„EILANDEN-NIEUWS"
m
ErSCH
EXTRA
ROQKGENOT
ROOK
TRIUMPH
De Familie Geuzenkamp
Omzetbelasting
Bestelorderblocs
-•N TRIOMF
VAN SMAAK!
HSÜISSJ
!fgTH?
2t BlAD - ZA'^ERDAG 24 SEPTEMBER 1938 - No. 975 I
BINNENLAND
1 CENT
Gebr. de Waal - Middelharnis
regisfers voor ieder bedrijf,
speciale registers voor bak
kers, cafébedrijf, slagers, rij
wielhandelaren enz alsmede
steeds voorradig.
VERVOLGVERHAAL
door MEVAHOR. ---------
Chr. Weekblad op Ger. Grondslag voor de Zuid-HoU, en Zeeuwsche Eilanden.
Uitgave van de N.V. .EManden-nleuws* Middelhatnis. Tel 17. Giro 167930, PostbusS
----HiM^
Kort commentrar op de Troonrede
I Imlioud vrn de Millio«nen,=Nota
Belastinigdruk wordt verzwaard Schip"
'hol nationaal Vliegveld Smolckelaars
die de weg weten Die Vorstelijke
familie uit de h)0o£dstad vertrokken.
Varia.
De Troonrede, bij de opening der Staten
Generaal gehouden, hebben wij' in ons
Dinsd-gavondmimmer afgedrukt. Wij zullen
op dit Staatsstuk, dat in een matte, wiji zfoui»
den haast zeggen moedelooze toon is ge*
steld, niet veel commentaar geven. Er wordt
weinig concreets in gezegd. Wat wel zonde|i
verbloemen naar voren is gebracht, is, dat
de belastingdruk zal worden verzwaandi.
Belangrijke uitbreiding van werkverschaf*
fingen om de werkloosheid te bestrijden, zijn
zoo van die termen, waar we zachtjes aan
al aan gewoon zijn. Althans, er gaat niet
veel van uit, de geheele Troonrede geeft
a.i. een troosteloozen indruk en opent geen
nieuwe aspecten, zelfs zijn de mededeelin*
gen omtrent het nieuwe regeeringsplan alle
zeer vaag. i
De regeering heeft Dinsdag ook de Rijks=<
begrooting voor 1939 ingediend, vergezeld
met de nota betreffende den toestand van
's^Rijkssfinantiën. Volgens deze nota kwam
de Regeering bij de samenstelling van de
begrooting voor 1939 te staan voor een
nadeelig saldo van ruim 142 millioen gul«
den, het werkelijke tekort is geraamd op
ruim 61 millioen.
Wij geven hier de korte inhoud van de
M'illioenen«nota weer, met hetgeen de Re^--
geering denkt te doen, om het tekort voor
het grootste gedeelte weggewerkt te krijgen.
Uitgaven
Inkomsten
f 744.830.033
f602.153.493
Nadeelig saldo f 142.676.540
Hoe zal men aan die vele millioenen van
dit tekort komen?
Van het Nederlandsche Volk' zullen daar*
voor groote offers worden gevraagd. Dat
nationale offer zal niet minder dan 50 vnu"
lioen gulden moeten zijn.
Allereerst zullen de heffingen, op ver*
schillende belastingen en accijnzen, welkte
met 1 Januari ol 1 Mei a.s. zouden ver»
vallen, worden verlengd. I
Dan zal worden „gestreefid" naar een
krachtige beperking der uitgaven en, tege*
lijkertijd, een complex van nieuwe belasting*
maatregelen aanhangig gemaakt.
Een dezer bjlangrij'kste nieuwe belastiiv
gen wordt een .„nationale inkomsten en
winstbelasting," van twee procent, met hef*
fing bij de bron. Precies zeggen hoe deze
belasting zaïl werken,, valt niet te zeggen,
dat zal ons later wel duidelijk worden ge*
maakt. De meerdere opbrengst wordt ge*
raamd op 90 millioen gulden, maar he(t
voornemen is om hieraan 40 milÜoen te ge*
bruiken voor groote gezinnen en onrecht!»
vaardig belasten. Aan de nooden dier groote
gezinnen zal worden tegemoet gekomen in
verband met den druk van accijnzen,, om*
zetbelasting en crisis heffingen.
Ook zullen veranderingen worden aange*
bracht in vermogens*, verdedigings* en per-
soneele belasting.
Wat er dan nog tekort Zal zijn, denkt de
minister door „bezuiniging" te vinden. Of
dat lukken zal? Alles is gericht om tot
een sluitend budget te komen, waarbij niet
moet vergeten worden dat er twee pro*
blemen zijn, die daarbij de voUe aandacht
vragen, nl.. defensie en werkloos*
heid.
De stijging van de gewone d^fensiei^uit*
gaven bedraagt f24.5 millioen terwijl als
kapitaals*uitgaven voor de defensie op deze
begrooting f73 millioen is uitgetrokken dat
is dus, hoewel o.i. noodzakelijk, geen klei*
nigheid.
Het andere probleem, is de „werldoios*
heid." Er is aangekondigd, dat die krachtiger
zal worden bestreden. Het aantal tewerk*
gestelden in d'e werkverschaffing zal wor*
den opgevoerd tot 90.000 a 100.000 man.
Verder zal een crediet*mogeHjkheid wor*
den geopend voor kleine nijveren en am*
bachtslieden. Wat de positie der gemeenten
betreft, ligt een zoodanige herziening van
de finantieele uitkeeringsmaatregelen in het
voornemen, dat een aanmerkelijk grooter
aantal gemeenten haar zelfstandigheid weder
verkrijgt terwijl daarnaast een regeling van
het forensen*vraag'stuk zal worden aa,nhan*
gig gemaakt.
Diat is zoo de beperkte jnho-ud van de
millioenen*nota. Er zal in de Kamer nog
wel een hartig woordje over gewisseld wor*
den. Dat is zeker, dat ons Nadexlanld!schej
Volk heel wat boven het hoofd hangt en,
al wordt er gesproken van een „proportion
neele" heffing der belasting, we kunnen
tot slot zeggen, dat we steeds dieper in
het moeras wegzinken. Een radicale omkeer
in het voeren van 's*Lands beleid zou noo*
dig zyn, maar ook een wecrkeeren tof
Gods Woord en Wet, zullen wij nog ooit
het hoofd uit de gebreken opheffen.
Schiphol nationaal vlies;<.'eld.
De regeerings president meldt, dat de
regeering na nadere overweging van haar
voornemens met betrekking tot de stichting
van een centraal luchtvaartterrein,, van oor*
deel blijft, dat het met het oog o|p! de)
positie van Nederland in het luchtverkeer
noodzakelijk is, het groote internationale
luchtverkeer op één enkel luchtvaartterrein
te concentreeren.
Daarvoor is inde eers(fce! iimstantie gedacht
aan een nieuw aan te leggen terrein beoos* i
ten Leiden, doch de loop der omstandighe*
den heeft de Regeering aanleiding gegeven
tot de overweging in hoeverre, met behoud'
van den eisch van een nationaal luche»
vaartterrein voor het internationale ver* i
keer, inplaats van tot den aanleg van eein, i
terrein beoosten Leiden, zou kunnen wor*
den besloten tot een in de twejede plaats
mogelijke oplossing, n.l. het bestemmen van
het Luchtvaartterrein Schiphol, tot natio*
naai Luchtvaartterrein, met deelneming door
het Rijk in de verdere inrichti'ng en de)
exploitatie daarvan. Dienaangaande worden
thans onderhandelingen gevoerd tusschen
den Minister van Waterstaat en het gemeen*
tebestuur van Amsterdam.
Het bedrijf van de K.L.M. en verd'eit:
alle internationale luchtverbindingen zou*
den op Schiphol worden geconcentreerd.
Smiolckelaars profiteteren van i
Wea-kveiTschaffingi. i
Het was de kommiezen reeds lang op*
gevallen, dat er in de burut van Chaaim'
en Strijbeek smokkelauto's rondreden, die
een grenspost niet waren gepasseerd' en
ook niet Nederland binnenkwamen langs
de met rechtopstaande betonnen palen af*
gesloten wegen.
Dezer dagen is het raadsel echter opget»
lost, toen de kommiezen toevalligerwijzei
een vrachtauto aanhielden, welke 960 kg.
Belgische margarine frauduleus vervoerde.
De bestuurder, een garagehouder uit Bus*
sum, kwam uit de richting Grazen over
den weg, die bij de grenspaal met betonnien
palen is afgesloten. i
Toen hem werd gevraagd, hoe hij dat
had klaargespeeld, onthulde de aangehouden
smokkelaar, tot groote verbazing der grens*
ambtenaren, dat met hem vele smokkelaars
in het groot met vrachtwagens sigarettenpa*
pier en margarine Nederland binnenvoerdett
langs de kort geleden nog onbegaanbare
zandwegen, welke echter thans in werkver*
schafring aanzienlijk zijto verbeterd. Ook
■wordt gesmokkeld over de in werkveil*
schaffing aangelegde wegen over de Striji*
beeksche heide, 1
Voor de kommiezen, die toch al de han*
den vol hebben met het bestrijden van dle^
smokkelarij over de gewone wegen, blijkt
de werkverschaffing dus ook een werb»
verschaffing te zijn. j
Dia vorstelijke familie uit de hoofdstad
veitrokken. -
Naar Soestdijk teruiggefceerd'.
AJVISTERDAM, 21 September. Vanmor*
gen omstreeks half twaalf zijn H.K.H. Prin*
ises Juliana en Prins Befrtnihard ufit! de
hoofdstad vertrokken en naar Soestdijk te*
ruggekeerd.
Het PrinseBjk Paar maakte de reis in een
gesloten auto. Twee motoren der motors
politie begeleiden de auto tot de greps dier
gemeente.
Te omstreeks haÜ? een zijn zij op het'
paleis Soestdijk aangekomen. Aangezien toen
geen belangstellenden in de buurt van het
paleis waren, geschiedde deze aankomst vrijl
wel onopgemerkt. i
Opfc de Koning^ veririokkien.
Vanmiddag om ruim kwart over één is
ook H.M. de Koningin van het Pale'is op
den Dam vertrokken om zich eveneens!
naar Soestdijk te begeven.
Voorzitter dep Tweede Kamer
•s*GRAVENHAGE, 21 Sept. Bij K.B,, is
benoemd tot voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten*Generaal voor het tijd*
vak der tegenwoordige zitting mr. J. R,
H. van Schalk, lid van die Kamer.
JEen vijfden kruiser.
20 motortoirp«ido's.
Op de Defensiebegrooting 1939 zal een
eerste termijn worden aangevraagd voor
den bouw van een vijfden kruiser;, die,,
evenals de vierde kruiser, waarvoor olp
de begrooting 1938 de eerste termijn is
toegestaan, een schip wordt van 8300 ton,
bewapend met tien kanonnen van» 15 cmt
en een anti*luchtbatterij van 12 automatif*
sche kanonnen van 4 cm|.
Mtet het maken der plannen voor den
vierden kruiser, dïê'zooveelgfióoter als
zwaarder bewapend is dan H.M. „De Ruiji<
ter" ging geruimen tijd heen, doch voiar
het eind' van dit jaar zal heit schip op
stapel worden gezet. Zoodra de defensiei*
begrooting 1939 door de Volksvertegen*
woordiging zal zijn aangenomen, zullein
dan twee volwaardige kruisers voor onze
zeemacht worden gebouwd.
Behalve de gelden voor een nie|uw'en
kruiser zullen echter op de defensielb»»
grooting 1939 ook termijnen worden aan*
gevraagd voor zes torpedbvllegtuigen en
zes motortorpedobooten. Dit is nog maar
een begin; het aantal motortorpedobooten
zal in eenige jaren op ongeveer 20 wiordetn
gebracht. i
De opening der Staten*Generaar. H.M. de Koningin tijdens het uitspre*
ken van de Troonrede.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN FA*
BRIEKEN VOOR WESTELIJK NOORDi»
BRABANT.
in de Maandag 1.1. gehouden vergadering
der Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Westelijk Noord*Brabant te Breda
heeft de Voorzitter, de heer Ir. A. F. J.
Beukers, terwijl de leden zich van hunne
zetels verhieven, het 40*jarig Regeeringsju*
bileum van Hare Majesteit de Koningin
herdacht, waarbij spr. erop wees, dat die
40 jaren rijk zijn geweest aan belangrijke
episoden, op alle gebied, niet het minst op
dat van handel en nijverheid. In dit tijdperk
hebben handel en industrie zich meer ont*
wikkeld dan in eeuwen tevoren tezamen,
Spr. wees op de vele ■wetten op handels*
en industrieel gebied, welke tot stand zijn
gekomen, met name op de vele sociale
wetten, die het aanschijn van JNederland
veranderd hebben, terwijl spr. ook de Wet
op de reorganisatie der Kamers van Koop*
handel vooral in dezen kring meende te
moeten memoreeren. Terecht is er naar
spr. aanhaalde de aandacht op gevestigd,
dat H.M. de Koningin zich een kennis
van 's lands zaken had verworven, welke
bewonderings'waardig is.
De Kamer besloot hierna het volgende
telegram te verzenden:
„De Kamer van Koophandel en Fa*
„brieken voor Westelijk Noord!*Brabant,
"'r.iïï'vergadering bijeen, biedt Uwe Ma*
„jesteit hare eerbiedige hulde aan bij
„Haar veertigjarig regeerings jubileum en
„herdenkt dankbaar het vele goede, dat
„in de vervlogen veertig jaren onder
„Haar wijs beleid voor Handel en In*
„dustrie is tot stand gekomen."
Naar aanleiding van het ingediende ac*
countantsrapport over het 2e kwartaal 1938
werd décharge verleend aan Voorzitter, On*
dervoorzitters en Secretaris voor het finan*
cieele beheer.
De Kamer besloot hierna om in de to:e*
komst opgaaf van de gedurende het verslag*
jaar beëedigde makelaars op te nemen in
het Jaarverslag.
In verband met de steeds talrijker wor*
dende voorschriften, werd besloten de afgifte
van certificaten van oorsprong en legalisaties
met ingang van 1 Januari 1939 alleen te
doen plaats hebben door het Bureau dier
Kamer, zulks in navolging van de praktijk
bij vrijviel alle andere Kamers van Koop*
handel en Fabrieken in Nederland.
De Kamer heeft aan de Nederlandsche
Spoorwegen een uitvoerig schrijven gezon*
den met meerdere opmerkingen en wen.*
schen betreffende de dienstregeling, vooral
ten opzichte van het gebied der Kamer,
dat meerdere slechte verbindingen heeft ge*
kregen. Aangezien het daarop ontvangen
antwoord niet geheel bevredigt, werd' beslo*
ten nader bij de Spoorwegen op enKele
wenschelijke verbeteringen aan te dringen»
Het Reglement der Bevrachtingscommissie
L. werd met ingang van 1 Januari 1939
opnieuw vastgesteld en de leden en plaats*
vervangende leden werden met ingang van
dien datum herbenoemd.
Naar aanleiding van een adres der Kamer
van Koophandel en Fabrieken te Amster*
dam, waarin aan Zijne Excellentie deni
Minister van Economische Zaken wordt ge*
vraagd de spoedige in werking treding der
IJkwet te bevorderen, vestigde men de aan*
dacht op de moeilijkheden, die er kunnen
ontstaan voor winkeliers, zoolang d'e voor*
schriften betreffende het ijken van weeg*
werktuigen niet bekend zijn. Met de Ka,*
mer van Koophandel en Fabrie'ken te Am*
sterdam zal contact worden gehouden over
deze aangelegenheid.
'De Voorzitter vertegenwoordigde de Ka>«
mer bij de openstelling van de grenskiosk
van den A.N.W.B. te Wernhout.
Aan Zijne ExceOentie den Minister van,
Justitie zijn klachten overgebracht over den
nieuwen maatregel, dat vreemdelingen, dia
aan de grens hun paspoorten moeten laten
afstempelen daartoe niet steeds aan all«
grenskantoren de gelegenheid hebben.
Aan den Inspecteur der P.T.T. te Midl^
delburg is, naar aanleiding van diens ver*
zoek, bericht, dat voor handel en industrie
geen bijzondere belangen betrokken zijn bij
niet*openstelling van het telegraafkantoor
te Roosendaal op Zon* en Feestdagen tus*
schen 13 en 14 uur, zoodat door de Kamer
geen bezwaar gemaakt wordt tegen de slui»
üng op dit uur. i
Oorspronkelijk historische gegevens vry be
werkt, van het leven van den kleinen boer van
voor 30 jsar. Auteursrecht voorbehouden.
13. I
Dat kon geen uitstel lijden.
Een andere weg zag hij niet.
Het speet hem voor zijn vrouw, •^zou
haar zoo teleurstellen, maar als je de -vruch*
ten niet verzorgde dan moest je het in het
najaar dubbel missen. Iets anders zag hij
er niet op.
Hij zou het van avond gaan halen en een
baal nog naar het land brengen. Met de
kruiwagen.
't Was om er tegen op te zien. Zoo'n
eind. Haast een uur.
De tijd om naar huis tei gaas was aange*
broken.
Rika was bUj, maar nu nog dat loopen
naar huis. Daar zag je toch wel tegen op.
Je voelde haast je beenen niet. Sommige
menschen reden met de fiets naar het land.
M'aar dat waren er nog maar weinigen. Net
de boeren. Die gingen er mee naar de ai*
beiders. Ook sommige anderen hadden wel
een fiets. Maar die werd toch niet gebruikt
Oim naar het land te rijden. Dat zou anders
wel fijn zijn. Mlaar zij had' nog geen fiets.
Ze kon het nog nieit eens. 't Begon i^u
toch al op te schieten. Mten was al bij de
eerste huizen van het dorp.
Gelukkig.
Ook Kees was blij op 't dorp te zïjn.
't Zat hem toch ook leelijk in den rug.
En dan dat eind loopen.
Je kon je beenen haast niet voor elkaar
krijgen.
Daardoor was hij minder spraakzaam en
had hij er ook zoo geen erg in, dat Geuf
zenkamp zoo weinig zei.
Morgen ging hij nog mee omdat hij 't
beloofd had, maar dan was 't klaar. Of hij
dan werk had, daar gaf hij niet om. H|i|
zou even ook wel eten.
Maar bij Geuzenkamp ■wterkte hij liever
niet. Jonge, jonge daar kreeg je niet veel
uit. Altijd maar voort.
Je moest hem toch eigenlijk bewonde"
ren en ook die Rika, eigenlijk nog veel te
min voor dat werk.
Na elkaar een „tot morgen" te hebben
gezegd scheidden hun wegen.
Kees moest op het andere eind van het
dorp wezen.
Moeder ontving haar man en doditertje
hartelijk. Vlug een kopje koffie ingeschon*
ken dan konden ze nog wat rusten vojoï
het eten.
Kees was nog niet thuis, maar die zou
wel zoo komen.
Een kwartier later zaten ze aan den maal*
tj{d. Wat ïe het zich smaken lieten.
Moeder had er schik van. Na de aardapis
pels voor ieder van de werkers nog een
bord pap.
Of het er inging. Ze moesten toch wait
goeds binnen krijgen.
Moeder had de melk niet kunnen missen,
tegen een paar klanten had ze „neem],"
moeten verkoopen. De centen kon ze niet
missen, maar ze vond het wat fijln dat zo
nu man en kinderen wat degelijkie kon
voorzetten. Ze hadden 't wel noodig.
't Ontging vader niet, dat ze voor zich
zelf niet had opgeschept.
Och, die goede moeder toch. Hij zei er
onder het eten niets van, maar zou het
straks toch niet onopgemerkt laten.
Na den maaltijd zei hij toen ze even al*
leen was: „Moeder ook voor jezelf op*
scheppen hoor." En zij, dankbaar om zijn
zorg voor haar: „'kHeb het niet noodig,
'kben heel den dag onder de groene zol*
der en de kleinere kinderen ook niet, maar
als je er den heelen dag met de knapzak
op uit moet in de heete velden dan mag
je het wel hebben anders is hert niet om
vol te houden."
Voor Rika en Kees niet, maar ook niet
voor jou, zei zij met warmte in haar stem.
Nu d^r was Hrelnig tegen in te brengen
en ook iets anders hield hem bezig. Voor*
uit maar 't moest er nu uit.
Vrouw ik moet hoognoodig twintig gul*
den hebben om ChiH te halen voor de
peeën. Zal ik het maar uit het doosje halen?
Jawel, zei ze en ze trachtte kalmte^ opge*
wektheid zelfs in haar stem te leggen.
Dadelijk ging vader naar het kammenet
en telde twintig blanke guldens. Even zien
wat er over bleef. Och 'twas niet veel.
Een briefje van tien en nog wat guldens.
Waar moest het geld vandaan komen voor
de intrest?
Niet aan denken, dit was eerst noodig.
Voorzichtig, doosje, lade en kammenet
gesloten.
Och wat naar, hij voelde zich als een dief,
die zich vergreep aan een anders bezlit.
Met hoeveel zorg en ontbering was het
opgespaard. Opgespaarde voor een doel,
dat steeds nader kwam.
'kHeb het gekregen, zei hij langs zijn
vrouw gaande door de keuken.
„'tis goed," zei ze en warempel ze keek
hem nog lachend aan.
Ze wilde niet anders.
'Zou ze klagen nu tegen hem, tegen haar
man die ze voelde het zoo moeilijk tot deze
gang naar het kammenet kwam.
Geen sprake van. Opbeuren zou ze hem
zooveel ze maar kon.
Zijn zorgen zooveel mogelijk verlichten.
Hem verwijten doen, maar dat kon ze
niet, daar waren geen reden voor.
Zich goed houden voor hem.
Maar toen hij weg was en ze alleen in
d'e keuken stond was het of de zware last
plotsehng op haar schouder viel.
Waar moest de intrest van betaald wor*
den?
Twintig gulden uit het doosje.
Wat bleef er nu maar meer in. Zeventien
en een halve gulden. Even toch eens kij*
ken. Ja precies, meer niet.
Langzaam sloot ze het doosje, het schuif*
je en de deur.
Even ging ze zitten. I
Een paar tranen rolden over haar gezicht.
Vlug verwijderde ze ze met de punt van
haar schort.
Wat vreesehjk: toch arm te zijn.
Wezenloos bleef ze daar zitten, maar
neen, ze hoorde achter iets. Vader niets
laten merken, dat het haar zoo verdriet
deed. 2jch wat opgewekt houden en er niet
over praten. Vlug naar de keuken, va'der
mocht haar hier niet aantreffen, want dan
zou hij begrijpen.
AUes behalve opgeruimd was vader met
de kruiwagen weggegaan. i
Vreeselijk toch, zoo arm te zijn.
Wat naar dat hij het doosje had mjoeten
aanspreken. i
Maar het kon niet anders.
Gelukkig de schipper had nog Chili ge^
noeg. i i f i i i
(Wordt vervo%d.)
