CriQWEEKBLADÖpGED.GQ0nD5IAG vööÖDlZUID-HOLLinZEEUWSCtlE EILAHDEn Elke Lepel helpt/ N.V. üiïGEVERSMAATSCHAPPU „EILANDEN-NIEÜWS" Het Tsjecho-Slowaaksch probleem. lie Jaargang WOENSDAG 5 OCTOBER 1938 No. 978 In welke provincie U ook komt... MAGGF BOUILLON, OFFICIEELE CRISISPUBLICATIES Marktberichten WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG )it nummer bestaat uit 2 bladen zyi' Overal vindt U andere gebruiken, maar overal zijn Maggi's Bouillon- blokjes gewilde helpers in de keuken. Maggi's Bouillon is zo heerlijk als grondslag voor en toevoeging aan soep, voor het stoven van groenten of als drinkbouillon! Kortom Maggi's iBouillon is een kwaliteitsproduct! Centrale veiling Middelharnis Een/ge der 20 geneeskr. kruiden AKKER :s v&istè^iJète niEuus UITGAVE VAN Gevestigd te Middelluurmis Prins Hendrikstr. 122 C Giro 167930 Fostboz 8 Tel. 17, By kantoor voor 2^Iaiid: St. Maartensdjik, Markt, Xelef. 59. Advertenticpi^ 20 ceat per regel. Reclames 40 et.; Dienst» aanvragen en aarabiedingen van 16 r^els 80 et.; Boekmaan' komdiging 10 cent per regel Contracten l>elangij[ik lager. ^^WOBIttlliawgMIilWiBMMBII^H^^MMMBMM—11^^— AbonnementsprQs 85 cent per 3 maanden bj[ vooruitbetaling. Veischgnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per «eek Afsonderljike nummers 5 cent Buitenland 8 gulden p«r jaai UI. Toen in 1918 de Tsjecho^Slowaaksche Staat gesticht was, stond' de regeexing voor ontzaglijke moelKjkheden. De sociale en eco«' nomische toestand was diep treurig. Er heerschte groote ellende en armoede en tetau* gevolge van de oorlog waren er duizend den weezen, weduwen en invaliden». Bof vendien moest de nieuwe staat nog 700 millioen francs oorlogskosten betaleni. En alles moest van de grond a£ worden opgep bouwd: leger, politie, ambtenarencorps en wetgeving. Daar er bijna geen adel was ep weinig intellectueelen, moqSten geweldige problemen door een klein aantal maniseai worden opgelost. Van meet af werd door M'a,saryk en Benesj de democratische weg gevolgd. Het grootgrondbezit werd afgei* jschaft en zoo ontstond een stand va» kleif ne en middelgroote boeren. Ook and^ene ingrijpende wetten op isodaal gebied wferdfen onder de invloed van socialisten en commui» niisten uitgevaardigd. Eigenaardig wa,s, dat in 1918 honderddüi|* zenden de Roonische Kerk vaarwel zegdenl. Deze wa,s steeds de trouwe bondgenoot der Habsburgers geweest en derhalve niet erg populair. De sterfdag van Huss werdvoor^ taan als een nationale feestdag gevierd. Toch behoort nog 73o/o der bevolking t|ot de Roomsche Kerk, o.a. ook President Be* nesj en slechts 7 «/o is Prctestantsch. Als men de Duitschers gelooven moet, dan zou Tsjecho^'Slowakije eigenlijk evenals Rusland een bolsjewistisch land zijn. Ddt is echter absoluut in strijd met de waarheid. Numeriek vormt het communisme slechts lOo/o van het kiezerscorps, zoodat 900/0 der bevolking er zich tegen verzet. Hle>t mar»" xisme (socialisten dus meegerekend) is er ongeveer even sterk als in ons land. Bovefc»» dien hebben de communisten nimmer goeif de leiders gehad en is er van ejen volkse front geen sprake. Op het zeer d'eimocra»» tisch voelend en denkend Tsjedhische volk hebben de dictatoriale ideologieën wt^inig vat Van de Duitschers is het wel zeer brup taal, aan de Tsjechen te verwijten, dat zij met Rusland sympathiseeren. Diütschland onderhoudt immers zelf, ondanks al de ful« minaties van Hitler tegen het bolsjewismej diplomatieke betrekkingen met de Sovjet^ Unie en heeft zelfs een verdrag miet dat land gesloten. Al dit Duitsche gescherm met het bolsje* wisme is niets anders dan verdachtmakerij. Trouwens, de Duitsche strijdmethoden tegen T.oS. staan wel op een zeer laag peil. Dlej bladen schrijven over de Tsjechische mif> nisters als over een bende misdadigers en Hitler scheldt op Benesj op de wijze van een straatschreeuwer. Als een ander regee(« ringshoofd maar het tiende deel van Hitler zei, wat deze meent van anderen te moe?» ten zeggen, dan barstte het heele nazi|»doctn Wel van woede en zou oorlog zeker nieti uitblijven. M'aar den nazi's is alles geoo»» loofd. Hun leugencampagne tegen T.S. gaat alle perken te buiten. De Diutsch'e radio>» berichten zijn dan ook absoluut onbetrouwt» baar. Zoo poogt men van die zijde oiok steeds de Slowaken tegen de Tsjechen uit te spelen en tusschen deze twt|e volken een wig te drijven. Inderdaad wordt door onge;* Veer een derde der Slowaken een autonof niistische beweging voorgestaan, omdat de Tsjechen de meerderheid hebben, ook de meeste ambtenaren bezitten en Slowakije te veel van Praag uit wordt geregeetd.. Dit IS evenwel een gevolg van de cultureele sin* perioriteit der Tsjechen, die echter aan die Slowaken eigen onderwijs, taalgebruik, recht'» spraak enz. gegeven hebben benevens een eigen provinciale raad. De achterstand in ambtenaren wordt geleidelijk ingehaald en gelijke rechten verzekerd. We zouden Wel eens willen zien, hoe in Duttschland z\ilfc een minderheid behandeld zou wordlen. Mto zie slechts naar de Joden 1 Zeker is thans', dat de Slowaken met de Tsjechen gezamen* hjk de bedreigde staat zullen verdeÜigen. Wat nu het Sudeten^'D'uitsche probleem betreft, we hebben reeds opgemerkt, dat db SudetensDuitschers tegenover de Tsjecho- Slowaaksche staat in hoofdzaak steeds een negatieve houding hebben aangeniOmen. Aan vankelijk was een derde deel van hen sof cialist en waren ze over 6 partijen ver»' deeld. In 1920 reeds verklaarden al dieizfa partijen, dat zij de Tsjechen nimmer als hun meesters zouden erkennen. Zoolang echf ter in Duitschland de democratie heerschf te, ging alles nog goed. M'aar na 1933, het Jaar \an Hitler's machtsovername, begoni* aen de Tnoeilijkheden: De opstokerij vanuit Duitschland en de terreur over de Duit^ schers door de nationaaWocialisten nam een aanvang. Hitler ging zijn pan^germaixistiscfa program uitvoeren: alle Duitschers moeten in de Duitsche staat worden opgenomen. Dit is natuurlijk een directe bedreigSng| voor alle landen met een Duitsche mindex^" heid. Oostenrijk is reeds geannexeerd, nu is Tsjecho^Slowakije aan de beurt. En hoe wel Hitler dezer dagen reidef, dat dlit de laatste territoriale vordering van Duitsche land is, er is niemand, die dit gieilooft. Ook de Duitschers ia Polen, I>enemarken, Biel> gië en Frankrijk komen aan de beurt*. Ter voorbereiding van de annexatie of oorljogs* dreiging verwekken dan de nazi's binjaeni» landsche onlusten in die Staat. Deze moet dan tegenmaatregelen nemen en dit noie>» men de Duitschers „terreur;." Hoe duD< ven ze dit woord eigenlijk op hun, lippen nemen! Hun gansche regime is eem terreur van duivelsche geraffineerdheid, niet alleen 'tegenover eigen „volksgenooten," maar opk tegenover andere volken, ja de gansche wereld. Is er van onderdrukking der Sudeteni» Duitschers in T.S. sprake geweest? M'en OiOrdeele. Deze Duitschers hadden volle recht hun eigen taal te gebruiken, hadden eigen scholen, genoten evenredig kiesrecht en hadf* den dus naar verhouding hun vertegenwoor,* digers in het Parlement, zelfs ministers in de Regeering. In 1935 hadden ze 63 dagbla?^ den; ze kunnen vrij nat.i^socialistische pro paganda maken; er zijn talrijke Duitsche gymnasia en Praag heeft een Duitsche universiteit. Alleen in het legeir hebben de Tsjechen de bezetting van het kader, doch dit is noodzakelijk, daar ze de lands?» verdediging niet kunnen overgevein aam staatsvijandige elementen. En als het per?* centage Duitsche ambtenaren te gering is naar verhouding, dat ligt dit mede aan de Duitschers zelf, van wie zeer velen niet in Tsjechische Staatsdienst wilden. De onder* drukking der Sudeten*Duitschers is dan ook een legende, verzonnen om geëxploiteerd te worden door de Duitsche propaganda. Het is de brutale politieke druk vanuit Duitschl;.nd, waardoor de Sudeten^^Duitschers zich steeds scherpeï zijn gaan verteeti|en tegen de Tsjechische regepring. Als men in hun hart kon kijken, zou men bemerken, dat zeer velen liever niet onder Hitler zou^* den komen en de vrijheid onder de' Tsje>> cheh prefereeren. Zij zijn Wel Duitschers, maar van een geheel eigen type. Duizend jaar hebben ze afzonderlijk geleeffd met eigen cultuur, zeden en gewoonten, zoodat zie evenals de Oostenrijkers in vele opzich* ten gelijkgeschakeld zullen moeten worden. Hun leider Kancad Henlein, een man van 40 jaar en gewezen gymnastiekleeraair heeft in enkele jaren tijd een groote. politieke evolutie gemaakt. In 1933 was hij nog demo* cratisch gezind en erkende hij de Tsjechi* sche Staat. Over een „Anschlusz" bij Du tseh land dacht hij nog niet. Doch langzaam nam de invloed van Berlijn toe. Ofschoon Henlein in 1934 zich nog tegen het net.*" socialisme verzette en van een herziening der grenzen niet weten wildej, was toch del ommezwaai reeds merkbaar. Eén voor één werden de nazi*programpunten overgeno men: de .rassenleer, het antisemitisme enz. Berst in April van dit jaar na de annexa* tie van Oostenrijk ontpopten de Sudetent» Duitschers zich als volledige nazi's en begon de stelselmatige agitatie tegen de regeering j van Praag. Bij de toen gepubliceerde eischen, de z.g. 8 punten van Karlsbad, verlangden 1. Volledige rechtsgeljkheid met de Tsjechen. 2. De erkenning' 'der Sudeten^Didtsdh^, groep als rechtspearsoon. 3. De vaststelling van het woongebied der Sudeten*Duilschers. 4. Autonomie of zelfregeering. 5. Bescherming der Duitschers buiten dit gebied. 6. Schadevergoeding voor geleden on* recht sedert 1918. 7. In hun gebied alleen Duitsche ambte* naren. 8. Volledige politieke vrijheid. Deze eischen, welke i]at vooof enkele wfe» ken de verlangens waren der Sudetenp'Duit- schers, spreken in 't geheel niet van aan»* sluiting bij het Duitsche Rijk, waaruit blijkt, dat een „Anschlusz" slechts geschieden zal onder pressie en invloed van Berlijn. Niet het pro-giram' der Sudeten=D'uitschers w<ordt dius uitgevoerd, doch dat van Hitlfer. Immers na Oostenrijk was volgens het pregram der Duitsche expansie Tsjecho*Slo- wakije aan de beurt. Dit land is de|n nazi's steeds een doorn in het oog gewelest. Vo'Or* eerst wonen er na Oostenrijk de miepste Duitschers, waarop Hitler eveneens een be* geerig oog heeft geslagen. Voorts ligtTsjei* 'Ch)0*SlowaJcije in de weg voor de Duitsche drang naar het Oosten. Uit „M'ein Kampf" het bekende boek van Hitler en uit diens redevoeringen blijkt, dat Dtuitschlandl zijn machts* en landsuitbreiding naar het Oosten zoekt, in Midden Europa, de Balkan en Russisch Oekraïne. Bovendien is T.*S. een democratisch land, waar men van het na* tionaal*socialisme niets hebben moet en waar veel Joden zitten en gevluchte Marxisten uit Duitschland. Ook dit is reeds lang in het oog der nazi's een toestand, waaraan een eind moet komen. En tenslotte bo* schouwen de Duitsche machthebbers T.*S. als een vazalstaat van Rusland en als een springplank van het bolsjewisme, hetgeen zij evenmin kunnen dulden. Al deze rede* nen verklaren het optreden van Hitler. Het was niet onze bedoeling ook nog een overzicht te geven van de gebeurtenissen der laatste weken. Wij wilden slechts een uiteenzetting geven van het Tsjeicho*Slo- waaksch probleem als zoodanig. Trouwens, de recente feiten zijn aan eien ieder bekewd. De loop der \lingen was van die aard', datj een wereldoorlog dreigde door het porlogs* zuchitig drijven van Hitler. Op het oogeur» blik, dat we dit schrijven, heeft de Co'nfe?» rentie van Munchen zoo juist volkomen overeenstemming bereikt. In hefel de wereld gaat een zucht van verlichting op over het behoud van de vrede en waarlijk, wij mogen God daarvoor danken. Intusschen stellen wij toch ten slotte even vast: dat Hitler weer de overwinning' be* haalde en meerdere macht verwierf en dat Tsjechoi^Slowakije bet gelag kan I betislen. Zou het dan toch Waar zijn,, SsA de| W«rel4' is vopr de brutalen? de huldiging, welke hem j.I. Vrijdag in. de zaal van Hotel Mfeijer te Middelharnis ten d^eel viel, oprecht gemeepd is en dat de woorden, door sprekers van verschillendfe richting daar uitgesproken, ten volle Weer* geven, wat er in het hart leeft. Gaarne; willen wij als redactie ons aansluiten bij de vele goede woorden, die daar gesproken Werden en de wensch uitspreken, dat d!e heer Brandsma in de jaren, die hem nog resten vóór zijn pensiormeering, zijn krach* tien zal kunnen bHjven ge,ven aap ons Flakkeesche onderwijs en tevens, dat Gods zegen moge rusten op zijn persoon, gezin en arbeid. '^"ZACHT VAN SMAAK -PRUS 70 Ct Inspecteur Brandsma jubileeirt. De heer S. Brandsma, inspecteur van het Lager en Bewaarschoolonderwijs in de in* spectie Brielle, waaronder ook het eiland Goeree en Overflakkee ressorteert, herdacht begin September het feit, dat hij vóór 40 jaren als onderwijzer te Amsterdam in dienst trad. Bij zijn jubileum, dat op 22 September te Rotterdam werd getvierd en 30 September te Middelharnis, temiddeta van een groote scharie burgemeesters, wet* houders, schoolbestuursleden, leden van oudercommissie, hoofden, onderwijzers en onderwijzeressen van alle richtingen en tak* ken van onderwijs, is door verschillende spiekers gewezen op de groote verdiensten van den jubilaris. Al is hij uit hoofde van zijn inspecteursarbeid, die voor het groot* ste deel een intern karakter draagt, bij' de groote massa van het publiek niet zoo bekend, dit neemt niet weg, dat hij door zijn medeleven met het wel en wee der scholen en door zijn redevoeringen op ouderavonden ook buiten de kring der auto* riteiten, onderwijzers en schoolkinderen op Flakkee bij velen toch geen onbekende is. Inspecteur Brandsma heeft bij het on* derwijs en prachtige staat van dienst. Ge* durende 9 jaren onderwijzer bij het Chris* te'Hjk onderwijs, richtte hij in 1907 het naar hem genoemde Instituut*Brandsma te Bus- sum op, waarvan hij als directeur de lei* ding had. In 1920 kwam hij bij het school* toezicht, aanvankelijk in Middelburg, en se* dert 1929 in de inspectie Brielle. In de 9 jaren van zijn arbeid op Flakkee heeft hij zich doen kennien als iemand, die zeey ernstig zijn ambtsplichten nakomt; die van zijn ambt allesbehalvie een sinecure maakt, doch in zijn omvangrijke inspectie werkelijk van alles op de hoogte is; wien geen mo.e|ite te veel is, gemeente* en schoolbesturen met raad en daad ter zijde te staan; die als zelf bij uitstek deskundig in onderwijszaken het onderwijzend personeel der scholen inder* daad steun en leiding geeft, In het bijzon* der echter wordt allerwegen de groote on* pairtijdigheid en absolute objectiviteit ge?» prezen, waarvan hij in alle zaken blijk geeft. Al is hij persoonlijk voorstander van het Bijzonder Onderwijs, niemand zal hem kun* nen en durven beschuldigen van achtett" uitzetting der Openbare Scholen, waarvoor hij steeds de z.i. beste leerkrachten zoekt en aanbeveelt. Al is hij zelf Protestant, de Roomsch*Katholieken zullen wel nimmer behoeven te klagen over achterstelling en al is hij lid der Gereformeerde Kerken, dit verhindert niet, dat hij de Hervormide scholen op gelijke voet behandelt als alle andere. Als inspecteur plaatst hij zich op het zuiver wettelijk standpunt en beoor* deelt daarnaar alle voorkomende vraagstuk* ken, gelijk ook gebleken is bij de betrek* keBjk nog recente stichting van enkelei Hervormde scholen. Men kan dan ook veilig aannemen, dat 's*Gravenhage, 1 October 1938. Dienaturatie, rogge, aardappelien en veldboionen. Naar ons van bevoegde zijde Wordt me* degeaeeld is op grond van de gewijzigd^e omstandigheden besloten met ingang van Maandag 3 October wederom gelegenheid te geven tot het denaturaejen van roggei, aardappelen en veldboonen. De denaturatieregeling voor goedgekeurdfe pootaardappelen zal, zooals aanvankelijk ook was vastgesteld, met ingang van 3 October in werking treden. ROTTERDAM', 3 Oct. Vee. Aangevoerd in totaal 1530 dieren, 419 yette runderen, 181 vette kalveren, 14 nucht. kalveren, 409 schapen of lammeren, 504 varkens. 3 Prijzen per kilo: Vette koeien tot 76, 2e! kw. to't 66, 3e kw. 4656 et., vette ossen to't 74, 2e kw. tot 64, 3e kwi. 48—58 ct!.„ vette kslveren tot 105, 2e kw. tot 95, 3e kw. 7080 et., varkens (levend gewicht) 54—55—56 et., schapen 28—35—43 et., lam* meren 404550 et. Prijzen per stuk van magfer vee: Schapen f 16—20—24, lammeren f 10—13—16. WiMii. koeien en ossen: aanvoer korter, handel kalm, iets hoogere prijzen. Een pri* ma koe ging nog tolt 80 en eein AM tot 77 cent. Vette kalveren iets kleiner ter markt, levendigen handel en hoogere prijzen. Een prima kalt ging nog to't 115 cent. Schapen en lammeien iets minder aange* voerd, handel traag en prijzen van de schaf» pen onyeranderd, lammeren iets stijver. Varkens: aanvoer iets korter, handel ta* meiijk en prijzen van vor. week wairjen nog te handhaven. ROTTERDAM', 3 October, Aardappelen. Prijzen: Brielsche eigenh. f 1.601.80; Z. bl. f 2.20-2.40; id. eigenh. f 1.40—1.60; id. bonte f 2.20—2.40; kl. id. bl. en bonte f 1.40 —1.60; bl. eigenh. f 1.60—1.70; bintjes f 1.50 —1.75, kl. eigenh. f 1.20—1.40, alles per H.L. zandaardappelen 31/2—4 et., kl. id'. 2V2 3 et., beide per kg. Aaiivojer redelijm,) vraag kalm. j ROTTERDAM' 3 OCTOBER BINNENLANDSCHE GRANEN. (Voor* loopig' bericht.) GERST. Chevalier tot £8.30. HAVER f6.—6.60. ERWTEN Kleine groene £8.75—10.25; schokkers f 11.50—12.75. BRUINE BOONEN £18—20. Alles per 100 kg. I VLAS. Aanvoeren en prijzen: 4200 kg. blauw 65—73 et., 4500 kg. Holl. geel 65— 73 et., per kg. 1 Er blijft goede vraag voor het aangevoerde vlas en de prijzen zijn onveranderd. Mtea hoopt op spoedige intrekking van het uit* voerverbod. Alles werd Verkocht. FIJNE ZADEN. Blauw Maanzaad £22— 24, KarA'rfjzaad f 19—20. Koolzaad f9—10, Geel Mosterdzaad £13—15. Lijnzaad voer 7—8, id. witbloei zaai £9—9.50. BUITENLANDSCHE GRANEN (Week* bericht van den makelaar A. Makkreel)! Stemming kalm. MAÏS: no. 2 gele Amerik. disp. £156, aangek. f 153, s.s. Newt|on Beach 6 Oct. verw. £153; s(.s. Yearby 10 Oc;t. veirW. £153; no. 3 Amerik., mixed disp. £152; mixed Benguela aangek. f 150; gele Java disp. f 167, gele La Plata s.s. Lor.ent aan?= gek. f 157, S.S. Shryssi 8 Oct. verw. sjs. Amarante 12 Oct. verw. ss Papalemos 20 Oct., verw. en ss Alwaki 24 Oct. vierw. alleis 153, La Plata dnq. disp. f 185. Vealinia vaM Vrijld^ 30 Septjember 1938 Spinazie f6—6.70; Dubb. prinsd. f4.50— 8.70; Roode kool £3.10—3.20; Sav. kopl £5.-5.10; Tomaten £4.-4.30; Stoksnijboo* nen £5—8.— Black Alicant £16—22.10; Frankenthaler f 1619.60; Steirappels £15 20.— Goudreinetten £14.50—20—;; Cour* pendu £4.50-11.-; Bellefleur £18.50; Grauwzoete f 1517.Jutteperen £11.50^ 17.—; Zw. Wijnpeer £13—15.—;' Bergaf< motten £15.50-16.50; Williams £14.50—15- per 100 kg. Andijvie £1.-1.70; Sla £2.10—2.90; Bloemr kool £2.-13.90 per 100 stuks. Speciale Uiieinveiling van Zaterdag lOct. '38 Gewone uien f 2.Drielingien £1.35; Piek* Iers £5.09. AUes per 100 kg. Aanvoer 84.000 kg. Veiling vaa Maandag 3 Ocipber 1938, Tomaten £4.-4.30; Snijboonen f 8.50—12.— Enkele Prinsc. f7.50—10.50; Dubbele Prins. £9.-12.—; Spinazie £8.50; Sav. kool £4— 5.20; Roode kool £2.90—4.80; Witte kopl f 1.60; Frankenthaler £16.80—20.20; Black Alicant £16-21.—; Sterappels £8.70—16.— Bismarck £8.5014.Goudreinetten £10 —18—; Nofarisappels £8-12.70 per 100 kg. Andijvie f 0.30—1.—; Sla f 0.55—1.50; Bloem kool f2.—12.—Meloenen £9—16.— per 100 stuks. i Zoodra U een lepel Abdösiroop hebt ingenomen voelt U al direct de ver- zachitende, slümoplossende werking. Na elke lepel bemerkt U dat de slijm loskomt, dat Uw hoest minder scherp en minder veelvuldig wordt. Ge zult U prettiger voelen, minder afgemat. Binnen enkele dagen zal Abdijsiroop dien haren hoest verdreven hebben. Deze werking dankt AKKER's Ab- düsiroop aan haar samenstelling uit oude beproefde geneeskruiden, Waaraan nu nog is toegevoegd de krachtig hoeststillende stot codeïne. Terecht zegt. men thans dan ook: „'s-Werelds beste Hoestsiroop" is tegen hoest, griep,Xjjjjp'bronchitis, asthma Flacon 90 et., f 1.50, f2.40, f 4.20. Alom verkrijgbaar

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1938 | | pagina 1