CHDWECKBLADopGED.GQ0nD5iAG vöönilZUID-HOaEnZEElJW^ EHAMDEn
AKKERTJE
N.V. UiïGEVERSMAATSCHAPPlJ „EMNDEN-NIEUWS"
Goddelijke Vierschaar
He Jaargang
WOENSDAG 24 AUGUSTUS 1938
No. 966
Toebereidselen
OFFICIEELE CRISISPÜBLICATIES
Land en Tuinbouw
Faiilissemenfen
WAARIN SEDERT 1 NOVEMBER 1935 OPGENOMEN HET BLAD „ONZE EILANDEN" 18e JAARGANG
5-jarige kweekscbool wordt niet iogeroerd
Neem dadelijk 'n
tegen dat afgematte gevoel.
Verrassend snel verdrijf! 'n Akkertje
schele hoofdpijn, zenuwachtigheid,
oververmoeidheid en lusteloosheid.
Per koker van 13 stuks - 12 stuivers.
Per doos van 2 stuks - 2 stuivers.
Jeizws.
UITGAVE VAN
Advertentie«pi^ 20 cent pei regel. Reclames 40 et.: DienstM
aumvragen en aanbiedingen van 16 regek 80 cf.; Boek^aaUi<
kondtglng 10 cent per regel Contracten belangrjik lager.
Gcvestlgcl te Middelhamis a Prins Hendrilatr. 122 C Giro 167930 Fostbox 8 Tel. 17.
Bijkantoor voor Zeeland: St. Maartensdijk, Markt, Telef. 59.
Abonnementspd|s 85 cent per 3 maanden 1^ vooruitbetaling.
Verschijnt lederen Woensdag en Zaterdag 2 maal per week.
Afzonderlijke nummers 5 cent Buitenland 8 gulden j)cc jaar
Op de plattelandsdarpjes kan er al zooiets
geibeuiren; van die d'ingen, die weer weken"
lang stof geven, waarover de praateieké
menschen kunnen spreken op het la;nd, op
den hoek of in den scheerwinkel.
In de gemeente, dïe ik hier op h(et oog
heb, bestaat geen muziekgezelschap. Wei is
eenigen tijd geleden eeb móttdötgelclubl
opgeïicht, die wekelijks haar repetities hoiudt
en bij bijzondere gelegenhédeii een uitvoiet^
ring geeft op hei schoolplein. Één wagew
op luchtbanden wordt dan gebruikt als
muziektent.
Eenige weken geleden zou weer zoo'n.
openbare uitvoering plaats hebben. De bur*
gejmeester had, voordat hij mef vacantia
ging, schriftelijk zijn goedkeuring gegeven.
Ter verduidelijking moet jk er bijvoegen
dat ook ionge(dames van dïe dub d«ei'
uitmaken. Nu was de oudste Wethouder, die
bij afwezigheid van den Burgemeester, d'é
lakens uitdeelt, erg gekant tegen die uitvoe»"
ring van dat gemengde gezelschap. En wat
wii het geval nu? Als de toebereidlsellen
worden gemaakt, weigert de loco^burgemees'
ter de openbare uitvoering. En al wordt het
schriftelijk bewijs van vergunning van den
Burgemeester ook getoond, het helpt nieit:
de Wethouder is nu haas en zijn wil is nu
wet. De wagen wordt weer met verelende
krachten naar de wagenschuur gerold en dte
mondorgelmannetjes kunnen hun witte broef«
ken (die ze voor die gelegenh/eïd ha4den
aangetrokken) thuis gaan verwisselen voor
Cien dito. van andere kleur, wiMèn ze niet den
gehee'.en avond in de gaten loope»; in mondl
oigeluniform zonder dat er één toontje
wordt gehoord.
Het spreekt vanzelf, dat er niet malsch
over wordt gesproken en dat de Wethoudeï
met zijn aanhang geducht over de tong gaan.
Maar er zal revanche genomen worden!
Zoo gauw is de Burgemeester weer thuis,
of de daaropvolgende Zaterdagavond' zal de
uitvoering plaats vinden. En het gebeurt.
De Burgemeester had toen permissie gegeven,
hij heeft die toestemtning nijet willen vci"
trekken. i
Er wordt gefclazen, eerst gewone stukjes,
maar op 't laatst worden het straatdeunen
^n walsen, waarop het „geacht publiek"
(voornamelijk de rijpere jeugd) gaat zwieren
en dansen en hosseTj, zoüdat het zwakke
muziek wordt overstemd dJoor het veelstem*'
mig gebrul uit menschenk'elen. Vanzelf ko*
men de dan gangbare 'deunen los van „den
moed er inhouden," „niet na,ar huis toe
gaan," „de dub in 't Zuiden," en meer van
dat fraais.
Dat gebeurt op den vooravond van den
Dag des Heeren. Welk een voorbfepeiding
voor den komenden Rustdag! Over dei
plaats waar van alles door elkaar werd ge»
kreten, klinken morgen de tonisn va'n de
kerkklok, die de menschen roepen om na;ar
Gods Huis te gaan.
Nu staat deze genoemde uitvoering echter
niet los op zich zelf. Wie «enigszi'ns door»
denkt, ziet daarin wel dtegelijk het voorspel
van het komende feest in September. Heti
is een voorproefseltje geweast: de soep voor-»
a£ Van het diner, dat staat gehouden te wore"
den. Want dan zullen, de „bloemetjes even
buiten gezet worden." Feest moet er zijn
en feesten zullen ze.
De! Oranjevereeniging is al aan 'tverga«'
deren geweest en er zijn al circulairei's in
de huizen geworpen. De inwoners vam de
p'laate worden opgewekt om mee te werken
aan het Oranjefeest ter eere van de Lands*
vrouwe, die veertig jaren aaneen het Bewind
voert En voorzichtig hébben ze zich uitge*
drukt op het papier (papier is geduldig I) dat
heit een feest moet worden, waaraan nu,
lettterlijk iedereen mee zal kunnen doen. Dfej
menschen waren er dus op vooAerei'd.
Maar, och arme.ze zijn met de inza*
mettlij'sten rondgegaan (want om te feesten
is er geld noodig, veel geld zelfs) en in
véle huizen wordt met het hoofd gesc'hud:
„Nee, meneer, daar doen we niet aan mee."
En wanneer er dan door de collec'taiiiiteii
getv/ezen wordt op het heuglijk feit dat staat
herdacht te worden, en gevraagd wordt of
de „neeschudders" niet veel van dei KiO*
ningin houden, of ze misschier4 liever Hitler
hadden, dan staan die weigeraars om iets
op de lijst te geven, niet miet de mond!
\a\ tanden, maar geven kort en goed tot
bescheid, dat ze zelfs véél liefde hebben
voor het Vorstenhuis en dat ze dankbaar
zijn dait ar nog een Oranje op deis troon
zit, maar dat zê; juist daarom nie!t mee
kunnen doen, aan ijdel feestvertoon; een
feest, dat alleen maar is ten plezier^ van
hdt volk en ten koste van de dure, cenit*
jeis, waar in dezen tijd wel een anderei
pUaits voor open is.
Op een plaats in de gemeente vroeg
zoo'n collectant aan een vrouw of ze dan
nie't graag eens feestte. „Ja hoor," ant*
woordt ze, „maar wij feesten dien dag bin»
nenshuis, gezellig bij elkaar."
Als dan die collectanten terug zijn ge*
komen op de bestuursvergadering, en ze
keeren hun zakken eens om, en ze loopeM
def lijsten eens op, jadan is 't geen
wonder dait ze lange gezichten trekken en
er gemopperd wordt en kVaad wordt ge#
spiroken van dait rare volk, dat stug weigert
^en cent toie te steken. Zfe begrijpen e(B
niets van: straks steken toch die menschen
de vlag uit en ze dragen oranje op Ide
boirst en ze gaan ter kerk als er BidStotndi
wordt gehouden (dan blijven er zelfs heel
wefinig thuis) en toch. geen cent hebben
zet vooir heit Oranjehuis over. Ze bedoelen
leichter voor het ittsi.
Wat of €ir nu gebeuren zal is nog niet
be'kend. Als ze met een schraal buideltjei
een feest moeten organisefiTen, dan zal 't
niet zoo heel veel worden. Dan zal hun ge»
meente de kroon niet spannen over amderö
plaatsen, waar niet veel van dat „onhan^i'
dejlbare volk" woont, en dan hooren ze nog
(na afloop) spottend: Dat was me daar
eventjes een feest!
Zoo heeft die feestcommissie nog moeii*
lijke dagen Voor den boeg.
Maar ik zal daarover niet wakker liggen.
Z. B.
VERKEERS ONGEVALLEN.
Dat het verkeer veel slachtoffers eiischt,
kunnen wij bijna lederen dag in de flou*
rant lezen. I
Dan hier een auto te water gereden of bij
een overweg door een trein vermorzeld, dan
d'aar wielrijders of voetgangers aangereden,
met het droevige gevolg, dat zij het leven
moesten laten.
Toch al weten wij dat dit aantal vrij'
groot is, wij staan nog verwonderd wanneer
het bekend wordt gemaakt.
Het Centraal bureau voor de statistiek
publiceerde de volgende cijfers:
1938
Gedood
Ernstig gewondi
Januari
52
306 1
Februari
39
287
Maart
42
331
April
69
348
Mei
49
387
Juni
384 1
Het zijn indrukwekkende getallen vooral
als wij beÜenken dat het ook menschen wa(«
ren op reis naar de eeuw'ighei'd. Zoo ui<|
het volle leven, plotseling weggeraapt om
rekenschap te geven van al dat in het li*
cha,am geschiedt is, hetzij goed of kwaad.
Overal klinkt het ons toe: „Memento*mori".
Maa,r tevens leeren ons dtoe Cijffers ook',
hoe wij steeds de voorzichtigheid in acht
hebben te nemen, om eigen maiar ook ari«
dfeter leven niet in gevaar te brengen.
Heit onderwijs in de voornaamste ver*
keersregelen kan daartoe veel nut afwerpen.
Doel Van de kweekSchoof.
Aan de Memorie van Antwoord inzake
het wetsontwerp tot wijziging van de Lager
Onderwijswet 1920 en van daarmede ver*
band houdende bepalingen der Pensioenwet
1922 ontleenen wij het volgende:
In het pleidooi van vele leden voor
he'É invoeren van de vijfjarige kweek*
school wordt eir terecht aan herinnei<d,
dat reeds de daa;raan verbonden kostjen
voor den minister van Onderwijs' een
onoverkomenlijk bezwaair zijn geweest om
het desbetreffende ontvyerp van zijn ambts*
voorganger over te némén.
D'aargelaten nog de overige bezwaren,
moeit dan ook de minister zijn in de Mcf*
morie van Toelichting uiteengezet standi*
punt blijven innemen,;
Wat het zakelijke ^'betreft, dat aange*
voerd is tegen de uitbreiding van de drije*
jarige opleiding met een .Vierde leerjaar;
als de minister de uitvoerige beschou.wiin*
gen, die het voorloopig verslag aan de
zaak wijdt, goed leest, worden daarin drie
gronden vermelld. De eerste is, dat de dtie*
jange kweekschool goed bruikbare onder*
wijzers aflevert; de tweede, dat een vierdle'
leerjaar tot niet anders zal leiden dan op*
voering van nuttelooze intellectueele k'ew
nis; en de derde, dat verlenging van de op*
le'iding een zeer zwaren last op de ouderS
der kweekelingen zal leggen.
Het is in strijd met de feiten, wanneer
men sielt, dat op de kweekschool groote
geleerdheid wordt aangebracht.
Haar doel is slechts de leerlingen zoover
te brengen, dat zij over voIdoen!de leeirstoÉ
voor de lagere school gemakkelijker kunnen
beschikken en dat zij die in geschikten vorm
voor de schoolkinderen weten te gebruiken.
Bijbelkennis en gp^sdiensionderwijs
Dat ook de leerling van de Rijkskweek*
school rati godsdienst en bijbel moet wor*
den in aanraking gebracht, staat voor den
MinistejT vast. Als hij uit het voorloopig
vep-slag de onderscheiding tusschen kennis
van den inhoud des bijbels, godsdienstkfen*
nis en godsdienstonderwijs ovemsemt, for*
muleiert hij zijn standpunt slechte: Ken*
nis van den inhoud des bijbels is voor*
hands nog afgezien van religieuze waarden
voor eiken beschaafde, ook voor den
ondeirwijzer der jeugd, onmisbaar. Zoo vaak
de omstandigheden het mogelijk maken zul*
len geschiedenis, aardrijkskunde, letterkunde,
taal, op ongezochte wijze gelegenheid bie*
den, kennis van den inhoud! des bijbels
aan te kweeken.
Ook waar dit mogelijk is, wordt daan:*
mede intusschen geeiiszins het noodige be»
rtjikt. Naast het geschiedkundige, het letter*
kundige en het cultureele vergt het gods*
dienstige een eigen plaats, waartoe de vakken
godsdienstkennis zijn aangewezen. Naar de
oivertuiging van den minister doet echte*
de overheid het best, door deze matelrie'
aan de Kerken over te laten.
's*Grav«nha,ge, 18 Au|gustus 1938.
DE BOTERHEFFING.
Wi} vernemen van bevoegde zijtdie, dat
het bedrag, b«doeld| in aj^-ikel 2 van de
Crisis*Zuivelbesoliikking 1935 V, dat is het
bedrag van de heffing en de steunuitkeering
op boter, behoudens tusschentSjdsche wij'zi*
gin,g voor de week van 18 tot 25 Augustus
is vastgesteld op 55 cent per k,g. (onver*
andetd).
STAND DER GEWASSEN
De dire:tie van iden Landbowwl deielt aan^
gaande den stand der Iandbouwlgewa?sen op
15 Aug. j. L med(ei:
De stannd der meeste gelw^assen was beter
dan gémijdideld in Augustus het geval was.
Een slechteren stand vertoonTdlen evenwel
veldboonen, stamboonen', tïchorei, voeicffir*
bieten, weiland en rodde klavier.
Door de droogte en warmte vain eindje Ju"*
li en begin Augustus verliep het rlijipcpgSFi
proces der granen in het algjemepn gunstig,
hoewel op -de drogere gr'Onidlein te snel. waar*
door ide korrel klein van bleef. Het wei*
land, de hakvruchten en de groenvoedei]gfi*
wai^en hadden daarentegen in Vele s'reken
van de Idrooigte tei ïijden.
De winter tarwe is pra.,tisch geheel
gÈzdlciht, terwlijl met het zichten van da zc*
merfarwe wordt begonnen. Me^ Jiiqt dorsenen
der wintertarwe is (e en aanvang gemaakt
■wiaarbSjl de voorloopige resultaten o|p enn
goede tot a|eer goe'dlen oogst wtj'zten, met uit*
ziondering van de Jonoqois*tarwfe;i die sterk
door roest werd' geteisterd waarondier voiow
al de kVvialifeit l'edd. Door de vodhÜg(e weers*
gestelldbeid na het zichten trald op eenige
plaafeen een begin van sdhot io|p.
De Wintergerst had hier en daar
in sterke mate van dfen storm te lijden,
"waairdoor veel zaad verloren ging. De oogst*
verwachtingen zijn goed tot zeer goed, hoe*
wel de korrel iets fijn is.
Dei rogge kwam onder gunstige om*
sitandighe'den binnen.
Dei vroege haver is bij zonnig weer
binnengehaald, de late haver daaren^
fïADAMTIE ^ij gaiandeeren de goede
VHIIAIHI IE werking van "AKKERTJES",
want ze bevatten een bijzondere combina
tie van uiterst geneeskrachtige stoffen,
volgens recept van Apotheke'r Dumont
tegen staat nog op het veld en is door
de zware regens gaan legeren.
Hoewel in sommige streken geklaagd!
werd over het te snel afsteven van het
erwten gewas, waardoor de zaden der
'bovenste peulen zich niet geheel konden
ontwikkelen, gaven die erwten in het al*
gemeen toch een goed beschot.
Het vlas vertoont een uiteenloopendfii
kwaliteit. Op de Zuid*Hollandsche eil'^»»'
den viel de kwaliteit na het plukken meieii
terwijl in Zeeland het vlas minder mooi
afrijptei. De opbrengst was over het ge*
heel bevredigend.
De oogstvooruitzichten van het blauw*
maanzaad zijn goed tot vrij goed'. In
Zeeland is dit gewas kort gebleven en
wefd hier en daar geteisterd door wind*
schade.
Vooral op de lichte gronden hadden
de c o n s u m p t i e*a a rd a p p e 1 e n te
lijden van de droogte, waardoor weinig
groote knollen gevormd werden en ver*
schillende rassen, o.a. de Eigenheimers, ta
Vroeg gingen afsterven.
De, stand der suikerbieten is nor*
maal en de vooruitzichten zijn vrij goed
tot goed. Geklaagd werd over het optreden
van schieters, vergelingsziekte en luizen. Dö
uien staan er vrij goe.d voor De regen
van den laatsten tijd heeft guinstig ge*
werkt. I
UITGESPROKEN
BRED'A. J. Sdherpemfcse, winkelier, St.
A|nina,Iiaind. R.OC. mr. H. W. W. Anjd|re.ae;
cur. mr. J. D. Huyer.
Opgïjricht in het raadhuis van
's^menschen hart.
Saimenspraak' tusschen den Heete
Jeeus, Gods Ge;rechtjgheid en den
gevangen zondaar.
(Uit het Engelsch vertaald.)
Jezus. I
Komt GeTechtigheid', zet de vierschaar
•voor alle Man open en brengt dan dein
gevangen Zondaar voor 't recht, opdat «en
ieder zijn aaken mag hooren bepleiten.
Golds Geeechtj^heid.
Ol allerrechtvaardigste Rechter! Spreek,
en het zal terstond geschieden. Ziet daar,
hief is dê zondaar.
Je*Hs.
Wel Gerechtigheid, wat weet gij tegen
diepen gevangene in te brengen? Welke
zonde en schelmstukken heeft hij begaan,
dat gij hem zoo geboeid en gebonden vast
houdt?
Gods Ge're«hi{ig^^d.
O, hij heleft niet één, maai zeer vefe
giruwielijk'e en ontallijke zonden en onge*
iRfchtigheden, ja zelfs dooldslagen begaan;
hij hejéft al Uwe bilBjfce vs^etten gehroklein
en geschonden, Uwen beminden en Eenigen
Zoon, die hem zoo wel heeft gedaan en
zulk een groote genade heeft bewezen, dk|
helm het leven en den adem gaf, Dieln heeft
hij schandelijk vermoordt I Én daar mede
is hij nog niet tevreden, neen, hij gaat in
zijn zonden voort en hoopt de ecrus op de
andere, zoodat ze opklimmen ten hemel.
Jezius.
Hoe weet gij dat alles; Gerechtigheid?
Goids Genechtiigheid.
Vraagt Gij dat, Heere Jezus? Wel, hij
hieeft het zelf bekend en beleden; daar ble^
nevens is het geroep van zijn zonden ge*
klommen tot aan den hemel, ook zucht de
aarde, onder den last van zWare zon^en(.
Hij is moede 2ijn zonden langer te dral*
giep; zoodat Gij ziet Hee,re Jesu, dat Uw<
Majesteit daardoor gekwetst, en ook het heer*
lükq beeld van Uwen Vader, in hem get»
schonden is.
Jeaus. f
En gij zondaar, wat ziegt gij? Is *it alles
da waarheid? Weet gij één woord in te
bnengen tot Uw verontschuldiging, waardoor
Uw vonnis niet - zal worden voltrokken?
Hejft Uw hoofd' eens op, men zal het ter*
stond wel aan Uw aangezicht zien.
Zondaar.
Ai, ik durf mijn hoofd niie;t opheffen. Ik
ben een te snood en te gruwelijk zondaar.
Ik ben niet v/aardig 'de aarlde langer ta
betreden, veel minder dan dat ik mijn oogen
naar U zou durven opslaan! Wee, wee^
wee mij ellendige, ik besef mijn misdadfeini
zeer wel, ik weet, d'at ik een eeuwige strafi
veirdiend heb, ik heb geen getuigen van
nojode. Want mijn consientie zegt mij' meer
'dan duizend getuigen, mijn geweten wroegt
len knaagt binnen in mij. En daaxiom, o
Hegre Jesu, Gij rechtvaardige Rechter, ik'
moet bekennen, dat ik maar stof en asch'
ben, niets anders, dan eene arme, ellendige
aardworm. Mijn beschuldigers staan tegen
mij op, en wachten op' Uw wenken om
mij te verderven. Ach Heere, indien gij
mijne misdaden wilt 'doorzoeken en mij
excamineeren, wanneer Gij wilt harwlelen
naar Uw streng doch rechtvaardig oordeel,
niets anders staat mij dan te wachten dani
de; eeuwige dood en de helschje Verdoe»"
mle;nis. Want geen vleesch kan voor U
bestaan, ik heb Uw Wet verbroken en mijn
zonden roepen om wraak.
Gods Gerechtigheid.
Heere, zal ik met den misdadiger voort*
gaan en hem den slag geven?
Je'zws. I
Houdt U in, Ger^echtigheid en wacht nog
wait. Spreek, zondaar, hebt gij nog meer te
ztjggen, eer ik U aan den Scherprecb'fie(r
overgeve
ZAndaar.
Ach, vervloekte booswicht die ik ben, ik
heb een a%rijzen van mdjizelven. Yi^ is
Waar, Heere, ik ben wel het maaksel Uwejr
handen, en zeer heerlijk' geschapen naar
Uw beeld, en in den beginne U gelijk,
maar mi helaas, een overtuigden en' eMIeBc
digen zondaar, die door de zonden eent
gansch mismaakt en verfoeilijk schepsel ge*
worden ben. Zoo sta ik nu hier voor Uwi
rejchterstoel, sidderende en bevende.
Gods Gerechtigheid.
Zoo veel te grooter is Uw schuld', gij
zijt des doods schuldig. Heere, zal ik heml
nu nog niet den slag geven?
Jewus. r
Neen, nog niet; toeft nog een weinig
Gejrechtigheid. Spreek Zondaar, hebt gij
nlog iets meer te zeggen eer men met UW
sententie voortvaart? Zegt het vrijelijk, het
ïs nu nog tijd om te spreken.
Z^^daiar.
Och Heere, heb niets meer te zeg>«
gen, maar ik roep om genade. Genade Oi
Keere, genade, en geen recht) Mijn staat
ïs ellendig, droevig en disper,aat; nu ver*
zaak ik mij zelf, de wereld en al wat daar
in is en ik' vlucht van Uw gerechögiieiifdi
tJot Uwe genade, o Heere Jesul
Gods Gewchtigheid.
Wel zondaar! Wat zult gij U nog vleien
■met een ijdele hoop? Gij hebt Gods harm*
bartigheid misbruikt; er moet bloed gestort
Worden, wil Gods toorn worden gestild,
jwant God heeft gezworen zeggende: di^
ziel die zondigt, zal den doo# stcrvênw
Heere, zal ik dan nu nog al niet den slag
geven?
Ach Gerechtigheid', houdt op! Steekt Uw
zwaard in uw schelde, want Mijne inge*
wanden rommelen in mij, mijni ziedend
bloed wordt koud, dat ik dien eUendigeni
zondaar zoo zie staan sidderen en beven!
Mij dVinkt, dat ik toch Mijns VadeTS beeld
in het aangezicht van dé arme gevangerta
beSpieuT."
Gods Gerechti^eid.
O, ik kan bijna niet ophouden, mijkii
zwaard dorst naar bloe|dl
Jejzus.
Als gij dan bloed ter voldoening moet
hebben, laat dan Uw bloeddorstig zwaard
in Mijn digen zijde gaan en» 'laat ditn
schrikkelijken en vervaarlijken slag in Mijn
■nePri gegeven worden. Want ik kan niet
zien, dat deze ellendige, in WeUde ik Mijns
Vadieirs beeld zie, zal sterven. Ziele, schept
nu moed, hoopt nu, want Uw* leven zal
ik lossen met het Mijne, Mijn aiiel zaj
smelten en Mijn hart bloeden voor het Uwe!
Zondaar.
O gronde'looze diepte, o liefde boven
matej, dat Hij, diep ik vertooirnd heb, ti\
Sterven, om mij het leven te geven: O
onuitsprekelijke Liefde! j j
