmer werkelijkheid zal worden,
dat we door vijandelijke bommenwerpers
worden belaagd.
SOMMELSDIJK
Maandagavond 3 October 1938, van 8—10
uur werd in deze gemeente de eerste ver*
duisteringsproef gehouden. De gemeente was'
in 12 wijken verdeeld, waar door ongeveer
30 vrijwilligers surveillancediensten werden
werden verricht. Over het geheel haddfen
alle inwoners maatregelen getroffen om d'e
lichtuitstraling te voorkomen. Met de ge*
maakte opmerkingen werd zooveel mogelijk
rekening gehouden.
De oefening mag goed geslaagd heeten.
der allerlaatste modesnufjes biedt onze buitengewoon geslaagde
NAJAARS-COLLECTIE, Let V eens op de aparte modellea en
de nieuwste modetinten, maar vooral ook op de gracht^ge kwaliteif^
pasvori» en> afwerking!
DAMESMANTELS
tl.*» - IS.?-» - aa.^S 39.75 a^p.-tS 4g.ï{fe enliooger.
OAMESJAPONNEN
3.95. 5.Ï5 y.^S 11.75. IS.ya, t9.?a e,»l.ooger,
Nu de gure Winterdagen naderen, en men gezelligheid zoekt bij den huise-
li]ken haard, is het voor hen die dat nog niet deden de tijd om een abon
nement op Eilanden-oieuws te nemen.
Ullfl
IIIU
Oorsptiukelljk historische gegevens vrij be
werkt, v«n het leven van d«n kleinen boer van
voor 30 jaar. Auteursrecht voorbehouden.
M'aar ze was vastbesloten om vrouw G«u«
zenkamp te laten merkei;, dat ze zei zich
om dat beetje schuld bij haar niet behoe&
te geneeren en teviens zou zie vriouwi
Koenderinfc een lesje geven. „Voor wat
■nen eerlijk koopt en betaalt behoeft men
2i™ niet te schamen. Diaar heeft een ander
niets mee te maken maar Wel staat het löefc
UJK te snoeven op wat men kan doeini ettn
Wat anderen niet kunne» doep. M'aar lee*
Mlker is nog om maar op te m«(rken, wat
"in komt, hoe veel het wekeilijks ook is.
i'H menschen die een ruim inkome» heb*
ben moesten zich schamen om nog schulden
te maken."
Ziezoo, daar kon vrouw Koenderink het
Wee doen.
Onwillekeurig was haar stem hard en
streng geworden.
Vrouw Koenderinfc behoefde niet te vrax
sen wie er mee bedoeld was, want de,
™opmansvrouw had haar strak aangekeken
en zij opi haart beurt had haar oogen mtitf
geslagen terwijl ze het bloed naar haar
wangen voelde rijzen.
Vrouw Gijzen was bang, dat het op ruzie
zou uitloopen en daarom trachtte ze het
gesprek een andere wending te geven, door
nogi maar v/eer eens van voren oifi over
het weer te beginlicn, maar vrouw Koein*
derink was te veel op haar teenen getrapt
om geen wraak te nemen.
Er zijn een hoop menschen, die vroeg;e»
niets hadden, die met geleende centem eeia
snoCpwinkeltje zijn begonnen en die nu de
grootste verbeelding hebben", zoo bitstei
vrouw Koenderink terug. M'aar aan 2ulke
lui, daar heb ik lak aan en meiteien .stond
stond ze op en met een „Ik wil je groet»
ten", ging ze de deur uit.
Vrouw Grijzer, die er een hekel aan had,
dat het bij haar op de visitie tot w'oor^den
was gekomen, ging haar nog na om haar
wat te kabneeren, maar ze was nu gphept
boos en bitter en achtte zich'ten hoogste
verongelijkt.
„Als je weer visite ho|udt, dan laat je
piij maar thuis hooi;, ik Isen te min voor)
Zjulke deftige vrouwen. Ik wil geen mensch'
in den weg zitten. Maar ik kata net zoiO
goed, ja veel beter koopen dan ve&n; van
wie je daar binnen hebt. Kalje lui, die niel*
verdragen kunnen, dat eien ander het ook
goed heeft".
En zoo was ze weggegaan.
Na, haar vertrek was er eien stilte sA'
komen.
Wie zou het eerst de stilte verbreken.
Het was vrouw Aaldfers.
Vrouw Grijzer, neem me niet kwalijk dat
het Zoo geloopen is. Ik b'e;a fer wel eien
beetje de schuld van, ik bten misschien wat
te hard van stapel gelöppen, maar ifc kop,
het niet verkro.pipen, dat vroiu!w|'"'Ko|ender&
zoo opschepte en blufte en steken zat te
geven op menschen die meer eerlijkheid «n
oppassendheid in der pink hebben dan zij
in haar heele lichaam.
't Is d'r eigen schuld.
Niemand van ons heeft zich iets tegen
haar te verwijten. Zij is begonnen met ve^
nijnige steken te geven. En dat komt n«i'e)t!
te pas. Als ze iets had waarpm komt zt er
dan niet eerlijk meie voor den dag. Dat stel»
ken onder water is valsch en gemeen".
Zoo verdedigde vroiuw Aalders zich.
Ze gevoelde wel, dat ze «enige schuld' had.
Misschien had ze beter gedaan om de wöor?
den van vrouw Koenderik maar te laten
passeeren. M'aar ze had het aangevoleld,
dat deze niemand anders had' wScUen treffen
dan vrouw Geuzenkamp en dat deze het
had opgemerkt was haar niet ontgaan. Niet
voor niets had een vluchtig rood de wangen
van vrouw Geuzekamp overtogen. Dat deze
zich zelf zou verdedigen was niet te vep»
wpchten, daarvoor was ze te bedeesd en
daarvoor voelde deze vrouw zich te be*
zwaard vanwege haar schuld.
Een les had ze vrouw Koenderink wil*
len geven. Daarin was ze wel gieslaa^dj.
M'aar ook had ze nog een tweede doett. En
dat had ze nog niet beireïkï. ZakSeHijikei
vrouw als ze was zou ze ook dat aftnaken
en daarom vervolgde: „Wie zijn best doet
in de wereld behoeft zich niet te schaimen|.
Het loopt de een mee en de ander tegen-
Met menschen, dlie zich inspann'en opi ieder
het zijne te geven, maar die dat ni«ltS attijjd!
op tijd kunnen moet geduld gebruikt wor*
den. Dat is plicht. Ziezöo daar Wilde
ze het nu maar bij' laten. Ze begree(pl wel,
dat vrouw Geuzenkamp het ook wel be*
grijpen zou en dat deze ook haar bedbe*
ling wel snappen zou. De andere vrouwen
behoefden niet te weten, wat haar naaste
bedoehng was. f
Het geheele gezelschap gaf vrouw Aaldters
gelijk. Ze hadden het kostelijk gevonden,
dat vrouw Koenderink eens op haar nummer
Was gezet .Alleen vrouw Geuzenkamp nam
zoo goed als in 't geheel' geen delel meer
aan de gesprekken.
Zoo af en toe wierp ze een steielsche
blik op de klok. Als het tegen vijf jiur Was
kon ze zich verontschuldigen om weg te
gaan. Dan was het tijd om te gaain melken.
De heele visite was haar niets meerwaard.
Ze begreep volkomen dfe bedoeling van
vrouw Aalders. De warmte van haar stem
en van haar bfflc voor haar wasi haar niet
onopgemerkt gebleven. Dat waardeerde de
ten volle. Maar dat nam toch de narigheid
vata die schulden niet weg. Hoe goed ook
bedoeld door vrouw Aalde;rs, was het voiOr
haar toch pijnHjk.
Och dat arm zijn. Te Willen en niet te
kunnen betalen. Dat was toch zoo vreese*
lijk. Het was net of ieder het op je gejzicht
kon lezen, dat je schuld had. Hoe die vrouw
Koenderink het toch wist. Er zou zeker op
het dorp over gesproken worden. Dat was
het ellendige er van. Het blerf voor den
ander niet verbo;i^en.
Vader had haar altijd gezegd: „Kind als
je ooit armoe hebt, probeer je armoe: binnen
de deur te houden. Dat is al veel gewonnen.
De vrienden van de armen zijn weiriig. Be(n,
arme wordt zelfs van zijn vriend gehaat.
Met je armoe te koop loopen mjoet jsi niet
doen. En uit die venijnige steek van vrouw
Koenderink begreep ze wtl, dat er over
hun srmoe gesproken werd.
DOior zich aan zulke gedachten over te ge*
ven, was ze er niet meer bij, tnouwöns de
gesprekken wilden niet meer vlotten.
Welke onderwerpen de vrouwen ook al
aansneden men kwam er niet meer in, van
gezellig babbelen was geen sprake meer,
NiOg voor de oude kastklok haar vijf slagen
had laten hooren was de visite al af^eloof
pen.
Voor vrouw Geiizenkamp was het een
verlichting toen ze thuis kwam). Haastig
verwisselde ze van kleeren om weer aan
d'r werk te beginnen.
M'aar haar gedachten bleven nog lang bij
wat ze vanmiddag had ondervoniden en'
daarbij de toekomst Was donker.
De Septembermaand kwam meer en meer
in het gezicht.
(Wordt v€rve%d.J
